Η επιλογή του τίτλου της Θεματικής Βδομάδας από το υπουργείο δεν είναι καθόλου τυχαία. Εκφράζει την αστική αντίληψη ότι η κοινωνία αποτελείται από άτομα τα οποία - δήθεν ελεύθερα - επιλέγουν την ταυτότητά τους, ακόμα παραπέρα έχουν την ευθύνη και για τις συμπεριφορές που θα υιοθετήσουν. Μια τέτοια θέση συνδέεται επίσης και με τα ζητήματα της «αυτοδιάθεσης του σώματος», που κάνει θραύση στα ζητήματα της χρήσης ναρκωτικών, του βιολογικού και κοινωνικού φύλου, της αποκλειστικής ανάθεσης της ευθύνης στην οικογένεια για τη διατροφή των παιδιών της, γενικότερα για ζητήματα διαπαιδαγώγησης.

Φυσικά, η ιδεολογική παρέμβαση που επιχειρείται μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος διαπλέκεται και με την ανάγκη αντιμετώπισης - από την αστική τάξη και το κράτος της - αντικειμενικών προβλημάτων που έχουν εντοπιστεί από διάφορες έρευνες με θέμα τη νεανική συμπεριφορά. Τέτοια ζητήματα αποτελούν, για παράδειγμα, η παχυσαρκία, η αντιμετώπιση της διαφορετικότητας μέσα στο σχολείο που σχετίζεται και με το bullying, που απασχολεί και τους μαθητές, το ζήτημα της εκτεταμένης χρήσης ναρκωτικών κ.ά.

Φαντάζει υποκριτικό να μιλάει το υπουργείο Παιδείας για προαγωγή της υγείας των μαθητών, όταν στα σχολεία υπάρχει υποσιτισμός, όταν μειώνονται ώρες του μαθήματος της Γυμναστικής, όταν ο αθλητισμός γίνεται εμπόρευμα. Για ποιες διατροφικές συνήθειες μιλάμε, όταν οι γονείς απολύονται, όταν το εισόδημα εξανεμίζεται από τη φοροληστεία;

Οι στοχεύσεις της κυβέρνησης, πέρα από την ανάγκη ενίσχυσης του ιδεολογικού ρόλου του σχολείου και μέσα από νέες μορφές και εκσυγχρονισμένες δραστηριότητες, αφορούν και την πιο ανοιχτή σύνδεσή του με την «τοπική κοινωνία», την είσοδο των ΜΚΟ στο περιεχόμενο της σχολικής διαδικασίας, που με όρους κινήματος θέτουμε να μην τολμήσουν να μπουν μέσα στα σχολεία.

Το γεγονός, όμως, ότι το σχολείο αποτελεί όργανο της κυριαρχίας της αστικής τάξης, είναι ένα το κρατούμενο. Το ζητούμενο για τους κομμουνιστές, τους προοδευτικούς ανθρώπους που «πονάνε» για την αγωνιστική διαπαιδαγώγηση της νεολαίας, για την αντιμετώπιση ανορθολογικών απόψεων, για τους όρους διαμόρφωσης συνείδησης της αυριανής βάρδιας της εργατικής τάξης, είναι να αξιοποιήσουν, με επεξεργασμένο, πολύμορφο και πολυθεματικό σχέδιο, αυτή την ευκαιρία.

Κυριολεκτικά, έχουμε τη δυνατότητα να επιδράσουμε σε δεκάδες χιλιάδες μαθητές και εργαζόμενους γονείς, σε καλοπροαίρετους εκπαιδευτικούς.

Να αξιοποιήσουμε τη συζήτηση μέσα στον Σύλλογο διδασκόντων για το περιεχόμενο της παρέμβασης, για ζητήματα που μπορούν να πιαστούν, να συζητηθούν, για φορείς που μπορούν να κληθούν από το σχολείο προκειμένου να συζητήσουν σε σωστή βάση με τους μαθητές.

Να ζητήσουν αγωνιστικά προσανατολισμένοι Σύλλογοι Γονέων να γίνει ουσιαστική και επιστημονική συζήτηση για το πρόβλημα των ναρκωτικών, για τον αθλητισμό κ.ά.

Επιδιώκουμε, με λίγα λόγια, να βάλουμε τη δική μας σφραγίδα, στο βαθμό του δυνατού, στο περιεχόμενο της Θεματικής Βδομάδας.

Προφανώς, αυτή η προσπάθεια δεν θα είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Θα υπάρξει διαπάλη, ακόμα και εμπόδια από τη διοίκηση, αλλά και από άλλες δυνάμεις τόσο στο χώρο των εκπαιδευτικών, αλλά και από άλλους φορείς (π.χ. Χρυσή Αυγή, Εκκλησία κ.ά.).

Το κύριο είναι να μπει το νερό στ' αυλάκι. Επιδιώκουμε, με μεράκι και δημιουργική ανησυχία, να συνδυάσουμε τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα, τα μαθήματα που κάνει κάθε ειδικότητα στα Γυμνάσια, με τα ζητήματα της Θεματικής Βδομάδας. Είναι σίγουρο ότι οι μάχιμοι, αγωνιστές εκπαιδευτικοί έχουν πλούτο να δώσουν και σε αυτή την υπόθεση. Οι κομμουνιστές εκπαιδευτικοί, οι εκπαιδευτικοί που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, θα παίξουν αντικειμενικά τον πρώτο ρόλο. Ωστόσο, δίπλα σε αυτούς, θέλουμε κι άλλος κόσμος να «ακουμπήσει» στην προσπάθειά μας.

Οι θεματικές ενότητες της βδομάδας είναι τρεις: «Διατροφή και ποιότητα ζωής», «εθισμός και εξαρτήσεις», «έμφυλες ταυτότητες». Σε κάθε θεματική υπάρχουν υποενότητες, ορισμένες από τις οποίες δίνουν τη δυνατότητα να ανοίξει γενικότερη συζήτηση, να τεθούν ερωτήματα και προβληματισμοί στους μαθητές, να δοθούν πρώτα και βασικά στοιχεία διαλεκτικής υλιστικής σκέψης, πληροφορίες που αποκαλύπτουν, που φωτίζουν πλευρές της κοινωνικής πραγματικότητας που η αστική τάξη και η ιδεολογία της συσκοτίζουν ή διαστρεβλώνουν.

Για παράδειγμα, στη θεματική ενότητα «διατροφή και ποιότητα ζωής», επικεντρώνουμε στην υποενότητα «διατροφή και οικονομική κρίση», για να ανοίξουμε τη συζήτηση για το ποιος φταίει για τον υποσιτισμό κ.τ.λ. Αξιοποιούμε επίκαιρες πληροφορίες, όπως ο τεράστιος πλούτος που συσσωρεύεται από 8 ανθρώπους που ισοδυναμεί με τον πλούτο του μισού πληθυσμού της γης. Εμπλουτίζουμε την παρέμβασή μας με την πρωτοπόρα πένα ποιητών, όπως ο Μπρεχτ, ο Χικμέτ, αλλά και την αγωνία προοδευτικών διανοούμενων όπως ο Αϊνστάιν για τα αδιέξοδα του καπιταλισμού. Να μια σκέψη για το πώς ένας φιλόλογος θα μπορούσε να αξιοποιήσει ένα ποίημα του Χικμέτ για το θέμα της διατροφής. Ο Τούρκος ποιητής γράφει:

«Είναι εδώ πέρα ένας κόσμος τόσο παράξενος

που μέσα στην αφθονία κανείς πεθαίνει,

μέσα στη σιτοδεία ζει.

Στις συνοικίες

σαν άρρωστοι λυσσασμένοι λύκοι

τριγυρνούνε οι άνθρωποι

κι οι αποθήκες είναι κλειδωμένες

γιομάτες στάρι.

(...)

Είναι εδώ

ένας κόσμος παράξενος

που ενώ τα ψάρια πίνουνε καφέ

τα μωρά δε βρίσκουνε γάλα.

Ζούνε οι άνθρωποι με λόγια

Κι οι χοίροι με πατάτες...».

Στην ενότητα «έμφυλες ταυτότητες», μπορούμε μέσα από την υποενότητα «ανθρώπινα δικαιώματα και δικαιώματα γυναικών» να ανοίξουμε τη συζήτηση για το ατομικό και το κοινωνικό δικαίωμα, το γυναικείο ζήτημα. Εκ των πραγμάτων, αυτή η διαδικασία μπορεί να συνδεθεί με την 8η Μάρτη, με την αναφορά στην ιστορικότητα του γυναικείου ζητήματος, για τη θέση της γυναίκας στον σοσιαλισμό που γνωρίσαμε. Να κληθούν οι γυναικείοι Σύλλογοι, μέλη της ΟΓΕ στα σχολεία.

Στην ενότητα «εθισμός και εξαρτήσεις» αναδεικνύουμε τον κοινωνικό χαρακτήρα προβλημάτων όπως τα ναρκωτικά, την ουσιαστική κοινωνική αποξένωση από την υπερβολική χρησιμοποίηση του διαδικτύου, την υποκατάσταση της ζωντανής διαπροσωπικής σχέσης από μορφές κοινωνικής δικτύωσης κ.ά. Μας προβληματίζει ιδιαίτερα ότι το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής κάνει λόγο για «κατάρριψη μύθων που συνδέονται με τη χρήση ουσιών» ή ότι αναφέρεται σε «εξαρτητικές» σε εισαγωγικά, λες και ότι δεν υπάρχει αντικειμενικό στοιχείο στην εξάρτηση και είναι ζήτημα από ποια σκοπιά το βλέπει κάποιος. Αντιπαλεύουμε τη λογική περί σκληρών και μαλακών ναρκωτικών και αξιοποιούμε σε αυτή την κατεύθυνση μέσα στα σχολεία φορείς που έχουν τέτοια αντίληψη.

Γενικότερα, δεν υποτιμούμε καμία πλευρά από αυτά που προτείνονται από το υπουργείο, γιατί «τίποτα το ανθρώπινο δεν μας είναι ξένο»! Μας ενδιαφέρει και το ζήτημα του εθισμού όχι μόνο από ναρκωτικές ουσίες, αλλά και από σύγχρονες μορφές που γεννάει η σήψη του καπιταλισμού, όπως ο τζόγος, το διαδίκτυο, που κυριολεκτικά τσακίζουν και αυτά τη νεολαία. Τοποθετούμε σε σωστή, επιστημονική βάση την αγωνία των γονιών αλλά και το ενδιαφέρον των μαθητών για τις σωματικές αλλαγές στην εφηβεία.

Παρ' όλες τις δυσκολίες, τη συνθετότητα των ζητημάτων που ανοίγονται, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι μια κρίσιμη πρωτοπόρα μάζα εκπαιδευτικών μπορεί να ταράξει τα νερά, να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά, να συμβάλει αποφασιστικά, ώστε η βδομάδα αυτή να αποτελέσει θετικό παράδειγμα επίδρασης στη νεολαία.

Με ανοιχτά μάτια και αυτιά, να μην αφήσουμε να πέσει τίποτα κάτω, να εντοπίσουμε και να απαντήσουμε σε ό,τι αξιοποιηθεί από το αντιδραστικό οπλοστάσιο της αστικής τάξης για να μολύνει τους μαθητές.

Με αίσθηση ευθύνης αλλά και συνείδηση της υπεροχής που μπορεί να μας δώσει η γνώση και η προσαρμοσμένη αξιοποίηση της κοσμοθεωρίας μας, μπορούμε να πετύχουμε πολλά!