Το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται για την ανάπτυξη, την έξοδο στις αγορές, την «υγιή επιχειρηματικότητα». Ο κυβερνητικός αλλά και γενικά ο αστικός Τύπος, πέραν των «πανηγυριών» που ξεκίνησαν να στήνουν, στάζουν μέλι για διάφορους επιχειρηματίες. Επιχειρηματίες «φιλεύσπλαχνους», με «ιδιαίτερη σχέση και φροντίδα» για τους εργαζόμενους, με εργασιακό περιβάλλον που είναι «υπέρ» του εργαζόμενου.

Μια τέτοια περίπτωση είναι αυτή της γαλακτοβιομηχανίας «Κρι Κρι» που έχει την έδρα της στις Σέρρες.

Δεν είναι λίγες φορές, το τελευταίο διάστημα, η αναφορά στα αστικά ΜΜΕ ή ακόμα και από πολιτικούς των αστικών κομμάτων, περί φάρου και παραδείγματος όσον αφορά τη λειτουργία του συγκεκριμένου εργοστασίου.

Από τη μια εκθειάζουν τα ποσοστά κέρδους και τους ρυθμούς ανάπτυξης της επιχείρησης (ιδιαίτερα στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης 2009 - 2013, η μέση ετήσια αύξηση των εξαγωγών της γαλακτοβιομηχανίας ήταν 32%) και από την άλλη υποστηρίζουν ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν καλύτερες παροχές αν η επιχείρηση βρίσκεται σε ανάπτυξη, ότι όσο το εργοστάσιο πάει καλά, οι εργαζόμενοι θα έχουν εξασφαλισμένη δουλειά και ότι «όλοι μαζί» θα έχουμε κέρδος!

Για να δούμε όμως ποια είναι η πραγματικότητα.

Το πρώτο και βασικό στοιχείο είναι ότι οι εταιρείες, όπως και κάθε άλλος καπιταλιστής, δεν μοιράζουν δικά τους λεφτά στους εργαζόμενους. Τα κέρδη της επιχείρησης, από τα οποία έδωσε τις παροχές, είναι υπεραξία που απέσπασε από τους εργαζόμενους. Με αυτήν την έννοια, ένα μικρό μέρος από την απλήρωτη δουλειά των εργαζομένων επιστρέφει σε αυτούς με τη μορφή έκτακτων επιδομάτων, δώρων για τα παιδιά τους, παιδικούς σταθμούς για τα παιδιά των εργαζομένων μέσα στην επιχείρηση κ.ά.

Από την άλλη, οι μισθοί τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί και σε κάποιες περιπτώσεις δίνονται «φιλοδωρήματα» στους εργαζόμενους με κουπόνια από σουπερμάρκετ και άλλες υπηρεσίες με τα οποία η ίδια η εταιρεία έχει συνάψει συμφωνίες.

Ταυτόχρονα, γίνεται μεγάλη προσπάθεια να πειστούν οι εργαζόμενοι ότι ανεβάζοντας την παραγωγικότητα, τις επιδόσεις τους στην εργασία, μόνο οφέλη μπορούν να έχουν από την επιχείρηση.

Ας δούμε λοιπόν πώς περιγράφονται από τα αστικά ΜΜΕ και από την ίδια τη βιομηχανία οι επιδόσεις της επιχείρησης: «Η βιομηχανία γάλακτος "Κρι Κρι" δημοσίευσε τις οικονομικές καταστάσεις α' τριμήνου 2018. Ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε σε 18,60 εκατ. ευρώ έναντι 14,63 εκατ. το 2017, παρουσιάζοντας αύξηση 27,1%». «Στην ελληνική αγορά γιαουρτιού, οι πωλήσεις της "Κρι Κρι" εμφανίζουν αύξηση 17,6%»... «Πλέον, το μερίδιο σε όγκο της "Κρι Κρι" αυξήθηκε σε 15,4%, στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2018, και συνεχίζει να βρίσκεται στη 2η θέση της κατάταξης (στοιχεία IRI Απριλίου 2018)». «Στις αγορές του εξωτερικού, οι πωλήσεις γιαουρτιού συνεχίζουν να παρουσιάζουν αλματώδη ανάπτυξη, με αύξηση που αγγίζει το 40% (+39,8%). Οι υφιστάμενες κύριες αγορές του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιταλίας εμφανίζουν ιδιαίτερη δυναμική, ενώ νέες αγορές, όπως της Ιρλανδίας, συνεισφέρουν επικουρικά στην ανάπτυξη των πωλήσεων»¹.

Στη συνέχεια, από την ίδια την εταιρεία, σε σχέση με τους εργαζόμενους, αναφέρεται: «Ο σεβασμός των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και η απαρέγκλιτη τήρηση των νόμιμων εργασιακών υποχρεώσεων της εταιρείας είναι αδιαμφισβήτητα, ενώ το μέσο επίπεδο αμοιβών της "Κρι - Κρι" βρίσκεται 30% υψηλότερα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας»². Η εταιρεία απασχολεί πάνω από 350 εργαζόμενους, 200 στο δίκτυο διανομής και δεκάδες εποχιακούς την περίοδο του καλοκαιριού λόγω του παγωτού.

Επιβεβαιώνεται ότι η παραγωγή αυξήθηκε κατά 27,1% (!) το πρώτο τρίμηνο του 2018 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017. Ας αναρωτηθούμε, τι επιστράφηκε από αυτά τα υπερκέρδη στους εργαζόμενους; Ο μισθός είναι της τάξης των 580 ευρώ και σε περιπτώσεις εξειδικευμένου προσωπικού τα 700 ευρώ. Η εντατικοποίηση της εργασίας αυξήθηκε, ενώ μειώθηκε η τιμή της εργατικής δύναμης. Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι σε κλάδους και σε επιχειρήσεις που βρίσκονται σε ανάπτυξη, που τα κέρδη τους ανεβαίνουν ακόμα και σε περίοδο κρίσης, οι εργαζόμενοι αμείβονται με ψίχουλα. Οτι για να μπορέσει η επιχείρηση να φτάσει στα «επιθυμητά» ποσοστά κέρδους, είναι μονόδρομος η απόσπαση όλο και περισσότερης υπεραξίας, η καταπάτηση στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων.

Ταυτόχρονα θα πρέπει να υπολογίσουμε τους εκατοντάδες αντιλαϊκούς νόμους που έχουν στις πλάτες τους οι εργαζόμενοι, τους εκατοντάδες φόρους που καλούνται να πληρώσουν και γενικά τη λιτότητα στη ζωή των εργαζομένων, που επέβαλαν οι κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια σε όφελος των βιομηχάνων.

Με αυτήν την έννοια, στη συντριπτική πλειοψηφία της η εργατική τάξη βρίσκεται στη μέγγενη των ορέξεων των καπιταλιστών. Στους εργαζόμενους επιβάλλονται αβάσταχτοι φόροι, κατακρεούργηση εργατικών δικαιωμάτων, ενώ στους επιχειρηματίες παρέχονται φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις (ΕΣΠΑ κ.λπ.) και ένα ολόκληρο οπλοστάσιο νόμων για τη διασφάλιση της κερδοφορίας τους. Ακόμα και αν υπάρχουν κάποιοι εργαζόμενοι σε έναν κλάδο ή μια επιχείρηση που αμείβονται λίγο καλύτερα από τη συντριπτική πλειοψηφία της εργατικής τάξης της χώρας μας θα πρέπει να αναλογιστούμε όλες τις παραπάνω παραμέτρους της καθημερινότητας και βέβαια ότι το περιεχόμενο της εργασίας τους, οι στόχοι της εργασίας τους καθορίζονται από την επιχείρηση στην οποία εργάζονται, με κριτήριο το κέρδος. Ταυτόχρονα είναι δεδομένο ότι σε περίπτωση όποιας αναιμικής ανάπτυξης στο επίπεδο της οικονομίας, οι εργαζόμενοι θα έχουν και πάλι να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα που έφτιαξαν όλες οι αστικές κυβερνήσεις στα χρόνια της κρίσης. Είναι δεδομένο επίσης ότι όλοι οι νόμοι και τα χαράτσια που υλοποιούνται όλα αυτά τα χρόνια, θα ισχύουν και σε αυτήν την περίπτωση.

Από την άλλη, η επιχείρηση «περηφανεύεται» για την παροχή παιδικού σταθμού στις εγκαταστάσεις της, την κάλυψη του κόστους μεταπτυχιακών προγραμμάτων, την πραγματοποίηση εορταστικών εκδηλώσεων για τα παιδιά των εργαζομένων, την παροχή δώρων κ.ά. Ας δούμε τι λέει η ίδια η εταιρεία: «Στην "Κρι Κρι" πιστεύουμε ότι επενδύοντας στους ανθρώπους μας, επενδύουμε στην επιτυχία της εταιρείας! Γι' αυτό, λοιπόν, κύριο μέλημά μας είναι η ύπαρξη ενός εργασιακού περιβάλλοντος το οποίο όχι μόνο ενισχύει τη σχέση εμπιστοσύνης που έχουμε αναπτύξει με τους ανθρώπους μας όλα αυτά τα χρόνια, αλλά παράλληλα προσφέρει τις κατάλληλες ευκαιρίες για την εξέλιξη των δεξιοτήτων τους μέσα από εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και εργασιακές προκλήσεις, ενθαρρύνοντας με αυτόν τον τρόπο τη δημιουργικότητα και την καινοτομία».

Τι δείχνουν τα παραπάνω; Οτι αυτό που επιστρέφεται σε μορφή παροχών και επιδομάτων είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό από τα υπερκέρδη που ήδη έχει βγάλει ο καπιταλιστής από τον ιδρώτα των εργαζομένων, ότι ο καπιταλιστής για να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα περισσότερα κέρδη μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας και της εντατικοποίησης της εργασίας «ενδιαφέρεται» για την καλύτερη εξειδίκευση των εργαζομένων και την καλύτερη εκπαίδευσή τους Οτι το πραγματικό πρόσωπο δεν βρίσκεται στα εορταστικά δώρα για τα παιδιά των εργαζομένων που παρέχονται από την ίδια την εργασία του εργαζόμενου αλλά στην εξασφάλιση των κερδών της επιχείρησης. Είναι γνωστή η προσπάθεια που κάνει η αστική τάξη ώστε να πείσει τους εργαζόμενους ότι μπορεί να υπάρξει «εργασιακή ειρήνη», ότι οι στόχοι είναι κοινοί. Δηλαδή, «τα κεφάλια μέσα», οι εργαζόμενοι να μη δίνουν με αποφασιστικότητα τη μάχη για την υπογραφή κλαδικής ΣΣΕ που να ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες τους.

Στην ίδια λογική πρέπει να απαντήσουμε στο εξής ερώτημα: Πώς γιγαντώθηκαν τα κέρδη της γαλακτοβιομηχανίας αν αναλογιστούμε και το γεγονός ότι στα τέλη του 2013 υπήρξε καταστροφή λόγω πυρκαγιάς στο εργοστάσιο όπου η ζημιά έφτασε τα 18,75 εκατομμύρια ευρώ;

Την απάντηση την δίνει η ίδια η εταιρεία με τα μέτρα που πήρε ενάντια στους εργαζόμενους. Δεν είναι τυχαίο ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα το 20% των μισθών πληρωνόταν με κουπόνια για σουπερμάρκετ, ότι στις υπερωρίες οι εργαζόμενοι πληρώνονταν με τη μορφή ρεπό και όχι με αύξηση του μισθού!

Από την άλλη, η εταιρεία χρησιμοποίησε όλα τα εργαλεία που της παρέχει το αστικό κράτος. Επιδοτήσεις (ένταξη στον «αναπτυξιακό» νόμο), αποζημίωση από ασφαλιστικές εταιρείες (4 εκατ. ευρώ) και τράπεζες (6 εκατ. ευρώ ομολογιακό δάνειο).

Διαβάζουμε σε εφημερίδα στις 07/01/2014: «Η "Κρι Κρι" αναφέρει ότι για την αποκατάσταση της παραγωγικής λειτουργίας της μονάδας γαλακτοκομικών έχει καταρτιστεί ήδη επιχειρησιακό σχέδιο άμεσης ανοικοδόμησης νέου εργοστασίου στον ίδιο χώρο. Με το νέο εργοστάσιο, η πλήρης αποκατάσταση της παραγωγικής λειτουργίας γαλακτοκομικών αναμένεται εντός του 2014.

Για τη χρηματοδότηση της νέας επένδυσης θα χρησιμοποιηθούν καταρχήν τα υφιστάμενα ταμειακά διαθέσιμα, ενώ παράλληλα ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με τις ασφαλιστικές εταιρείες για την είσπραξη μέρους της αποζημίωσης ως προκαταβολής και με τις συνεργαζόμενες τράπεζες για την εξασφάλιση νέων γραμμών χρηματοδότησης»³.

Σε σύνδεση με όλα τα παραπάνω, δεν είναι καθόλου τυχαία η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι και στην περιοχή των Σερρών. Το προηγούμενο διάστημα οι τιμές στο πρόβειο και κατσικίσιο γάλα έχουν διολισθήσει σε ποσοστό άνω του 30%, ενώ στο αγελαδινό η μείωση φτάνει μέχρι και 10%. Ταυτόχρονα στην Ελλάδα έχει αυξηθεί η εισαγωγή σκόνης γάλακτος με την υπογραφή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το 2016, που με την υπουργική απόφαση στο άρθρο 82 του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών έβαλε τις βάσεις για την ελεύθερη εισαγωγή της για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.

Την ίδια στιγμή η εταιρεία διοργάνωσε ημερίδα με θέμα «Προοπτικές Ανάπτυξης της Αγελαδοτροφίας στο Ν. Σερρών», όπου μεταξύ των άλλων ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Κρι Κρι» ανέφερε: «Η "Κρι Κρι" θεωρεί υποχρέωσή της να στηρίξει και να προστατεύσει την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής στο νομό Σερρών. Παρόλο που οι συνθήκες πράγματι είναι πολύ δύσκολες, πιστεύω ότι υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης στην ελληνική παραγωγή γάλακτος. Αυτό που χρειάζεται είναι η επίμονη προσπάθεια των ίδιων των παραγωγών, να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των νέων δεδομένων».

Τι βγαίνει από τα παραπάνω; Από τη μία, ο βιομήχανος προσπαθεί να κατεβάσει όλο και περισσότερο την τιμή της εργατικής δύναμης υφαρπάζοντας όλο και περισσότερη υπεραξία από τους εργαζόμενους και, από την άλλη, να πάρει όσο πιο φτηνά γίνεται την πρώτη ύλη, πηγαίνοντας την τιμή του γάλακτος στις κατώτερες τιμές (αυτό εννοεί όταν αναφέρει προσαρμογή στα νέα δεδομένα) από τους Ελληνες κτηνοτρόφους με τη δικαιολογία ότι αν δεν πέσει η τιμή του γάλακτος θα στραφεί σε άλλες χώρες ώστε να εξασφαλίσει πρώτη ύλη! Αποκρύπτουν σκόπιμα όχι μόνο το γεγονός ότι παίρνουν το γάλα από τους παραγωγούς σε εξευτελιστικές τιμές αλλά και ότι καθορίζουν οι ίδιες οι γαλακτοβιομηχανίες την τιμή του.

Ενδιαφέρον έχουν και οι στόχοι που έχει βάλει η εταιρεία για τα επόμενα χρόνια και ιδιαίτερα στο επίπεδο των εξαγωγών. Οπως αναφέρει σε ανακοίνωση της, «σήμερα εξάγουμε σχεδόν όλα τα προϊόντα μας σε 20 χώρες στην Ευρώπη, στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. Τα προϊόντα μας έχουν τοποθετηθεί σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες διεθνείς αλυσίδες σουπερμάρκετ, καθώς σε κάθε αγορά στόχος μας είναι η μαζική αγορά εκτός από την ελληνική κοινότητα στο εξωτερικό». Και συνεχίζει: «Ολες οι παραπάνω επιτυχημένες κινήσεις οδηγούν την "Κρι Κρι" να θέσει ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους εξαγωγών. Προχωράμε σε νέες επενδύσεις με έμφαση στην παραγωγή (10 εκατ. έως το 2019)».

Η επιχείρηση λέει ανοιχτά ότι το επόμενο διάστημα, η εργασία θα εντατικοποιηθεί κι άλλο. Για να το πετύχει αυτό, δίπλα στο «τυράκι» των έκτακτων παροχών, βάζει τους στόχους της ακόμα μεγαλύτερης εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Είναι ουτοπικό να πιστεύει κανείς ότι οι επενδύσεις, η αύξηση στόχων μιας επιχείρησης γίνονται χωρίς την ένταση της εκμετάλλευσης των ίδιων των εργαζομένων που παράγουν όλα αυτά τα προϊόντα.

Η υψηλή κερδοφορία τόσο της συγκεκριμένης όσο και άλλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων, ακόμα και στις σημερινές συνθήκες, φανερώνει ότι από τη δουλειά των εργαζομένων παράγεται ένας τεράστιος πλούτος, που οι ίδιοι εμποδίζονται να τον αξιοποιήσουν για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους, εξαιτίας της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής.

Σήμερα, που ένα μεγάλο κομμάτι εργαζομένων είναι άνεργοι, άλλοι βρίσκονται στην εργασιακή περιπλάνηση, άλλοι δουλεύουν κακοπληρωμένοι, είναι φυσικό συνθήκες σαν αυτές στην «Κρι Κρι» να φαίνονται «κανονικές».

Ομως, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να προβληματιστούν περισσότερο: Το γεγονός ότι μια επιχείρηση μπορεί να διαμορφώνει παροχές προς τους εργαζόμενους, με σκοπό τη στράτευση στους στόχους της επιχείρησης, δεν αλλάζει τη συνολική τάση επιδείνωσης της ζωής της εργατικής τάξης, που σήμερα κυριαρχεί, με αφαίρεση κατακτήσεων και δικαιωμάτων. Αλλωστε, και αυτοί οι μισθοί και τα επιδόματα που παίρνουν οι εργαζόμενοι, ψίχουλα είναι μπροστά στη βαρβαρότητα που ζούνε.

Αυτό και μόνο αρκεί για να κατανοηθεί ότι η όποια καλύτερη θέση τους είναι επισφαλής. Η πείρα από τον ίδιο τον κλάδο των τροφίμων το έχει αποδείξει και με την περίπτωση της «ΑΓΝΟ» του ομίλου «Κολιός» όπου τα προηγούμενα χρόνια έμειναν στο δρόμο εκατοντάδες εργαζόμενοι και με την καταστρατήγηση βασικών εργατικών δικαιωμάτων στα εργοστάσια «Πίνδος», «Ζούρα», «Νιτσιάκος Κοτόπουλα», με την απληρωσιά των εργαζομένων στη γαλακτοβιομηχανία «ΣΕΡΓΑΛ».

Η πείρα έχει δείξει ότι κανένας δεν είναι αλώβητος στο πλαίσιο της καπιταλιστικής οικονομίας. Το ότι σήμερα είσαι έτσι, αλλά αύριο θα είσαι αλλιώς, ανάλογα με τις ορέξεις του κάθε επιχειρηματικού ομίλου, ισχύει απόλυτα στο πλαίσιο του καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Μπροστά στην αύξηση των κερδών, στο καλύτερο «πλασάρισμα» στην αγορά μέσω ανταγωνισμού των επιχειρηματικών ομίλων, όπως είναι και η «Κρι Κρι», κανείς δεν πρέπει να τρέφει αυταπάτες για «υγιή επιχειρηματικότητα», για «υγιές εργασιακό περιβάλλον», γενικά, για μόνιμη και σταθερή εργασία με απολαβές με τις οποίες να καλύπτονται οι σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων.

Οσο η δυνατότητα να καλύψουν οι εργαζόμενοι ακόμα και τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες τους θα εξαρτάται από την κερδοφορία των καπιταλιστών, αυτή θα είναι πάντα υποβαθμισμένη και θα βρίσκεται υπό τη διαρκή εκμετάλλευση από τον εκάστοτε καπιταλιστή.

Οι εργαζόμενοι να μη συνηθίσουν την «κανονικότητα» που τους προσφέρουν οι μεγαλοβιομήχανοι και οι κυβερνήσεις που τους στηρίζουν. Να διεκδικήσουν υπογραφή ΣΣΕ για αυξήσεις στα μεροκάματα και τους μισθούς στα επίπεδα πριν από το 2009, ώστε κανείς εργαζόμενος να μη βρίσκεται κάτω από 751 ευρώ. Ταυτόχρονα, να καταργηθούν όλοι οι αντεργατικοί νόμοι που ψήφισαν τόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Να οργανώσουν τον αγώνα για την ανάκτηση των απωλειών, για τη διεκδίκηση των πραγματικών αναγκών.

Οι εργαζόμενοι πρέπει να κλείσουν τα αυτιά τους στις Σειρήνες της κυβέρνησης. Με το σύνθημα «επιστροφή στην κανονικότητα», η κυβέρνηση εννοεί επιστροφή στην καπιταλιστική κανονικότητα, όπου τα δικαιώματα και οι ανάγκες του λαού και της νεολαίας θυσιάζονται στο βωμό της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. «Επιστροφή στην κανονικότητα» για την κυβέρνηση σημαίνει τα νέα παιδιά να δουλεύουν με 300 ευρώ, χωρίς ασφάλιση, και οι καπιταλιστές να αυξάνουν τα κέρδη τους κάθε μέρα και περισσότερο στις πλάτες των ίδιων των εργαζομένων.

Γι' αυτό χρειάζεται από τον κάθε εργαζόμενο να μπολιαστεί στη συνείδησή του το σύνθημα: «Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά».

Παραπομπές

1. «Protagon.gr»

2. http://www.krikri.gr/

3. «Ναυτεμπορική»