ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 17 Ιούνη 2001
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Είμαι αυτό που τραγουδάω»

Συζήτηση με τον Μίλτο Πασχαλίδη, με αφορμή τον τελευταίο δίσκο του «Βυθισμένες άγκυρες»

«Σε γνώρισα κάποια βραδιά, παραμονές του Κλήδονα/ σε κάποια γειτονιά που δεν ξεχνάω/ Ημουν παιδί στα δεκαεννιά, τα χείλη μου ξεκλείδωνα/ να πίνω, να φιλώ και να ρωτάω.

Μια τσικουδιά και άλλη μια, πενήντα χρόνια διαφορά/ πενήντα χρόνια τσαμπουκά κι ευαισθησία/ κι ό,τι μας έδεσε κρυφά, από την πρώτη τη ματιά/ είναι του έρωτα η αδιάκοπη θυσία.

...Καλή σου νύχτα εκεί ψηλά, κυρά μου Συβαρίτισσα/ όλα τα λόγια μου σκορπίσματα του αέρα/ Κι όσα δεν πρόλαβα να πω, νομίζω ήτανε γραφτό/ Η αγάπη πάλι άργησε μια μέρα».

Στην αξέχαστη Λιλή Ζωγράφου, με το σπινθηροβόλο μυαλό και βλέμμα, είναι αφιερωμένο το τραγούδι «Συβαρίτισσα», που σμίλεψε με λόγια και μελωδίες ο Μίλτος Πασχαλίδης. Είναι ένα από τα δώδεκα τραγούδια του καινούριου δίσκου του, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό με τίτλο «Βυθισμένες άγκυρες». Ο πάλαι ποτέ «Χαΐνης», που στη συνέχεια κατέθεσε τους προσωπικούς δίσκους του «Παραμύθι με λυπημένο τέλος» και «Κακές συνήθειες», επιστρέφει στη δισκογραφία με μια δουλιά, η οποία ξεχωρίζει για τα πλούσια ηχοχρώματα, για την ομορφιά στο στίχο και την ευαισθησία στις ερμηνείες (σε ένα τραγούδι συμμετέχει η Ελένη Τσαλιγοπούλου). Ο Μ. Πασχαλίδης έχει γράψει τους στίχους δέκα τραγουδιών, ενώ το «Αγύριστο κεφάλι» είναι σε στίχους Αλκη Αλκαίου και το τραγούδι «Βυθισμένες άγκυρες», που έδωσε και τον τίτλο του δίσκου, είναι σε στίχους Οδυσσέα Ιωάννου. Τα τραγούδια του είναι δώδεκα διαφορετικές ιστορίες, που ξεδιπλώνουν στιγμιότυπα ζωής, με τη γνώριμη ματιά του ταλαντούχου τραγουδοποιού να ακολουθεί γεγονότα, ανθρώπους, καταστάσεις, πότε τρυφερά και πότε κριτικά.

Μελωδικά στιγμιότυπα

Μίλτος Πασχαλίδης
Μίλτος Πασχαλίδης
«Ο δίσκος», λέει ο Μ. Πασχαλίδης, «έπρεπε να λέγεται στιγμιότυπα, γιατί είναι δώδεκα ξεχωριστά στιγμιότυπα από τη ζωή μου, δώδεκα μικρές ιστορίες, που έχουν αποτυπωθεί. Είναι σαν να βγάζω το ημερολόγιό μου φωτοτυπία και το κάνω δελτίο Τύπου. Και αισθάνομαι πολύ άβολα, γιατί όταν είναι κάτι πολύ προσωπικό, δε θέλεις να το υπερεκθέτεις. Ο τίτλος του, πάντως, προέρχεται από το τραγούδι του Οδυσσέα Ιωάννου "Βυθισμένες άγκυρες", διότι είναι ένα κομμάτι που μου αρέσει πολύ».

- Ανάμεσα στις ιστορίες, και η «Συβαρίτισσα», που αναφέρεται στη Λιλή Ζωγράφου...

- «Το αγαπώ πολύ αυτό το τραγούδι και δεν έχω αλλάξει ούτε κόμμα, από τη μέρα που την έγραψα... Ομως, όλα τα κομμάτια του δίσκου είναι αφτιασίδωτα, βγήκαν κατευθείαν. Η "Συβαρίτισσα" είναι αφιερωμένη στη Λιλή, που την αγαπούσα πολύ. Την προηγούμενη βραδιά, πριν πάθει το εγκεφαλικό, ήμασταν μαζί και πίναμε ρακές στο Ηράκλειο. Γι' αυτό στο τέλος γράφω "η αγάπη άργησε μια μέρα". Δεν αναφέρεται μόνο στο βιβλίο της. Δεν ήμασταν πολλά χρόνια φίλοι, είχαμε γνωριστεί τα τελευταία 3-4 χρόνια. Ηταν ένας από τους πιο λαμπερούς ανθρώπους που γνώρισα. Με γοήτευαν τα μάτια της. Μαγνήτιζαν. Είχαν πολύ θυμό, πολλή αγάπη, πολύ έρωτα. Ηταν παράξενα μάτια, είχαν ζωή. Και βέβαια, επειδή μου αρέσει να λέω ιστορίες, αγαπώ πολύ και να ακούω ιστορίες. Και η Λιλή όταν ξεκινούσε να λέει ιστορίες μπορούσε να μιλάει ώρες κι εμένα μου άρεσε πολύ να την ακούω».

- Παρόλο που δεν είσαι Κρητικός, αγαπάς πολύ το Ηράκλειο, την Κρήτη και αυτό ζει στη δημιουργία σου. Από εκεί, εξάλλου, ξεκίνησες και τη μουσική σου διαδρομή. Τώρα καταθέτεις τον τρίτο προσωπικό σου δίσκο, που έχει τη μοσχοβολιά της αρχής. Κυρίως στα ηχοχρώματα, όπου συνεχίζεται αυτό το παιχνίδι με την παράδοση...

- «Μερικά τραγούδια πιάνουν το νήμα από την αρχή. Οπως είναι η "Πούλια" ή "Της λήθης το πηγάδι". Και στα ηχοχρώματα και στιχουργικά, καθώς υπάρχουν τραγούδια γραμμένα με τη μορφή μαντινάδας. Πάντως, δεν κάνω καμιά προσπάθεια για ν' ακολουθήσω αυτό το νήμα. Οπως έλεγε και ο Λένον, "ζωή είναι αυτό που περνάει, όταν εσύ κάνεις σχέδια". Εγώ προτιμώ να είμαι, παρά να το σκέφτομαι. Είμαι αυτό που αισθάνομαι, είμαι αυτό που τραγουδάω. Οπότε, δεν υπάρχει καμιά ιδιαίτερη πνευματική κούραση στο να κρατήσω το νήμα, γιατί το νήμα είμαι εγώ. Το ότι κουβαλάω μέσα μου και τα παραδοσιακά ακούσματα και την Κρήτη, αυτό θα βγει και σε κάποια τραγούδια. Εξάλλου, το Ηράκλειο, η Κρήτη, με έχουν "κρύψει" από το 1986, δεκαπέντε χρόνια τώρα. Από εκεί ξεκίνησα το μουσική διαδρομή μου, με τους "Χαΐνηδες"».

«Τα τραγούδια βρίσκουνε τους φίλους τους»

- Ομως τραγούδια, που γίνονται συνοδοιπόροι αυτών που «κοιτάνε ουρανούς», πώς «περπατάνε» στις μέρες του «λάιφ στάιλ»;

- «Τα τραγούδια βρίσκουνε τους φίλους τους. Επίσης, αυτά τα τραγούδια αποδεικνύουν ότι αντέχουν, όχι μόνο στο χρόνο, αλλά και στην πίεση. Το γεγονός ότι ο δίσκος μου τις τελευταίες δυο εβδομάδες είναι στην κορυφή των τσαρτς μπορεί να μην σημαίνει τίποτα για μένα προσωπικά, όμως δείχνει ότι υπάρχει μια μεγάλη ευθύνη στις εταιρίες και στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, που προβάλλουν μόνο τις αηδίες και όχι καλλιτέχνες και υλικό, που ο κόσμος και αγαπάει και αγοράζει. Δείχνει πως πρέπει και οι εταιρίες να καταλάβουν ότι, όπως έχουν διογκώσει αυτό το τραγούδι που δε λέει τίποτα - το οποίο το διόγκωσαν μόνες τους με αυτά τα δυσθεώρητα συμβόλαια των καλλιτεχνών και με αυτό τον εμετό που βγαίνει από την τηλεόραση - μπορούνε μια χαρά να στηρίξουν και το καλό τραγούδι. Είναι θέμα βούλησης».

- Και μάλλον η βούλησή τους δε σχετίζεται μόνο με την άμεση κερδοφορία, στην οποία αποσκοπούν.

- «Το ένα είναι μια εντελώς κουτοπόνηρη λογική από πλευράς τους, που λέει να "μας τα φέρει αυτός και βλέπουμε". Το δεύτερο είναι ασφαλώς πολιτικό ζήτημα, με την έννοια ότι χειραγωγείς πολύ πιο εύκολα κάποιον, που από το πρωί μέχρι το βράδυ ακούει, όπως λέει και ο Στάθης (Σταυρόπουλος), τη Βισσοβανδή, διότι είναι μία, δεν είναι δύο. Απλώς, αλλάζει ρούχα καμιά φορά. Επίσης, τέτοιοι δίσκοι είναι πιο φτηνοί, κάτι πολύ βασικό γι' αυτούς. Βάζεις, λοιπόν, πέντε κομπιούτερς να σου παίξουν όλα τα όργανα και αντικαθιστάς τους μουσικούς με την τεχνολογία - με τον πιο χυδαίο τρόπο - απλώς για να μην έχεις μεροκάματα. Κι εγώ χρησιμοποιώ την τεχνολογία, αλλά για να παράγω ήχους που δεν μπορεί να παράγει ένας άνθρωπος. Οταν, όμως, αντικαθιστάς τον άνθρωπο και τους καλούς μουσικούς με κουμπάκια, αυτό είναι πολύ φτηνό. Και αυτό που βγαίνει πώς λειτουργεί στον άνθρωπο, στα παιδιά; Ακόμη και σε νηπιαγωγεία, στα διαλείμματα, η δασκάλα βάζει Βίσση και Βανδή.... Θα μου πεις τι ήθελες να βάλει Χατζιδάκι; Ναι, Χατζιδάκι. Εμείς μεγαλώσαμε σε μια περίοδο, που, εκτός από την πολιτική πόλωση που ωθούσε τα πράγματα προς μια κατεύθυνση, υπήρχε και πολιτικό τραγούδι, υπήρχαν και πράγματα λίγο πιο ορατά, είχαμε την τύχη να έχουμε καλύτερη παιδεία. Τα παιδιά σήμερα είναι τελείως αιχμαλωτισμένα».

- Υπάρχει, πάντως, και ο κύκλος των καλλιτεχνών, που επιμένουν ν' αρθρώνουν έναν διαφορετικό λόγο.

- «Ξεκίνησα στη δισκογραφία το '91 με τους "Χαΐνηδες" και στην προσωπική μου δισκογραφία το '95. Σήμερα και εγώ και αρκετοί άλλοι που τότε ξεκινούσαμε υπάρχουμε ακόμα και κάνουμε δίσκους. Θέλεις να σου θυμίσω ονόματα "σκυλάδων", που το '91 μεσουρανούσαν και τώρα δεν υπάρχουν πουθενά; Αν εξαιρέσεις μια - δύο περιπτώσεις, που είναι φαινόμενα, όλη αυτή η άλλη σκηνή που μας κατακλύζει, πού είναι; Εξαφανίζονται. Αντίθετα, ο κύκλος των τραγουδοποιών, στον οποίο αναφέρθηκες, ο Περίδης, ο Μάλαμας, ο Ιωαννίδης, ο Φάμελλος, ο Λουδοβίκος, οι "Ενδελέχεια" και πάρα πολλοί άλλοι υπάρχουμε και συνεχίζουμε να γράφουμε τραγούδια. Για να μην αναφερθώ στα "θηρία", στους παλιούς Νταλάρα, Αλεξίου, Παπακωνσταντίνου και πολλούς ακόμα. Μπορεί το άλλο τραγούδι να φαίνεται περισσότερο, αλλά αυτή δεν είναι η ουσία».

Ο Μ. Πασχαλίδης, ήδη, ξεκίνησε το καλοκαιρινό συναυλιακό του οδοιπορικό, με περισσότερες από 30 συναυλίες, στην Ελλάδα και την Κύπρο. Επίσης θα συμμετέχει στη μεγάλη συναυλία - αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο, με αφορμή τα 20 χρόνια απουσίας του, που θα γίνει το Σεπτέμβριο, στο Βύρωνα και στο δίσκο που θ' ακολουθήσει. Παράλληλα, έχει αρχίσει να φτιάχνει καινούρια τραγούδια. «Οταν ανακουφίζεσαι», λέει, «με την έκδοση ενός δίσκου και ξεφορτώνεσαι με έναν τρόπο κάποιες ιστορίες, είναι η στιγμή ν' ανοίξεις το συρτάρι. Να δεις τι υπάρχει εκεί μέσα και να αρχίσεις να φτιάχνεις καινούριες ιστορίες».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ