ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 18 Φλεβάρη 2001
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Μπορεί η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος που ξεκίνησε στη Βουλή και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλη να επικεντρώθηκε μέχρι τώρα στα όντως σοβαρά θέματα των δασών, της ιδιοκτησίας των ΜΜΕ ή στη σκοπίμως αποπροσανατολιστική προσθήκη του επαγγελματικού ασυμβίβαστου των βουλευτών, όμως η πρώτη ενότητα των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που ήδη συζητήθηκε δε στερείται σημασίας.

Αντίθετα, στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται διατάξεις για σοβαρότατα θέματα, όπως η απεργία, ο περιορισμός δικαιωμάτων ή μη περαιτέρω προώθηση ήδη κεκτημένων, εξ ου και σκόπιμη υποβάθμισή της. Στην ενότητα αυτή αποτυπώνεται εντυπωσιακά η συναίνεση των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, αφού με εξαίρεση ένα άρθρο σε όλα τα άλλα συμφωνούν απόλυτα.

Ετσι, παρά τις ανέξοδες διακηρύξεις περί κατοχύρωσης και εκσυγχρονισμού των δικαιωμάτων, μία σειρά δικαιώματα μένουν στάσιμα (δικαίωμα στην απεργία), ενώ ορατή είναι και η τάση συρρίκνωσής με την περίφημη αρχή της «αναλογικότητας» των δικαιωμάτων υπέρ φυσικά των ισχυρών. Ενδεικτικό της υποκρισίας των δύο κομμάτων είναι και το ότι αρνήθηκαν πρόταση του ΚΚΕ για τη συνταγματική κατοχύρωση του «κοινωνικού κεκτημένου», αφού σε κάθε περίπτωση δε χάνουν ευκαιρία να κραυγάζουν «κάτω τα κεκτημένα».

«Αναλογικά» σε βάρος των εργαζομένων

Ξεχωριστή σημασία στην πρώτη ενότητα των άρθρων καταλαμβάνει το άρθρο 25 με το οποίο εισάγεται η αρχή της «αναλογικότητας» των δικαιωμάτων, διάταξη που στρέφεται ευθέως κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ειδικότερα όταν αυτοί διεκδικούν δυναμικά τα αιτήματά τους. Δεν είναι τυχαίο ότι η αρχή της αναλογικότητας των δικαιωμάτων έχει κατά κόρον χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από τα δικαστήρια για να κριθούν καταχρηστικές αρκετές από τις απεργίες των εργαζομένων.

Το άρθρο 25 αναφέρει:

«Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του κράτους. Ολα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας».

Πέρα από τις φραστικές και εν πολλοίς ανέξοδες και υποκριτικές αναφορές στο «κράτος δικαίου», η αναλογικότητα πρακτικά σημαίνει ότι εάν για παράδειγμα απεργούν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, το δικαστήριο μπορεί να επικαλεστεί το «αναλογικά» υπέρτερο αγαθό της δημόσιας υγείας και να κηρύξει παράνομη την απεργία. `Η εάν οι αγρότες της Θεσσαλίας κλείσουν την Εθνική, θα διωχτούν γιατί θα υπερτερεί το «αναλογικά» υπέρτερο αγαθό της ελεύθερης κυκλοφορίας των οχημάτων.

Η προσθήκη αυτής της διάταξης έχει προϊστορία, αφού η μεν ΝΔ έκανε λόγο για κυρώσεις για κατάχρηση των δικαιωμάτων, το δε ΠΑΣΟΚ είχε πρόταση για περιορισμό των δικαιωμάτων «στον πυρήνα τους».

Μετά από αντιδράσεις και συζητήσεις που έγιναν αποσύρθηκαν αυτές οι προτάσεις, αλλά μπήκε η πονηρή διάταξη της «αρχής της αναλογικότητας» και η αναφορά «σε κάθε είδους περιορισμούς των δικαιωμάτων».

Την «αναλογικότητα» πολέμησε σφοδρά στη Βουλή το ΚΚΕ και ο εισηγητής του βουλευτής Αντ. Σκυλλάκος μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε άρθρο του καθηγητή του Εργατικού Δικαίου Δ. Τρεβλού - Τζαννετάκου, ο οποίος ανέφερε τα εξής αποκαλυπτικά για την αρχή της αναλογικότητας:

«Εν τούτοις τα τελευταία χρόνια ακολουθείται σχεδόν κατά πάγιο τρόπο μία τέτοια πρακτική ερμηνείας και εφαρμογής από τα δικαστήρια που τείνει σε μεγάλο βαθμό να εξουδετερώσει την παρεχόμενη προστασία του δικαιώματος της απεργίας. Τούτο συντελείται με δύο τρόπους: Βασικά μέσω της σχεδόν μονότονης αξιολόγησης των απεργιών ως καταχρηστικών, συχνά μέσω αμφιλεγόμενων νομικών κατασκευών π.χ. εκείνης της αρχής της αναλογικότητας».

Πρόσφατο παράδειγμα εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας είναι αυτό των διαδηλώσεων κατά της επίσκεψης Κλίντον, όταν απαγορεύτηκαν οι διαδηλώσεις στην πρεσβεία, επειδή η κυβέρνηση εκτίμησε ότι υπερείχε το «αναλογικά» υπέρτερο «εθνικό συμφέρον».

Οταν υπήρχε τέτοια και τόση χρήση της «αρχής της αναλογικότητας», χωρίς αυτή να αναφέρεται ρητά στο Σύνταγμα, ο καθένας μπορεί να αναλογιστεί πώς θα χρησιμοποιηθεί τώρα που θα έχει και τη συνταγματική κάλυψη.

Παραμένει η «αραχνιασμένη» ποινή της εκτόπισης

Παρά το ότι τα ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία κίνησης ή εγκατάστασης του Ελληνα οπουδήποτε στη χώρα απαγορεύονται, εν τούτοις στο άρθρο 5 αναφέρεται: «Τέτοιου περιεχομένου μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων όπως νόμος ορίζει».

Βέβαια στο ισχύον Σύνταγμα η εκτόπιση μπορούσε να επιβληθεί ως κύρια ποινή και όχι ως παρεπόμενη, όπως προτείνεται τώρα, αλλά το γεγονός είναι ότι αυτή διατηρείται έστω και ως επικουρική ποινή. Δηλαδή εάν βγει μία ποινική απόφαση και καταδίκη, μπορεί εάν θέλει ο δικαστής να επιβάλει και το θεσμό της εκτόπισης, αν και μέχρι σήμερα τέτοια ποινή δεν έχει επιβληθεί ποτέ.

Ο κίνδυνος της διάταξης είναι ότι μπορεί μία πολιτική ή συνδικαλιστική δραστηριότητα να ποινικοποιηθεί (κάτι συχνό άλλωστε) και συνακόλουθα να επιβληθεί και ως παρεπόμενη ποινή η εκτόπιση.

Ο Αντ. Σκυλλάκος στη συζήτηση του σχετικού άρθρου στη Βουλή ανέφερε ένα ακραίο παράδειγμα για να δείξει τον κίνδυνο που εμπεριέχει η διάταξη:

«Η συστηματική συνδικαλιστική δραστηριότητα αγροτών στη Θεσσαλία, που μπορεί να κλείνουν δύο φορές το χρόνο τους δρόμους, θα συνιστά ποινικό αδίκημα παρακώλυσης των συγκοινωνιών. Και επειδή γίνεται συχνά, θα πει ο δικαστής: "Ελάτε εδώ εσείς οι κύριοι που κλείνετε τους δρόμους, οι επικεφαλής, παρεπόμενο διοικητικό μέτρο εκτόπιση μακράν της Θεσσαλίας, τους κρίσιμους τουλάχιστον μήνες που γίνονται οι αγροτικές κινητοποιήσεις". Το λέω αυτό για να κατανοήσουμε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολιτικές σκοπιμότητες η εκτόπιση».

Κουτσουρεμένα δικαιώματα στους Δημόσιους Υπάλληλους

Κάτω από την πίεση και τις αντιδράσεις των δημοσίων υπαλλήλων η κυβέρνηση τελικά αναγκάστηκε να αποσύρει τη διάταξη που ψήφισε στην κοινοβουλευτική επιτροπή της αναθεώρησης, με την οποία θεσπίζονταν περιορισμοί στο δικαίωμα των δημοσίων υπαλλήλων να συνεταιρίζονται για λόγους που συνδέονται με την εθνική ασφάλεια και άμυνα.

Ωστόσο, στους δημόσιους υπάλληλους παρέχονται κουτσουρεμένα δικαιώματα, αφού στο άρθρο 22 παραπέμπεται στο νόμο το θέμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το άρθρο αναφέρει ότι «νόμος ορίζει τα σχετικά με τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας από τους δημόσιους υπάλληλους και τους υπάλληλους Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου».

Ομως παρόλο που η χώρα μας έχει υπογράψει την 151 Διεθνή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, εντούτοις ο νόμος που ψήφισε η κυβέρνηση - και στον οποίο κάνει αναφορά το Σύνταγμα - έρχεται σε αντίθεση με αυτή και ανατρέπει σημαντικά το δικαίωμα των δευτεροβάθμιων και πρωτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων των δημοσίων υπαλλήλων να διεκδικούν και να υπογράφουν συμβάσεις όταν το ίδιο αντικείμενο έχει η τριτοβάθμια και ελεγχόμενη από την κυβέρνηση ΑΔΕΔΥ.

Η κυβέρνηση αρνήθηκε την πρόταση του ΚΚΕ να υπάρξει στο συγκεκριμένο άρθρο ρητή αναφορά στην 151 Διεθνή Σύμβαση Εργασίας και να ισχύει για τους δημόσιους υπάλληλους ό,τι ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα όπου γίνεται λόγος για ελεύθερη διαπραγμάτευση.

Αλλες διατάξεις

Η πλειοψηφία αρνήθηκε την πρόταση να καταργηθεί η θανατική ποινή και για κακουργήματα σε περίοδο πολέμου, παρά το γεγονός ότι η γενική κατεύθυνση που επικρατεί στην Ευρώπη είναι η απαγόρευση συνολικά της θανατικής ποινής.

Υποκριτικές είναι και οι διακηρύξεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του πολίτη, αφού τόσο η κυβέρνηση όσο και η ΝΔ έχουν συνυπογράψει τις διατάξεις της Συνθήκης Σένγκεν, σύμφωνα με τις οποίες όλοι θεωρούνται «εν δυνάμει ύποπτοι» και προσωπικά στοιχεία αρχειοθετούνται στα κεντρικά κομπιούτερ της «Αρχής Σένγκεν», αρκεί κάποιος να χαρακτηριστεί «ενοχλητικός» για τους κρατούντες.

Με την αναθεώρηση κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην «εναλλακτική στρατιωτική θητεία», αλλά η πρόβλεψη του σχετικού άρθρου ότι σε αυτήν υπάγονται όσοι «έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης» δίνει περιθώρια στον κοινό νομοθέτη να αναιρέσει στο όνομα της «τεκμηριωμένης αντίρρησης» το ίδιο το δικαίωμα.


ΚΕΙΜΕΝΑ:
Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ

Τι δεν κατοχυρώνεται

Πέρα από τις μεγαλοστομίες της κυβέρνησης και τη συναίνεση της ΝΔ περί της περαιτέρω κατοχύρωσης των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και της διεύρυνσή τους, μια ματιά στις υπό αναθεώρηση διατάξεις της ενότητας αυτής δείχνει ότι δε γίνονται τα βήματα εκείνα που θα προωθούσαν ουσιαστικά και αρκετά από αυτά μένουν στάσιμα.

Καταρχήν δε γίνεται καμία προσπάθεια έστω και για μία φραστική βελτίωση μιας σειράς δικαιωμάτων που αφορούν την κατοικία, την εργασία, την κοινωνική ασφάλιση και το δικαίωμα στη μόρφωση. Αντίθετα, για το τελευταίο, ο εισηγητής της πλειοψηφίας Ε. Βενιζέλος έκανε μία περίεργη αναφορά, λέγοντας ότι είναι καλοδεχούμενοι όσοι επιθυμούν να ιδρύσουν «μη κερδοσκοπικά ΑΕΙ», παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο άρθρο 16 δεν είναι υπό αναθεώρηση.

Το δικαίωμα της απεργίας, ένα κρίσιμο δικαίωμα, παραμένει ως έχει. Δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα της απεργίας αλληλεγγύης, ενώ δεν απαγορεύεται από το Σύνταγμα το εργοδοτικό λοκ άουτ.

Μάλιστα στη «Χάρτα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» της ΕΕ που και με τη συμφωνία της Ελλάδας ψηφίστηκε στη διάσκεψη κορυφής της Νίκαιας και αποτελεί το πρόπλασμα του «Ευρωπαϊκού Συντάγματος», τα πράγματα χειροτερεύουν. Εκεί ρητά τίθενται σε ίση μοίρα τόσο το δικαίωμα του εργαζόμενου στην απεργία όσο και του εργοδότη.

Συνεχίζουν να παραμένουν οι περιορισμοί του δικαιώματος της απεργίας, αφού απαγορεύεται ή περιορίζεται μέχρι της εξαφάνισής του, στα Σώματα Ασφαλείας και τους δικαστικούς.

Ενδεικτικό της υποκρισίας των δύο μεγαλύτερων κομμάτων τα οποία κατά τα άλλα κλείνουν σε όλες τις πτώσεις «το κοινωνικό κράτος» που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα είναι και το ότι αρνήθηκαν να δεχτούν την πρόταση του ΚΚΕ για τη συνταγματική κατοχύρωση του «κοινωνικού κεκτημένου». Δηλαδή ό,τι έχει κατακτηθεί και κατοχυρωθεί από τους εργαζόμενους, να μην μπορεί να αναιρεθεί ή να καταργηθεί από τον κοινό νομοθέτη. Βέβαια, η άρνηση του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ είναι εύλογη και αναμενόμενη, αφού και τα δύο κόμματα σε κάθε ευκαιρία κραυγάζουν «τέρμα τα κεκτημένα», ενώ η κυβέρνηση με την πρακτική της ξηλώνει ό,τι με μακροχρόνιους αγώνες έχει κατακτηθεί, είτε αφορά τις εργασιακές σχέσεις είτε τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Στην ίδια λογική κινείται και η άρνησή τους να κατοχυρωθεί συνταγματικά η συμμετοχή των εργαζομένων στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, φανερώνοντας την αποστροφή τους στον κοινωνικό, λαϊκό και εργατικό έλεγχο. Αρνηση που πηγάζει από το φόβο τους απέναντι στη δράση και τους αγώνες των εργαζομένων.

Πώς συρρικνώνονται τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα

Είναι γνωστό ότι τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα αποκτούν συγκεκριμένο περιεχόμενο, ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό σύστημα που επικρατεί σε κάθε χώρα.

Στην Ελλάδα, το περιεχόμενο και τα όρια αυτών των δικαιωμάτων, καθορίστηκαν σε γενικές γραμμές από το συντηρητικό - έως και αντιδραστικό - Σύνταγμα του 1974, από τη νομοθεσία, αλλά και από τις πρακτικές των κυβερνήσεων που συνολικά περιόριζαν και "αφυδάτωναν" τα δικαιώματα αυτά.

Σήμερα, βρισκόμαστε σε μία πορεία παραπέρα συρρίκνωσης και ανατροπής αυτών των δικαιωμάτων. Αυτή η αρνητική εξέλιξη δεν ήταν δυνατόν παρά να εκφράζεται και στην αναθεώρηση του Συντάγματος.

Πρέπει να σημειωθεί ότι μετά τη δικτατορία, το λαϊκό και δημοκρατικό κίνημα, επέβαλε στην πράξη μια πιο προωθημένη κατάσταση, υπήρξαν δημοκρατικές και κοινωνικές κατακτήσεις. Τα τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική προσπάθεια η κατάσταση αυτή να "αφομοιωθεί" και να δημιουργηθούν οι βάσεις της ανατροπής της.

Με την αναθεώρηση του Συντάγματος, η σοβαρότερη αρνητική παρέμβαση γίνεται στο άρθρο 25 του Συντάγματος, στο οποίο αντί να ενισχυθούν οι εγγυήσεις του κράτους για τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου, αντί να κατοχυρωθεί το "κοινωνικό κεκτημένο" (που σημαίνει φραγμό στην αφαίρεση κοινωνικών δικαιωμάτων) εισάγεται η λογική της επιβολής περιορισμών και της "αρχής της αναλογικότητας".

Με βάση αυτή τη λογική θα μπαίνουν στη ζυγαριά π.χ. από τη μία η απεργία των εργαζομένων και από την άλλη η ζημιά του εργοδότη από την απεργία ή από τη μία το δικαίωμα στη διαδήλωση και από την άλλη η εξασφάλιση της δημόσιας τάξης. Και βέβαια, οι αποφασίζοντες (δικαστήρια, κυβέρνηση, αστυνομία κ.α.) θα μπορούν να συρρικνώνουν τα δικαιώματα και τις υπάρχουσες κατακτήσεις.

Καμία θετική αλλαγή σχετικά με το δικαίωμα της απεργίας δε δέχτηκε το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Ετσι, με τις ισχύουσες διατάξεις, η απεργία παραμένει υπό περιορισμό. Απαγορεύεται η απεργία στους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα που εργάζονται σε τομείς σχετικούς με την ασφάλεια και την άμυνα της χώρας. Δεν κατοχυρώνεται συνταγματικά η απεργία αλληλεγγύης, η πολιτική απεργία, δεν απαγορεύεται το λοκ- άουτ.

Δεν κατοχυρώνεται πλήρως το δικαίωμα των δημοσίων υπαλλήλων να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σήμερα με βάση σχετικό νόμο μόνο η ΑΔΕΔΥ έχει πλήρες δικαίωμα ενώ οι Ομοσπονδίες και τα σωματεία όχι. Αυτά μάλιστα συμβαίνουν κατά παράβαση της 151 Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας που έχει υπογράψει η χώρα μας.

Απαγορεύονται οι κάθε μορφής εκδηλώσεις (;) πολιτικού περιεχομένου από τους δημόσιους υπάλληλους κατά την άσκηση των καθηκόντων (;) τους. Αυτή η διάταξη σε συνδυασμό και με τον αντιδημοκρατικό Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα που ψηφίστηκε πριν δύο χρόνια, σαφώς, δημιουργεί τις νομικές προϋποθέσεις, για να περιοριστούν οι πολιτικές δραστηριότητες στους τόπους εργασίας του Δημοσίου, πράγμα που σημαίνει πισωγύρισμα σε σχέση με το τι συμβαίνει σήμερα στην πράξη.

Αν, μάλιστα, προσθέσουμε τη μόνιμη πρακτική των δικαστηρίων που βγάζουν όλες τις απεργίες "παράνομες και καταχρηστικές" την "αξιολόγηση" των δημοσίων υπαλλήλων, την υπερσυγκέντρωση του πειθαρχικού ελέγχου στο υπουργείο Εσωτερικών και μια σειρά άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις τότε είναι φανερή η πρόθεση:

Η θωράκιση του ιδιωτικού τομέα, ιδιαίτερα του μεγάλου κεφαλαίου, και του κράτους από τις διεκδικήσεις και τους αγώνες των εργαζομένων.

Σε ορισμένα ώριμα ζητήματα που θα έπρεπε να λυθούν ριζικά και χωρίς "εκπτώσεις" επιλέχθηκε από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ η "μεσοβέζικη" λύση. Και συγκεκριμένα:

- Δίνεται η δυνατότητα για εναλλακτική κοινωνική θητεία στους αντιρρησίες συνείδησης. Αυτό όμως δεν αποτελεί δέσμευση αλλά αφήνεται στην κρίση του κοινού νομοθέτη δηλαδή στην καλή διάθεση της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας.

- Απαγορεύεται η θανατική ποινή αλλά μόνο σε περίοδο ειρήνης. Σε περίοδο πολέμων θα ισχύει η θανατική ποινή. Τι "μέλλει γενέσθαι" σε περίπτωση συμμετοχής της χώρας σε έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, παρά την αντίθεση του ελληνικού λαού; Οι κίνδυνοι είναι προφανείς.

- Απαγορεύονται τα ατομικά διοικητικά μέτρα (εκτόπιση κλπ.). Παραμένει όμως η δυνατότητα να υπάρχουν τέτοια μέτρα σαν παρεπόμενη ποινή, με απόφαση ποινικού δικαστηρίου. Ποιος όμως εξασφαλίζει ότι συνδικαλιστικές ή πολιτικές πράξεις και δραστηριότητες, δε θα χαρακτηρίζονται σαν ποινικά αδικήματα και δε θα επιβάλλεται η παρεπόμενη ποινή της εκτόπισης;

- Ερωτηματικά υπάρχουν για το αν εξασφαλίζονται οι μικροϊδιοκτήτες που θα τους απαλλοτριωθούν οι περιουσίες, ιδιαίτερα ενόψει των μεγάλων έργων της Ολυμπιάδας του 2004, αφού δε θα τους καταβάλλεται πλήρης αποζημίωση πριν γκρεμιστεί το ακίνητό τους.

Υπήρξαν μια σειρά ρυθμίσεις και φραστικές βελτιώσεις που όμως είτε θα παραμείνουν ευχολόγια και "κενό γράμμα", είτε όταν ο κοινός νομοθέτης θα κληθεί να καταρτίσει τους σχετικούς νόμους ή η κυβέρνηση να προχωρήσει σε συγκεκριμένα μέτρα, αυτά είτε θα οδηγήσουν στην αποδυνάμωση των όποιων θετικών διατάξεων, είτε ακόμη, θα κινούνται σε αρνητική κατεύθυνση.

Ορισμένα παραδείγματα:

- Μπήκε η διάταξη που ορίζει ότι ο καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση και την "κοινωνία της πληροφορίας". Είναι γνωστό όμως ότι το κράτος δε δίνει τις πληροφορίες που έχει, όταν δε συμφέρουν την κυβέρνηση και τα μεγάλα συμφέροντα και αντίθετα προωθεί την παραπληροφόρηση, ενώ το ίδιο γίνεται και από τους ιδιωτικούς φορείς πληροφόρησης, που βασικά βρίσκονται στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου.

- Μπήκε η διάταξη για το δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής ταυτότητας και στην προστασία έναντι των βιοϊατρικών παρεμβάσεων. Για ποια προστασία υγείας, όμως μπορεί να γίνει λόγος όταν τα κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό συνεχώς λιγοστεύουν και όταν όλες οι κυβερνητικές ρυθμίσεις "σπρώχνουν" στην άμεση και έμμεση ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας; Και ποια προστασία της γενετικής ταυτότητας και απαγόρευσης των βιοϊατρικών επεμβάσεων θα υπάρξει, όταν οι μεγαλοεπιχειρηματίες στον χώρο της υγείας, της έρευνας, της κοινωνικής ασφάλισης κλπ, θα θέλουν να βγάλουν κέρδη από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της επιστήμης;

- Δεν είναι μία μεγάλη υποκρισία η κατοχύρωση δήθεν της προστασίας από τη συλλογή και επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων, όταν συμμετέχουμε σαν χώρα στη συμφωνία του Σέγκεν, που νομιμοποιεί το ηλεκτρονικό φακέλωμα όσων οι "αρχές" θεωρούν υπόπτους;

Το ίδιο ισχύει και για την κατοχύρωση του απορρήτου των επικοινωνιών όταν ποτέ δε σταμάτησαν να δουλεύουν οι μηχανισμοί παρακολούθησης, όταν το γνωστό σύστημα Εσελον, παρακολουθούσε ακόμη και τις συζητήσεις στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης;

Καλή είναι η διάταξη που υποχρεώνει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να επανορθώσουν αν κάποιο δημοσίευμα ή εκπομπή έχει υβριστικό περιεχόμενο και γενικά θίγουν κάποιον. Ποια όμως πρακτική χρησιμότητα θα έχει για τον απλό πολίτη, όταν θα πρέπει να στραφεί συνήθως μέσω της Δικαιοσύνης ενάντια σε ΜΜΕ με τεράστια δύναμη, που χάριν της ακροαματικότητας και της τηλεθέασης του "τσαλαπάτησαν" την προσωπικότητα και καλούνται, εκ των υστέρων να επανορθώσουν;

Τέλος οι προθέσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ φαίνονται και από τις αρνήσεις τους να δεχτούν μία σειρά προτάσεις του ΚΚΕ:

  • Αρνήθηκαν να κατοχυρωθούν με καλύτερες διατυπώσεις τα δικαιώματα στη μόρφωση - παιδεία, την υγεία, την εργασία, την κοινωνική ασφάλιση, την κατοικία. Και αυτό είναι φυσικό γιατί στην πράξη οι κυβερνώντες συρρικνώνουν και ανατρέπουν όλα τα κοινωνικά δικαιώματα.
  • Αρνήθηκαν να κατοχυρώσουν με ειδική συνταγματική διάταξη τα παραπάνω δικαιώματα καθώς και το δικαίωμα του συνδικαλισμού και της συνάθροισης για τους ξένους εργάτες που βρίσκονται στη χώρα μας.
  • Αρνήθηκαν το χωρισμό εκκλησίας και κράτους και την πλήρη κατοχύρωση της ανεξιθρησκίας και κατάργηση της διάταξης που ορίζει ότι "επικρατούσα" θρησκεία είναι η ορθόδοξη.
  • Αρνήθηκαν τη συνταγματική κατοχύρωση της συμμετοχής των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους στα κέντρα λήψης των αποφάσεων που τους αφορούν.
  • Αρνήθηκαν την κατοχύρωση του κοινωνικού και λαϊκού ελέγχου σε σχέση με τους δημόσιους πόρους, τη νομιμότητα δράσης του ιδιωτικού κεφαλαίου κλπ με την ταυτόχρονη κατάργηση του φορολογικού, τραπεζικού κ.α. απορρήτων.
  • Αρνήθηκαν τη δυνατότητα μετά από αίτημα ορισμένου αριθμού πολιτών, υποχρεωτικά να πραγματοποιούνται δημοψηφίσματα (γενικά και τοπικά) για μία σειρά κρίσιμα ζητήματα.
  • Αρνήθηκαν τη νομοθετική πρωτοβουλία από το λαό για πρόταση νόμου υπογραμμένη από ορισμένο αριθμό πολιτών.

Αν μάλιστα πάρουμε υπόψη και την αναθεώρηση των διατάξεων που αφορούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων τότε το τελικό συμπέρασμα είναι σαφές:

Γίνεται προσπάθεια θωράκισης του κράτους, ώστε να διευκολυνθούν οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις και η αύξηση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης. Στο βωμό αυτής της σκοπιμότητας θυσιάζονται τα ατομικά, τα πολιτικά και τα κοινωνικά δικαιώματα. Κανένα "φανταχτερό περιτύλιγμα" και καμία "δημοκρατική επίφαση δεν μπορεί να κρύψει την κυρίαρχη τάση που εκφράζεται και με την αναθεώρηση του Συντάγματος.


Του
Αντώνη ΣΚΥΛΛΑΚΟΥ*
Ο Αντώνης Σκυλάκος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, βουλευτής, γενικός εισηγητής του Κόμματος στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος

Ποια άρθρα αναθεωρούνται

Η πρώτη ενότητα των υπό αναθεώρηση άρθρων (4 - 25 και 116) αναφέρεται στα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και η συναίνεση των δύο μεγαλύτερων κομμάτων είναι εντυπωσιακή. Από όλες τις υπό αναθεώρηση διατάξεις μόνο μία πρέπει να συγκεντρώσει 180 ψήφους αυτή που αφορά τους αντιρρησίες συνείδησης, αλλά η ΝΔ δήλωσε ήδη ότι θα την ψηφίσει. Για τις υπόλοιπες χρειάζεται απλώς η κυβερνητική πλειοψηφία (151 ψήφοι) αφού ήρθαν για αναθεώρηση από την προηγούμενη Βουλή με πάνω από 180 ψήφους.

Τα άρθρα που είναι υπό αναθεώρηση στη συγκεκριμένη ενότητα (εκτός από εκείνα για τα ασυμβίβαστα στην ιδιοκτησία ΜΜΕ και τα δάση που συζητήθηκαν σε ξεχωριστές συνεδριάσεις) είναι τα παρακάτω και αφορούν:

- Τους αντιρρησίες συνείδησης (άρθρο 4 παρ.6)

- Τα ατομικά διοικητικά μέτρα και την εκτόπιση (άρθρο 5 παρ.4)

- Το δικαίωμα στην πληροφόρηση (άρθρο 5α)

- Το δικαίωμα στην προστασία της γενετικής ταυτότητας (άρθρο 5γ)

- Τα όρια προφυλάκισης (άρθρο 6 παρ. 4)

- Τη θανατική ποινή (άρθρο 7 παρ.3)

- Την προστασία των προσωπικών δεδομένων (άρθρο 9α)

- Την υποχρέωση των αρχών να απαντάνε στους πολίτες (άρθρο 10).

- Την αποζημίωση από απαλλοτριώσεις (άρθρο 17 παρ. 2 και 4).

- Τη συγκρότηση αρχής για την προστασία του απορρήτου (άρθρο 19).

- Τη δημογραφική πολιτική και τα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες (άρθρο 21).

- Τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων (άρθρο 22)/

- Την αρχή "αναλογικότητας" των δικαιωμάτων (άρθρο 25 παρ.1).

- Την ισότητα των δύο φύλων (άρθρο 116 παρ. 2).



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ