ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 17 Ιούνη 2016
Σελ. /24

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι διήμερες εκδηλώσεις για τους ήρωες μαχητές του Αρχηγείου Τζουμέρκων του ΔΣΕ, που διοργάνωσε η Τομεακή Επιτροπή Αρτας της ΚΟ Ηπείρου - Κέρκυρας - Λευκάδας του ΚΚΕ. Οι εκδηλώσεις συνδυάστηκαν με την ειδική έκδοση της ΤΕ Αρτας για το Αρχηγείο, που περιλαμβάνει στοιχεία για την ανάπτυξη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στην Αρτα, τη συμμετοχή στην Αντίσταση και την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης, την 3χρονη εποποιία του ΔΣΕ, τη μοναδική περίοδο που όχι μόνο τέθηκε ένοπλα σε αμφισβήτηση η αστική εξουσία αλλά και εγκαταστάθηκε η λαϊκή εξουσία στις λεύτερες περιοχές.

Το Σάββατο 11/6 έγινε εκδήλωση στην πλατεία Σκουφά στην Αρτα με κεντρική ομιλήτρια την Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Την εκδήλωση «άνοιξε» η Ερη Κόντου, Γραμματέας της ΤΕ Αρτας του ΚΚΕ, που αφού τόνισε ότι η προσπάθεια συγκέντρωσης υλικού και μελέτης της Ιστορίας θα συνεχιστεί, ανακοίνωσε ότι οι εκδηλώσεις για τα 70 χρόνια του ΔΣΕ θα κορυφωθούν στις 26 Ιούνη με εκδήλωση που διοργανώνει η Επιτροπή Περιοχής Ηπείρου - Κέρκυρας - Λευκάδας του ΚΚΕ στη Μουργκάνα και την Ηγουμενίτσα Θεσπρωτίας.

Στο χώρο υπήρχε έκθεση με πορτρέτα των ηρώων, όπου κοντοστέκονταν συγγενείς τους, συγχωριανοί τους και άνοιγαν συζητήσεις για τον τιτάνιο αγώνα που εμπνέει και τις σημερινές γενιές. Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα με πολιτικό τραγούδι και λαϊκό γλέντι που κράτησε μέχρι αργά με συντροφιά τον Γεράσιμο Ανδρεάτο και το συγκρότημα «Contrasto».

Την Κυριακή 12/6 πραγματοποιήθηκε εκδήλωση έξω από τις Μελάτες, στο μνημείο του Αρχηγείου που έχει κατασκευαστεί εκεί προς τιμήν των ηρώων του ΔΣΕ. Το καλωσόρισμα και την κεντρική ομιλία στην εκδήλωση έκανε ο Αλέξης Κατσαρός, Γραμματέας του Τομεακού Συμβουλίου Αρτας της ΚΝΕ και μέλος του Γραφείου Περιοχής Ηπείρου - Κέρκυρας - Λευκάδας της ΚΝΕ.

Συγκλονιστική στιγμή που τα μάτια βούρκωσαν ήταν οι αφηγήσεις που αναφέρονται στο φρικιαστικό έγκλημα της 21ης - 22ας Απρίλη 1947, στις Μελάτες, όπου το τμήμα του Αρχηγείου Τζουμέρκων του ΔΣΕ, με επικεφαλής τον Παλιούρα, κυκλώθηκε και χτυπήθηκε από πολύ υπέρτερες δυνάμεις στρατού και παραστρατιωτικών ΜΑΥδων. Οσοι αγωνιστές δεν σκοτώθηκαν στη μάχη, τραυματισμένοι μεταφέρθηκαν στην έδρα του στρατού στο μοναστήρι Μελατών όπου βασανίστηκαν, αρκετοί αποκεφαλίστηκαν και οι δήμιοί τους περιέφεραν ως τρόπαια τα κεφάλια τους, στην πλατεία Κιλκίς της Αρτας. Ξεχωριστό και το ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του μαχητή Παναγιώτη Λαμπράκη, μέλος τμήματος της δύναμης του Παλιούρα, που κατάφερε να διασωθεί. (Από παραδρομή στην έκδοση της ΤΕ Αρτας ο Π. Λαμπράκης αναφέρεται ως πεσών στη μάχη ενώ επέζησε και πέθανε αργότερα επιστρέφοντας από την πολιτική προσφυγιά). Τη μαρτυρία αυτή εξασφάλισε ο Λεωνίδας Αγγέλης, γιός δολοφονημένου αγωνιστή του Αρχηγείου Τζουμέρκων.


70 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ
Τιμή γι' αυτούς που πάλεψαν για μια νέα κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση

Αποσπάσματα από την ομιλία της Αλέκας Παπαρήγα στην εκδήλωση τιμής στους ήρωες του Αρχηγείου Τζουμέρκων του ΔΣΕ

Από την εκδήλωση στην Αρτα
Από την εκδήλωση στην Αρτα
Στην κεντρική εκδήλωση στην Αρτα, ανάμεσα σε άλλα, η Αλ. Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, στην ομιλία της σημείωσε: «Σήμερα, βαδίζοντας προς τη συμπλήρωση των 100 χρόνων δράσης του Κόμματος, τιμάμε τα 70χρονα από την ίδρυση του ΔΣΕ, και πιο ειδικά όλους αυτούς που με ανιδιοτέλεια πρόσφεραν τη ζωή τους για τα συμφέροντα του λαού, πολεμώντας στις γραμμές του Αρχηγείου των Τζουμέρκων.

Οι ποικιλώνυμοι αντίπαλοί μας, που ταυτόχρονα είναι αποδειγμένοι εχθροί του λαού, σχολιάζουν ότι το ΚΚΕ "ξύνει παλαιές πληγές", υμνεί έναν "αδελφοκτόνο" όπως ισχυρίζονται, πόλεμο. Ορισμένοι, μάλιστα, από αυτούς, υποκριτικά, εύχονται να μη ζήσει ξανά ο τόπος τέτοια τραγωδία, ο "αδελφός να σκοτώνει αδελφό", όπως λένε. Αλλοι, δήθεν αντικειμενικοί και ουδέτεροι, τα βάζουν με το κακό ριζικό του Ελληνα, που τάχα έχει στο DNA του την εμφύλια σύρραξη, παραφράζουν και συκοφαντούν συνειδητά το σύνθημα του Θόδωρου Κολοκοτρώνη, «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους».

Ο τρίχρονος αγώνας του ΔΣΕ ήταν ηρωικός και δίκαιος, ταξικός και διεθνιστικός. Δεν ήταν πόλεμος ανάμεσα σε αδέλφια, ούτε ήταν ένας, ακόμη, πόλεμος που ξέσπασε με ευθύνη και των δύο πλευρών, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι αστοί ιστορικοί επιστήμονες, που τάχα ανακάλυψαν ένα μέσο δρόμο ιστορικής ερμηνείας των γεγονότων.

Στο βήμα η Αλ. Παπαρήγα
Στο βήμα η Αλ. Παπαρήγα
Οσοι ενδιαφέρονται να μάθουν την αλήθεια, ας δώσουν σημασία στην απάντηση που προκύπτει από το παρακάτω ερώτημα:

Από πού προέρχονταν οι πρώτες ένοπλες ομάδες που σχηματίσθηκαν και στη συνέχεια αποτέλεσαν τον ΔΣΕ; Από πού προήλθαν οι 83 νεκροί που υπηρέτησαν στο Αρχηγείο του ΔΣΕ στα Τζουμέρκα που πήρε το όνομα του τιμημένου νεκρού υποστράτηγου και διοικητή του Θόδωρου Ζαλοκώστα; Από πού προέρχονταν οι 70 Αρτινοί νεκροί που υπηρέτησαν σε μονάδες του ΔΣΕ, άλλων περιοχών, εκτός δηλαδή του Αρχηγείου των Τζουμέρκων; Από πού προέρχονταν οι 101 νεκροί, που είχαν έλθει από άλλες περιοχές και σκοτώθηκαν στις μάχες της Αρτας;

Μία ήταν η βασική πηγή προέλευσης των πρώτων πυρήνων μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ:

Η γενιά της 10ετίας του '20 και του '30, αυτή που πρωτοστάτησε στους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηταν οι ΕΑΜίτες και ΕΛΑΣίτες, που με το όπλο στο χέρι πάλεψαν «με θεούς και δαίμονες», που λέει ο λαός, για την απελευθέρωση της Ελλάδας από την τριπλή κατοχή, την ιταλική, γερμανική και βουλγαρική. Οι πολύ νεότεροι που πήραν το δρόμο του ΔΣΕ το αποφάσισαν όταν είδαν ότι οι μοναδικά διωκόμενοι Ελληνες, μετά την κατοχή, ήταν οι κομουνιστές και οι κομμουνίστριες, αυτοί που καθοδήγησαν τον αγώνα απελευθέρωσης του ελληνικού λαού.

Από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα με το συγκρότημα «Contrasto» και τον Γ. Ανδρεάτο
Από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα με το συγκρότημα «Contrasto» και τον Γ. Ανδρεάτο
Οι κομμουνιστές και κομμουνίστριες ήταν η βασική μάζα των διωκομένων, παρά το γεγονός ότι είχε προηγηθεί ο αδικαιολόγητος συμβιβασμός με τη συμφωνία της Βάρκιζας και λίγο πιο πριν με τις συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας. Ο αντίπαλος την υποχώρηση την αξιοποιεί για να σε εξοντώσει ολοκληρωτικά. Αυτό το δίδαγμα είναι πολύτιμο.

Ο αντίπαλος ήξερε καλά ότι το ΚΚΕ, παρά τα λάθη στρατηγικού χαρακτήρα, δεν ήταν διατεθειμένο να εκθέσει και να ντροπιάσει το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης, δεν ήταν διατεθειμένο να το βάλουν στο χέρι».

Η ίδρυση του Αρχηγείου των Τζουμέρκων

Σχετικά με την ίδρυση του Αρχηγείου Τζουμέρκων του ΔΣΕ, σημείωσε: «...Το 1945, λίγο μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, η εθνοφυλακή και οι παρακρατικές συμμορίες των ΜΑΥδων καταλαμβάνουν τα γραφεία του ΕΛΑΣ στην Αρτα, με επικεφαλής την εθνοφυλακή. Το μίσος τους ήταν απύθμενο, ήθελαν εκδίκηση, επειδή χιλιάδες αγωνιστές στην περιοχή στήριξαν τον αγώνα του ΕΛΑΣ. Δεν ήθελαν να αφήσουν ούτε έναν κομμουνιστή, ΕΛΑΣίτη, ΕΑΜίτη ζωντανό. Μπροστά στους κομμουνιστές της Αρτας όπως και όλης της Ελλάδας έμπαινε ένα ερώτημα "αντίσταση ή υποταγή", "ζωή ή θάνατος".

Το τρομοκρατικό όργιο οδήγησε, και σωστά, να σχηματιστούν οι πρώτες ομάδες των ένοπλων αγωνιστών στα Τζουμέρκα, όπως και σε όλα τα βουνά της Ελλάδας. Ανάμεσά τους ήταν μια μικρή ομάδα 9 μαχητών που χτύπησε τις παρακρατικές συμμορίες στα χωριά της περιοχής. Αλλη ομάδα κατέφυγε και έδωσε μάχη στους Μελισσουργούς, στο Πεντάλοφο, στην Πυρσόγιαννη, στο Σκαλοχώρι και ξεκίνησε η συγκέντρωση στα Τζουμέρκα. Τον Απρίλη του 1947, οι λιγότεροι από 100 μαχητές γίνονται 200.

Από την εκδήλωση στο μνημείο στις Μελάτες
Από την εκδήλωση στο μνημείο στις Μελάτες
Η περιοχή των Τζουμέρκων έπαιζε υπερτοπικό ρόλο, συνιστούσε, για τις δυνάμεις του ΔΣΕ, πέρασμα από τη νότια Ελλάδα προς το Γράμμο, οδηγούσε στη συνένωση των χωριστών δυνάμεων στα νώτα των κυβερνητικών.

Με την ίδρυση του Αρχηγείου του ΔΣΕ των Τζουμέρκων στις 27 Δεκέμβρη του '46 οι σκόρπιες ομάδες αποκτούν ενιαίο καθοδηγητικό κέντρο. Απελευθερώνονται 16 χωριά. Οι μαχητές Παλιούρας, Μίτζας, Παπαγιάννης και άλλοι δίνουν αλλεπάλληλες μάχες με τον εθνικό αστικό στρατό, σημειώνουν νίκες, αλλά ο συσχετισμός είναι υπέρτερος, δεν αρκεί η αυταπάρνηση. Στο Μοναστήρι Μελατών, που τότε έγινε η έδρα του αστικού στρατού και των συμμοριών του, οδήγησαν τους αιχμαλώτους μαχητές του ΔΣΕ για να τους βασανίσουν, και τελικά με όλη τη βαρβαρότητα που χαρακτηρίζει τους δήμιους της εργατικής τάξης, της φτωχής αγροτιάς, έφθασαν στον αποκεφαλισμό τους.

Το δίχρονο '48 - '49 η Αρτα αναδείχθηκε, και αυτή, σε τόπο συγκρούσεων με αντίπαλο τον εθνικό αστικό στρατό και το παρακράτος που τον στήριζε και έκανε και τις πιο βρώμικες δουλειές.

Η δράση του ΔΣΕ στην περιοχή των Τζουμέρκων αναφέρεται στην έκθεση, που παρέδωσε ο Χαρίλαος Φλωράκης το 1950 στο ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Από τους 200 αντάρτες σώθηκαν ελάχιστοι, παρ' όλα αυτά άλλοι μαχητές, εξοπλισμένοι με νέο θάρρος, με το δίκιο του λαού, συνέχισαν τις μάχες σε ομάδες, τράβηξαν στο Γράμμο και εκεί αρκετοί από αυτούς έδωσαν τη ζωή τους. Ανάμεσα στους βάναυσα δολοφονημένους με αποκεφαλισμό ήταν και 15χρονα ανταρτόπουλα, 18χρονοι».

Και η ομιλήτρια, κατέληξε:

«...Οι μαχητές του ΔΣΕ μπορεί να μην είχαν την ευκαιρία να μελετήσουν τη θεωρία μας, πριν και κατά τα χρόνια της κατοχής, την περίοδο της "λευκής τρομοκρατίας" και του Εμφύλιου, όμως η ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία τους δεν προέκυψε από ένα απλό συναίσθημα, ούτε μόνο από το γεγονός ότι ήταν κυνηγημένοι. Αλλωστε, το σύστημα πάντα προσφέρει οδούς διαφυγής σε αυτούς που δειλιάζουν, υποχωρούν. Αυτό που τους έκανε ήρωες και ηρωίδες ήταν ο πόθος τους για μια νέα κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και πόλεμο, μια κοινωνία που γέννησε ο 20ός αιώνας, και που θα επανέλθει στο προσκήνιο, με τη νέα πείρα που μας έδωσε η πρώτη απόπειρα σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Αυτή η επιλογή είναι και σήμερα μοναδική για μας τους κομμουνιστές, για τον εργάτη και την εργάτρια, για αυτούς που προλεταριοποιούνται, για τους φτωχούς των μικροαστικών στρωμάτων και που γίνονται κάθε μέρα όλο και πιο πολλοί.

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΝ ΔΣΕ

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΤΟΥ ΔΣΕ ΣΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ

ΣΤΟΥΣ ΕΠΩΝΥΜΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΩΝΥΜΟΥΣ ΗΡΩΕΣ

ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΒΟΗΘΗΣΑΝ

ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΕΙΔΑΝ ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΩΝ ΜΑΧΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΧΗΤΡΙΩΝ ΤΟΥ ΔΣΕ

ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΤΟΗΤΟΙ, ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΑΛΥΓΙΣΤΟΙ».


ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΝΕ
Ζωντανό μάθημα Ιστορίας στα χνάρια του ΔΣΕ

Στη κορυφή του 2520
Στη κορυφή του 2520
Ανάβαση στον Γράμμο, όπου γράφτηκαν μερικές από τις πιο σπουδαίες σελίδες από την εποποιία του ΔΣΕ, με ορμητήριο τη Γράμμουστα, επιχείρησαν και πραγματοποίησαν με επιτυχία μέλη και φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, το περασμένο Σαββατοκύριακο, συμμετέχοντας στη διήμερη επίσκεψη που οργάνωσαν οι Οργανώσεις Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Η επίσκεψη οργανώθηκε στο πλαίσιο του γιορτασμού των 100 χρόνων του ΚΚΕ και των 50 χρόνων της ΚΝΕ που συμπληρώνονται το 2018.

Το Σάββατο, πρώτη μέρα της ανάβασης, το πρόγραμμα περιελάμβανε επίσκεψη στο νοσοκομείο του ΔΣΕ. Το ραντεβού δόθηκε στο Λιανοτόπι, από όπου ξεκίνησε η διαδρομή. Στο χώρο του Νοσοκομείου, πραγματοποιήθηκε ομιλία από τον Μιχάλη Καραμπατζιά, μέλος του Γραφείου της Επιτροπής Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, με θέμα το Υγειονομικό του ΔΣΕ.

Την Κυριακή, δεύτερη μέρα, τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πήγαν στη θέση Λιβάδεια, αφετηρία για την ανάβαση στην υψηλότερη κορυφή του Γράμμου, το 2520. Από εκεί ατένισαν όλο το πεδίο δράσης του ΔΣΕ, με τις υποδείξεις μεγαλυτέρων συντρόφων για τα πιο συγκεκριμένα σημεία όπου δόθηκαν μάχες, για το πώς και προς τα πού έγινε ο μεγάλος ελιγμός.

Μετά το 2520, ακολουθήθηκε η κορυφογραμμή προς τη θέση Μαύρη Πέτρα, όπου τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ είδαν από κοντά δεκάδες κατασκευές, οχυρωματικές θέσεις των μαχητών του ΔΣΕ.

Στα αμπριά της Μαύρης Πέτρας
Στα αμπριά της Μαύρης Πέτρας
«...Σήμερα, εδώ στο χώρο που λειτούργησε ένα από τα νοσοκομεία του ΔΣΕ, θέλουμε να αναδείξουμε το κομμάτι εκείνο του τιτάνιου αγώνα που αναφέρεται στην Υγειονομική Υπηρεσία του ΔΣΕ, σε αυτούς που τη στελέχωσαν...», ανέφερε ο Μ. Καραμπατζιάς στην ομιλία του στο χώρο και συμπλήρωσε: «...Στην οργάνωση και λειτουργία της Υγειονομικής Υπηρεσίας του ΔΣΕ είχαν αποφασιστική συμβολή οι γιατροί και ορισμένοι φοιτητές Ιατρικής. Ανάμεσά τους, ο καθηγητής της Ιατρικής Πέτρος Κόκκαλης, οι γιατροί Γιώργος Τζαμαλούκας, Νώντας Σακελλαρίου, Νίκος Κοκουλιός ή Παλιούρας (χρονικά ο πρώτος γιατρός στον ΔΣΕ), Γιώργος Νεδέλκος, Τάκης Σκύφτης, Βασίλης Δαδαλιάρης, Αυγή Κτενά, Καίτη Νικολέττου - Γκιζέλη, Καίτη Ποτήρη, Βασιλική Κριτσίκη, η φοιτήτρια Πάτρα Μονά ή Σπέγγου. Ηρθαν και ξένοι γιατροί απ' τις Λαϊκές Δημοκρατίες, γνωστοί στους αντάρτες με ψευδώνυμα. Ο Τιμπόρ, από την Ουγγαρία. Ο Μήτσος και ο Θόδωρος, από τη Βουλγαρία (ψευδώνυμα), ο Ιπποκράτης και ο Αρης ή Ομηρος, από την Πολωνία (ψευδώνυμα). Το ιατρικό προσωπικό το συμπλήρωναν και γιατροί του κυβερνητικού στρατού, που προσχώρησαν στον ΔΣΕ, όπως ο Τ. Πετρόπουλος...

...Αντιμετωπίστηκε, όσο αυτό ήταν δυνατό, η έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού, με την οργάνωση Σχολών. Από τη Σχολή Μεσαίων Υγειονομικών Στελεχών του ΔΣΕ αποφοίτησαν συνολικά 152 ...ακολούθησε νέα σειρά με άλλους 75. Από τη Σχολή Νοσοκόμων αποφοίτησαν πάνω από 300 άντρες και γυναίκες. Οπου ήταν δυνατό μέσα στα δάση ή σε σπηλιές, δημιουργήθηκαν αναρρωτήρια και νοσοκομεία, εκπαιδεύτηκε νοσηλευτικό προσωπικό, δημιουργήθηκαν κινητές ιατρικές μονάδες με τα πρόχειρα απαρχαιωμένα μέσα που διέθεταν...

Από την επίσκεψη στο χώρο του νοσοκομείου
Από την επίσκεψη στο χώρο του νοσοκομείου
Μάλιστα, μετά από τις μάχες οι γιατροί προέβαιναν στην εξαγωγή δικών τους συμπερασμάτων για τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσέφεραν... Οι λιγοστοί γιατροί, με τη βοήθεια του υγειονομικού και άλλου προσωπικού, παρά τις τρομακτικές ελλείψεις, την πλήρη απουσία των κατάλληλων συνθηκών που απαιτούσε το έργο τους, επιτέλεσαν άθλους, διεξάγοντας μια συνεχή πάλη ενάντια στο θάνατο. Κατάφεραν να περιθάλψουν και να σώσουν τη ζωή χιλιάδων μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ. Μόνο στο χώρο Γράμμου - Βίτσι, περιέθαλψαν συνολικά περί τους 12.000 μαχητές και μαχήτριες.

Οσα κατόρθωσαν οι γιατροί και οι υγειονομικοί του ΔΣΕ πήγαζαν απ' την πίστη στο δίκιο του αγώνα του. Πολλοί θυσιάστηκαν, ιδιαίτερα από τραυματιοφορείς, που μεγάλος αριθμός τους ήταν γυναίκες, αλλά και γιατροί.

Το ΚΚΕ είναι περήφανο για τη στρατιά ηρώων που διαπαιδαγώγησε. Χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες έδωσαν και την τελευταία ικμάδα των δυνάμεών τους, για να πάρει σάρκα και οστά η εποποιία του ΔΣΕ, πολεμώντας και περπατώντας μερόνυχτα, συχνά δίχως τροφή, πολλοί και ξυπόλητοι, στους πάγους και τις θύελλες».

Το «τιτάνιο» έργο της ανέγερσης του νοσοκομείου άρχισε τον Απρίλη του 1948, μέσα σε ένα μήνα είχε ολοκληρωθεί με την τεχνική καθοδήγηση του αντάρτη εργολάβου Μιχάλη Σουμελίδη, από την Ποντοκώμη Πτολεμαΐδας, μια πραγματικά εντυπωσιακή εγκατάσταση. Το Νοσοκομείο, φτιαγμένο κυρίως με πέτρες και ξύλα που έκοψαν οι αντάρτες από τα πυκνά δάση του Γράμμου, διέθετε δυνατότητα νοσηλείας 1.500 ατόμων - όπως ανέφερε το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ - δύο χειρουργεία, στα οποία γίνονταν ταυτόχρονα επεμβάσεις αλλά και κλιβάνους αποστείρωσης... Είχε ηλεκτρικό ρεύμα, πολλούς βοηθητικούς χώρους, υπαίθριο θέατρο με ξύλινες κερκίδες, μονάδα παραγωγής φυσιολογικού ορού και εργαστήριο αποστείρωσης γάζας. Υπήρχαν ακόμη και ειδικοί θάλαμοι νοσηλείας για βαριά τραυματισμένους, τυφικούς και κωφάλαλους.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ