Με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να τους στρώνει τον δρόμο, διατηρώντας στο ακέραιο το αντεργατικό θεσμικό πλαίσιο των προηγούμενων κυβερνήσεων και ενισχύοντάς το παραπέρα με νέα αντεργατικά μέτρα, καθώς και με τις πλάτες του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού που κατοικοεδρεύει στην «πλειοψηφία» της διοίκησης της ΠΝΟ (ελέω και του καλπονοθευτικού πλειοψηφικού συστήματος του ν. 330, ακόμα και βασιλικών διαταγμάτων), οι εφοπλιστές έχουν κηρύξει για τα καλά τον «πόλεμο» στα εναπομείναντα ναυτεργατικά δικαιώματα.

Για να αυξήσουν παραπέρα την ήδη τρελή κερδοφορία τους, επιχειρούν να ικανοποιήσουν τον διακαή πόθο τους, που είναι η κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ) σε όλες τις κατηγορίες πλοίων, η επιβολή ελαστικών μορφών απασχόλησης, η επέκταση της «μαύρης» ανασφάλιστης εργασίας, το χτύπημα της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης.

Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: Την ώρα που η κυβέρνηση αναμασά τα περί «επαναφοράς των ΣΣΕ από τον Αύγουστο», στα ποντοπόρα και μεσογειακά φορτηγά, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα δεξαμενόπλοια, έχουν να ανανεωθούν οι ΣΣΕ από το 2010, ενώ οι εφοπλιστικές ενώσεις, με πρώτη και καλύτερη την Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, αρνούνται ακόμα και κάθε διαπραγματευτική συνάντηση.

Στα ακτοπλοϊκά πλοία, τα πορθμεία και τα μεσογειακά τουριστικά από το 2009 έως το 2017, η ανανέωση των ΣΣΕ γίνεται με μηδενικές αυξήσεις, ενώ διαρκώς τα ταξικά ναυτεργατικά συνδικάτα δίνουν μάχη για την εφαρμογή τους, καθώς καταστρατηγούνται συνεχώς από τους εφοπλιστές.

Μια ματιά, για παράδειγμα, ακόμα και στα δρομολόγια των ακτοπλοϊκών πλοίων, όπου το υπουργείο Ναυτιλίας έχει αδειοδοτήσει ταξίδια - οδύσσειες για να καλυφτούν τα τεράστια κενά που αφήνουν στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες οι εφοπλιστές, αποδρομολογώντας πλοία όταν δεν τους συμφέρει, σε συνδυασμό με τις δραστικά μειωμένες οργανικές συνθέσεις, είναι αρκετή για να διαπιστωθούν τα εξαντλητικά ωράρια, ακόμα και με 72 ώρες δουλειάς τη βδομάδα. Για παράδειγμα, το «Διαγόρας» φεύγει από Πειραιά για Μύκονο - Πάτμο - Αγ. Κήρυκο (Ικαρίας) - Φούρνους - Βαθύ - Χίο - Μυτιλήνη - Λήμνο - Καβάλα, που σημαίνει προσέγγιση σε 18 λιμάνια πήγαινε - έλα και τους ναυτεργάτες στο πόδι όσο αντέξουν... Βέβαια για υπερωρίες ούτε λόγος να γίνεται, ενώ είναι φανερή η ραγδαία υποβάθμιση της προστασίας της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.

Αλλά ακόμα και τώρα που είναι σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΠΝΟ και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), για την υπογραφή ΣΣΕ στα ακτοπλοϊκά πλοία και τα επιβατηγά μεσογειακά, οι εφοπλιστές προσέρχονται για να αξιώσουν παραπέρα μειώσεις στους μισθούς.

Συγκεκριμένα, όχι μόνο απαιτούν μηδενική αύξηση, αλλά δεν διστάζουν να ζητήσουν μείωση κατά 50% του επιδόματος των εξπρές δρομολογίων, τα οποία κυριαρχούν ειδικά τη θερινή περίοδο, αλλά και μείωση κατά 50% του ημερομισθίου των ναυτεργατών για την τελευταία μέρα παραμονής τους στο καράβι, πριν δηλαδή αντικατασταθούν.

Να σημειωθεί ότι με τους αντιλαϊκούς νόμους των μνημονίων, από το 2010 μέχρι σήμερα οι μισθοί των ναυτεργατών έχουν ήδη μειωθεί κατά 40%, οι συντάξεις πάνω από 50% και βέβαια μειώνονται διαρκώς οι οργανικές συνθέσεις, υπονομεύοντας την προστασία της ζωής ναυτεργατών και επιβατών και επιδεινώνοντας το ακτοπλοϊκό δίκτυο. Για παράδειγμα, η σημερινή κυβέρνηση έχει σε ισχύ νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, από το 2013, που έχει μειώσει τις οργανικές συνθέσεις στα επιβατηγά πλοία, ειδικά τους χειμερινούς μήνες πάνω από 40% (ειδικά στους ναυτεργάτες γενικών υπηρεσιών, δηλαδή καμαρότους, μαγείρους κ.λπ.).

Οι εφοπλιστές των επιβατηγών πλοίων τολμάνε να ζητάνε νέες μειώσεις μισθών, όταν έχουν ήδη επιβάλει άγρια εκμετάλλευση σε βάρος των ναυτεργατών, εξασφαλίζοντας μεγάλα κέρδη. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ώρα που εφοπλιστές και κυβέρνηση μειώνουν οργανικές συνθέσεις και ακτοπλοϊκό στόλο, η διακίνηση των επιβατών αυξάνεται, επιβεβαιώνοντας το ξεζούμισμα των πληρωμάτων. Ενδεικτικά, μόνο το Δ' τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με το 2016 η αύξηση σε επιβάτες ήταν 9%, ενώ των οχημάτων 6,2%. Στην ιστοσελίδα του ΣΕΕΝ αναφέρεται ότι η κίνηση των επιβατών μέχρι το τέλος της σεζόν αναμένεται να φτάσει στα 17,2 εκατ. άτομα και στα 3,6 εκατ. τα οχήματα!

Οσο για τα κέρδη τους, τα στοιχεία είναι συγκεκριμένα: Η «ΑΝΕΚ» έκλεισε το 2017 με κέρδη 9,8 εκατ. ευρώ, από 0,6 εκατ. το 2016. Η «Attica» (στην οποία ανήκουν η «BLUE STAR», η «SUPERFAST», ενώ εξαγόρασε και τη HSW) είχε κέρδη για το 2017 50,36 ευρώ και οι «Μινωικές Γραμμές» (ανήκουν στον ιταλικό όμιλο «Γκριμάλντι») 4,1 εκατ. ευρώ.

Την ίδια ώρα που οι εφοπλιστές υπονομεύουν ευθέως τις ΣΣΕ, η κυβέρνηση, δείχνοντας τι εννοεί... «επαναφορά των ΣΣΕ» και «δίκαιη ανάπτυξη», έρχεται να τροφοδοτήσει ακόμα περισσότερο την επιθετικότητά τους, ανοίγοντας τον δρόμο για πλοία στις εσωτερικές θαλάσσιες συγκοινωνίες με φτηνά πληρώματα χωρίς δικαιώματα, αρχίζοντας από τα φορτηγά.

Τον περασμένο Απρίλη, ο υπουργός Ναυτιλίας Π. Κουρουμπλής είχε αποστείλει προς έγκριση στις εφοπλιστικές ενώσεις σχέδιο Υπουργικής Απόφασης με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Διενέργεια μεταφορών εμπορευμάτων μεταξύ ελληνικών ηπειρωτικών λιμένων και ελληνικών νησιωτικών λιμένων ή μεταξύ ελληνικών νησιωτικών λιμένων ή μεταξύ ελληνικών ηπειρωτικών λιμένων, από πλοία που δεν έχουν δικαίωμα διενέργειας μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 166 του ΚΔΝΔ, που κυρώθηκε με το ν.δ. 187/1973 (...) σε περιπτώσεις ανεπάρκειας πλοίων που έχουν δικαίωμα διενέργειας μεταφοράς».

Πιο απλά, με το πρόσχημα της «ανεπάρκειας πλοίων», το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης προέβλεπε τη ναύλωση καραβιών στις εσωτερικές θαλάσσιες μεταφορές με σημαίες ευκαιρίας και με ελάχιστη στελέχωση (το λεγόμενο «safe manning»), που σημαίνει πρακτικά χωρίς οργανική σύνθεση και με ναυτεργάτες ανασφάλιστους, χωρίς κανένα συγκροτημένο εργασιακό δικαίωμα και Συλλογική Σύμβαση, αυξάνοντας τους κινδύνους σε βάρος της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.

Κάτω από την άμεση αντίδραση των ναυτεργατών που οργάνωσαν τα ναυτεργατικά σωματεία ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», ΠΕΕΜΑΓΕΝ, αναγκάζοντας την ΠΝΟ να κηρύξει απεργία, η Υπουργική Απόφαση φάνηκε να «παγώνει», για να εμφανιστεί στη συνέχεια στο νομοσχέδιο για τον «Κλεισθένη 1» τροπολογία του υπουργού Ναυτιλίας που προέβλεπε «τη δυνατότητα εκτέλεσης εσωτερικών πλόων από φορτηγά πλοία με διεθνή πιστοποιητικά». Δηλαδή, προβλέποντας τα ίδια με την Υπουργική Απόφαση, χωρίς προσχήματα αυτήν τη φορά. Η τροπολογία αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή, όμως επιβεβαιώνεται η στοχοπροσήλωση της κυβέρνησης στην προσπάθεια να επιβάλει καθεστώς «μαύρης», ανασφάλιστης, χαμηλόμισθης εργασίας στα πλοία των εσωτερικών θαλάσσιων συγκοινωνιών.

Να σημειωθεί μάλιστα ότι η Ενωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων, με έγγραφο που απέστειλε την περασμένη Δευτέρα προς τον υπουργό Ναυτιλίας, εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την απόσυρση της τροπολογίας «ξαφνικά και χωρίς κάποια αιτιολογία», ενώ απαιτεί την ψήφισή της «το ταχύτερο δυνατό», «λαμβάνοντας υπόψη ότι ακολουθεί η θερινή περίοδος, που η Βουλή παραμένει κλειστή»...

Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη», ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΝ, Θανάσης Ευαγγελάκης, επισήμανε ότι τα ναυτεργατικά σωματεία ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», ΠΕΕΜΑΓΕΝ, οι ναυτεργάτες όλων των ειδικοτήτων που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, με την πλούσια δράση που αναπτύσσουν, δείχνουν στους ναυτεργάτες, σε όλους τους εργαζόμενους, ότι υπάρχει διέξοδος από το τέλμα.

Ανέφερε ενδεικτικά την παράσταση διαμαρτυρίας που έγινε στις 5 Ιούλη από τα ταξικά ναυτεργατικά συνδικάτα, μαζί με ναυτεργάτες που βγήκαν για το λόγο αυτόν από τα πλοία, στη διαπραγματευτική συνάντηση της ΠΝΟ με τον ΣΕΕΝ, για να διεκδικήσουν Συλλογική Σύμβαση με αυξήσεις, κατάργηση των αντεργατικών - αντιασφαλιστικών μνημονιακών νόμων και μέτρα προστασίας των ανέργων. Με αντίστοιχο περιεχόμενο πραγματοποιούνται συσκέψεις, περιοδείες στα πλοία κ.ά.

Οπως καταγγέλλει, «την επιθετικότητα και αδιαλλαξία του εφοπλιστικού κεφαλαίου σε όλες τις κατηγορίες πλοίων την στηρίζουν με τη στάση τους οι δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, με επικεφαλής τον γγ της ΠΝΟ, Γ. Χαλά, οι δυνάμεις του οπορτουνισμού με επικεφαλής τον πρόεδρο της ΠΕΝΕΝ Αντ. Νταλακογεώργο. Εχουν συμβάλει και έχουν αποδεχτεί με την υπογραφή τους στην ποντοπόρο ναυτιλία οι ΣΣΕ όπως και η Κοινωνική Ασφάλιση να εφαρμόζονται μόνο για το 25% των ναυτεργατών. Υπονόμευσαν και καταψήφισαν την πρόταση νόμου για τις ΣΣΕ των 530 συνδικαλιστικών οργανώσεων με αιτήματα για επαναφορά της υποχρεωτικότητας των ΣΣΕ για όλους τους εργαζόμενους, κανένας με μισθό κάτω από τα 751 ευρώ, κατάργηση των συμβάσεων από "ενώσεις προσώπων"».

Την ίδια στιγμή που τα ταξικά ναυτεργατικά σωματεία και ναυτεργάτες από όλες τις ειδικότητες, τονίζει, δίνουν τη μάχη με πολύμορφες κινητοποιήσεις για την υπογραφή ΣΣΕ με αυξήσεις, στα επιβατηγά πλοία ο γγ της ΠΝΟ, Γ. Χαλάς, μαζί με τον πρόεδρο της ΠΕΝΕΝ, όπως και άλλα μέλη στη διοίκηση που ανήκουν στον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό, «ροκανίζουν» χρόνο για να μην αναπτύσσονται αγώνες, τραβάνε όλο και παραπέρα τις διαπραγματεύσεις με τον ΣΕΕΝ, φουσκώνοντας τα πανιά της εργοδοτικής επιθετικότητας.

Επανέλαβε την απαίτηση των ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ», ΠΕΕΜΑΓΕΝ για άμεση σύγκληση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΝΟ για απόφαση που θα προβλέπει πανελλαδική απεργία, σε όλες τις κατηγορίες πλοίων, με προοπτική κλιμάκωσης, για την υπογραφή ΣΣΕ με αυξήσεις.

Οι εξελίξεις, υπογράμμισε, επιβάλλουν οι ναυτεργάτες όλων των κλάδων, τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων, «απομονώνοντας τα φερέφωνα κεφαλαίου και κυβέρνησης στην ΠΝΟ, να πάρουμε πρωτοβουλίες για απεργιακές και άλλες αγωνιστικές κινητοποιήσεις, για την υπογραφή κλαδικών ΣΣΕ με αυξήσεις και στα ποντοπόρα και στις άλλες κατηγορίες καραβιών», διεκδικώντας ταυτόχρονα «αποκλειστική δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση για όλους τους ναυτεργάτες σε όλες τις κατηγορίες πλοίων, οργανικές συνθέσεις που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες και πραγματικές ανάγκες, παλεύοντας για το δικαίωμα στη δουλειά, την προστασία των ανέργων».