Associated Press

Στο πλαίσιο αυτών των αμερικανικών πιέσεων ορισμένοι αναλυτές εντάσσουν και τις πληροφορίες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, τα τελευταία 24ωρα, περί λαθρεμπορίου πετρελαίου και βενζίνης από την αυτόνομη κουρδική περιοχή στο βορρά, προς το Ιράν, κατά παραβίαση των επιπλέον κυρώσεων που του επιβλήθηκαν με αφορμή το πυρηνικό του πρόγραμμα. Οι πληροφορίες προκάλεσαν αμηχανία στη Βαγδάτη.

Ο πραγματικός αποδέκτης, όμως, του «μηνύματος» εκτιμάται ότι ήταν η κουρδική ηγεσία, που σε γενικές γραμμές έχει υπάρξει εξαιρετικά καλός σύμμαχος των κατοχικών δυνάμεων μέχρι σήμερα. Το λαθρεμπόριο δε λύνει το πρόβλημα που οι κυρώσεις προκαλούν στην Τεχεράνη, αλλά αποφέρει τεράστια κέρδη σε κυκλώματα που σαφώς είναι σε γνώση, αν δεν έχουν διασύνδεση με τις κουρδικές αυτόνομες αρχές. Η αποκάλυψη του λαθρεμπορίου, το οποίο παρεμπιπτόντως διεξάγεται αδιαλείπτως από τη δεκαετία του '90, εκτιμάται ότι είχε ως στόχο να «κρούσει τον κώδωνα» στην κουρδική ηγεσία, όχι τόσο για να σταματήσει το λαθρεμπόριο όσο για να συναινέσει ευκολότερα και να πάψει να προβάλλει προϋποθέσεις (π.χ., για το ζήτημα του ελέγχου του Κιρκούκ) για τη σύσταση μιας κυβέρνησης «εθνικής ενότητας».

Είναι όντως γεγονός ότι μεγάλο μέρος των αμερικανικών δυνάμεων, που είχαν φτάσει μέχρι και τον αριθμό των 150.000 ανδρών, έχει, ήδη, αρχίσει να αναχωρεί από το Ιράκ. Είναι επίσης γεγονός ότι μετά το Σεπτέμβρη, σύμφωνα τουλάχιστον με τη συμφωνία που υπογράφτηκε στα τέλη του 2008, στο ιρακινό έδαφος δε θα μείνουν περισσότεροι από 50.000 στρατιώτες μάχιμων μονάδων, οι οποίοι, θεωρητικώς, αν ακολουθηθεί το χρονοδιάγραμμα, θα αναχωρήσουν στα τέλη του 2011. Μόνο που όλα αυτά είναι η μισή αλήθεια.

Από την ανάληψη της Προεδρίας από τον Ομπάμα μέχρι σήμερα, η συμφωνία που υπογράφτηκε στα τέλη του 2008 εφαρμόζεται χωρίς καθυστερήσεις. Στο πλαίσιό της, δεκάδες χιλιάδες Αμερικανοί στρατιώτες έχουν αποχωρήσει από το Ιράκ, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά και εξοπλισμός, όπως βαρέα οχήματα, έχουν παραδοθεί στον έλεγχο των ιρακινών αρχών, όπως άλλωστε έχει γίνει και με τα κέντρα κράτησης που είχαν στήσει οι κατοχικοί. Ο αμερικανικός στρατός έχει, ήδη, από το καλοκαίρι του 2009 αποχωρήσει από τον αστικό ιστό των μεγάλων πόλεων και θεωρητικώς πάντα δεν πραγματοποιεί μόνος του στρατιωτικές επιχειρήσεις, παρά μόνο σε συνεργασία με τις ιρακινές δυνάμεις. Οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις, από 500 το 2009, σήμερα αριθμούν μόνο 126 και μέχρι το Σεπτέμβρη θα είναι μόλις 94.

Ετσι, το Ιράκ βαίνει προς το «τέλος εποχής» της κατοχής, όπως τη γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Και οδεύει προς μια νέα μορφή κατοχής, που, ήδη, αρχίζει να διαφαίνεται.

Μετά τα τέλη του 2011, στο Ιράκ θα παραμείνει σημαντικός αριθμός εκπαιδευτών των ιρακινών δυνάμεων και γενικότερα «διαφόρων ειδικοτήτων που μπορούν να συνεισφέρουν στην ανοικοδόμηση των κοινωνικών, πολιτικών και άλλων θεσμών της χώρας». Το πόσοι ακριβώς θα είναι αυτοί οι διαφόρων ειδών εκπαιδευτές δεν είναι ξεκάθαρο. Ενα πρώτο συμπέρασμα για τον αριθμό τους, όμως, μπορεί να εξαχθεί από τις αμερικανικές βάσεις που τελικά θα μείνουν, παίρνοντας, όμως, την ονομασία «σημεία διαρκούς παρουσίας».

Αυτά τα «σημεία», σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, έχουν, ήδη, κατασκευαστεί και βρίσκονται στο, μέχρι πρότινος, στρατόπεδο Μπάλαντ στο βορρά, στο στρατόπεδο Αντερ στο νότο, στην αεροπορική βάση Αλ Ασαντ στα δυτικά και στη βάση Βίκτορι, γύρω από τη Βαγδάτη. Οι ίδιες πάντα πηγές υποστηρίζουν ότι μέσα στο 2009 στις βάσεις αυτές έγιναν «οικοδομικά έργα αξίας 496 εκατ. δολαρίων», το υψηλότερο ποσό ανά έτος που έχει διαθέσει ποτέ για τέτοιου είδους εργασίες ο αμερικανικός στρατός, και το οποίο αγγίζει το 1/4 των 2,1 δισ. δολαρίων που το Πεντάγωνο έχει δαπανήσει συνολικά, από το 2004, για να φτιάξει στρατιωτικές υποδομές παντός είδους στο Ιράκ. Το σύνολο των σχεδιαζόμενων έργων υποδομών στις τέσσερις αυτές εγκαταστάσεις αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του χρόνου με κόστος 323 εκατ. δολαρίων, ενώ οι ίδιες πάντα πηγές αναφέρουν ότι βασικό κομμάτι των εργασιών είναι η ανέγερση κατοικιών μέσα στους οριοθετημένους αυτούς χώρους, κατοικιών που μοιάζουν να προορίζονται για περισσότερους από 60.000 ανθρώπους.

Σε αυτή την, ποικιλοτρόπως, στρατιωτική παρουσία θα πρέπει να προστεθεί η διπλωματική. Η αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη αποτελεί την πολυπληθέστερη διπλωματική αμερικανική παρουσία στον κόσμο. Αποτελείται από 1.000 μόνιμους υπαλλήλους, από 3.000 άτομα επιπλέον προσωπικό (του οποίου τα καθήκοντα δεν είναι ακριβώς καθορισμένα). Είναι εγκαταστημένη σε μια έκταση σχεδόν μισού χιλιομέτρου, περιλαμβάνει 21 κτίρια.

Οπως όλα δείχνουν, η πρεσβεία θα αποτελεί πιθανώς τον ενδιάμεσο κρίκο από όπου θα περνούν από και προς τις στρατιωτικές δυνάμεις που θα παραμείνουν στη χώρα «πληροφορίες που συγκεντρώνουν οι μυστικές υπηρεσίες, πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης ιρανικής επιρροής στη χώρα και για την ενσωμάτωση των σουνιτών ενόπλων που στάθηκαν στο πλευρό των κατοχικών δυνάμεων απέναντι στην "Αλ Κάιντα"». Παράλληλα, η πρεσβεία θα επιδιώξει να διατηρήσει στενές σχέσεις με την όποια κυβέρνηση βρίσκεται στην εξουσία, αλλά και με τις υπόλοιπες μεγάλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας, διατηρώντας, έτσι, τη δυνατότητα παρέμβασης, έμμεσης ή άμεσης, στα πολιτικά τεκταινόμενα.

Είναι προφανές ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δε σκοπεύει να αποχωρήσει από το Ιράκ. Μέχρι στιγμής, η εισβολή και η κατοχή στη χώρα δεν έχει αποφέρει τα αναμενόμενα, για την Ουάσιγκτον, οφέλη, είτε πρόκειται για την άμεση εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας (στις δημοπρατήσεις που έκανε η ιρακινή ηγεσία έργα δεν ανέλαβαν, σχεδόν καθόλου, εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων), είτε πρόκειται για την απόκτηση του απόλυτου ελέγχου των πολιτικών της δυνάμεων (είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι οι καλοί σύμμαχοι των κατακτητών μεταξύ των σιιτών φθάνοντας στην εξουσία «λοξοκοιτούν» έντονα προς το Ιράν, ενώ οι σουνιτικές δυνάμεις παραμένουν πάντα με το ένα πόδι απέναντι στον, σχεδόν απόλυτα σιιτικό, κρατικό μηχανισμό που έχει στηθεί), είτε πρόκειται για τον απόλυτο έλεγχο του ιρακινού εδάφους (πολλές περιοχές βρίσκονται ακόμη εντελώς εκτός ελέγχου).

Στο σχετικά αρνητικό, μέχρι στιγμής, απολογισμό για τους κατακτητές, αναμφίβολα, σημαντικό ρόλο έχουν παίξει και οι καθυστερήσεις στην αποκατάσταση θεμελιωδών πολιτικών υποδομών, καθυστερήσεις που μεγάλο μέρος του ιρακινού λαού χρεώνει στις κατοχικές δυνάμεις και στους διεφθαρμένους ντόπιους συνεργάτες τους. Ακόμη και σήμερα, μόλις το 20% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε πραγματικές συνθήκες υγιεινής, το 45% σε καθαρό νερό, το 50% έχει ηλεκτρικό μόνο τη μισή μέρα. Συνολικά, ποσοστό μεγαλύτερο του 23% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός, όμως, εμφανίζεται αποφασισμένος, παρά τις αρνητικές λαϊκές διαθέσεις, να μην αφήσει τη χώρα. Οχι μόνο γιατί προσβλέπει σε καλύτερες μέρες όσον αφορά στον ενεργειακό της πλούτο. Αλλά και γιατί το Ιράκ μπορεί να χρησιμεύσει ως μια τεράστια επίγεια βάση για εξαπόλυση στρατιωτικής επίθεσης ή εκτόξευση σχετικών απειλών προς άλλες χώρες, δίνοντας τη δυνατότητα σταθερής στρατιωτικής παρουσίας στις ΗΠΑ στην καρδιά της πολύτιμης, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, περιοχής του Κόλπου, της, κατά Μπρεζίνσκι, Ευρασίας. Μιας παρουσίας που στοχεύει να πετύχει την εδραίωση των αμερικανικών συμφερόντων και τον περιορισμό της διείσδυσης στην περιοχή άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.