ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 19 Αυγούστου 2023 - Κυριακή 20 Αυγούστου 2023
Σελ. /32
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
ΝΕΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ - ΕΚΤΡΩΜΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Κι άλλα αντεργατικά όπλα στη φαρέτρα για τα κέρδη του κεφαλαίου

Προσθέτει νέες μορφές «ευελιξίας» σε αυτές που έχουν ήδη νομοθετήσει ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και επιχειρεί να βάλει νέα εμπόδια στους απεργιακούς αγώνες

Πολλαπλή απασχόληση, συμβάσεις εργασίας «μηδενικών ωρών» (zero hour contracts) και «κατά παραγγελία» (on demand contracts) προβλέπει το νομοσχέδιο που αναμένεται να φέρει σε διαβούλευση αυτές τις μέρες το υπουργείο Εργασίας, ενσωματώνοντας στην εθνική νομοθεσία την Οδηγία 2019/1152 της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Καθώς δε η επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων και η ένταση της εκμετάλλευσης συνοδεύονται πάντα από κλιμάκωση της καταστολής των αγώνων, το νομοσχέδιο αναμένεται να επιφέρει περαιτέρω χτύπημα στη συνδικαλιστική δράση, στο δικαίωμα της απεργίας, σε συνέχεια προηγούμενων νόμων της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν και το υπουργείο έχει ανακοινώσει εδώ και δέκα μέρες ότι θα δώσει το νομοσχέδιο σε δημόσια διαβούλευση, αυτό δεν έχει ακόμα παρουσιαστεί. Το υπουργείο Εργασίας φροντίζει ωστόσο με επιλεκτικές διαρροές σε ΜΜΕ να καλλιεργεί το έδαφος για να γίνουν αποδεκτές οι αντιδραστικές ρυθμίσεις, διοχετεύοντας «επιχειρήματα» που παρουσιάζουν την πραγματικότητα με το κεφάλι ανάποδα.

Αποκορύφωμα αυτών είναι ότι με την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας, που επιτρέπει την απασχόληση σε δύο διαφορετικούς εργοδότες, ο εργαζόμενος δεν θα δουλεύει 16 ώρες τη μέρα (δύο 8ωρα), αλλά 13 ώρες το μέγιστο (!), όσες δηλαδή προβλέπει άλλη ευρωπαϊκή Οδηγία για τη «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας.

Με άλλα λόγια, η «ασφαλιστική δικλίδα» απέναντι στο 16ωρο είναι το ...13ωρο, ενώ και τα δύο είναι πραγματικότητα για χιλιάδες εργαζόμενους στη ζούγκλα της αγοράς εργασίας, όπου η ελαστικότητα με τους νόμους όλων των κυβερνήσεων έχει αποθρασύνει την εργοδοσία, σε συνδυασμό βέβαια με την απουσία ουσιαστικών ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες ακόμα και για τα στοιχειώδη.

Ακόμα μεγαλύτερη «ευελιξία»

Σύμφωνα πάντως με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας έως τώρα:

1. Το νομοσχέδιο ενσωματώνει την Οδηγία 2019/1152 της ΕΕ, η οποία υποτίθεται ότι «ρυθμίζει» τις «ευέλικτες» μορφές εργασίας που υπάρχουν ήδη. Στην προκειμένη περίπτωση, λειτουργεί ως «όχημα» για να εισάγει μορφές απασχόλησης που δεν ήταν μέχρι σήμερα κατοχυρωμένες στην ελληνική νομοθεσία (όπως τα zero hour contracts - συμβόλαια «μηδενικών ωρών»).

Πίσω από όλα αυτά, ο πραγματικός στόχος είναι να βάλει κοινούς κανόνες που αποτρέπουν τον «αθέμιτο ανταγωνισμό» μεταξύ των επιχειρήσεων, οι οποίες κατά κόρον και κατά το δοκούν αξιοποιούν τις «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης, πολλές φορές και σε συνδυασμό περισσότερων από μία.

Αλλωστε, αυτό που κάνουν οι ρυθμίσεις είναι να θέτουν ως μοναδικό προαπαιτούμενο γι' αυτές τις μορφές απασχόλησης την «έγκαιρη ενημέρωση» του εργαζόμενου από τον εργοδότη σχετικά με τους όρους απασχόλησης (διάρκεια εργασίας, έναρξη και λήξη, τόπο εργασίας, αμοιβή και τρόπους αμοιβής κ.ά.).

Θυμίζουμε ότι τα συμβόλαια «μηδενικών ωρών» και «κατά παραγγελία», που εισάγει το νομοσχέδιο, είναι συμβάσεις χωρίς συγκεκριμένα ωράρια και αμοιβές, ενώ ο εργαζόμενος ενημερώνεται - στην καλύτερη περίπτωση - μόλις 24 ώρες νωρίτερα για το πού θα δουλέψει, πόσες ώρες και με ποια αμοιβή! Δηλαδή ο εργαζόμενος δεν ξέρει αν και πότε θα έχει δουλειά, και άρα αν, πότε και πόσο ελεύθερο χρόνο θα έχει.

2. Η Οδηγία προωθεί επίσης την πολλαπλή απασχόληση, σημειώνοντας ότι ένας εργοδότης δεν μπορεί «να απαγορεύσει σε εργαζόμενο να αναλάβει εργασία σε άλλους εργοδότες, εκτός του ωραρίου εργασίας που καθορίζεται με τον εν λόγω εργοδότη».

Η διάταξη αυτή αποτελεί επιστέγασμα των δεκάδων μορφών «ευελιξίας» της εργασίας και της «διευθέτησης» του χρόνου εργασίας, που κάνει «λάστιχο» τα όρια του εργάσιμου χρόνου και κατ' επέκταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

3. Το νομοσχέδιο - έκτρωμα έρχεται τέλος να συμπληρώσει τη νομοθεσία του ΣΥΡΙΖΑ και του προηγούμενου υπουργού Χατζηδάκη ενάντια στην απεργία. Συγκεκριμένα, ορίζει ότι όποιος συμμετέχει σε περιφρούρηση απεργίας, εκτός από τις αστικές θα έχει και ποινικές ευθύνες και θα τιμωρείται τουλάχιστον με φυλάκιση 6 μηνών και με χρηματική ποινή 5.000 ευρώ! Σε περίπτωση υποτροπής, μάλιστα, τα όρια θα διπλασιάζονται!

Με τη σφραγίδα Οδηγιών της ΕΕ

Το επικείμενο νομοσχέδιο δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, αλλά ένα ακόμα κομμάτι στο αντεργατικό παζλ, που διαχρονικά συμπληρώνουν η μία μετά την άλλη οι κυβερνήσεις. Το γενικό πλαίσιο προδιαγράφουν τα σχετικά κείμενα της ΕΕ που έχουν συνταχθεί εδώ και 30 χρόνια, όπως η «Λευκή Βίβλος για την Απασχόληση», και στη συνέχεια εξειδικεύεται από επιμέρους κείμενα για να πάρει τη μορφή Οδηγιών, όπως αυτή που ήδη αναφέραμε ή η Οδηγία 2003/88, η οποία προβλέπει μέχρι και 13 ώρες εργασίας τη μέρα και οδηγεί σε 65ωρη, ακόμα και σε 78ωρη εβδομαδιαία εργασία.


Χ. Μ.


Συνθήκες εργασιακής εξουθένωσης

Η πολλαπλή απασχόληση, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα απασχόλησης μέχρι και 13 ώρες τη μέρα, πολλαπλασιάζει τις επιλογές των εργοδοτών για ένταση της εκμετάλλευσης. Παράλληλα, οι μισθοί - ψίχουλα που παίρνουν οι εργαζόμενοι, τους εξαναγκάζουν σε υπερωρίες, σε δεύτερη και τρίτη δουλειά, σε δουλειά τις αργίες και στα ρεπό, για να καλύψουν τα προς το ζην.

Μέχρι σήμερα δύο διαφορετικοί εργοδότες μπορούν να απασχολούν τον ίδιο εργαζόμενο αθροιστικά μέχρι 8 ώρες τη μέρα. Με το νομοσχέδιο θα μπορούν να φτάνουν και τις 13 ώρες τη μέρα. Επίσης ένας εργαζόμενος σε έναν όμιλο επιχειρήσεων θα μπορεί να δηλώνεται ότι δουλεύει σε δύο διαφορετικές επιχειρήσεις, που θα ανήκουν όμως στους ίδιους μετόχους και οι οποίοι θα μπορούν να τον εκμεταλλεύονται αθροιστικά μέχρι και 13 ώρες τη μέρα.

Τα ενδεικτικά αυτά παραδείγματα αναδεικνύουν ότι τέτοιες μορφές απασχόλησης τσακίζουν κάθε δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων, κάθε δικαίωμα στην ξεκούραση, στην ανάπτυξη κοινωνικής δράσης και ζωής.

Ακόμα χειρότερα, τα όποια τυπικά όρια του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης είναι εύκολο να παραβιαστούν. Χαρακτηριστικά είναι όσα ομολογεί ακόμα και το Eurofound (οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ασχολείται κυρίως με τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας) σε κείμενο με τίτλο «Προνόμιο ή αναγκαιότητα; Η εργασιακή ζωή των ανθρώπων με πολλαπλή απασχόληση»:

«Ενώ η εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με αυτές τις πτυχές του χρόνου εργασίας είναι ευκολότερο να παρακολουθείται και να επιβάλλεται για τους κατόχους μεμονωμένων θέσεων εργασίας, γίνεται πολύ πιο περίπλοκη για όσους έχουν δύο ή περισσότερες θέσεις εργασίας. Πώς μπορούν οι αρχές να διασφαλίσουν ότι ένας εργαζόμενος δεν εργάζεται όταν θα έπρεπε να ξεκουράζεται και ποιος είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση της μη υπέρβασης των ορίων του μέγιστου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας;».

Στο ίδιο κείμενο επισημαίνεται ότι η πολλαπλή απασχόληση αμφισβητεί τις περιόδους ημερήσιας ανάπαυσης και τον μέγιστο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας. Και σε άλλο σημείο θέτει το ζήτημα αν τα όρια του χρόνου εργασίας εφαρμόζονται ανά σύμβαση ή ανά εργαζόμενο: «Η κατοχή πολλαπλών θέσεων εργασίας αποτελεί πρόκληση, διότι η οδηγία δεν αναφέρει εάν τα όρια στον χρόνο εργασίας και τις περιόδους ανάπαυσης πρέπει να εφαρμόζονται ανά εργαζόμενο ή ανά σύμβαση (...) Οπου εφαρμόζονται [τα όρια] ανά σύμβαση, ενδέχεται να υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να εργαστούν πολύ πέρα από τις μέγιστες ώρες που ορίζονται στην οδηγία. Ωστόσο, ακόμη και αν η οδηγία εφαρμόζεται ανά εργαζόμενο, η παρακολούθηση και η επιβολή της μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση όταν τα άτομα έχουν περισσότερες από μία θέσεις εργασίας».

Οι ίδιες επιπτώσεις ισχύουν, από άλλο δρόμο, και στις άλλες περιπτώσεις των ευέλικτων μορφών εργασίας, όπως οι συμβάσεις μηδενικών ωρών.

Να σημάνει αγωνιστικός συναγερμός

Το νέο νομοσχέδιο για τα Εργασιακά κάνει πράξη ό,τι η κυβέρνηση υποσχέθηκε στους εργοδότες. Γι' αυτό πρέπει να σημάνει συναγερμό για όλους. Στοχεύουν να μη μείνει πέτρα πάνω στην πέτρα από ό,τι δικαιώματα έχουν απομείνει.

Το νέο αντεργατικό τερατούργημα χτυπάει την καρδιά του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, με τον οποίο θέλουν να ξεμπερδέψουν και τυπικά τα επιχειρηματικά συμφέροντα. Θέλουν να εντείνουν ακόμη περισσότερο την εκμετάλλευση των εργατών, να μην υπάρχει κανένας περιορισμός, καμία δέσμευση, με τσακισμένους μισθούς και δικαιώματα.

Ολα αυτά γίνονται για την ανάπτυξη και τα κέρδη του κεφαλαίου, των καπιταλιστών, που έχουν μετατρέψει την αγορά εργασίας σε κινούμενη άμμο, χωρίς να μπορεί ο εργάτης να βρει ένα σταθερό σημείο να ακουμπήσει.

Στοχεύουν στο χτύπημα όλων των εργαζομένων και ιδιαίτερα της νέας γενιάς. Επιδιώκουν να μας πάνε στην εποχή του αραμπά, την ώρα που η τεχνολογία και η επιστήμη βρίσκονται πολύ ψηλά.

Και όλα αυτά, όπως λένε, για το καλό μας.

Μέσα μαζικής ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και έντυπα, βλέπουν και προπαγανδίζουν θετικά τα μέτρα για τους εργαζόμενους. Αλλά τι άλλο θα έκαναν τα τσιράκια τους;

Μιλούν για ελεύθερες επιλογές των εργαζομένων, όμως λένε ψέματα. Τα ωράρια εργασίας τα καθορίζουν οι ανάγκες της καπιταλιστικής παραγωγής, που έχει στόχο την κερδοφορία.

Μιλούν για ελεύθερη επιλογή των εργαζομένων, όταν ο κατώτατος μισθός ορίζεται από τον υπουργό με βάση τους δείκτες της καπιταλιστικής οικονομίας.

Μιλούν για ελεύθερη επιλογή των εργαζομένων, για ελεύθερο προσωπικό χρόνο, όταν προωθούν το 16ωρο στη δουλειά. Δηλαδή μας θέλουν στη δουλειά ήλιο με ήλιο και για ένα πιάτο φαΐ.

Ελεύθερη επιλογή είχε ο εργάτης στην ΕΒΓΑ, που δούλευε συνεχή 12ωρα και πέθανε πάνω στη μηχανή;

Ελεύθερη επιλογή είχε ο εργάτης στα Ναυπηγεία Ελευσίνας που δούλευε ντάλα μεσημέρι και πέθανε;

Τέρμα στα παραμύθια της κυβέρνησης και όσων μας λένε ότι μπορεί και τα δικαιώματα των εργαζομένων να διασφαλιστούν, αλλά και να θωρακίζεται η κερδοφορία του κεφαλαίου. Δικαιώματα και κέρδη δεν πάνε μαζί.

Επειδή βλέπουν ότι έρχονται αγώνες εντείνουν την καταστολή με φυλακίσεις συνδικαλιστών, εξοντωτικά πρόστιμα για όσους οργανώσουν κινητοποιήσεις, χτύπημα της συλλογικής δράσης, του πιο ιερού δικαιώματος που είναι η απεργία και την αποφασίζουν οι εργαζόμενοι.

Ηρθαν και από κοντά οι κολαούζοι των αφεντικών, η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, με ένα άθλιο κείμενο. Θυμόμαστε τη στάση της στον νόμο Χατζηδάκη. Οταν εμείς βάζαμε το θέμα ότι ετοιμάζεται νόμος, εκείνη έλεγε «δεν υπάρχει, αυτά είναι εφευρήματα δικά σας». Το ίδιο κάνει και τώρα. Μιλά για κακές πρακτικές και πως οι άδειες δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή στη θεσμική διαβούλευση. Δηλαδή για άλλη μια φορά επιτελεί τον ρόλο της, συμφωνεί με τα αντεργατικά μέτρα, στηρίζει τον «κοινωνικό διάλογο», μη και θίξουμε την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Ακόμα εξωραΐζουν την ευρωπαϊκή Οδηγία, λέγοντας πως «η δεύτερη δουλειά είναι μια πραγματικότητα, άρα να βάλουμε κανόνες στη βαρβαρότητας της εκμετάλλευσης». Ομως ο εργάτης πρέπει να μπορεί να ζει από τον μισθό του, να δουλεύει 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο.

Μπροστά λοιπόν στον πόλεμο που μας κήρυξαν δίνουμε σήμα συναγερμού, σήμα επιστράτευσης όλων των δυνάμεών μας, προετοιμάζουμε αγωνιστικές, απεργιακές κινητοποιήσεις χωρίς καμιά καθυστέρηση και αναμονή.


Του
Γιώργου ΠΕΡΡΟΥ*
*Ο Γ. Πέρρος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και της Γραμματείας του ΠΑΜΕ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ