ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 17 Ιούλη 2019
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Το αλισβερίσι Τουρκίας - ΕΕ φωτίζει το βάθος των αντιλαϊκών ανταγωνισμών

Οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ αλείφουν «βούτυρο στο ψωμί» της τουρκικής επιθετικότητας. Η Αγκυρα θα στείλει και τέταρτο πλοίο στα ανοιχτά της Κύπρου

Η προκλητικότητα της Τουρκίας με τις γεωτρήσεις κλιμακώνεται, ενώ συνεχίζεται και η παράδοση των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων «S-400»

Turkish Defense Ministry

Η προκλητικότητα της Τουρκίας με τις γεωτρήσεις κλιμακώνεται, ενώ συνεχίζεται και η παράδοση των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων «S-400»
ΑΓΚΥΡΑ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΛΕΥΚΩΣΙΑ - ΜΟΣΧΑ.--

Το σκληρό αντιλαϊκό αλισβερίσι που δυναμώνει στις πλάτες των λαών όλης της περιοχής φωτίζουν οι αποφάσεις που έλαβε την Δευτέρα το Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της ΕΕ σε σχέση με την Τουρκία και τις ενέργειές της στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου το τελευταίο διάστημα η Αγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις πολύπλευρα, υπερασπίζοντας τα δικά της στρατηγικά συμφέροντα.

Σε πείσμα όλων όσοι εμφανίζουν την ΕΕ ως υπερασπιστή των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου, οι αποφάσεις των υπουργών της ΕΕ ενθαρρύνουν την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας, αναγορεύοντας ξανά την Αγκυρα σε κρίσιμο πρωταγωνιστή διαπραγματεύσεων που διευρύνονται σε πολλά ανοιχτά μέτωπα σε όλη την περιοχή, διερευνώντας «διευθετήσεις» μέσα από τις οποίες η ΕΕ επιδιώκει αναπροσαρμογή της συνεργασίας της με την Τουρκία, με μοχλό και τις εξελίξεις σε Κυπριακό, Ελληνοτουρκικά, την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων όλης της Μεσογείου κ.λπ.

Οι αποφάσεις του ΣΕΥ επαναλαμβάνουν τις ευρωπαϊκές προσδοκίες η Τουρκία «να δράσει σύμφωνα με το πνεύμα καλής γειτονίας» αλλά και την ευρωπαϊκή ανησυχία για το «σοβαρό άμεσο αρνητικό αντίκτυπο» που θα έχουν «σε όλο το εύρος των ευρωτουρκικών σχέσεων» οι ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Τις ενέργειες αυτές οι Βρυξέλλες τις χαρακτηρίζουν μεν «παράνομες», αλλά την ίδια στιγμή καλωσορίζουν «την πρόσκληση της κυπριακής κυβέρνησης να διαπραγματευτεί με την Τουρκία», ενώ αποκαλυπτική είναι και η συζήτηση για τον καθορισμό ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία. Οπως παρατηρεί το ΣΕΥ, «η οριοθέτηση των ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας είναι ζήτημα που πρέπει να καθοριστεί μέσα από διάλογο και διαπραγμάτευση με καλή πίστη», καθησυχάζοντας ουσιαστικά την Αγκυρα ότι αν αποδεχτεί και όρους άλλων πλευρών, είναι πιθανότερη μια συνδιαχείριση ακόμα ευνοϊκότερη για τις τουρκικές προτεραιότητες.

Το ΣΕΥ σιγοντάρει και τις προσδοκίες της Τουρκίας όσον αφορά το Κυπριακό, εκφράζοντας την «πλήρη δέσμευση» των Βρυξελλών για «τη διαμόρφωση συνθηκών που θα συμβάλουν στην επανάληψη των διαπραγματεύσεων για μια διευθέτηση του Κυπριακού χωρίς αποκλεισμούς». Τονίζει δε ότι «παραμένει κρίσιμη η συμβολή και συνεισφορά της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών» της επιδιωκόμενης διευθέτησης.

Με δεδομένους όλους τους παραπάνω άξονες στους οποίους το ΣΕΥ δίνει σύνθημα για κλιμάκωση των ευρωτουρκικών παζαριών, ανακοινώθηκε και η αναστολή των διαπραγματεύσεων για τη «συμφωνία περί ολοκληρωμένων αερομεταφορών», η μη διεξαγωγή προς το παρόν του «Συμβουλίου Σύνδεσης» και άλλων συναντήσεων των «διαλόγων υψηλού επιπέδου ΕΕ - Τουρκίας» (συναντήσεων υψηλόβαθμων αξιωματούχων των δύο πλευρών).

Πάντως, όσον αφορά «τη μείωση της προενταξιακής βοήθειας προς την Τουρκία για το 2020» και την «επανεξέταση των δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς την Τουρκία», το ΣΕΥ απλά «προσυπογράφει» τη σχετική πρόταση που έχει καταθέσει εδώ και καιρό η Κομισιόν.

Εξάλλου, συνολικά οι αποφάσεις του ΣΕΥ δεν αφορούν παρά πλευρές της ευρωτουρκικής συνεργασίας που επανεξετάζονται εδώ και καιρό (ήδη έχει «παγώσει» ένα μέρος της προενταξιακής βοήθειας), με δεδομένες βαθιές αντιθέσεις μεταξύ των δύο πλευρών αλλά και τη σημασία που και οι δύο δίνουν στη διατήρηση της συνεργασίας τους.

Η Τουρκία κλιμακώνει τις προκλήσεις

Το γαϊτανάκι των αντιλαϊκών παζαριών φωτίζει και η ανακοίνωση με την οποία το τουρκικό ΥΠΕΞ αντέδρασε στις αποφάσεις του ΣΕΥ. Μιλά για «προκατειλημμένες και βεβιασμένες» αποφάσεις που σε καμία περίπτωση «δεν πρόκειται να επηρεάσουν την αφοσίωση με την οποία η Τουρκία θα συνεχίσει τις δραστηριότητές της για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο». Και η Αγκυρα εντείνει την προκλητικότητά της θέτοντας και όρους (τη διευθέτηση του Κυπριακού) για να δεχτεί να «ξεκινήσει συνομιλίες με την ελληνοκυπριακή διοίκηση», όπως προκλητικά επιμένει να αποκαλεί τη μόνη νόμιμη κυβέρνηση του νησιού. Εξίσου προκλητικά δε, επαναλαμβάνει ότι «η αποκαλούμενη "Κυπριακή Δημοκρατία" δεν αποτελεί πραγματικό κράτος στα μάτια της Τουρκίας και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», δηλαδή του ψευδοκράτους, και ότι «έπαψε να υπάρχει το 1963».

Στο μεταξύ, ο ίδιος ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου δήλωσε χτες ότι ως απάντηση στις αποφάσεις της ΕΕ, η Αγκυρα θα στείλει και τέταρτο πλοίο στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οπως συμπλήρωσε αργότερα και ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ, το σεισμογραφικό ερευνητικό πλοίο «Ορουτς Ρέις», που ολοκλήρωσε έρευνες σε Μαύρη Θάλασσα και Μαρμαρά, θα σταλεί άμεσα στη Μεσόγειο.

Χαρακτηριστική όμως ήταν και η προχτεσινή ομιλία του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν για τη συμπλήρωση των τριών χρόνων από την απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης του ΑΚΡ, το 2016. «Εκείνοι που ήθελαν να βυθίσουν την Τουρκία στο σκοτάδι απέτυχαν», είπε, προσθέτοντας ότι «αυτοί που βρίσκουν δίκιο στην απέναντι πλευρά για τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, της Κύπρου και του Αιγαίου έχουν ξεγελαστεί».

Συμπλήρωσε ότι «παίρνουμε όλα τα προληπτικά μέτρα για να αποτρέψουμε να συμβούν ξανά προδοσίες όπως αυτή της 15ης Ιουλίου», ενώ εμφάνισε ξανά την απόκτηση των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας «S-400» (που εξακολουθούν να φτάνουν με ρωσικά αεροπλάνα στην Αγκυρα) ως απόδειξη της αποφασιστικότητας της κυβέρνησής του να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της, σημειώνοντας: «Ξεκινήσαμε να παραλαμβάνουμε τους "S-400". Είπαν "δεν μπορούν να τους αγοράσουν..." Τώρα ο στόχος είναι η κοινή παραγωγή με τη Ρωσία. Θα το κάνουμε αυτό». Είπε, τέλος, ότι μέχρι τον Απρίλη του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάστασή τους στη χώρα και ότι «οι "S-400" είναι το πιο ισχυρό αμυντικό σύστημα απέναντι σε αυτούς που θέλουν να επιτεθούν στη χώρα μας».

Ψάχνουν κατάλληλο έδαφος για το νέο παζάρι στο Κυπριακό

Την ίδια στιγμή, πάντως, η Αγκυρα μελετά σταθερά και τα περιθώρια συμβιβασμών με την άλλη πλευρά. Η ανακοίνωση με την οποία το τουρκικό ΥΠΕΞ αντέδρασε στις αποφάσεις του ΣΕΥ χαρακτηρίζει «σημαντική ευκαιρία για μια λύση» του Κυπριακού την πρόταση για επιτροπή Ελληνοκυπρίων - Τουρκοκυπρίων με αντικείμενο την από κοινού έρευνα και αξιοποίηση υδρογονανθράκων, πρόταση που επανέφερε το ψευδοκράτος.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η Τουρκία επιμένει να κατηγορεί την ΕΕ για «αναποτελεσματική, μη ρεαλιστική και μη εποικοδομητική» στάση και για προτίμησή της σε «αποφάσεις ενάντια στην Τουρκία, αντί να χρησιμοποιεί αυτήν την ευκαιρία και να ενθαρρύνει τις δύο πλευρές να τα βρουν στο νησί σε ό,τι αφορά τους υδρογονάνθρακες».

Στο ίδιο πλαίσιο, αναθερμαίνεται και στην Κύπρο η συζήτηση για τους όρους της συνδιαχείρισης των κυπριακών υδρογονανθράκων, μετά και την πρόταση που επανέφερε το ψευδοκράτος. Χτες συνεδρίασε το Συμβούλιο Αρχηγών (συμμετέχουν οι αρχηγοί των κοινοβουλευτικών κομμάτων και οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας), μετά από πρωτοβουλία της κυβέρνησης, για να υπάρξει ολοκληρωμένη τοποθέτηση πάνω στην επανακατάθεση της πρότασης για τη συγκρότηση αυτής της επιτροπής.

Σε κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε, αναφέρεται ότι «η πρόταση του Τουρκοκύπριου ηγέτη κ. Μουσταφά Ακιντζί δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή» επειδή «αποπροσανατολίζει από την ουσία του προβλήματος του Κυπριακού και την ανάγκη άμεσης επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων με στόχο, αν υπάρχει η απαραίτητη βούληση από όλους τους εμπλεκόμενους, την επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης».

Σε δηλώσεις του, ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω Βασίλης Πάλμας εξήγησε ότι ο Κύπριος Πρόεδρος θα στείλει σχετική επιστολή στον γγ του ΟΗΕ, όπου «θα επαναλάβουμε τον κύριο στόχο μας, που είναι η συνολική λύση του Κυπριακού και βεβαίως η δημιουργία καλών προϋποθέσεων για επανέναρξη των συνομιλιών». Ανακοίνωσε επίσης ότι στις 29 Ιούλη θα επισκεφτεί την Κύπρο ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Αντιδρώντας στην απόφαση του Συμβουλίου, ο κατοχικός ηγέτης Μ. Ακιντζί υποστήριξε ότι η «ελληνοκυπριακή ηγεσία» προτιμά την πολιτική της έντασης αντί τη βελτίωση της συνεργασίας. Ο «πρωθυπουργός» του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ δήλωσε ότι «αυτό που ΕΕ και ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει να κάνουν δεν είναι να λαμβάνουν αποφάσεις κατηγορώντας την Τουρκία, αλλά να λάβουν υπόψη τις εποικοδομητικές προτάσεις που κατατίθενται εκ μέρους των εκπροσώπων του τουρκοκυπριακού λαού» και πρόσθεσε ότι «από ένα θερμό επεισόδιο, πιο πολύ να φοβάται η νότια Κύπρος. Σε μια οποιαδήποτε ένταση - ο Αλλάχ να προστατεύει - σε περίπτωση σύγκρουσης, αυτή που θα χάσει στην πραγματικότητα είναι η νότια Κύπρος».

Ενώ και ο Κουντρέτ Οζερσάι, «αντιπρόεδρος» της «κυβέρνησης» και «ΥΠΕΞ», δήλωσε: «Κάνουμε έκκληση, ελάτε να εκμεταλλευτούμε μαζί αυτούς τους πόρους, να συνεργαστούμε. Την κάνουμε αυτήν την έκκληση από το 2011. Η ΕΕ δεν μπόρεσε να δει αυτήν την ευκαιρία. Εάν την εμποδίσει, με αυτήν την προσέγγιση και το χάιδεμα στην πλάτη της ελληνοκυπριακής πλευράς, από αυτούς τους καλοκαιρινούς μήνες θα χαιρετούμε ο ένας τον άλλο από τις πλατφόρμες γεώτρησης που είναι πλάι - πλάι».

Τέλος, δεν περνά απαρατήρητη η νέα τοποθέτηση της Ρωσίας. Μέσω του υφυπουργού Εξωτερικών Αλεξάντερ Γκρούσκο η Μόσχα επισημαίνει ότι τάσσεται κατά των μέτρων που παίρνει η ΕΕ ενάντια στην Τουρκία, εκτιμώντας ότι τέτοια βήματα «θα επιδεινώσουν τη μακροχρόνια ανεπίλυτη διαμάχη στην περιοχή».


ΗΠΑ
Δηλώσεις Τραμπ για τους «S-400» στην Τουρκία

«Το επεξεργαζόμαστε όλο αυτό, θα δούμε τι θα συμβεί», δήλωσε χτες ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την υπόθεση των «S-400». Σύμφωνα με τα πρώτα αποσπάσματα που έφταναν από δηλώσεις του στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ είπε: «Εχουμε μια κατάσταση όπου η Τουρκία είναι πολύ καλή μαζί μας, και τώρα λέμε στην Τουρκία ότι επειδή στην πραγματικότητα αναγκαστήκατε να αγοράσετε ένα άλλο σύστημα πυραύλων, δεν θα σας πουλήσουμε τα μαχητικά "F-35"», είπε και συνέχισε: «Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση στην οποία έχουν βρεθεί (οι Τούρκοι). Και είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση που έχουμε βρεθεί εμείς στις ΗΠΑ... Εξαιτίας του γεγονότος ότι η (Τουρκία) αγόρασε έναν ρωσικό πύραυλο, δεν μας επιτρέπεται να τους πουλήσουμε αεροσκάφη αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δεν είναι μια δίκαιη κατάσταση».

Νωρίτερα, ο εκτελών χρέη υπουργού Αμυνας των ΗΠΑ Μαρκ Εσπερ δήλωσε ότι κοινοποίησε στον Τούρκο ομόλογό του ότι «μπορείτε να έχετε είτε το "S-400" είτε το "F-35", δεν μπορείτε να έχετε και τα δύο... Η απόκτηση των "S-400" υπονομεύει θεμελιακά τις ικανότητες των "F-35" και την ικανότητά μας να διατηρήσουμε αυτό το προβάδισμα στους ουρανούς που προχωράει». Ο Εσπερ είπε ακόμα ότι οι Τούρκοι «έχουν υπάρξει ένας πολύ ικανός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, εδώ και πολύ καιρό», αλλά η απόφασή τους για τους «S-400» είναι «λανθασμένη» και «απογοητευτική».

Σημειώνουμε ότι την περασμένη Παρασκευή ο Εσπερ συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο ομόλογό του Χ. Ακάρ, μετά την οποία αναβλήθηκε προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου του Πενταγώνου. Η τουρκική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι αμερικανική αντιπροσωπεία θα βρεθεί στην Αγκυρα για σχετικές συνομιλίες, ενώ από την αμερικανική κυβέρνηση διαρρέεται ότι οι... κυρώσεις αναμένονται πιθανά για το τέλος της βδομάδας.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ