Eurokinissi

Στιγμιότυπο από το Γιούρογκρουπ του Απρίλη στη Σόφια

Σε αυτό το πλαίσιο και εν μέσω της «προόδου» που καταγράφεται σε ολόκληρη την γκάμα της αντιλαϊκής πολιτικής και των αναδιαρθρώσεων, που αποσκοπούν στην ανάκαμψη των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων, το Σάββατο 19 Μάη οι «θεσμοί» προγραμμάτιζαν την ολοκλήρωση του προσχεδίου της τεχνικής συμφωνίας (staff level agreement), ενόψει και της συνεδρίασης του συμβουλίου Γιούρογκρουπ στις 24 Μάη.

Η κατάθεση του νέου αντιλαϊκού «εφαρμοστικού πολυνομοσχεδίου» στη Βουλή, που θα επισφραγίζει τη συμφωνία κυβέρνησης - «θεσμών», αναμένεται στις αρχές Ιούνη. Σε αυτό θα περιλαμβάνονται νέα φουρνιά με τα προαπαιτούμενα της 4ης «αξιολόγησης» καθώς και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής, όπου και θα ενσωματώνεται το σύνολο των αντιλαϊκών δημοσιονομικών μέτρων για την 4ετία 2019 - 2022.

Με φόντο τη διελκυστίνδα μεταξύ της γερμανικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ, εξελίσσονται οι διεργασίες αναφορικά με τον «τύπο» και τη «μορφή» του εποπτικού πλαισίου της αντιλαϊκής πολιτικής, για την περίοδο μετά τον Αύγουστο του 2018. Στο επίκεντρο βρίσκεται η διαπάλη Γερμανίας - ΔΝΤ γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης - «ελάφρυνσης» του κρατικού χρέους, με καθοριστικό στοιχείο της «επόμενης μέρας» τη νέα έκθεση βιωσιμότητας (DSA) που ετοιμάζει το Ταμείο.

Από τη μια πλευρά, η κυβέρνηση της Γερμανίας προτάσσει μια ορισμένη, τμηματική ελάφρυνση, με όρους και προϋποθέσεις, βάζοντας στο «κάδρο» και τις περιοδικές εγκρίσεις τους από τη γερμανική Βουλή.

Από την άλλη, το ΔΝΤ, επίσης με όρο και προϋπόθεση την κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής και των αναδιαρθρώσεων, αξιώνει τη διαμόρφωση ενός «αυτοματοποιημένου» μηχανισμού ελάφρυνσης, έτσι ώστε να διασφαλίζονται η «βιωσιμότητα» του χρέους και κατ' επέκταση η ικανότητα του ελληνικού κράτους να αντλεί νέα δάνεια με ανταγωνιστικά επιτόκια από τις διεθνείς χρηματαγορές.

Η γερμανική κυβέρνηση δείχνει να απορρίπτει την πρόταση του ΔΝΤ, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και στο πλαίσιο των συζητήσεων στο λεγόμενο Washington Group, που απαρτίζεται από το κουαρτέτο (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM, ΔΝΤ) και από υπουργούς Οικονομικών των ισχυρών καπιταλιστικών οικονομιών της Ευρωζώνης.

Θυμίζουμε ότι το ΔΝΤ σε προηγούμενη «ανάλυση βιωσιμότητας» του χρέους το χαρακτήριζε «εξαιρετικά μη βιώσιμο», ενώ - καθώς οι συνθήκες δεν φαίνεται να μεταβάλλονται σε σημαντικό βαθμό - αντίστοιχη ή παρόμοια «διατύπωση» αναμένεται να περιλάβει και στη νέα έκθεση. Σε κάθε περίπτωση, αν υπάρξουν εξελίξεις προς αυτήν την κατεύθυνση, θα έχουν επίδραση στις αποφάσεις των «επενδυτών» και ταυτόχρονα θα έρθουν να θολώσουν το πεδίο της «διατηρήσιμης» εξόδου του ελληνικού κράτους στις χρηματαγορές.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, εκ των πραγμάτων επανέρχεται στο τραπέζι η «εναλλακτική» πρόταση γύρω από την ενεργοποίηση του μηχανισμού προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης (ECCL), του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM), προκειμένου να στηριχτεί η έξοδος στις «αγορές».

Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της διαχείρισης του ελληνικού κρατικού χρέους αποδεικνύεται βασικός μοχλός για την επιτάχυνση των αντιλαϊκών διεργασιών και μάλιστα σε ορίζοντα πολλών δεκαετιών, μέχρι το 2060, όπως άλλωστε προδιαγράφεται και από τη σχετική απόφαση - συμφωνία, στο Γιούρογκρουπ της 15ης Ιούνη 2017.

Την ίδια ώρα, το ΔΝΤ, σύμφωνα με τις πληροφορίες, «βλέπει» τα «πρωτογενή πλεονάσματα» στον κρατικό προϋπολογισμό του 2018 στο 3,5% του ΑΕΠ, δηλαδή εντός του αντιλαϊκού στόχου από 2,9% στις προηγούμενες εκτιμήσεις του, σε μια εξέλιξη που σηματοδοτεί την περικοπή του αφορολόγητου στην «ώρα» του και σε συνέχεια βέβαια των «παρεμβάσεων» στις συντάξεις.

Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, κατεβάζει τον πήχη της ανάκαμψης για τη φετινή χρονιά στην περιοχή 2% - 2,1%, σε αντιστοίχιση βέβαια με τις τελευταίες εκθέσεις των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Επιπλέον, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η υπέρβαση των αντιλαϊκών στόχων για τα πλεονάσματα του 2019 δεν αναμένεται «ιδιαίτερα μεγάλη», κάτι που εκ των πραγμάτων κατεβάζει τον πήχη για τα λεγόμενα «αντίμετρα» που διαφημίζει η κυβέρνηση, στο έδαφος πάντα των διαδοχικών αντιλαϊκών μέτρων.

Στο μεταξύ, με την περικοπή της «προσωπικής διαφοράς» και τη νέα μείωση των συντάξεων, που θα αφαιρεί από τους συνταξιούχους από το 2019 πάνω από 2,5 δισ. ευρώ το χρόνο, να έχουν οριστικά «κλειδώσει», αποκαλύπτοντας τα φούμαρα που πούλαγαν το τελευταίο διάστημα τα κυβερνητικά στελέχη, συνεχίστηκαν την Παρασκευή οι συζητήσεις της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας με τους εκπροσώπους των δανειστών για τα Εργασιακά και την Πρόνοια.

Στα Εργασιακά, στο επίκεντρο βρέθηκε το ζήτημα του ελέγχου της «αντιπροσωπευτικότητας» των Συλλογικών Συμβάσεων, μέσα από την οποία επιχειρείται η μονιμοποίηση της υπονόμευσης της γενικής ισχύος των κλαδικών ΣΣΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες, κυβέρνηση και κουαρτέτο συμφώνησαν ο έλεγχος της «αντιπροσωπευτικότητας» να γίνεται μέσω των στοιχείων του συστήματος «Εργάνη», από τα οποία θα φαίνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων που ανήκουν σε κάθε κλάδο και ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολούν. Στη βάση αυτών των στοιχείων και των αυστηρών προϋποθέσεων που θα τεθούν, θα κρίνεται αν μια κλαδική Σύμβαση θεωρείται «αντιπροσωπευτική» για να επεκταθεί στον κλάδο.

Συζητήθηκε επίσης το ζήτημα της λειτουργίας του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) και της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής σε αυτόν, με συμφωνία για μέτρα ενίσχυσης της «μεσολάβησης» πριν την προσφυγή στη διαιτησία.

Αντίστοιχα, στα ζητήματα της Πρόνοιας στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν το πιλοτικό πρόγραμμα «πιστοποίησης» της αναπηρίας που εφαρμόζεται στην Αττική και η πορεία γενίκευσης της εφαρμογής του σε εθνικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν μηχανισμό που ανοίγει δρόμο για παραπέρα αποψίλωση των δικαιωμάτων των αναπήρων, αφού ως βασικό κριτήριο προστίθεται η εξέταση της λεγόμενης «λειτουργικότητας» του αναπήρου (της «δυνατότητας του αναπήρου να αντιμετωπίζει τα καθημερινά του προβλήματα» με εξέταση του μορφωτικού επιπέδου, της οικονομικής κατάστασης κ.ο.κ.).

Το σχέδιο «αναπτυξιακής στρατηγικής» («Growth Strategy for the Future of Greece»), του λεγόμενου προγράμματος «ελληνικής ιδιοκτησίας», αναμένεται να παρουσιάσει η κυβέρνηση στις αρχές της επόμενης βδομάδας, ενώ βέβαια για το σκοπό αυτό ετοιμάζονται και οι συνήθεις «φιέστες», με στόχο τη συγκάλυψη του χαρακτήρα του ως «οδικού χάρτη» για την υλοποίηση των «θέλω» του κεφαλαίου.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το εν λόγω «πόνημα» έρχεται να παρουσιάσει τα επιτεύγματα της μέχρι τώρα «δημοσιονομικής προσαρμογής» και των αποτελεσμάτων που αυτή επέφερε στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών ομίλων. Παράλληλα, παρουσιάζονται οι άξονες της αντιλαϊκής πολιτικής για την «επόμενη μέρα», που με τη σειρά τους θα υποβληθούν σε επεξεργασία, σε συνδυασμό βέβαια με τα παζάρια γύρω από τα κρατικά και διακρατικά εργαλεία και με τους μηχανισμούς χρηματοδότησης προς τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το «αναπτυξιακό σχέδιο» έρχεται να ενσωματώσει τις υπάρχουσες μνημονιακές συμφωνίες, με κεντρικούς άξονες την «αποκατάσταση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας», τη «διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας», την «ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και τις επενδύσεις», καθώς και τη διαμόρφωση, όπως λένε, «σύγχρονου κράτους και δημόσιας διοίκησης», πάντα υπό το πρίσμα της διευκόλυνσης των επιχειρηματικών ομίλων.

Οι προτεραιότητες - σύμφωνα πάντα με τις διαθέσιμες πληροφορίες - του σχεδίου ιεραρχούν κλάδους όπως οι τηλεπικοινωνίες και η πληροφορική, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η ναυτιλία, η φαρμακοβιομηχανία, η εφοδιαστική αλυσίδα, η Ενέργεια, η αγροτική παραγωγή, η μεταποίηση και η βιομηχανία τροφίμων.

Σε αυτό το πλαίσιο, προωθείται η ίδρυση της λεγόμενης «Αναπτυξιακής Τράπεζας», που, όπως συμφωνήθηκε, «δεν θα δεχτεί καταθέσεις από το Δημόσιο, ούτε θα εμπλέκεται με την άμεση δανειοδότηση», ενώ οι λειτουργίες, η δομή και οι νομικοί όροι της θα συμφωνηθούν μέσα από διαδικασία διαβούλευσης με τους «θεσμούς». Αναφορές γίνονται και στους στόχους για την απομείωση της μάζας των «κόκκινων» δανείων, που αποτελούν «βαρίδι» για τον νέο γύρο καπιταλιστικής συσσώρευσης.

Λόγος γίνεται και για τα λεγόμενα «αντίμετρα», όπου εντάσσονται τόσο τα σχέδια επιπλέον ενισχύσεων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, όπως στοχευμένες φοροελαφρύνσεις σε επιχειρήσεις, αύξηση δαπανών ΠΔΕ κ.ά, όσο και οι μηχανισμοί για τη διαχείριση και ενσωμάτωση της ακραίας φτώχειας που θα μεγαλώνει παράλληλα με την προώθηση της πολιτικής υπέρ του κεφαλαίου.

Στην ίδια ρότα, το «συμπληρωματικό μνημόνιο» με την Ευρωζώνη προβλέπει ότι «η αναπτυξιακή στρατηγική θα πρέπει να οικοδομηθεί επί μεσοπρόθεσμων σχεδίων δράσης», που αφορούν την Εκπαίδευση, τον «εκσυγχρονισμό» της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος, καθώς και τη «στρατηγική κατά της διαφθοράς». Για το σκοπό αυτό, μάλιστα, προβλέπεται η ίδρυση «Επιστημονικού Συμβουλίου Ανάπτυξης», με τη συμμετοχή επιχειρηματικών οργανώσεων (π.χ. ΣΕΒ), «συμβουλευτικής επιτροπής» ξένων επενδυτών, καθώς και των «κοινωνικών εταίρων».

Στο κείμενο, σύμφωνα με όσα διαρρέει η κυβέρνηση, γίνονται και κάποιες γενικόλογες αναφορές σε μελλοντικές αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και στην επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, στο βαθμό που θα το επιτρέψουν οι «δημοσιονομικοί περιορισμοί» και σε κάθε περίπτωση μετά από συνεννόηση με τους «κοινωνικούς εταίρους», δηλαδή με τους βιομήχανους και τα άλλα τμήματα του κεφαλαίου.

Με βάση τις αναφορές αυτές, η κυβέρνηση προχωρά σε μια προπαγανδιστική επίθεση, επιχειρώντας να αποκρύψει ότι όχι μόνο θα μείνουν άθικτα όλα τα αντεργατικά μέτρα της προηγούμενης περιόδου, μεταξύ αυτών το χτύπημα στο δικαίωμα της απεργίας, η απελευθέρωση των απολύσεων κ.ο.κ., αλλά ότι έχει αναλάβει και επιπλέον δεσμεύσεις για την επέκτασή τους και την επόμενη περίοδο, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη γενίκευση της «ευελιξίας» στην αγορά εργασίας, τη διατήρηση και τον «εκσυγχρονισμό» του υποκατώτατου μισθού κ.λπ.

Εξάλλου, όπως εδώ και μήνες έχει επισημάνει η πλευρά του ΣΕΒ,«ο μόνος τρόπος για τη διασφάλιση βιώσιμων θέσεων εργασίας είναι η πορεία των μισθών να συνδέεται και να εξαρτάται από την πορεία των παραγωγικοτήτων».

Εντάσσοντας δε το ζήτημα της «ταξικής συναίνεσης» ως κομβικό στη γενικότερη στρατηγική του κεφαλαίου, οι βιομήχανοι «επαυξάνουν» στα αντιλαϊκά σχέδια, τονίζοντας: «Ο κοινωνικός διάλογος (...) είναι κομβικός και πρέπει να διευρυνθεί με άλλα ζητήματα, όπως το Ασφαλιστικό, η εκπαίδευση, η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και η επιχειρησιακή απόδοση, η υπερφορολόγηση, η επιχειρηματική μεγέθυνση, πέρα και πάνω από το στενό προσδιορισμό του κατώτατου μισθού».