Διαχρονικά, ως Κόμμα, έχουμε δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δουλειά μας στις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας, ειδικά αυτές που προηγούνται από την ένταξη στην ΚΝΕ. Υπάρχει πολύτιμη παλιότερη πείρα, την οποία γίνεται προσπάθεια να αξιοποιήσουμε, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εποχές. Πράγματι, το Κόμμα μας σε δύσκολες και απαιτητικές συνθήκες ξεχώριζε στην παρέμβασή του τους όρους ζωής και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, με ειδική εκδοτική δραστηριότητα, πρωτοβουλίες ακόμα και ξεχωριστές μορφές οργάνωσης των παιδιών. Φωτεινά παραδείγματα η ηρωική δράση των Αετόπουλων στις αρχές της δεκαετίας του '40, η οργάνωση της Λαϊκής Παιδείας στα χρόνια του Εμφυλίου, οι Νέοι Πρωτοπόροι τη δεκαετία του '80.

Σε αυτές τις ηλικίες, από την άποψη της διαμόρφωσης πολιτικής, κοινωνικής συνείδησης και κοσμοθεωρίας, τείνουν να εδραιώνονται πιο συνειδητά και σταθερά βασικές αρχές, αξίες, στάση ζωής. Αυτό δεν το βλέπουμε μόνο εμείς. Η άρχουσα τάξη έχει πάντα στραμμένο το βλέμμα της στη νέα γενιά και επενδύει στις συνειδήσεις μέσα από χίλιους - δυο μηχανισμούς. Η παρέμβαση στη διαπαιδαγώγηση, στον τρόπο που χτίζεται η συνείδηση της νέας γενιάς από την πλευρά του συστήματος, γίνεται σε όλο και μικρότερες ηλικίες. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχει ενταθεί. Εχουν πολλαπλασιαστεί μια σειρά από στοχευμένες δραστηριότητες, πολύ προσεκτικά δουλεμένες με τη μορφή παιχνιδιού, σεμιναρίων κ.ά.

Βέβαια, ούτε αυτό είναι καινούριο. Οι ιδέες που κυριαρχούν σε κάθε κοινωνία είναι οι ιδέες της κυρίαρχης οικονομικά τάξης, άρα στον καπιταλισμό κυριαρχούν οι ιδέες της αστικής τάξης. Είναι διάχυτες στον τρόπο ζωής, στις αξίες, στα πρότυπα συμπεριφοράς κ.τ.λ. Για παράδειγμα, η αντίληψη του «κοινού κοινωνικού συμφέροντος», ο ατομισμός, το αίσθημα της ιδιοκτησίας, η επιχειρηματικότητα και η ανταγωνιστικότητα, ο ανορθολογισμός, η ναρκω-κουλτούρα και η ανοχή απέναντι στη χρήση, εθνικιστικές - ρατσιστικές αντιλήψεις κ.ά. αποτελούν μερικές μόνο πλευρές των ιδεών που κυριαρχούν στον καπιταλισμό. Φυσικά, στους καπιταλιστές δεν φτάνει μόνο αυτό.

Ολοι οι κοινωνικοί θεσμοί έχουν συγκεκριμένες «διαπαιδαγωγητικές» λειτουργίες και διοχετεύουν με τον δικό τους ειδικό τρόπο τις αξίες της αστικής τάξης στα παιδιά. Ξεχωρίζει ο ρόλος του σχολείου με το απαράδεκτο περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων. Οι κυρίαρχες παιδαγωγικές αντιλήψεις διαμελίζουν τη σκέψη των παιδιών, τους διδάσκουν λίγο - πολύ πως δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια. Μαζί η πληθώρα προγραμμάτων, με διοργανωτές από την Ευρωπαϊκή Ενωση μέχρι την αμερικάνικη πρεσβεία ή πρόσφατα και την πρεσβεία της Γερμανίας.

Βέβαια, υπάρχουν και παράγοντες εκτός σχολείου που επιδρούν στο μυαλό των παιδιών καθοριστικά. Είναι χαρακτηριστικά τα τραγούδια που κάνουν θραύση και σε αυτές τις ηλικίες και προβάλλουν την ατομική οικονομική επιτυχία μέσα από κατάπτυστες δραστηριότητες υποκόσμου και διακίνησης ναρκωτικών ουσιών, το πρότυπο της γυναίκας - εμπόρευμα που αγοράζεται και πουλιέται. 'Η οι διάφορες εκπομπές στην τηλεόραση που προβάλλουν ως κανόνα ζωής τη ρουφιανιά και την ίντριγκα, τα πρότυπα ομορφιάς και τα μοντέλα για τα νέα κορίτσια. Το κάδρο έρχονται να συμπληρώσουν κι άλλοι μηχανισμοί όπως οι δήμοι, η Εκκλησία, το κατηχητικό, οι πρόσκοποι κ.λπ.

Ολα μαζί αποτελούν πηγές διαμόρφωσης κριτηρίων πρόσληψης της πραγματικότητας, διαμόρφωσης στάσης απέναντί της. Επομένως, ο βασικός στόχος στον οποίο κεντράρει και το σύστημα είναι να διαμορφώσει μια ορισμένη στάση ζωής, έναν ορισμένο τρόπο σκέψης στα παιδιά από μικρή ηλικία. Υπάρχει μια πραγματικότητα γύρω μας και μέσα σε αυτήν ζει και διαμορφώνεται το παιδί και η οικογένειά του. Ολα τα παιδιά, είτε είναι παιδιά κομμουνιστών είτε όχι, είναι εκτεθειμένα στη στοχευμένη προπαγάνδα της άρχουσας τάξης.

Δεν θα αφήσουμε τα παιδιά του λαού ανυπεράσπιστα απέναντι στη σχεδιασμένη δουλειά του συστήματος. Κι εμείς από την πλευρά μας επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε συγκεκριμένη στάση στα παιδιά. Οταν, για παράδειγμα, είτε σήμερα είτε μεγαλώνοντας, ακούσουν τις έννοιες: Αγώνας, απεργία, αλληλεγγύη, γνώση και τόσες άλλες, ποια θα είναι η αντίδρασή τους; Ποιοι συνειρμοί θα γεννιούνται σχεδόν αυτόματα στο μυαλό τους; Το ΚΚΕ διαχρονικά δεν αντιμετώπιζε αυτήν τη δουλειά ως ατομική υπόθεση των γονιών. Αντίθετα, θέλουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν σε μία συλλογική αγκαλιά συντρόφων.

Σημαντικό βήμα σε αυτήν την προσπάθεια συνιστά η επεξεργασία και κυκλοφορία του «κόκκινου Αερόστατου», του διμηνιαίου περιοδικού για παιδιά που επιμελείται η Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του Κόμματος για τις μικρότερες ηλικίες. Μέσα από σταθερές στήλες, αφιερώματα και μια πλούσια θεματολογία σε κάθε τεύχος επιδιώκουμε να εξοικειώσουμε και να καλλιεργήσουμε την αγάπη στα παιδιά για το διάβασμα, να δώσουμε ερεθίσματα και κατευθύνσεις στους προβληματισμούς που έχουν σε αυτές τις ηλικίες, να τα διαπαιδαγωγήσουμε με τις δικές μας αξίες και ιδανικά. Τα περιεχόμενα του περιοδικού έχουν ως αφετηρία «10 λόγους για να γίνουμε φίλοι, να παίξουμε, να μάθουμε, να νιώσουμε ο ένας τον άλλον!»: Μαθαίνουμε τον θαυμασμό για τους ανθρώπους της δουλειάς, τις αξίες της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της αγάπης για τη μόρφωση. Καλλιεργούμε την αγανάκτηση ενάντια στην αδικία, στον ρατσισμό και τον πόλεμο. Μαθαίνουμε την αλήθεια για την Ιστορία, το πώς φτάσαμε εδώ σήμερα! Εμπνεόμαστε από τους αγώνες των λαών όλου του κόσμου. Νοιαζόμαστε για το περιβάλλον και μαθαίνουμε ποιοι και με ποιον τρόπο το καταστρέφουν. Ερχόμαστε σε επαφή με τον αθλητισμό, τον πολιτισμό για να απορρίψουμε από νωρίς τον δρόμο των ναρκωτικών και άλλων εξαρτήσεων.

Κάθε θέμα με το οποίο καταπιανόμαστε γίνεται προσπάθεια να το προσαρμόσουμε στην αντιληπτική ικανότητα των παιδιών αυτών των ηλικιών με βάση την ανάπτυξή τους, την ωριμότητα, τα βιώματά τους και τα σύγχρονα ερεθίσματα που δέχονται. Οι σελίδες κάθε τεύχους συμπληρώνονται με υλικά και προτάσεις προς αξιοποίηση για δραστηριότητες και πρωτοβουλίες σε συναντήσεις με τα ίδια τα παιδιά. Βελτιώνοντας το «κόκκινο Αερόστατο» θέλουμε να αποτελεί τον οδηγό της προσπάθειάς μας στις μικρότερες ηλικίες. Ταυτόχρονα, το περιοδικό μάς δίνει τη δυνατότητα να ανοίξουν περισσότερες πόρτες, περισσότερα σπίτια οικογενειών με παιδιά.

Μια άλλη πετυχημένη πρωτοβουλία αφορά στη λειτουργία παιδικής κατασκήνωσης στο πλαίσιο των Αντιιμπεριαλιστικών Διημέρων της ΚΝΕ. Η κατασκήνωση αποτελεί την καλύτερη κορύφωση κάθε σχολικής χρονιάς. Είναι κάτι που το περιμένουν πλέον με ανυπομονησία τα παιδιά και «απαιτούν» τη διεξαγωγή της και τη δική τους συμμετοχή σε αυτή. Τους αρέσει που είναι οργανωμένα σε ομάδες, γνωρίζονται με συνομηλίκους τους από άλλες πόλεις, επισκέπτονται μουσεία και άλλους χώρους, συμμετέχουν σε ιστορικά και αντιπολεμικά παιχνίδια και δραστηριότητες, παρακολουθούν θεατρικές παραστάσεις. Και βέβαια τους αρέσει που είναι με την ΚΝΕ. Πράγματι, και φέτος, η παιδική κατασκήνωση στο Καρπενήσι είχε πολύ μεγάλη επιτυχία.

Παράλληλα, καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς οργανώνονται εκδηλώσεις, πρωτοβουλίες και δραστηριότητες ειδικά προσαρμοσμένες γι' αυτές τις ηλικίες. Αθλητικά τουρνουά, εκδρομές, επισκέψεις σε ιστορικούς και άλλους χώρους κάθε περιοχής, προβολές ταινιών, θεατρικές παραστάσεις, ιστορικοί περίπατοι και κυνήγι κρυμμένου θησαυρού είναι μερικές από αυτές. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η παρουσία αυτών των ηλικιών στη φεστιβαλική δραστηριότητα. Ετσι, στην αρχή της φετινής σχολικής χρονιάς, το «κόκκινο Αερόστατο» προσγειώθηκε σε περισσότερες πόλεις από κάθε άλλη φορά, στις εκδηλώσεις του 45ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή».

Κοινή συνισταμένη όλων των δράσεων που περιγράφονται παραπάνω είναι πως τα παιδιά περνάνε καλά, χαίρονται και επιζητούν τη συμμετοχή τους. Δεν βαριούνται, ούτε το αντιμετωπίζουν σαν μία ακόμα υποχρέωση ανάμεσα στις τόσες άλλες, στο πολλές φορές παραφορτωμένο πρόγραμμά τους. Κι αυτό είναι το αναγκαίο έδαφος για να πετύχουμε αυτό που θέλουμε: Να αφομοιώσουν τα μηνύματα που προσπαθούμε να τους περάσουμε. Γιατί, είναι αλήθεια πως η ενασχόληση με τις μικρότερες ηλικίες έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις. Σε κάθε μας συνάντηση με τα παιδιά παίρνουμε υπόψη την ανάγκη τους για κίνηση, τη διεισδυτικότητα βιωματικών και διαδραστικών μορφών, των οπτικοακουστικών μέσων, τα πλεονεκτήματα της διαδικασίας εξερεύνησης και ανακάλυψης από τα ίδια. Αντίστοιχες δράσεις αξιοποιεί και το σύστημα και γι' αυτό τα παιδιά είναι αρκετά εξοικειωμένα μαζί τους. Ομως με το δικό μας περιεχόμενο μπορούν πραγματικά να εμπνεύσουν τα παιδιά, πατώντας πάνω και σε σκέψεις που ήδη έχουν. Για παράδειγμα, θεμελιώνουμε γερά το αίσθημα της δικαιοσύνης. Είναι χαρακτηριστική η αντίδραση των περισσότερων παιδιών, που συμμετείχαν σε αντίστοιχη δραστηριότητα στο πλαίσιο του 45ου Φεστιβάλ στην Αθήνα, αντικρίζοντας την καπιταλιστική πυραμίδα: Θύμωναν για «τους πολλούς που είναι κάτω και τους λίγους πάνω» και έλεγαν πως «το σωστό θα ήταν να μην υπάρχουν από πάνω και από κάτω, αλλά να είμαστε όλοι ίσοι». Δίνουμε έκφραση στην επιθυμία τους να βοηθήσουν συνομηλίκους τους που δοκιμάζονται, όπως τα προσφυγόπουλα, απαντώντας και στο γιατί αναγκάστηκαν να φύγουν από την πατρίδα τους. Ενισχύουμε τη δίψα τους να γνωρίσουν τον κόσμο, να μάθουν όσα περισσότερα μπορούν με παιχνίδια, παρουσιάσεις κ.ά. γύρω από το καλό παιδικό βιβλίο.

Σε αυτήν τη βάση, το σύνολο των πρωτοβουλιών μας έχει ανεβάσει το κύρος της παρέμβασής μας, έχει διαμορφώσει μία σημαντική μαγιά παιδιών και γονιών που στην πράξη πείθονται για τη σημασία αυτής της δουλειάς, συμμετέχουν και αναζητούν αντίστοιχες πρωτοβουλίες. Ταυτόχρονα, οι ανάγκες στήριξης όλης αυτής της προσπάθειας έχουν αντικειμενικά διαμορφώσει ένα δίκτυο συντρόφων από το Κόμμα και την ΚΝΕ πανελλαδικά που με καταμερισμό ασχολούνται με την παρέμβασή μας στις μικρότερες ηλικίες και ανταποκρίνονται. Εχουν δείξει όρεξη και μεράκι. Εχουν αποκτήσει εμπειρία και ασκούνται στην ικανότητα να επικοινωνούν, να κερδίζουν τα παιδιά. Η ανάδειξη περισσότερων συντρόφων με τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι καθοριστική για να απλώσουν οι δραστηριότητες γι' αυτές τις ηλικίες σε όλο και περισσότερες πόλεις και χωριά, σε δήμους και γειτονιές.

Το επόμενο διάστημα προετοιμάζουμε ειδικές εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» για παιδιά. Δίνουμε συνέχεια στη συζήτηση για το πώς εξελίχθηκε ο άνθρωπος, πώς κινούνται και αλλάζουν οι κοινωνίες στο πέρασμα των αιώνων, διαμορφώνοντας σε βιβλίο και εμπλουτίζοντας με νέα στοιχεία το αφιέρωμα του περιοδικού «Η θαυμαστή ιστορία του ανθρώπου από την αρχή».

Ενισχύουμε το στοιχείο της ενιαίας - κεντρικής δραστηριότητας όπου θα συνενώνονται οι δράσεις κάθε περιοχής. Εχει φανεί πως στις συναντήσεις αυτές μπορούμε να εξασφαλίζουμε ένα περισσότερο προσεγμένο και καλοδουλεμένο περιεχόμενο και μαζί να δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχουν περισσότερα παιδιά. Εξάλλου, όπου οι πρωτοβουλίες μας αγκαλιάζουν περισσότερες από μία διαφορετικές περιοχές βοηθούν τα παιδιά να αντιληφθούν τη δική τους συμμετοχή ως μέρος κάτι πολύ μεγαλύτερου, να πάρουν θάρρος και δύναμη.

Οργανώνουμε περισσότερες εκδρομές και αθλητικές πρωτοβουλίες. Διευρύνουμε περαιτέρω αυτήν τη μορφή παρέμβασης (εκδρομή - κατασκήνωση, επισκέψεις - ξεναγήσεις σε χώρους όπως μουσεία, μνημεία, βιβλιοθήκες, πάρκα κ.ά.). Ετσι, ενισχύουμε το δέσιμο των παιδιών, ανεβάζουμε το αίσθημα της συλλογικότητας αλλά και της ευθύνης για τον εαυτό τους και την ομάδα, δίνουμε ποικίλες αφορμές για συζήτηση και μάθηση. Αξιοποιούμε θεατρικές παραστάσεις, προβολές ταινιών και άλλες πολιτιστικές πρωτοβουλίες.

Μπορούμε να επεξεργαστούμε περισσότερο την ηλικιακή διαφοροποίηση, ειδικά των παιδιών Α' - Β' Γυμνασίου σε σχέση με τα μικρότερα. Τα παιδιά αυτά φοιτούν πλέον στο Γυμνάσιο, έρχονται καθημερινά σε επαφή με 15χρονα ή και 17χρονα. Πηγαίνουν σε σχολείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όπου η ΚΝΕ παρεμβαίνει άμεσα. Παίρνουν μέρος στις εκλογές για τα Μαθητικά Συμβούλια, συμμετέχουν με το σχολείο τους σε μαθητικές κινητοποιήσεις. Είναι επομένως φυσικό να αποκτούν δεσμούς με μεγαλύτερους ΚΝίτες μαθητές, να τους αντιμετωπίζουν ως παράδειγμα προς μίμηση καθώς μεγαλώνουν. Σε αυτήν την κατεύθυνση, πολύ καλή ευκαιρία αποτελεί η πρωτοβουλία που ξεκινάει φέτος η ΚΝΕ, στην οποία καλεί μαθητές Γυμνασίου να οργανώσουν μία εκδρομή σε ένα ιστορικό μέρος ή μνημείο που θα επιλέξουν και να ετοιμάσουν μία παρουσίαση όλης της προετοιμασίας, της διεξαγωγής και των εντυπώσεων από την εκδρομή.

Η πείρα τα τελευταία χρόνια δείχνει τους δρόμους που έχει ανοίξει αυτή η δουλειά, τις δυνατότητες που μας έχει δώσει στην οικοδόμηση ΟΒ Γυμνασίων, αλλά και στη μεγαλύτερη ικανότητα που έχουν πλέον οι νέοι μας σύντροφοι στα Γυμνάσια. Η ενασχόληση με τις μικρότερες ηλικίες είναι δουλειά υποδομής για την ΚΝΕ, ελπίδα για το Κόμμα.

Μπροστά μας έχουμε την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και, όπως πάντα τέτοιες μέρες, είτε προετοιμάζοντας τη σχολική γιορτή και την παρέλαση, είτε παρακολουθώντας κάποιο σχετικό αφιέρωμα, γονείς και εκπαιδευτικοί ανοίγουν συζητήσεις με τα παιδιά για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής και τα διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε σήμερα. Αρωγός σε αυτή την προσπάθεια γίνεται και το περιοδικό «το κόκκινο Αερόστατο», που επιμελείται η Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες νεολαίας.

Για παράδειγμα, στο 7ο τεύχος του περιοδικού, που είχε κυκλοφορήσει πέρσι τέτοια περίοδο, υπήρχε αφιέρωμα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που εξέταζε για ποιους λόγους έγινε ο πόλεμος και ποιοι τον ήθελαν, παρέθετε στοιχεία που οι μικροί μαθητές δεν βρίσκουν στα σχολικά βιβλία τους και έκανε προτάσεις για παραπέρα μελέτη.

Αντίστοιχα, στο τεύχος που κυκλοφορεί αυτήν την περίοδο, το 11ο τεύχος του περιοδικού, που μπορεί να προμηθευτεί κανείς από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ, οι μικροί αναγνώστες θα βρουν ένα αφιέρωμα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με άξονα το βιβλίο Ιστορίας της Στ' τάξης. Θα ανακαλύψουν μια αντιπαράθεση ανάμεσα σε αυτά που τους λένε συνήθως στα σχολεία και σε αυτά που δεν τους λένε, θα ανακαλύψουν αλήθειες όπως το γιατί γίνονται οι πόλεμοι, τι σήμαινε το «όχι» του Μεταξά και το «όχι» του ελληνικού λαού, μαθαίνουν για το σάλπισμα αντίστασης του τότε ΓΓ του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, από τη φυλακή, ενώ παρακινούνται να διαβάσουν σχετικά λογοτεχνικά βιβλία για την ηλικία τους και να εξερευνήσουν πολλά από τα Μουσεία Εθνικής Αντίστασης που υπάρχουν σε διάφορες πόλεις.

Φυσικά, το 11ο τεύχος του περιοδικού μπορεί να κερδίσει τους αναγνώστες του και με την υπόλοιπη πλούσια θεματολογία του. Οπως το αφιέρωμα για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με κεντρικό άξονα: «Για να επιλέγεις εσύ πότε θα κλείνεις τον υπολογιστή και να μη σε "κλείνει" αυτός...», το αφιέρωμα για το περιβάλλον που θίγει ζητήματα, όπως ποια είναι τα αίτια της καταστροφής του περιβάλλοντος σήμερα, πώς σχετίζονται με το κυνήγι του κέρδους κ.λπ. Ακόμα, οι σελίδες με τον τίτλο «Η γνώση είναι δύναμη» είναι αφιερωμένες στις φυσικές επιστήμες, καθώς και το καθιερωμένο απόσπασμα από κλασικό διήγημα, που στο τωρινό τεύχος είναι από το «Ενα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν» της Μπέτι Σμιθ.

Στο περιοδικό μπορεί κανείς να βρει και τα άλλα αγαπημένα θέματα, όπως τη σελίδα για το σκάκι, το κόμικ, τους γρίφους, τις σπαζοκεφαλιές, τις χειροτεχνίες, τη γνωριμία με ένα άθλημα και συγκεκριμένα αυτό της κολύμβησης.