Αύριο, στις 18.30 μ.μ. στην Παλαιά Βουλή (οδός Σταδίου) θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου - ντοκουμέντου του Ελευθέριου Ιωάννη Διακογιάννη «Οι ανυπότακτοι της Σύμης - Βρετανική Κατοχή στα Δωδεκάνησα». Ο «Ριζοσπάστης» σήμερα προδημοσιεύει αποσπάσματα από την εισαγωγή και από ένα κεφάλαιο του βιβλίου:

Είναι συγκλονιστικοί οι αγώνες όσων μετείχαν στο κρυμμένο από τα σχολικά βιβλία πατριωτικό μέτωπο ΕΜΠΑ (Εθνικό Μέτωπο Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης) που ίδρυσε το 1946 το ΚΚΕ μαζί με άλλες προοδευτικές δυνάμεις (σ.σ. δε συμμετείχαν στους κόλπους του μόνον Χίτες και ακροδεξιοί) με στόχο να φύγουν οι Βρετανοί από τα Δωδεκάνησα και να γίνει η Ενωση των νησιών με την Ελλάδα.

Αποκαλύψεις γι' αυτή την ηρωική πορεία κάνει ο Ελευθέριος Ι. Διακογιάννης, χειρουργός οδοντίατρος και στέλεχος της οργάνωσης - πέθανε πριν από ένα χρόνο - στο βιβλίο του «Οι ανυπότακτοι της Σύμης - Βρετανική κατοχή στα Δωδεκάνησα» που κυκλοφορεί από αύριο Δευτέρα από τις εκδόσεις «Προσκήνιο - Αγγελος Σιδεράτος»

«... Ομως η οργάνωση ΕΜΠΑ δεν ήρθε ουρανοκατέβατη... Ούτε μπορεί κανείς εύκολα να εξηγήσει ότι ενώ ξεκίνησε από την Αριστερά αγκάλιασε πολλούς κεντρώους και δεξιούς, όχι ακροδεξιούς και βασιλικούς. Π.χ. εγώ προερχόμουν από βενιζελική οικογένεια και δεν έτυχε ποτέ να βρεθώ στις τάξεις του ΚΚΕ, στο οποίο ανήκαν τόσοι αγωνιστές και σύντροφοί μου. Ομως η δράση του ήταν πάνω απ' όλα πατριωτική. Και είχε ένα κοινωνικό πρόγραμμα, που αγκάλιαζε όλους τους εργαζόμενους».

«Στις συσκέψεις του ΕΜΠΑ έρχονταν πολλοί. Θυμάμαι και τον Μανόλη Κρητικό αλλά και ανθρώπους όλων των πολιτικών και ταξικών αποχρώσεων. Για παράδειγμα ο Μιχάλης Φορέης, που τον είδα σε μία σύσκεψη. Ενθυμούμαι και άλλους, τον ράφτη Κατσίλη, τον Λεωνίδα Τσαταλιό, τον Αργύρη Γιαλλουράκη, τα αδέλφια Σωτήρη και Πέτρο Ισαταλιό, τα παιδιά του Μπουκιού, που δολοφονήθηκαν στα Σεσκλιά.

Γυναίκα δε θυμάμαι να έχουμε στο ΕΜΠΑ. Και όταν περπατάγαμε φωνάζαμε καμιά φορά στους δρόμους "ΕΜΠΑ". Θέλαμε να δείξουμε ότι υπάρχει.

Την εποχή εκείνη, το ζούσαμε, ήταν βέβαιο. Οι Αγγλοι θέλανε το λιγότερο μία αυτονομία κάποιων νησιών. Δε θέλανε την Ενωση με την Ελλάδα. Και το ΕΜΠΑ, που όπως έμαθα αργότερα ήταν γέννημα αριστερών και κομμουνιστών και συμμετείχαν σ' αυτό οι πάντες, εκτός από φασίστες και ακροδεξιούς, ήταν γέννημα της ανάγκης και της εποχής του. Γιατί σε μία εποχή που ένας από τους Καζούληδες ονειρευόταν την αυτονομία, η οργάνωση λειτούργησε ως καταλύτης στα Δωδεκάνησα, για να συνειδητοποιήσει ο κόσμος πως δεν πρέπει να διχασθούμε, όπως έγινε στην Αθήνα με τον Δεκέμβρη του '44 και πως μοναδικός μας σκοπός ήταν "Ενωση και μόνον Ενωση".

Η συμβολή του ΕΜΠΑ είναι μεγάλη στον απελευθερωτικό αγώνα της Δωδεκανήσου, κυρίως για το ρόλο του καταλύτη που έπαιξε, αλλά και των ζυμώσεων και προβληματισμών που έβαλε στους Δωδεκανήσιους, σε μία εποχή που οι Εγγλέζοι ήθελαν να μας διαιρέσουν.

Αλλωστε, από την Αθήνα έστελναν συνεχώς ακροδεξιούς, ενώ δεν επέτρεπαν να κατέβουν στα νησιά προοδευτικά παιδιά. Τις προκηρύξεις τους τις υπέγραφαν ως "οργάνωσις Χ". Το έβαζαν και επάνω στα κείμενά τους. Μας αποκαλούσαν "Εαμοβούλγαρους". Επικεφαλής τους ήταν άνθρωποι που τα είχαν καλά με τους Αγγλους. Δεν είχαν οράματα, δεν έλεγαν τι πρέπει γίνει με τα Δωδεκάνησα, απλώς τους ενδιέφερε να έρθει ο βασιλιάς πίσω και να κυνηγήσουν εμάς. Τους διέκρινε το μίσος και ο φανατισμός...

Το ΕΜΠΑ φυσικά μέσα σε τέτοιες συνθήκες δρούσε με απόλυτη μυστικότητα. Και τις προκηρύξεις τις βγάζαμε τα βράδια. Κοιτούσαμε να έχουν κλείσει τα μαγαζιά στο Γιαλό και οι επικεφαλής των Χιτών, που μένανε στο χωριό, να μην κυκλοφορούν ώστε να μη μας δουν. Εκείνη την ώρα κολλούσαμε τις προκηρύξεις.

Θυμάμαι τις καταπληκτικές συζητήσεις στα πλαίσια του ΕΜΠΑ. Φωτισμένος ήταν ο μαθηματικός Παρασκευάς Φουντουραδάκης, που τον φυλάκισαν περισσότερο απ' όλους τους άλλους της ηγεσίας της μυστικής - στα χρόνια της βρετανικής κατοχής - οργάνωσης.

Στο ανώι του Φανούρη του Χατζηστρατή χώραγε καμιά 15αριά. Μαζευόμασταν και εκεί και συζητούσαμε. Ο Φουντουραδάκης ήταν ένας πολύ μορφωμένος Συμιακός. Η οικογένειά του ήταν ναυτικοί. Ο πατέρας του είχε ένα μοτόρι και ταξίδευε. Μας μιλούσε για το πλούσιο υπέδαφος της Ελλάδας. Μιλούσε για τον βωξίτη, έφερνε στοιχεία. "Είναι πλούσια η Ελλάδα. Εχει υπέδαφος με μέταλλα. Μην ακούτε ότι είναι φτωχή η χώρα μας", μας έλεγε. Μιλούσε πολύ ωραία. Ηταν ρήτωρ. Αυτός μας μιλούσε για το ΕΜΠΑ. Ξέραμε ότι ήταν στο ΚΚΕ, αλλά ο Παρασκευάς είχε μία ευρύτερη αντίληψη.

Αργότερα, έμαθα για την απίστευτη ταλαιπωρία του στη Μακρόνησο και στις φυλακές. Ηταν ένας σπουδαίος Συμιακός, ξεχασμένος σήμερα. Αν ήταν σε μεγάλο κόμμα, θα ήταν σίγουρα βουλευτής. Κορυφαία πολιτική προσωπικότητα της Δωδεκανήσου. Προτίμησε να υπηρετήσει τις ιδέες του. Γι' αυτό και τον εκτιμούσαμε και τον σεβόμασταν για τις επιλογές του. Το σπίτι του ήταν απέναντι από το σπίτι του Κλαδάκη, στο Γυμνάσιο, στο χωριό. Ηταν ένας αγωνιστής. Ηταν ας πούμε ο ηγέτης. Ηταν γλυκός αλλά και χείμαρρος, άμα μίλαγε. Κυρίως, όταν εξηγούσε τον ρόλο των Βρετανών και των ξένων στην Ελλάδα».