ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 19 Νοέμβρη 2017
Σελ. /32
ΓΥΝΑΙΚΑ
ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΩΝ
Φαινόμενο που εντείνεται μαζί με την εκμετάλλευση

Κροκοδείλια δάκρυα από την ΕΕ και τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου, η στρατηγική του οποίου τσακίζει τα δικαιώματα και των δύο φύλων

Από παλιότερη κινητοποίηση συνδικάτων και φορέων
Από παλιότερη κινητοποίηση συνδικάτων και φορέων
«Σκανδαλώδη και απαράδεκτη αδικία στην Ευρώπη του 21ου αιώνα»: Ετσι χαρακτηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το φαινόμενο της μισθολογικής ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Με αφορμή την «ευρωπαϊκή ημέρα ισότητας των αμοιβών», που φέτος ορίστηκε στις 3 Νοέμβρη, για μια ακόμα φορά περίσσεψαν τα ...δάκρυα από στελέχη της Κομισιόν για τις αποκλίσεις στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων, όπως και οι διακηρύξεις για τη δέσμευση της ΕΕ του κεφαλαίου στην υπεράσπιση τάχα των «ίσων δικαιωμάτων» και «ίσων ευκαιριών» στην αγορά εργασίας για άνδρες και γυναίκες.

Πίσω από τις διαπιστώσεις και την κοροϊδία, η ΕΕ και οι κυβερνήσεις στα κράτη - μέλη συνεχίζουν να «ξηλώνουν» εργασιακά δικαιώματα και να επεκτείνουν την «ευελιξία» στην αγορά εργασίας, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό το έδαφος πάνω στο οποίο η μισθολογική ανισότητα διατηρείται και οξύνεται.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Επιτροπής, η μέση ωριαία αμοιβή των γυναικών στην ΕΕ είναι κατά 16,3% χαμηλότερη από την αντίστοιχη των ανδρών (τα στοιχεία αφορούν το έτος 2015). Πολλαπλάσια είναι η μέση διαφορά των συνολικών αποδοχών, η οποία φτάνει το 39,6% (στοιχεία 2014), ως αποτέλεσμα των χαμηλότερων ωριαίων αποδοχών, των λιγότερων ωρών εργασίας και των μικρότερων ποσοστών απασχόλησης των γυναικών.

Η «ευρωπαϊκή ημέρα ισότητας των αμοιβών» σηματοδοτεί τη χρονική στιγμή που οι γυναίκες σταματούν να αμείβονται, σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους. «Οι γυναίκες εργάζονται για δύο μήνες το χρόνο δωρεάν σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους», σχολιάζει η «ευρηματική» Επιτροπή.

Η «ψαλίδα» ανάμεσα στους μισθούς και τα μεροκάματα ανδρών και γυναικών οφείλεται σε μια σειρά παράγοντες: Οι γυναίκες δουλεύουν σε μεγαλύτερα ποσοστά, συγκριτικά με τους άνδρες, σε θέσεις μερικής απασχόλησης, με ελαστικές μορφές εργασίας. Συγκεντρώνονται σε κλάδους και επαγγέλματα όπου οι μισθοί και τα μεροκάματα είναι χαμηλότερα.

Επιπλέον, η εργασιακή τους ζωή διακόπτεται συχνότερα και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από περιόδους ανεργίας, πράγμα που επιδρά ανάλογα και στη μισθολογική τους εξέλιξη. Επίδραση ασκεί και το γεγονός ότι η εργοδοσία αποφεύγει να τοποθετεί τις εργαζόμενες σε καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας ώστε να αποφεύγει το «κόστος» της μητρότητας, τις άδειες και την απουσία από την εργασία που αυτή συνεπάγεται.

Μικρότερο κατά 8 ευρώ το μεροκάματο

Με 8 ευρώ λιγότερα την ώρα αμείβονται οι εργαζόμενες στη χώρα μας σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ για τους ασφαλισμένους (στις κοινές επιχειρήσεις) το Γενάρη του 2017, το μέσο ημερομίσθιο διαμορφώνεται σε 48,88 ευρώ για τους άνδρες, ενώ περιορίζεται σε 40,10 ευρώ για τις γυναίκες. Η αντίστοιχη διαφορά στο μέσο μισθό ξεπερνά τα 203 ευρώ, με 1.050,67 ευρώ για τους εργαζόμενους και 847,13 ευρώ για τις εργαζόμενες.

Μια ματιά στην «εκπροσώπηση» των δύο φύλων στην πλήρη και τη μερική απασχόληση φωτίζει το έδαφος πάνω στο οποίο διαμορφώνονται, μέχρις ενός σημείου, οι μισθολογικές διαφορές. Οι γυναίκες υπολείπονται σημαντικά στην πλήρη απασχόληση, με τον ασφαλιστικό φορέα να καταγράφει 533.414 ασφαλισμένες έναντι 720.007 ασφαλισμένων. Η εικόνα όμως αντιστρέφεται αν εστιάσει κανείς στη μερική απασχόληση: Εκεί οι γυναίκες πλειοψηφούν και αποτελούν το 54,91% του συνόλου των εργαζομένων με αυτό το καθεστώς (304.607 ασφαλισμένες γυναίκες έναντι 250.072 ασφαλισμένων ανδρών).

Στην κατηγορία της πλήρους απασχόλησης, το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών είναι 47,19 ευρώ, ενώ των ανδρών 54,64 ευρώ. Ελαφρά μειωμένο καταγράφεται το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών και στη μερική απασχόληση (23,20 ευρώ έναντι 24,45 στους άνδρες). Εδώ η «ψαλίδα» είναι σαφώς μικρότερη, ως αποτέλεσμα της μετατροπής του μεροκάματου σε ...ψίχουλα και για τα δύο φύλα. Μάλιστα, ο μέσος μισθός των γυναικών υπερβαίνει στην περίπτωση αυτή τον αντίστοιχο των ανδρών (398,24 ευρώ έναντι 389,13 αντίστοιχα) επειδή καταγράφουν περισσότερες μέρες απασχόλησης. Πάντως, ο μέσος μισθός του μερικά απασχολούμενου εργαζόμενου είναι μικρότερος των 400 ευρώ, ανεξαρτήτως φύλου.

Η ανισότητα «θρέφεται» στην εργασιακή «ζούγκλα»

«Η ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένης της ίσης αμοιβής για άνδρες και γυναίκες, αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ. Αλλά εξακολουθεί να απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Κατά τα τελευταία έτη το χάσμα των αμοιβών μεταξύ των φύλων δεν έχει κατ' ουσίαν γεφυρωθεί», διαπιστώνει η Κομισιόν.

Η ουσία πάντως ούτε συγκαλύπτεται, ούτε αλλάζει από τις επετειακές δηλώσεις και διαπιστώσεις της αντιλαϊκής ΕΕ: Το πρόβλημα για τις εργαζόμενες γυναίκες είναι η ίδια η στρατηγική της ΕΕ και των κυβερνήσεων, που όχι μόνο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ανισότητα, αλλά αντίθετα την αναπαράγει και τη βαθαίνει, ώστε οι επιχειρηματικοί όμιλοι να την αξιοποιούν ως πηγή πρόσθετου κέρδους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μισθολογική ανισότητα παραμένει παρά το γεγονός ότι σήμερα έχει πλέον εκλείψει, σε σύγκριση με το παρελθόν, η θεσμοθετημένη διαφορά στην αμοιβή των δύο φύλων. Δεν υπάρχουν πια δηλαδή οι νόμοι εκείνοι που σε παλιότερες εποχές όριζαν χαμηλότερους μισθούς και μεροκάματα για τις εργαζόμενες γυναίκες. Αυτά που εξακολουθούν όμως να υπάρχουν είναι η ανεργία, η υποαπασχόληση των γυναικών, η δουλειά σε κλάδους με χαμηλότερους μισθούς, σε χαμηλής ειδίκευσης εργασία.

Στα παραπάνω προστίθενται οι κατευθύνσεις και οι πολιτικές για όλο και μεγαλύτερη «ευελιξία» στην αγορά εργασίας: Μερική απασχόληση, προσωρινή δουλειά, εργασία σε εποχική βάση, «ενοικίαση» εργαζομένων, εργολαβικά συνεργεία, εργασία «on call», δουλειά με «voucher», είναι μερικές από τις μορφές της «ευελιξίας», που επεκτείνονται σε όλο και μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων και των δύο φύλων.

Ανοίγουν το δρόμο για περισσότερη «ευελιξία»

Ενδεικτικό της κατεύθυνσης στην οποία επιδιώκει η Επιτροπή να «διευθετήσει» το πρόβλημα, είναι το βάρος που δίνει στο ζήτημα της κατανομής των οικογενειακών ευθυνών ανάμεσα στα δύο φύλα. «Οι γυναίκες αναλαμβάνουν σημαντικά άμισθα καθήκοντα, όπως το νοικοκυριό και τη φροντίδα των παιδιών ή συγγενικών προσώπων σε μεγαλύτερη κλίμακα απ' ό,τι οι άνδρες», αναφέρει.

Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι άνδρες εμφανίζονται να διαθέτουν κατά μέσο όρο 9 ώρες τη βδομάδα σε «άμισθες δραστηριότητες φροντίδας και νοικοκυριού», ενώ οι γυναίκες καταναλώνουν στις αντίστοιχες δραστηριότητες 22 ώρες τη βδομάδα, που σημαίνει τουλάχιστον 3 ώρες τη μέρα. Ετσι, η Επιτροπή εκφράζει τον ...καημό της πως ενώ περισσότερες από 1 στις 3 γυναίκες μειώνουν τις ώρες εργασίας τους σε ωράριο μερικής απασχόλησης, «μόνο 1 στους 10 άνδρες κάνει το ίδιο».

Τα μέτρα και οι ρυθμίσεις που αφορούν την «ισορροπία» της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής των εργαζομένων βρίσκονται σταθερά στην ατζέντα της ΕΕ, αφού λειτουργούν ως «εργαλείο» για την προώθηση της «ευελιξίας» στην εργασία. Η επίκληση των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών στην «αγορά εργασίας» και το ενδιαφέρον για την καλύτερη κατανομή των ευθυνών φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, υπηρετούν το στόχο της γενίκευσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στο σύνολο του εργατικού δυναμικού, ανεξαρτήτως φύλου.

Πρόσθετος λόγος να μπουν στη μάχη

Την περίοδο αυτή, μια σειρά Ομοσπονδίες, κλαδικά και επιχειρησιακά σωματεία, σχεδιάζουν και υλοποιούν πρωτοβουλίες με επίκεντρο την υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων με αυξήσεις στους μισθούς και βελτίωση των όρων εργασίας. Ανάμεσα στα αιτήματα που θέτουν, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις τονίζουν την ανάγκη να καλύπτονται από τη Συλλογική Σύμβαση όλοι οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες στον κλάδο ή την επιχείρηση, κόντρα στις διαχωριστικές γραμμές με τις οποίες οι εργοδότες επιδιώκουν να χωρίζουν τους εργαζόμενους σε «νέους» και «παλιούς», «μόνιμους» και εργολαβικούς, «ενοικιαζόμενους» ή εποχικούς.

Η ανισότητα στις αμοιβές και η υστέρηση στα μεροκάματα και τους μισθούς των γυναικών, μαζί με τα «πρωτεία» που καταγράφουν στις «ευέλικτες» μορφές εργασίας, αποτελούν πρόσθετους λόγους για τις εργαζόμενες, ώστε να πάρουν τη θέση τους στη μάχη αυτή. Να ενισχύσουν τα αιτήματα και τις πρωτοβουλίες των σωματείων με τη διεκδίκηση ιδιαίτερων μέτρων προστασίας του γυναικείου οργανισμού στους χώρους δουλειάς, μέτρων στήριξης της μητρότητας. Να δυναμώσουν με τη συμμετοχή τους τις κινητοποιήσεις του επόμενου διαστήματος.


Ευτ. Χ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ