ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 17 Ιούλη 2011
Σελ. /16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Τα κινήματα της Ρωσικής Πρωτοπορίας

Εκθεση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, με έργα από τη συλλογή του Γιώργου Κωστάκη

Εργο του Ιβάν Κλιουν
Εργο του Ιβάν Κλιουν
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παρουσιάζει (έως 28/8) νέα έκθεση έργων της ρωσικής πρωτοπορίας, από τη συλλογή Κωστάκη στον εκθεσιακό χώρο της Μονής Λαζαριστών (Τρίτη - Κυριακή 11 μ.μ. - 7 μ.μ., Δευτέρα κλειστά), με τίτλο «Επιλογές από τη συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Τα κινήματα της Ρωσικής Πρωτοπορίας (1900-1930)», σε επιμέλεια της Μαρίας Τσαντσάνογλου.

Ο σχεδιασμός της έκθεσης παρουσιάζει τα κινήματα της ρωσικής πρωτοπορίας με χρονολογική σειρά και στους δύο ορόφους της Μονής Λαζαριστών. Στο ισόγειο λειτουργούν δωμάτια αφιερωμένα στις άλλες τέχνες της περιόδου (Ποίηση, Θέατρο, Μουσική, Κινηματογράφος, Αρχιτεκτονική), όπου τονίζεται η συνέργεια των άλλων τεχνών με τις εικαστικές τέχνες. Ετσι παρουσιάζεται η οργανική σύνθεση όλων των τεχνών, που χαρακτηρίζει ευρέως την εποχή της ρωσικής πρωτοπορίας. Η έκθεση εμπλουτίστηκε με αρχειακό υλικό και κείμενα τεκμηρίωσης, αλλά και ειδική αναφορά στον συλλέκτη Γιώργο Κωστάκη.

Η έκθεση συγκροτείται υπό τις εξής ενότητες: Η πρώτη ενότητα παρουσιάζει έργα επηρεασμένα από το συμβολισμό, τον εξπρεσιονισμό και το μετεμπρεσιονισμό και τα οποία άνοιξαν το δρόμο στην πρωτοπορία που ακολούθησε. Ακολουθούν έργα που φανερώνουν τη σχέση των Ρώσων καλλιτεχνών με την ευρωπαϊκή τέχνη, τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, την επίδραση του κυβισμού και φουτουρισμού, την αναζήτηση μιας νεοτερικότητας μέσα από τη ρώσικη λαϊκή παράδοση, την κατάργηση της γραμμικής εξέλιξης, νέες αισθητικές προτάσεις, όπως η «Αναλυτική τέχνη» του Πάβελ Φιλόνοφ και η «Οργανική Παιδεία» του Μιχαήλ Ματιούσιν, που βασίζονται στις θεωρίες ότι ο κόσμος είναι ένα αυστηρά δομημένο σύστημα, που διέπεται από νόμους, κινείται αέναα και έχει δικό του βιολογικό ρυθμό, ακόμη κι αν είναι ανόργανη ύλη (κρύσταλλο, πέτρα, κ.λπ.)...

Εργο του Ιβάν Κουντριάσεφ
Εργο του Ιβάν Κουντριάσεφ
Η δεύτερη ενότητα αφορά σε έργα βασισμένα σε φιλοσοφικές θεωρίες για την τέχνη, με έμφαση στον σουπρεματισμό του Καζιμίρ Μαλέβιτς. Εργα, που διερευνούν τις φιλοσοφικές θεωρίες μέσω της εικαστικής δημιουργίας, δημιουργία που προσπαθεί να υπερβεί την ορατή πλευρά της ζωής.

Στην έκθεση παρουσιάζονται και λιγότερο γνωστά κινήματα, όπως αυτά του «Κοσμισμού», του «Ηλεκτρο-οργανισμού» και του «Προβολισμού», που συνέβαλαν ουσιαστικά στην εξέλιξη της εικαστικής νεοτερικότητας.

Ειδική ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στο κίνημα του κονστρουκτιβισμού, στην οποία παρουσιάζονται έργα συναφή με την ιδεολογία της Οκτωβριανής Επανάστασης, έργα που υποστηρίζουν μια υλιστική προσέγγιση της τέχνης, ενταγμένης στο όραμα της σοσιαλιστική αλλαγής του κόσμου.

Η τελευταία ενότητα παρουσιάζει έργα καλλιτεχνών που δεν εντάχθηκαν στην αισθητική του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, επιλέγοντας μια μοναχική πορεία, είτε με την επιστροφή τους στην αναπαράσταση, είτε σε παλαιότερα πρωτοποριακά πειράματα.

Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιούνται ξεναγήσεις: 17 και 24/7 (12.00-13.00), 17, 24, 31/8 (12.00-13.00, και 17.30-18.30). Πληροφορίες στα τηλ. 2310 589141, 143 & 222.


Εργο του Αλεξέι Μουργκόνουφ
Εργο του Αλεξέι Μουργκόνουφ

Α. Ελ.


ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
«Πιο νύχτα δεν γίνεται»

Ο νεορομαντικός ποιητής Σταύρος Σταυρόπουλος με το τελευταίο βιβλίο του «Πιο νύχτα δεν γίνεται», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Οξύ», παίρνει θέση στα αποτρόπαια γεγονότα των τελευταίων ημερών. Ετσι μας θυμίζει πως οι λέξεις είναι πράξεις και ότι ο πνευματικός άνθρωπος δεν είναι ένας ακόμη παθητικός θεατής.

-- Ποια είναι η θέση των διανοουμένων στη σημερινή ζοφερή κατάσταση;

-- Αυτό που εμφανίζεται ως πνευματικός κόσμος σήμερα είναι μια κρατικοδίαιτη επιχείρηση, ένα εργοστάσιο προβολής του Εγώ, που διαρκώς δικαιώνει τη ρήση του Αϊζενχάουερ: «Διανοούμενος είναι αυτός που χρειάζεται περισσότερες από τις αναγκαίες λέξεις για να πει περισσότερα απ' όσα γνωρίζει». Γύρω απ' αυτήν δορυφορούν διάφορα «μαγαζάκια» που θέλουν να μεγαλώσουν την πελατεία τους. Η πάγια τακτική κάθε εξουσίας είναι να εξαγοράζει φωνές για να τις στοιχίζει ομοιόμορφα και ομοιόχρωμα στο πλευρό της. Κάποιοι θέλουν να μας πείσουν ότι είναι σοβαρότερη η οικονομική κρίση από την κρίση πολιτισμού. Εχουν τους λόγους τους.

Σήμερα έχουμε την επιστολή των 32. Πολύ ωραία. Οι. «πνευματικοί ταγοί» την έγραψαν κρυφοκοιτάζοντας λοξά το είδωλό τους στον καθρέφτη. Καμαρώνοντας την υπογραφή τους. Αυτό είναι σαφές από το ύφος των επιστολών. Δεν βγαίνει καμία αγωνία. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να αυτοπροσδιοριστούν ως ελίτ. Ομως η θέση ενός διανοούμενου είναι πάντα η σιωπή. Η περισυλλογή. Η λύπη. Αυτά δεν περιφέρονται. Δεν βαφτίζονται στην κολυμπήθρα της εξουσίας. Η σιωπή είναι η πιο επικίνδυνη διαδήλωση. Αυτήν φοβάται περισσότερο το σύστημα.

-- Τα κείμενα τον δέκατου βιβλίου σου «Πιο νύχτα δεν γίνεται» μοιάζουν με ασπρόμαυρα όνειρα. «Αληθινό είναι μόνο ό,τι ονειρευόμαστε» λες.

-- Ζούμε αυτό που ονομάζουμε πραγματικότητα κρυμμένοι καλά σε εξωτερικούς ερεθισμούς παραδομένοι σε ανειλικρινείς σχέσεις, τρομαγμένοι από τις αντιφάσεις μας, σχεδόν μεταλλαγμένοι. Εχουμε την άποψη που μας επιβάλει ο χώρος και ο χρόνος μας. Η κατάσταση του ονείρου είναι μια δεύτερη συνειδητότητα, πολυτελώς ειλικρινής, που αγγίζει αυτό που πραγματικά μας χαρακτηρίζει.

Ναι, αυτά τα κείμενα είναι, κατά έναν τρόπο, τα όνειρα που βλέπω με ανοιχτά μάπα. Το υλικό που έμεινε για να ονειρεύομαι τις αναμνήσεις μου. Δεν ξέρω πώς αλλιώς να τα χαρακτηρίσω. Εγώ, βλέπεις, είμαι με τις λέξεις, όχι με τα κινήματα. Ακούω προσεκτικά αυτό που μου λένε.

-- «Η ακραία ηδονή είναι ακραία οδύνη». Θα ήθελα είναι μικρό σχόλιο...

-- Η λογοτεχνία είναι ένας προορισμός. Ενας άλλος είναι η ζωή. Συναντώνται μόνο όταν βιώνονται σε ακραίο βαθμό. Ανάμεσά τους κατοικεί ο πόνος. Η οδύνη γι' αυτό που δεν θα 'ρθει ποτέ. Είναι το εισιτήριο της ηδονής που πληρώνουμε. Παρ' όλα αυτά είναι μια θριαμβευτική είσοδος.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ