ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 17 Αυγούστου 2019 - Κυριακή 18 Αυγούστου 2019
Σελ. /32
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Απογείωση της εκμετάλλευσης με όπλο τους αντεργατικούς νόμους

Από κινητοποίηση εργαζομένων μέσα στο χώρο του αεροδρομίου
Από κινητοποίηση εργαζομένων μέσα στο χώρο του αεροδρομίου
Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο καταρρίπτουν ο αριθμός των επιβατών και των πτήσεων στο αεροδρόμιο της Αθήνας καθώς και τα κέρδη των επιχειρήσεων που εμπλέκονται στη λειτουργία του. Κι ενώ τόσο η εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ΑΕ» (ΔΑΑ), όσο και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην επίγεια εξυπηρέτηση, στην εστίαση και το εμπορικό πάρκο πανηγυρίζουν για την «επιβατική και επιχειρηματική ανάπτυξη του αεροδρομίου», εκατοντάδες εργαζόμενοι δουλεύουν σε συνθήκες εντατικοποίησης, ειδικά την περίοδο που διανύουμε, με ολιγόμηνες συμβάσεις, εξοντωτικούς ρυθμούς και χαμηλούς μισθούς, που εξανεμίζονται κάτω και από το αυξημένο κόστος μετακίνησης.

Αύξηση των επιβατών, των πτήσεων και των κερδών

Μέσα στην τελευταία πενταετία, ο αριθμός των επιβατών έχει σχεδόν διπλασιαστεί, φτάνοντας από 12,53 εκατ. το 2013 σε 24,14 εκατ. επιβάτες το 2018. Την περσινή χρονιά (2018) τα συνολικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) για την εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών» ανήλθαν σε 325,5 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 41 εκατομμύρια. Αντίστοιχες αυξήσεις στην κερδοφορία τους καταγράφουν και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο αεροδρόμιο.

Οσον αφορά το τρέχον έτος, η αυξητική πορεία των επιβατών συνεχίζεται. Τον Ιούλη ο αριθμός των επιβατών προσέγγισε τα 3 εκατομμύρια, καταγράφοντας αύξηση 4,5% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Συγκεκριμένα, οι επιβάτες υπολογίζονται σε 2,98 εκατ. άτομα, από τους οποίους το μεγαλύτερο μέρος (2,06 εκατ.) ήταν επιβάτες εξωτερικού. Συνολικά, κατά το πρώτο επτάμηνο του 2019 η κίνηση του αεροδρομίου της Αθήνας έφθασε τα 14,24 εκατ. επιβάτες, σημειώνοντας άνοδο της τάξεως του 7%.

Πίσω από τα νούμερα που αποτυπώνουν τους τζίρους και τα κέρδη των εταιρειών, πίσω από τα παχιά λόγια για νέες θέσεις εργασίας και ...«καλούς εργοδότες που πληρώνουν στην ώρα τους», κρύβονται οι εργασιακές σχέσεις ομηρίας, οι χαμηλοί μισθοί και οι συνθήκες εντατικοποίησης που αντιμετωπίζουν χιλιάδες εργαζόμενοι, στις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης, στις αεροπορικές εταιρείες, στο εμπορικό πάρκο και στα επισιτιστικά καταστήματα.

Επίγεια εξυπηρέτηση, «απογειωμένη» εκμετάλλευση

Σημαντικό μέρος του συνόλου των εργαζομένων συγκεντρώνεται στις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης («Goldair Handling», «Skyserv», «Swissport», «Newrest»). Πρόκειται για τις εταιρείες που αναλαμβάνουν, ανάμεσα σε άλλα, τη φόρτωση αποσκευών και εμπορευμάτων, τον καθαρισμό και την τροφοδοσία των αεροσκαφών, τις υπηρεσίες που αφορούν το check in, την επιβίβαση και τη μετακίνηση των επιβατών με τα λεωφορεία πίστας.

Οι ατομικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου αποτελούν τον «κανόνα» στις εταιρείες αυτές. Ετσι, οι εργαζόμενοι δουλεύουν με ολιγόμηνες συμβάσεις, ακόμα και με συμβάσεις που ανανεώνονται κάθε μήνα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε διαρκή ομηρία. Στο τέλος της σεζόν, μέσα στον Οκτώβρη, ένα μεγάλο μέρος τους επιστρέφει στην ανεργία.

Αλλοι δουλεύουν με το καθεστώς αυτό, ακόμα και με συνεχείς ανανεώσεις, για χρόνια. Υπάρχουν περιπτώσεις εργαζομένων που απολύθηκαν μετά από 9 και 10 χρόνια δουλειάς, τα μισά από αυτά με διαδοχικές ανανεώσεις των συμβάσεων, χωρίς να δικαιούνται αποζημίωση, αφού απλά «έληξε η σύμβασή τους».

Οι εργοδότες έχουν τα χέρια τους εντελώς λυμένα, καθώς ο νόμος (3986/11) επιτρέπει τη χωρίς περιορισμό ανανέωση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου στις επιχειρήσεις αεροπορικών μεταφορών και στις επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών αεροδρομίου εδάφους και πτήσης (άρθρο 41). Πρόκειται για νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και διατηρούν όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις.

Η παραπάνω εικόνα δεν αλλάζει ούτε στις εταιρείες που υπογράφουν επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας. Οι εργοδότες διαμορφώνουν διαφορετικές «ταχύτητες» εργαζομένων, συνδέοντας την ένταξη στην επιχειρησιακή σύμβαση με όρους και προϋποθέσεις, όπως τη συμπλήρωση ενός χρονικού διαστήματος συνεχούς εργασίας στην εταιρεία, σε μια κλειστή, για το σύνολο των εργαζομένων, διαδικασία - παζάρι που στήνεται μεταξύ εργοδοσίας και των συνδικαλιστικών πλειοψηφιών στα αντίστοιχα σωματεία.

Από βάρδια σε βάρδια χωρίς χρόνο για ανάπαυση

Σοβαρό πρόβλημα για όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από το πόστο που δουλεύουν, είναι τα ωράρια εργασίας. Οι βάρδιές τους διαμορφώνονται με μόνη προϋπόθεση τη μεσολάβηση 11 ωρών από τη μία μέχρι την άλλη, που σε ορισμένες περιπτώσεις δεν τηρείται.

Συχνότατο φαινόμενο αποτελούν οι κόντρα βάρδιες, δηλαδή οι βάρδιες που φέρνουν έναν εργαζόμενο που σχόλασε στις 3 το μεσημέρι να ξαναπιάσει δουλειά στις 2 ή στις 3 το βράδυ. Με δεδομένη την απόσταση και τον χρόνο που απαιτείται για τη μετακίνηση από και προς το αεροδρόμιο το διάστημα για την ξεκούραση των εργαζομένων μειώνεται ραγδαία, ενώ σοβαρές δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι με μικρά παιδιά. Στα επισιτιστικά καταστήματα οι εργαζόμενοι έχουν επιπλέον να αντιμετωπίσουν τις συχνές αλλαγές στο πρόγραμμά τους, το οποίο μπορεί να μαθαίνουν ακόμα και λίγες ώρες πριν πιάσουν δουλειά.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν οι συχνές υπερωρίες που παρατείνουν το 8ωρο και τα «κομμένα» ρεπό. Τα δύο ρεπό που προβλέπονται δεν είναι δεδομένα, αφού οι εταιρείες καλούν τους εργαζόμενους να δουλέψουν σε μέρες ανάπαυσης, επικαλούμενες και το διευθυντικό τους δικαίωμα. Ετσι, υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν έως και 15 μέρες χωρίς μέρα ανάπαυσης. Την εξάντληση επιτείνει το γεγονός ότι οι άδειες τη θερινή περίοδο δίνονται με το σταγονόμετρο, ενώ ειδικά στους εργαζόμενους με ολιγόμηνες συμβάσεις μπορεί να μη δίνεται ούτε μία μέρα άδεια τους μήνες του καλοκαιριού.

Οι επιπτώσεις αυτής της εξουθενωτικής εντατικοποίησης γίνονται πολλαπλάσιες τη θερινή σεζόν και στα επισιτιστικά καταστήματα, όπου έτσι κι αλλιώς κάθε εργαζόμενος καλύπτει δύο, τρία ή και περισσότερα πόστα.

Στην επιχείρηση catering «Newrest», που μονοπωλεί την τροφοδοσία των αεροσκαφών στο αεροδρόμιο, εκτός από τις υπερωρίες, η εργοδοσία ζητά από τους εργαζόμενους που απασχολούνται με αορίστου χρόνου συμβάσεις να δουλέψουν την καλοκαιρινή τους άδεια. Παράλληλα, υπόσχεται 100 ευρώ «μπόνους» σε όσους «συστήσουν» έναν νέο εργαζόμενο στην εταιρεία που θα προσληφθεί και θα εργαστεί μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη.

Στο έδαφος αυτό, το Σωματείο Εργαζομένων στην επιχείρηση «ΣΕΛΕΚΤ ΣΕΡΒΙΣ ΠΑΡΤΝΕΡ» (SSP) στην Αττική, την πολυεθνική εταιρεία που λειτουργεί τη μεγάλη πλειοψηφία των καταστημάτων εστίασης στο χώρο του αεροδρομίου, αλλά και το κλαδικό Συνδικάτο Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής παρεμβαίνουν μεταξύ άλλων για να μπει «φρένο» στις υπερωρίες, να χορηγούνται τα ρεπό και η θερινή άδεια.

Για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων ο μισθός διαμορφώνεται στα επίπεδα του κατώτατου. Τα χρήματα δεν φτάνουν και για να βγάλουν οι εργαζόμενοι το μήνα πιέζονται να συμπληρώσουν το εισόδημά τους με υπερωρίες και δουλειά τις μέρες των ρεπό, ενώ το κλίμα ανασφάλειας γίνεται πρόσφορο έδαφος για τους εργοδοτικούς εκβιασμούς και πιέσεις να «βοηθήσουν» την εταιρεία, με την προσδοκία ότι θα ανανεωθεί η σύμβασή τους.

Ενα σημαντικό μέρος του μισθού εξανεμίζεται από τα αυξημένα έξοδα μετακίνησης, τα οποία σε πολλές εταιρείες επιβαρύνουν τους ίδιους τους εργαζόμενους. Οι εργαζόμενοι υπολογίζουν πως η μηνιαία κάρτα των 49 ευρώ για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς τούς κοστίζει έναν μισθό το χρόνο. Ετσι, 4ωροι, 6ωροι, εργαζόμενοι σε νυχτερινές βάρδιες διαπιστώνουν πως το πηγαινέλα στη δουλειά όχι απλά δεν τους αφήνει μεροκάματο, αλλά τους βάζει και μέσα...

Μεγάλη καταπόνηση των εργαζομένων

Οι ελλείψεις προσωπικού είναι κοινός τόπος σε όλα σχεδόν τα πόστα, ανεβάζοντας την εντατικοποίηση στο κόκκινο και δημιουργώντας το έδαφος για εργατικά «ατυχήματα» και επαγγελματικές παθήσεις. Μυοσκελετικές παθήσεις, κακώσεις και λιποθυμίες είναι συστατικά στοιχεία της καθημερινότητας των εργαζομένων.

Ο ρυθμός της δουλειάς καθορίζεται από το πρόγραμμα των πτήσεων, χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα διαλείμματα. Αυτό οδηγεί εργαζόμενους να βρίσκονται έξω, στον χώρο της πίστας του αεροδρομίου, για πολλές συνεχόμενες ώρες, σε μια περίοδο που ο φόρτος εργασίας σε συνδυασμό με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες πολλαπλασιάζουν την καταπόνηση.

Την κατάσταση επιδεινώνει το γεγονός ότι σε μια σειρά από εταιρείες δεν λαμβάνονται ούτε τα στοιχειώδη μέτρα, όπως, για παράδειγμα, να προμηθεύεται νερό στους εργαζόμενους. Αντίστοιχα, το δικό τους ρόλο έχουν στην έκθεση των εργαζομένων σε κινδύνους η πλημμελής συντήρηση του εξοπλισμού, των οχημάτων, των ανυψωτικών μηχανημάτων και η κακή ποιότητα των Μέσων Ατομικής Προστασίας (επιγονατίδες, γάντια, υποδήματα, ακουστικά) που χορηγούνται.

Κάλεσμα για οργάνωση του αγώνα

«Για ακόμη ένα καλοκαίρι γινόμαστε πρωταγωνιστές στο γνωστό πλέον έργο της εκρηκτικής κατάστασης που επικρατεί στο αεροδρόμιο αυτήν την περίοδο. Σε όλα τα τμήματα, ανεξαρτήτως των όποιων διαφορών μπορεί να υπάρχουν, παρατηρείται η ίδια κατάσταση. Παντού εντατικοποίηση της δουλειάς σε μεγάλο βαθμό, έλλειψη προσωπικού, "κομμένα" ρεπό και υπερωρίες σε καθημερινή βάση, ανύπαρκτα διαλείμματα. Τα παραπάνω, με τη σειρά τους, σε συνδυασμό με τα ελλιπή μέτρα ασφάλειας για τους εργαζόμενους αλλά και έναν τρόπο δουλειάς που σε θέλει συνέχεια στο πόδι και στο τρέξιμο, με μαθηματική ακρίβεια πλέον οδηγούν σε εργατικά "ατυχήματα"».

Τα παραπάνω σημειώνει σε ανακοίνωσή της η «Δημοκρατική Αγωνιστική Συνεργασία» (ΔΑΣ) στον Σύλλογο Εργαζομένων στην «Goldair». Οπως τονίζει, την ίδια στιγμή που η κατάσταση για τους εργαζόμενους διαρκώς χειροτερεύει, η εταιρεία «μόνο για το 2018 αύξησε πάνω από 4 εκατομμύρια ευρώ τις επενδύσεις της».

Η ΔΑΣ επισημαίνει τις ευθύνες της πλειοψηφίας του Σωματείου που με την επιχειρησιακή σύμβαση που υπέγραψε «έρχεται να εδραιώσει ακριβώς τις επιδιώξεις που βάζει μπροστά η εργοδοσία, δημιουργώντας εργαζόμενους 3 και 4 ταχυτήτων, με πολύ χειρότερους όρους για τους καινούργιους εργαζόμενους, αφήνοντας παράλληλα εκτός σύμβασης ένα τεράστιο κομμάτι εργαζομένων».

«Αλλάζουμε τους συσχετισμούς στο Σωματείο μας. Για ένα Σωματείο αποκούμπι των εργαζομένων», τονίζει η ΔΑΣ και καλεί τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από τη σχέση εργασίας, να μαζικοποιήσουν το Σωματείο «για να αλλάξουμε την κατάσταση που επικρατεί και να παλέψουμε για την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων μας».

Το πλαίσιο αιτημάτων που προτάσσει η ΔΑΣ έχει ως εξής:

-- Πλήρης και σταθερή δουλειά για όλους. Μετατροπή όλων των συμβάσεων σε 8ωρες. Κατάργηση κάθε ελαστικής μορφής εργασίας.

-- Ενταξη όλων των εργαζομένων της «Goldair Handling» στην επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας. Καμιά διάκριση στους εργαζόμενους. Τα επιδόματα να δοθούν ενιαία σε όλους τους εργαζόμενους, ανάλογα με το τμήμα στο οποίο ανήκουν.

-- Αμεσα προσλήψεις σε όλα τα τμήματα.

-- Σε όλα τα τμήματα να γίνονται τα απαραίτητα διαλείμματα.

-- Να σταματήσει η κατάσταση με τις συνεχόμενες βάρδιες ανά 11ωρο και 12ωρο. Να διευκολύνονται στο πρόγραμμα οι γυναίκες και οι άντρες με μικρά παιδιά.

-- Μέτρα υγιεινής και ασφάλειας για την αποφυγή ατυχημάτων και την προστασία της υγείας μας.


Ευ. Χ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ