Η διαφωνία που εκδηλώθηκε στο χθεσινό Γιούρογκρουπ σχετικά με την αναφορά για «παράταση του σημερινού προγράμματος» στο κείμενο που προτάθηκε δεν μπορεί να κρύψει την ετοιμότητα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ όπως αυτή εκφράστηκε διά στόματος του υπουργού Οικονομικών για την καταρχήν 4μηνη παράταση της «δανειακής σύμβασης», ουσιαστικά δηλαδή του μνημονίου στη σημερινή του μορφή, σε συνδυασμό με την πλήρη εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων που προβλέπονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2015.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη, μετά τη συνεδρίαση : «Είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί για μια έντιμη συμφωνία τις επόμενες μέρες»

Χρειάζεται πάντως να σημειώσουμε ότι από πλευράς Κομισιόν-ΕΚΤ-ΔΝΤ ως όρος για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων και με ενδεχόμενη έκτακτη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ την ερχόμενη Παρασκευή τίθεται το θέμα της υποβολής αίτησης για παράταση του σημερινού προγράμματος από τη συγκυβέρνηση.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, παρά και τις εμφανιζόμενες «τρίπλες», κατά κύριο λόγο επικοινωνιακού χαρακτήρα, τα μνημόνια της «επόμενης μέρας» είναι έτοιμα προς υπογραφή.

«Δεσμευτήκαμε να μην κάνουμε μονομερείς ενέργειες ή κινήσεις που θα δημιουργήσουν πρόβλημα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού», τόνισε ο Γ. Βαρουφάκης. Υποστήριξε παράλληλα ότι πριν από τη συνεδρίαση, του παρουσιάστηκε από τον επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, κείμενο το οποίο θα αποτελούσε τη βάση συζήτησης, και στο οποίο η ελληνική πλευρά ήταν καταρχήν θετική. Ωστόσο, το κείμενο αυτό - πάντα σύμφωνα με τον Γ. Βαρουφάκη - αντικαταστάθηκε τελικά με ένα τελείως διαφορετικό κείμενο που βρισκόταν σε ριζικά αντίθετη κατεύθυνση και «μας γύριζε πίσω», όπως ανέφερε. Οι δηλώσεις περί εγγράφου Μοσκοβισί διαψεύστηκαν στη συνέχεια από υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Ευρωζώνης.

Παραπέρα, ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωσε ότι τις «επόμενες 48 ώρες θα βρεθούμε με τους Ευρωπαίους και θα βρούμε τις λέξεις που είναι κατάλληλες για να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα, που θα είναι καλό και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη»...

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, μετά το τέλος της συνεδρίασης, ανέφερε: «Πλέον είναι θέμα της Αθήνας το τι θα κάνει. Γι' αυτό υπάρχει "ισχυρή γνώμη" στο Γιούρογκρουπ ότι τώρα πρέπει να κινηθεί η Ελλάδα. Τα χρονοδιαγράμματα είναι δεδομένα, και ολοκληρώνονται στα τέλη αυτής της εβδομάδας. Θα μπορούσε να γίνει ένα νέο Γιούρογκρουπ την Παρασκευή», και μόνο μετά την υποβολή αιτήματος γα παράταση, υπογράμμισε.

Απαντώντας σε ερώτηση για το τι θα γίνει αν η Ελλάδα δεν αιτηθεί παράταση και το τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό, ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ επανέλαβε ότι «χρειάζεται μια βραχυπρόθεσμη λύση, που δεν με ενδιαφέρει πώς θα λέγεται, αλλά ο τρόπος που μπορεί να γίνει αυτό είναι μέσω της παράτασης».

Αναφορικά με την «ευελιξία» του νέου «προγράμματος» και για το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων, ο Γ. Ντάισελμπλουμ σημείωσε ότι εξαρτάται από τους «θεσμούς» (Κομισιόν - ΕΚΤ - ΔΝΤ) που εξετάζουν αν το πρόγραμμα κινείται ευρύτερα εντός στόχου. «Δεν είχαμε χρόνο τις τελευταίες ημέρες να δούμε το θέμα με λεπτομέρειες», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Το ίδιο στίγμα έδωσε και ο επίτροπος Οικονομικών, Π. Μοσκοβισί, τονίζοντας πως «δεν υπάρχει σε αυτή τη φάση κάποια άλλη επιλογή από την παράταση», επισημαίνοντας ότι είναι θέμα της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει στις απαραίτητες κινήσεις.

Από την πλευρά της, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρ. Λαγκάρντ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνέχισης της αξιολόγησης από την πλευρά του ιμπεριαλιστικού οργανισμού που εκπροσωπεί: «Ετσι όπως έχει η κατάσταση, εκκρεμεί η αξιολόγηση, αλλά μπορεί να συνεχιστεί. Αν ζητηθεί παράταση και συνδυαστεί με την πρόθεση να προχωρήσει η Αθήνα, θα συνεχίσουμε από κοινού την αξιολόγηση», σημείωσε. Ωστόσο, υπογράμμισε, αν αυτό δεν γίνει, η αξιολόγηση του ΔΝΤ θα συνεχιστεί, και αυτό θα απαιτήσει κάποιες βδομάδες. Αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, δεν μπορεί να γίνει εκταμίευση, ανέφερε η Κρ. Λαγκάρντ.

Ο δε επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, K. Ρέκλινγκ, ανέφερε ότι για την Ελλάδα υπάρχουν η τελευταία δόση, καθώς και τα κεφάλαια ύψους 1,9 δισ. ευρώ από τα κέρδη κεντρικών τραπεζών, καθώς και τα αποθέματα (11,4 δισ. ευρώ) του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τα οποία θα είναι διαθέσιμα στη βάση συγκεκριμένου αντιλαϊκού «προγράμματος». Αν το πρόγραμμα λήξει τα χρήματα επιστρέφουν στο μηχανισμό σταθερότητας και στην ΕΚΤ, σημείωσαν οι παράγοντες της Ευρωζώνης.

Σε κάθε περίπτωση, το βέβαιο είναι ότι η επίθεση του κεφαλαίου θα ενταθεί και θα κλιμακωθεί με νέα μέτρα. Χαρακτηριστικά, στο έγγραφο του χτεσινού Γιούρογκρουπ, που παραμένει μετέωρο προς υπογραφή (με τις όποιες διαφορές να περιορίζονται στην πραγματικότητα σε φραστικά και όχι ουσιαστικά ζητήματα), αναφέρονται τα παρακάτω:

-- «Οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να απέχουν από μονομερείς ενέργειες και πως θα εργαστούν σε στενή συνεννόηση με τους Ευρωπαίους και διεθνείς εταίρους, ειδικά στον τομέα της φορολογικής πολιτικής, των ιδιωτικοποιήσεων, των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στις συντάξεις».

-- «Οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να διασφαλίσουν την επίτευξη κατάλληλων πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων και την χρηματοδότηση για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους σε ευθυγράμμιση με τους στόχους που συμφωνήθηκαν στην ανακοίνωση του Γιούρογκρουπ του Νοεμβρίου του 2012. Επιπλέον, οποιαδήποτε νέα μέτρα πρέπει να έχουν χρηματοδότηση και να μην διακινδυνεύσουν την χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

-- «Στη βάση αυτή, οι ελληνικές αρχές εξέφρασαν την πρόθεσή τους να ζητήσουν τεχνική παράταση έξι μηνών του τρέχοντος προγράμματος ως ένα ενδιάμεσο βήμα».

-- «Οι ελληνικές αρχές έχουν καταδείξει ότι σκοπεύουν να ολοκληρώσουν με επιτυχία το τρέχον πρόγραμμα. Αυτό θα γεφυρώσει το χρόνο για τις ελληνικές αρχές και το Γιούρογκρουπ να εργαστούν σε μια νέα συμφωνία. Συμφωνήσαμε επίσης ότι το ΔΝΤ θα συνεχίζει να παίζει το ρόλο του στη νέα αυτή συμφωνία».

Τη δήθεν «εμπλοκή της διαπραγμάτευσης», στο πλαίσιο του χτεσινού συμβουλίου Γιούρογκρουπ, προανήγγειλαν από το απόγευμα υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα, αποδίδοντας την εξέλιξη στην «επιμονή ορισμένων κύκλων» να εφαρμοστεί το σημερινό μνημόνιο.

Σύμφωνα με τη συγκυβέρνηση, παρουσιάστηκε ως «βάση συζήτησης» κείμενο που αποτελεί «ριζική υπαναχώρηση» από την κοινή ανακοίνωση του επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, και του πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα, επισημαίνοντας ότι με τα χτεσινά δεδομένα δε θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία.

Την «ενόχλησή» τους σχετικά με τις διαρροές εμφανίστηκαν να εκδηλώνουν τα επιτελεία του Γιούρογκρουπ.

Σε ό,τι αφορά τους «εταίρους», το κλίμα για τις εξελίξεις που ακολούθησαν καλλιεργήθηκε και πριν από τη συνεδρίαση, μέσω αλλεπάλληλων δηλώσεων από την πλευρά υψηλόβαθμων παραγόντων του Γιούρογκρουπ.

«Λυπάμαι για τους Ελληνες», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, ο οποίος έκανε λόγο για «ανεύθυνη» συμπεριφορά εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, το θέμα της χτεσινής συνεδρίασης δεν ήταν η επίτευξη ενός συμβιβασμού, αλλά το πώς «να κάνουμε την Ελλάδα και πάλι ανταγωνιστική» και πρόσθεσε ότι πολλοί υπουργοί Οικονομικών στην ΕΕ αναφέρουν ότι το βιοτικό επίπεδο στις χώρες τους είναι χαμηλότερο από αυτό της Ελλάδας. Αναφερόμενος στα πανευρωπαϊκά «αναπτυξιακά προγράμματα», ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι δεν τίθενται σε συζήτηση και τα χαρακτήρισε «χάσιμο χρόνου». Η Γερμανία δεν θέλει έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, επισήμανε ο Β. Σόιμπλε, αλλά έσπευσε να διευκρινίσει ότι προκειμένου η Ελλάδα να αποφύγει κάτι τέτοιο και να λάβει περαιτέρω βοήθεια από την ΕΕ, θα πρέπει η κυβέρνηση να πληροί τουλάχιστον το μίνιμουμ των προϋποθέσεων.

Τα θέματα που διακυβεύονταν στο Γιούρογκρουπ, ήταν το αντικείμενο της τηλεφωνικής συνομιλίας του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Κ. Γιούνκερ, και του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν, Μ. Σχοινά, ο οποίος ωστόσο εμμέσως ανέφερε ότι θα ήταν προτιμότερο αυτού του είδους τα τηλεφωνικά ραντεβού να μην αποτελούν αντικείμενο δημοσιότητας.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε το γαλλικό ραδιόφωνο, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Φρ. Ολάντ, «εκμυστηρεύθηκε» ότι το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ βρίσκεται στο τραπέζι, επισημαίνοντας ότι πριν από μερικά χρόνια ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε συμπαρασύρει την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, ωστόσο πλέον δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος.

«Η έξοδος από την Ευρωζώνη θα μπορούσε να δώσει νέα ώθηση στην ελληνική οικονομία (...) μόνο η δραχμή θα μπορούσε να βοηθήσει την Ελλάδα», επανέλαβε χτες ο επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου IfO, Χ. Β. Ζιν, εκτιμώντας πως «εφόσον ανακτήσει τις δυνάμεις της, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιστρέψει στο ευρώ».

«Οι Γερμανοί είναι σωστοί από κάποια άποψη», δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μ. Σαπέν, σύμφωνα με τον οποίο «η Ελλάδα, όχι η σημερινή κυβέρνηση, η χώρα, έχει υπογράψει σειρά συμφωνιών. Πρέπει να σεβασθούν αυτές τις συμφωνίες ανεξαρτήτως της αλλαγής κυβέρνησης».

Στο μεταξύ, συντονισμένες πιέσεις εκδηλώθηκαν από νωρίς χτες το πρωί και γύρω από τους όρους χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζικών ομίλων. Σε αυτό το πλαίσιο, το μέλος του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Π. Πράετ σημείωσε πως ο έκτακτος μηχανισμός χρηματοδότησης (ELA) έχει προσωρινό χαρακτήρα, αφορά μόνο στη χρηματοδότηση των «φερέγγυων τραπεζών» και όχι στη χρηματοδότηση κρατών. Σύμφωνα με τον ίδιο, «σε μια συστημική χρήση, ενδεχομένως να απαιτείται ευελιξία ως προς τη διάρκεια του ELA», προσθέτοντας ωστόσο ότι «δεν βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση».

Σε αυτό το πλαίσιο, η γερμανική κεντρική τράπεζα (Μπούντεσμπανκ), σύμφωνα με έγγραφο που επικαλείται το πρακτορείο «Ρόιτερς», καλεί τους ελληνικούς τραπεζικούς ομίλους να βελτιώσουν τη ρευστότητά τους και να απόσχουν από αγορές εκδόσεων εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου.

Κινητικότητα στα αστικά πολιτικά κόμματα προκάλεσε η κατάληξη του χτεσινού Γιούρογκρουπ, με κοινό τους άξονα τη διασφάλιση της πορείας της χώρας εντός ΕΕ και με ευρώ. Ο Αντ. Σαμαράς είχε τηλεφωνική επικοινωνία διαδοχικά με τον Ευ. Βενιζέλο και τον Στ. Θεοδωράκη για το συντονισμό των «φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων». Ο Αντ. Σαμαράς διακίνησε και δήλωσή του, τονίζοντας ότι «η κυβέρνηση πρέπει να παραμείνει στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (...) με όρους υπευθυνότητας (...) Η ρήξη δεν είναι λύση».

Ο Στ. Θεοδωράκης απέρριψε την πρόταση να αναληφθεί κοινή πρωτοβουλία των τριών κομμάτων και επανέλαβε την πρότασή του για τη σύγκληση σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών υπό τον πρωθυπουργό. Ο Ευ. Βενιζέλος, από την πλευρά του, ζήτησε να ενημερώσει επισήμως η κυβέρνηση τα κόμματα στη Βουλή για όσα έχει κάνει μέχρι τώρα και πώς σκοπεύει να χειριστεί την κατάσταση.