ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από τη νίκη του Βιετνάμ στον πόλεμο με την τερατώδη στρατιωτική μηχανή των ΗΠΑ, ο «Ριζοσπάστης» συνεχίζει τη δημοσίευση της αφήγησης του Κώστα Σαραντίδη, ή Nguyen Van Lap (ξεκίνησε την Κυριακή 15/5), που αγωνίστηκε στο πλευρό του βιετναμέζικου λαού από το 1946 έως το 1965. Το 1943, ο έφηβος Κώστας Σαραντίδης φεύγει για τη Γερμανία με τα πόδια, με τάγμα εργασίας, αιχμάλωτος των Γερμανών. Φθάνει στην Αυστρία, όπου μένει έως το τέλος του πολέμου. Οταν απελευθερώνεται, μεταβαίνει στην Ιταλία. Εκεί κατατάσσεται, το 1945, στη Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων. Από εκεί πηγαίνει στην Αλγερία. Καταλήγει στην Ινδοκίνα το 1946. Ομως, οι γαλλικές θηριωδίες σε βάρος του βιετναμέζικου λαού θα τον εξωθήσουν να αυτομολήσει. Εξι μήνες αργότερα, βγαίνει αντάρτης στο βουνό με τους βιετμίνχ, σε ένα τάγμα που είχε μόνο δύο υπερπολύτιμα όπλα...

«Στο τάγμα αυτό έκατσα τρεις μήνες», μας λέει με ενθουσιασμό εφήβου, «εκπαίδευσα τους αντάρτες σε ό,τι είχα μάθει στο γαλλικό στρατό. Από εκεί αποσπάστηκα, πήγα στο κεντρικό Βιετνάμ. Εκεί βρίσκονται τέσσερις - πέντε νομοί, οι οποίοι ήταν ελεύθεροι, ανέκαθεν. Οι Γάλλοι δεν έβαλαν πόδι ποτέ εκεί.

Στο Βόρειο Βιετνάμ βρίσκονταν τα στρατεύματα του Τσιανγκ Κάι Σεκ, του Κινέζου εθνικιστή που κατατρόπωσε αργότερα ο Μάο. Ο Χο Τσι Μινχ είχε πάει στη Γαλλία, για διαπραγματεύσεις. Πανέξυπνος - τον κατηγορούσαν ότι πρόδωσε, δεν πρόδωσε, δεν πούλησε - έκανε μια τακτική: Λέει, να τα βάλουμε με δύο, γίνεται; Δύσκολο, να τα βάλουμε με έναν καλύτερα. Συμφώνησε να φύγουν τα στρατεύματα του Τσιανγκ Κάι Σεκ από το Βόρειο Βιετνάμ, να μπουν οι Γάλλοι. Να καθαρίσει με την Κίνα. Ο Μάο ήταν ψηλά ακόμα. Ο Χο έκρινε ότι ήταν αδύνατο να πολεμήσει δύο αντίπαλους ταυτόχρονα, με άδεια χέρια. Οι Γάλλοι πήραν το Βόρειο Βιετνάμ. Και, στο τέλος του '46, ο πόλεμος γενικεύεται, εξαπλώνεται σ' όλο το Βιετνάμ».

«Η γενίκευση του πολέμου με βρίσκει στο κεντρικό Βιετνάμ», θυμάται ο Κ. Σαραντίδης. «Ημουν εκπαιδευτής στο τάγμα 26. Θεωρούσαν ότι σαν Γάλλος, αφού είχα υπηρετήσει στη Λεγεώνα, ήξερα τις τακτικές τους. Είχαμε και Γιαπωνέζους, που είχαν αυτομολήσει κι αυτοί. Αλλά αυτοί είχαν άλλο σκεπτικό, το σκεπτικό του μεγάλου, επίσημου στρατού. Το Βιετνάμ δε χρειαζόταν κάτι τέτοιο: Χρειαζόταν μονάδες ικανές στον ανταρτοπόλεμο».

»Τους μάθαινα σκοποβολή, να κρύβονται, την τακτική τού να βλέπεις και να μη σε βλέπουν. Κάθε διμοιρίτης, κάθε επιλοχίας, κάθε φαντάρος, έπρεπε να κάνει μόνος του ό,τι χρειαζόταν. Δεν υπήρχε γραμμή, διάταξη μάχης, ο καθένας μόνος του. Είχα και μια ακόμα δυσκολία προσαρμογής. Το σύστημα με το οποίο λειτουργούσαν αυτοί, δημοκρατικά, διέφερε από τη Λεγεώνα, που ήταν αυταρχικό, αποφασίζουμε και διατάζουμε. Οταν έγινα αντάρτης, δύσκολα συνεννοούμασταν. Για κάθε τι, έπρεπε να ζητήσεις τη γνώμη του καθενός. Δεν μπορούσα να αποφασίσω μόνος μου. Κάθε βράδυ, κάναμε την αυτοκριτική μας. Κάθε βράδυ. Τι κάναμε σωστά, τι δεν κάναμε, τι είχαμε να κάνουμε την επομένη...».

«Μετά από το τάγμα 26, αποσπάστηκα, με έναν Γάλλο μαζί, που ήταν παλιά στη γαλλική Αντίσταση, στους μακί. Ο φίλος μου ο Ισπανός πήγε σε άλλο τάγμα. Πήγαμε στο Ντανάν, κάναμε "προπαγάνδα στον εχθρό", όπως λέγεται. Γιατί οι Γάλλοι είχαν αφήσει πολλές φωλιές προδοτών, συνεργατών τους. Οι πιο πολλοί, είναι λυπηρό, ήταν καθολικοί. Εάν ο πόλεμος των βιετκόνγκ τράβηξε τριάντα χρόνια, τα δέκα χρόνια οφείλονται στους καθολικούς. Ο Θεός κι η Παναγιά πρώτα, όχι η πατρίδα - έτσι τους προσηλύτιζαν, έτσι τους δίδασκαν. Και με υποσχέσεις ότι θα τους έπαιρναν στη Γαλλία. Ηταν εύκολα θύματα για τους Γάλλους. Προτιμούσαν την υποστήριξη της Εκκλησίας από το να συμπαραταχθούν με τους αντάρτες για την πατρίδα, για εθνική απελευθέρωση».

Με μεγάλη σεμνότητα, ο Κ. Σαραντίδης μας λέει ότι θα μας διηγηθεί κάτι που δεν έχει αποκαλύψει ποτέ στο παρελθόν. «Δε θέλω να το καυχηθώ, είμαι ο πρώτος που έριξα γαλλικό αεροπλάνο στο Βιετνάμ, το 1947. Ενα Μοράν 650, διπλάνο. Ενας σύντροφός μου, ταξίαρχος, μου λέει ότι ήταν Μοράν 500. Εγώ θυμάμαι ότι ήταν 650. Το ρίξαμε με το οπλοπολυβόλο, ένα Μπρεντ. Πιάσαμε και δύο αιχμαλώτους, ένας από τους δύο, το θυμάμαι το όνομά του, λεγόταν Ντιμπουά. Τους κράτησαν μερικούς μήνες. Μετά τους αντάλλαξαν. Είχαν πάει να ανιχνεύσουν για το ράδιο του Βιετνάμ, και επέστρεφαν πετώντας χαμηλά. Δεν ήξεραν πού ήμασταν, εξάλλου δε φοβούνταν, αφού δεν είχαμε αντιαεροπορικά, δεν είχαμε τίποτα. Εγώ είχα το πολυβόλο με διαμέτρημα 12,7 χιλιοστά, αλλά δεν είχα φτιάξει λάκκο, δεν το είχα ετοιμάσει, μόλις είχαμε έρθει στο χωριουδάκι, μπροστά μας ήταν κάτι κάγκελα, αλλά με χόρτα που μας κάλυπταν. Παίρνω εγώ το οπλοπολυβόλο, το βάζω στην πλάτη μου, και λέω σε ένα στρατιώτη, "μόλις σου πω, πάτα τη σκανδάλη". Κι εγώ προσπαθώ να το φέρω το όπλο, με την κάννη να εξέχει πάνω από το κεφάλι μου, να στοχεύσω, να το καθοδηγήσω. Λέω "όταν πλησιάσει, πάτα τη σκανδάλη", φεύγουν ριπές ...αυτό ήταν, το αεροπλάνο έφυγε χτυπημένο. Σε δεκαπέντε λεπτά μάθαμε ότι το αεροπλάνο είχε πέσει και οι αιχμάλωτοι είναι πάνω, στο σταθμό. Πήγαμε και τους είδαμε, τους αντάμωσα, μίλησα μαζί τους. Δεν το είχα πει αυτό τόσα χρόνια, γιατί δεν είχε γίνει καμία επίσημη αναφορά, αλλά τώρα ένας Βιετναμέζος ταξίαρχος φίλος μου το έκανε γνωστό, και γι' αυτό με καλούν να πάω τώρα στο Βιετνάμ, για την επέτειο. Εγραψε στην ανταποκρίτρια της εφημερίδας του Λαϊκού Στρατού, να τους στείλει τη διεύθυνση του Λαπ, είπαν, γιατί αυτός έριξε τότε ένα αεροπλάνο... Μετά από αυτό, ρίξαμε ένα Σπιτφάιρ, με μεγάλο οπλοπολυβόλο. Εκανε κάθοδο για να ρίξει βόμβες και του έριξα, και έπεσε. Μετά αποκτήσαμε και πυραύλους και ρίξαμε εκατοντάδες αεροπλάνα».