Δύο φορές μέσα σε διάστημα ενός μήνα βρέθηκε στην επικαιρότητα η περιοχή του Θριάσιου Πεδίου. Το φονικό για τέσσερις εργάτες «ατύχημα» στις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ στον Ασπρόπυργο, στις 8 Μάη, έφερε με τραγικό τρόπο στο προσκήνιο τον κίνδυνο που συνεπάγεται η έκθεση εργαζομένων και κατοίκων στην πιθανότητα ενός βιομηχανικού ατυχήματος.

Δεν πρόλαβε να περάσει ένας μήνας και η πυρκαγιά σε εταιρεία ανακύκλωσης, που ξέσπασε στις 6 Ιούνη επίσης στον Ασπρόπυργο, υπενθύμισε, με το τοξικό νέφος που προκάλεσε, ότι η άναρχη και ανεξέλεγκτη δράση των επιχειρήσεων στην περιοχή απειλεί τη δημόσια υγεία του λαού σε όλο το Λεκανοπέδιο.

Ο κορεσμός του Θριάσιου Πεδίου, με εκατοντάδες ρυπογόνες μονάδες βαριάς βιομηχανίας να λειτουργούν στα όριά του (υπολογίζονται σε 7.000 - 10.000), είναι ορατός ακόμα και στο πιο άπειρο μάτι. Μαρτυρά τους κινδύνους στους οποίους εκθέτει τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον της Αττικής, τη ζωή και την ασφάλεια των κατοίκων της περιοχής αλλά και όλου του Λεκανοπεδίου, η άναρχη καπιταλιστική ανάπτυξη.

Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από την Αθήνα, το Θριάσιο συγκεντρώνει μεγάλο μέρος της βαριάς βιομηχανίας της χώρας. Εκεί λειτουργούν εργοστάσια τσιμέντου (ΤΙΤΑΝ, ΧΑΛΥΨ), χαλυβουργίες («Χαλυβουργία Ελλάδος», «Χαλυβουργική»), δύο μεγάλα ναυπηγεία, δύο μονάδες των διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ και άλλες επιχειρήσεις στον κλάδο της Ενέργειας («Coral Gas», «Πετρογκάζ»), εταιρείες ανακύκλωσης και «σκραπατζίδικα», επιχειρήσεις του κλάδου του Μετάλλου, εργοστάσια χημικής βιομηχανίας (ΒΙΒΕΧΡΩΜ, ΒΙΤΕΞ, ΒΕΡΝΙΛΑΚ και άλλες), εργοστάσια και αποθήκες τροφίμων, αναρίθμητες εταιρείες logistics.

Η βιομηχανική ανάπτυξη της περιοχής ξεκινά από τις αρχές του 20ού αιώνα. Ανάμεσα στις πρώτες επιχειρήσεις ήταν τα οινοπνευματοποιεία «Βότρυς» και «Κρόνος», αλλά και η τσιμεντοβιομηχανία «Τιτάν». Η αύξηση του πληθυσμού γίνεται με ρυθμό γρήγορο, τον οποίο επιταχύνει η ανάγκη για εργατικά χέρια. «Οι 2.370 κάτοικοι του 1907 γίνονται 4.400 το 1922 και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή προστίθενται 2.000 περίπου πρόσφυγες», αναφέρει χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του ο Δήμος Ελευσίνας.

Η μαζική εγκατάσταση βιομηχανιών συνεχίζεται τις δεκαετίες του '50 και του '60, μεταξύ αυτών και των «Διυλιστηρίων Ασπροπύργου», ενώ το 1973 προστίθεται η «Πετρόλα», που σήμερα ανήκει επίσης στον όμιλο ΕΛΠΕ. Τα τελευταία χρόνια, τη σκυτάλη έχουν πάρει οι επιχειρήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας που ξεφυτρώνουν διαρκώς, με ορισμένες να ξεπερνούν σε έκταση τους γειτονικούς σε αυτές συνοικισμούς.

Βιομηχανικές ζώνες και οικιστικός ιστός, που μπλέκονται το ένα με το άλλο, βιομηχανικές μονάδες που καταλαμβάνουν εκατοντάδες στρέμματα και εκτείνονται μέχρι την παραλία, αγροτικές καλλιέργειες που πλαισιώνονται από ρυπογόνα εργοστάσια, επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις και παράλληλα έλλειψη βασικών και απαραίτητων υποδομών για τους κατοίκους, αρχαιολογικός χώρος που «συνορεύει» με τσιμινιέρες...

Αυτά περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το τοπίο που έχουν διαμορφώσει ο ανταγωνισμός των επιχειρηματικών ομίλων, η ανάπτυξη με γνώμονα το κέρδος, που έχει μετατρέψει τις πόλεις της Ελευσίνας, του Ασπρόπυργου και της Μάνδρας σε χώρο «υποδοχής» όλων των ρυπογόνων δραστηριοτήτων της Αττικής, σε αποθήκη αποβλήτων, αλλά και σε περιοχή εκτεθειμένη στον κίνδυνο ενός βιομηχανικού ατυχήματος μεγάλης έκτασης.

Το ΚΚΕ έχει πάμπολλες φορές αναδείξει ζητήματα που σχετίζονται με την περιοχή του Θριάσιου, τους κινδύνους για εργαζόμενους και κατοίκους όχι μόνο της συγκεκριμένης περιοχής αλλά και ολόκληρης της Αττικής.

Είναι χαρακτηριστικά όσα είχε σημειώσει και στην ομιλία του στην Ελευσίνα, πριν από δύο περίπου χρόνια, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας: «Η ανεξέλεγκτη συμβίωση βιομηχανίας - κατοικίας στην περιοχή, η γειτνίαση σε πολύ μικρή απόσταση επικινδύνων εγκαταστάσεων, όπως διυλιστηρίων με εγκαταστάσεις υγραερίων και πολεμικής βιομηχανίας, είναι ενδεικτικά παραδείγματα της πιθανότητας πρόκλησης ενός μεγάλου ατυχήματος που θα επηρεάσει κατοικημένες περιοχές.

Η ύπαρξη σχεδίων αντιμετώπισης στα χαρτιά, χωρίς αυτά να έχουν επικαιροποιηθεί, χωρίς να έχουν γίνει ασκήσεις ετοιμότητας και να έχει ενημερωθεί ο πληθυσμός, η ανεπάρκεια υποδομών, οδών διαφυγής, μέσων και οργανωτικών μέτρων για την περίπτωση που θα απαιτηθεί εκκένωση της περιοχής σε κάποιο ατύχημα, είναι ορισμένες μόνο από τις πλευρές που αναδεικνύουν την επικινδυνότητα για τους εργαζόμενους και τους κατοίκους στην περιοχή».

Στην περιοχή που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος της βαριάς βιομηχανίας, οι κάτοικοι των πόλεων της Ελευσίνας, της Μάνδρας, του Ασπρόπυργου ζουν χωρίς βασικές υποδομές. Η άναρχη δόμηση «βασιλεύει», ενώ όσον αφορά το οδικό δίκτυο «μόνο η λεωφόρος ΝΑΤΟ οδηγεί σίγουρα κάπου», όπως λένε. Οι άλλοι δρόμοι μπορεί να σταματήσουν κάπου στη μέση τού ...πουθενά.

Σωστός λαβύρινθος είναι η βιομηχανική ζώνη της Μάνδρας. Στην ίδια περιοχή οι έντονες βροχοπτώσεις φέρνουν πάντα μαζί τους προβλήματα. Το σκηνικό επαναλήφθηκε, για μια ακόμα φορά, τον περασμένο χειμώνα, καθώς δεν υπάρχουν αντιπλημμυρικά έργα. Το αποχετευτικό δίκτυο είναι μερικώς ολοκληρωμένο, ενώ υπάρχουν οικισμοί, όπως το Πανόραμα, από τους οποίους λείπει και το δίκτυο υδροδότησης, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να καλύπτουν την ανάγκη της ύδρευσης με βυτία!

Περικυκλωμένος από τις μάντρες των γειτονικών εργοστασίων και των διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ, είναι ο οικισμός των Νεόκτιστων στον Ασπρόπυργο. Στο σύνολο των διάσπαρτων συνοικισμών της πόλης, οι κάτοικοι συνυπάρχουν με εργοστάσια, «σκραπατζίδικα», βιομηχανικές μονάδες. Δίπλα σ' αυτά, μπορεί κανείς να δει όχι μόνο σπίτια και σχολεία, αλλά και μποστάνια και αγροτικές καλλιέργειες.

Σοβαρό πρόβλημα για όλη την περιοχή αποτελεί η έλλειψη Κέντρων Υγείας. Στον Ασπρόπυργο, τα ιατρεία του ΠΕΔΥ έχουν μόλις πέντε γιατρούς, οι οποίοι κατά κύριο λόγο καλύπτουν τις ανάγκες συνταγογράφησης. Ετσι, οι κάτοικοι καταφεύγουν στο μοναδικό Κέντρο Υγείας, αυτό της Ελευσίνας, που όμως επίσης υπολειτουργεί, ή στο Θριάσιο Νοσοκομείο. Στο νοσοκομείο της Θήβας αναγκάζονται να απευθύνονται οι κάτοικοι σε Οινόη, Βίλια και Ερυθρές.

Μια ακόμα παράδοξη «γειτνίαση» μπορεί κανείς να παρατηρήσει στην πόλη της Ελευσίνας: Αυτή του αρχαιολογικού χώρου της πόλης με τις εγκαταστάσεις και τα φουγάρα του εργοστάσιου τσιμέντου του «Τιτάνα»...

«Σπαρμένη» με εκατοντάδες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας, γνωστό ως «logistics», είναι η περιοχή του Θριασίου. Στους σχεδιασμούς της αστικής τάξης να αποτελέσει η χώρα κόμβο μεταφοράς και προώθησης προϊόντων από και προς τις χώρες της ΕΕ και της Μεσογείου, το Θριάσιο έχει κεντρικό ρόλο.

Η θέση της περιοχής είναι κομβική: Δίπλα στις δύο Εθνικές Οδούς και την Αττική Οδό, σε κοντινή απόσταση από το λιμάνι της Ελευσίνας και κυρίως με τον εμπορευματικό σταθμό του ΟΣΕ στον Ασπρόπυργο, που συνδέεται με το λιμάνι του Πειραιά.

Το συγκρότημα του ΟΣΕ, ορατό από μακριά χάρη στον όγκο του, πρόκειται να συγκεντρώσει τις σιδηροδρομικές και εμπορευματικές δραστηριότητες που σήμερα διεκπεραιώνονται σε εγκαταστάσεις διάσπαρτες σε σημεία της Αττικής. Μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει Σταθμό Διαλογής, αποθήκες εμπορευμάτων, τελωνείο, εμπορικό σταθμό, αποθήκες εμπορευμάτων. Μάλιστα, σχεδιάζεται να γίνεται εκεί και η συναρμολόγηση μιας σειράς εισαγόμενων προϊόντων, έτσι ώστε να πιστοποιείται η προέλευσή τους από την ΕΕ.

Στην ίδια περιοχή, που δρόμοι, λιμάνια και σιδηροδρομικά δίκτυα σχεδιάζονται για να εγγυώνται την ταχύτερη διακίνηση των εμπορευμάτων, παραμένει δραματική η ανεπάρκεια υποδομών και οδών διαφυγής στην περίπτωση ενός βιομηχανικού ατυχήματος μεγάλης έκτασης, η πιθανότητα του οποίου θέτει σε κίνδυνο τους κατοίκους και τους εργαζόμενους στο Θριάσιο, αλλά και στο σύνολο του Λεκανοπεδίου της Αττικής.

Μπορεί διοικητικά να ανήκει στο Δήμο Φυλής, ωστόσο η χωματερή των Ανω Λιοσίων, δίπλα στη Λεωφόρο ΝΑΤΟ, επιβαρύνει την περιοχή του Ασπρόπυργου και μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα συνολικά του Θριάσιου. Εκτός από τη χωματερή, οι κάτοικοι του Ασπρόπυργου είναι υποχρεωμένοι να ζουν ανάμεσα στις εταιρείες ανακύκλωσης. Σύμφωνα με στοιχεία της Περιφέρειας, μόλις 47 από αυτές έχουν άδεια λειτουργίας, ενώ ξεπερνούν τις 200 αυτές που λειτουργούν παράνομα.

Η επιβάρυνση για τους κατοίκους της πόλης είναι πολλαπλάσια, αφού, όπως λένε, οι μετρήσεις δείχνουν πως μία με δύο φορές το μήνα τα όρια των αιωρούμενων σωματιδίων ξεπερνιούνται. Οι συνέπειες όμως δεν περιορίζονται στα όρια του Δήμου. Αυτό άλλωστε υπενθύμισε η πρόσφατη πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης, με τους τοξικούς αέριους ρύπους που δημιούργησε και τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.

Ο συνοικισμός της Νέας Ζωής, με την παραγκούπολη των τσιγγάνων, «ζει» δίπλα στη χωματερή και από αυτή. Από νωρίς το πρωί, ακόμα και οι πιο πιτσιρικάδες έχουν ξεκινήσει, για να αναζητήσουν σίδερα, τα οποία θα πουλήσουν στη συνέχεια στις δεκάδες μικρότερες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις που εμπορεύονται σκραπ...

Από το Σκαραμαγκά μέχρι τη Νέα Πέραμο, η πρόσβαση στο παραλιακό μέτωπο για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Μέχρι τη θάλασσα μπορεί κανείς να φτάσει μόνο στο σημείο της παραλίας του Ασπροπύργου και στο λιμάνι της Ελευσίνας.

Πέρα από τα δύο αυτά μέρη, μια σειρά δρόμοι που κατηφορίζουν προς την παραλία σταματούν μπροστά στη μάντρα κάποιας μεταφορικής εταιρείας, αποθήκης ή βιομηχανικής μονάδας. Ετσι, η παραλία του Ασπροπύργου βρίσκεται ανάμεσα στα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά και το τσιμεντάδικο του «Χάλυβα», από τη μια, και τις εγκαταστάσεις της «Χαλυβουργικής», από την άλλη. Αντίστοιχα, ο παραλιακός δρόμος μπροστά από το λιμάνι της Ελευσίνας τελειώνει στην είσοδο του «Τιτάνα», ενώ ακολουθούν στη σειρά οι εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ και των ναυπηγείων.

Μια σειρά από τις επιχειρήσεις της περιοχής που εκτείνονται μέχρι το παραλιακό μέτωπο διαθέτουν τις δικές τους λιμενικές εγκαταστάσεις. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως το Φλεβάρη του 2012 η κυβέρνηση, με απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, είχε παραχωρήσει την άδεια στην «Ελληνική Χαλυβουργία» να κατασκευάσει δικό της λιμάνι. Με τον τρόπο αυτό ικανοποίησε μια αξίωση της επιχείρησης που μέχρι τότε «σκόνταφτε» στη μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση του κόλπου της Ελευσίνας, επιλέγοντας μάλιστα τη στιγμή που οι χαλυβουργοί είχαν συμπληρώσει τον τρίτο μήνα της απεργίας τους για να το πράξει...