Η μακρόχρονη αυτή πορεία του ΚΚΕ, σε συνδυασμό με τη συσσωρευμένη διεθνή αγωνιστική πείρα, η προσπάθεια που έκανε και κάνει να μελετήσει την ιστορική διαδρομή σε βάθος, να διδαχτεί από αδυναμίες και λάθη, ανεβάζει, στις σημερινές συνθήκες, την απαιτητικότητα τόσο του λαού όσο και του ίδιου του Κόμματος από τον εαυτό του. Με απαιτητικότητα προσβλέπουν προς το ΚΚΕ φίλοι και οπαδοί, συνεργαζόμενοι. Ολοι εκείνοι που, ανεξάρτητα από ιδιαίτερες αντιλήψεις, κατανοούν την ευθεία σχέση που έχει η ισχυροποίηση του Κόμματος με την ανάπτυξη της πάλης του λαού, την απόσπαση κατακτήσεων.

Το ΚΚΕ, πιο έμπειρο, πιο ώριμο και πιο ατσαλωμένο, καλείται σήμερα να ανταποκριθεί με μεγαλύτερη επάρκεια και ικανότητα στις σύγχρονες ανάγκες του εργατικού και γενικότερα του λαϊκού κινήματος, στη νέα κατάσταση της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας και επιθετικότητας: Σε συνθήκες υποχώρησης στο συσχετισμό δύναμης ύστερα από τη νίκη της αντεπανάστασης, ιδιαιτέρα στις σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Υστερα από την εσωκομματική κρίση και τη διάσπαση, η πλειοψηφία της ΚΕ που προέκυψε από το 13ο Συνέδριο οδήγησε στo 14ο Συνέδριο (Δεκέμβρης 1991), το οποίο ανέδειξε το καθήκον της ανασυγκρότησης του Κόμματος. Καθόρισε την ανάγκη να αντιστραφεί η αρνητική κατάσταση, στην οποία είχε περιέλθει το ΚΚΕ. Κατάσταση συρρίκνωσης, ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής αποδιοργάνωσης, με ιδιαίτερα καταλυτικές συνέπειες και στην ΚΝΕ. Η συνεισφορά αυτού του Συνεδρίου ήταν ότι αποκατέστησε την ιδεολογική και πολιτική φυσιογνωμία του Κόμματος.

Σε καθοριστικό σταθμό αναδείχτηκε το 15ο Συνέδριο (1996), το οποίο επεξεργάστηκε το νέο Πρόγραμμα και το Καταστατικό του Κόμματος και την πολιτική πρόταση για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου (ΑΑΔΜ). Ανέδειξε το χαρακτήρα της εποχής μας και της επανάστασης ως σοσιαλιστικής. Με το 15ο Συνέδριο θεμελιώνεται η στρατηγική του Κόμματος, στη βάση της συστηματικής μελέτης των εξελίξεων και των αλλαγών στη διεθνή και ελληνική πραγματικότητα. Αντανακλάται η προσπάθεια να αξιοποιηθεί ως ένα βαθμό και η πείρα της πάλης για το σοσιαλισμό και την οικοδόμησή του τον 20ό αιώνα.

Το 16ο Συνέδριο (2000) επεξεργάστηκε πληρέστερα τις προγραμματικές κατευθύνσεις και τους στόχους του ΑΑΔΜ. Προχώρησε στη μεγαλύτερη δυνατή ανάλυση, στις σημερινές συνθήκες, των γενικών κατευθύνσεων της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας.

Το 17ο Συνέδριο δε θα περιοριστεί αποκλειστικά στην αποτίμηση της δράσης του Κόμματος και της ΚΕ από το προηγούμενο συνέδριο. Χρειάζεται να γενικεύσει την πείρα της ανασυγκρότησης που ξεκίνησε το 14ο Συνέδριο και συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Να κάνει ένα γενναίο βήμα, για την ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος, ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική. Να μην περιοριστεί η συζήτηση στα θετικά που επέδειξε το ΚΚΕ. Κυρίως, ενδιαφέρει, τα μέλη του Κόμματος, οι φίλοι και οι οπαδοί, οι συνεργαζόμενοι, να βοηθήσουν για να αναδειχτούν και να μελετηθούν βαθύτερα οι υποκειμενικές ελλείψεις και καθυστερήσεις, οι αδυναμίες. Να φανεί τι πρέπει να διορθωθεί, να βελτιωθεί.

Η πορεία ανασυγκρότησης του ΚΚΕ, η ανοδική πορεία του τα τελευταία χρόνια, και μετά το 16ο Συνέδριο, είναι αδιάψευστος μάρτυρας της ζωτικότητας των κομμουνιστικών ιδεών.

Η επιδίωξη του αντίπαλου να θέσει το Κόμμα στο περιθώριο, να του στερήσει το κύρος που είχε κατακτήσει στην ιστορική του διαδρομή, δεν καρποφόρησε.

Αν το 1989 - '91 είχε διαλυθεί το ΚΚΕ, αν είχε αφομοιωθεί στο Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, χάνοντας την αυτοτέλειά του, αν είχε μεταλλαχτεί σε κόμμα σοσιαλδημοκρατικού προσανατολισμού, το κενό θα ήταν πολύ μεγάλο για το λαϊκό κίνημα και γενικότερα για τη μαζική πολιτική δράση. Το γεγονός αυτό αναγνωρίζεται σήμερα ευρύτερα από λαϊκές μάζες, ριζοσπάστες, αριστερούς, αγωνιστές.

Στη θετική πορεία του Κόμματος συνέβαλαν χιλιάδες μέλη και στελέχη, φίλοι και οπαδοί, αλλά και συνεργαζόμενοι, προοδευτικοί άνθρωποι με τις προτάσεις και τις σκέψεις τους, τη δράση τους δίπλα στο Κόμμα, με τη στήριξη των πρωτοβουλιών του, ανεξάρτητα από ιδιαίτερες απόψεις.

Το πολύτιμο δίδαγμα για το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι ότι σε συνθήκες υποχώρησης και κρίσης του κομμουνιστικού κινήματος, σε συνθήκες ιμπεριαλιστικής αντεπίθεσης, για να τα βγάλει πέρα οφείλει να έχει σταθερή πίστη στη μαρξιστική - λενινιστική ιδεολογία, στις αρχές και τις αξίες του κινήματος, στο σοσιαλισμό. Να κρατά ανοιχτά "τα μάτια" στην κριτική και αυτοκριτική εξέταση της δουλιάς του. Να φροντίζει για την ανάπτυξη σύγχρονων θεωρητικών επεξεργασιών. Να έχει την ικανότητα να ανακαλύπτει έγκαιρα κάθε νέα τάση. Με διορατικότητα να προβλέπει, να προσαρμόζεται και να αναπροσαρμόζεται εκεί που οι εξελίξεις απαιτούν. Χωρίς, όμως, να χάνει ούτε στιγμή το κύριο, την πάλη για το σοσιαλισμό με προοπτική την κομμουνιστική κοινωνία.

Το μόνιμο, διαχρονικό καθήκον της ιδεολογικοπολιτικής και οργανωτικής ισχυροποίησης του ΚΚΕ προσδιορίζεται από τις νέες ανάγκες, τα νέα προβλήματα, που εμφανίζονται μέσα από την κατακτημένη ανοδική πορεία του Κόμματος στα δεκατρία τελευταία χρόνια. Επηρεάζεται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιόδου που περνάμε, λόγω των πολύπλευρων επιπτώσεων, που προκαλούν στη ζωή των εργαζομένων οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, σε συνθήκες νίκης της αντεπανάστασης. Σε συνθήκες που αντικειμενικά γίνεται πιο επιτακτική και αναγκαία η πάλη για ριζική αλλαγή στο επίπεδο της πολιτικής εξουσίας. Αναδεικνύεται πιο έντονα το ζήτημα της επικαιρότητας και ρεαλιστικότητας του σοσιαλισμού, της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Χωρίς να υποτιμούμε τις συνέπεις από την αλλαγή συσχετισμού δυνάμης, πρέπει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη απαιτητικότητα από τον εαυτό μας. Να γίνουμε πιο αυστηροί με τον εαυτό μας, ώστε όχι μόνο να εδραιώσουμε και να κατοχυρώσουμε αυτό που πετύχαμε, αλλά και να περάσουμε σε μια φάση πιο δυναμικής αντεπίθεσης και ισχυροποίησης, όσο τουλάχιστον εξαρτάται από εμάς. Δεν υποκλινόμαστε στις δυσκολίες ούτε τις αγνοούμε. Αντικρίζουμε τη δουλιά μας με αντικειμενικότητα, χωρίς υποκειμενισμούς μηδενισμούς ή ωραιοποίηση. Προσπαθούμε να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια που υπάρχουν προς όφελος του λαϊκού κινήματος.

Το Κομουνιστικό Κόμμα, από τη φύση και το χαρακτήρα του, οφείλει να χαράζει πρωτοποριακούς στόχους. Να μην περιορίζεται στην καταδίκη της ανθρώπινης εκμετάλλευσης και της αδικίας, του ιμπεριαλιστικού πολέμου και της καταπίεσης, αλλά να δείχνει και το δρόμο που πρέπει να διαβεί το κίνημα για να αναμετρηθεί με αποτελεσματικότητα και νικηφόρα με τις δυνάμεις του κεφαλαίου και της συντήρησης.

Η ισχυροποίηση του ΚΚΕ δεν αφορά μόνο τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες. Είναι συμφέρον όλων των εργαζομένων, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα έχει κατευθείαν θετική επίδραση στην ανάπτυξη των αγώνων, στο ανέβασμα της αποτελεσματικότητάς τους, στη μεγαλύτερη δυνατή κοινωνικοπολιτική συσπείρωση για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ.

Οι εξελίξεις στο διεθνές σύστημα του ιμπεριαλισμού, η θέση της Ελλάδας στο σύστημα αυτό και οι εσωτερικές οικονομικο - πολιτικές εξελίξεις δικαιώνουν την πολιτική του Κόμματος, επιβάλλουν να τις πάρουμε σοβαρά υπόψη στην επεξεργασία των καθηκόντων που απαιτούν την ισχυροποίηση του ΚΚΕ.

Είναι βαθιά μας πεποίθηση ότι το ΚΚΕ μπορεί να περάσει σε μια νέα φάση αντεπίθεσης. Ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, της απόκρουσης της επίθεσης του διεθνούς κεφαλαίου. Αιώνας αποφασιστικής αντεπίθεσης, αιώνας καινούριας ανόδου του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και νέας σειράς κοινωνικών επαναστάσεων.

1. Οι εξελίξεις (εξαπόλυση των ιμπεριαλιστικών πολέμων, με πρόσχημα την πάλη κατά της τρομοκρατίας, κατάργηση κατακτήσεων που οι λαοί είχαν αποσπάσει με αίμα και θυσίες, νέες μέθοδοι ληστείας του πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι, φαινόμενα εξάπλωσης της φτώχειας και της εξαθλίωσης, ασθένειες, νέα δεσμά εξάρτησης και καθυπόταξης των λαών, υποκίνηση εθνικιστικών αντιθέσεων και συγκρούσεων, νέα συστήματα χειραγώγησης, καταστροφική εκμετάλλευση του περιβάλλοντος, κλπ.), που συνέβησαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια επιβεβαιώνουν ότι ο ιμπεριαλισμός, κοινωνικοποιώντας με τεράστιους ρυθμούς και σε γιγαντιαία βάση την παραγωγή, οξύνει συνεχώς και πιο πολύ τη βασική αντίθεση του καπιταλισμού: Ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και στην ατομική καπιταλιστική μορφή της ιδιοποίησης των αποτελεσμάτων της. Γίνονται πιο έκδηλα τα φαινόμενα σήψης και παρασιτισμού.

Πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, δηλαδή το 21% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζούσε το 2001 με λιγότερα από 1 δολάριο την ημέρα. Πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα. Αυξήθηκαν παραπέρα αλματωδώς τα εισοδήματα του 20% των πλουσιότερων επιχειρηματιών της Γης, ενώ, αντίστοιχα, μειώθηκαν τα εισοδήματα του 50% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα εισοδήματα του 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή 50 εκατομμυρίων ανθρώπων, αντιστοιχούν στα εισοδήματα των 2,7 δισεκατομμυρίων φτωχότερων ανθρώπων του πλανήτη. Η Παγκόσμια Τράπεζα δημοσιεύει εκτιμήσεις ότι "ακόμα και στις περιοχές που αναπτύσσονται ταχείς ρυθμοί, η ποιότητα ζωής των φτωχών δεν έχει αλλάξει, ελλείψει επαρκών κοινωνικών επενδύσεων".

Σε μεγάλη όξυνση εμφανίζεται το πρόβλημα του περιβάλλοντος, που αποτελεί το μεγάλο επίσης θύμα της πολιτικής του μονοπωλιακού κέρδους, της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας γενικότερα. Ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά φαινόμενα - απειλές είναι: Η υπερθέρμανση της Γης γενικά και ιδιαίτερα στο βόρειο ημισφαίριο. Η καταστροφή των τροπικών δασών, η λειψυδρία, τα πυρηνικά απόβλητα από την παραγωγή και χρήση όπλων. Η μεταφορά πολλών ρυπογόνων βιομηχανιών σε χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ασίας και η ίδρυση νέων στην περιοχή αυτή, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του τεράστιου καφέ νέφους από οξείδιο του άνθρακα, όζον, οξείδια του αζώτου κλπ. Κάθε χρόνο, σε ολόκληρο τον κόσμο παράγονται 500 εκατομμύρια τόνοι τοξικών αποβλήτων, ενώ 500.000 τόνοι φυτοφαρμάκων που έχουν αποσυρθεί ως επικίνδυνα έχουν εγκαταλειφθεί σε χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου.

Οι ιμπεριαλιστές είναι ενωμένοι στην επίθεση κατά των εργαζομένων και ανταγωνίζονται για τις αγορές και τις ζώνες επιρροής.

Στα πλαίσια της ενιαίας στρατηγικής του ιμπεριαλισμού εξελίσσονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί για την πρωτοκαθεδρία στη διανομή των αγορών και των σφαιρών επιρροής στην Ασία, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική. Εκδηλώνονται, άμεσα ή έμμεσα, στα πολεμικά μέτωπα, στις εστίες εθνικιστικών συγκρούσεων, στις συγκρούσεις ανάμεσα σε γειτονικές χώρες. Ανταγωνίζονται μεταξύ τους τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, οι ισχυρότερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με τις ΗΠΑ, οι οποίες διεκδικούν να κρατήσουν και να διευρύνουν την ηγεμονία τους.

Στην κούρσα του ανταγωνισμού παίρνουν μέρος και άλλες ανερχόμενες καπιταλιστικές χώρες που διεκδικούν μεγαλύτερο μερίδιο και ρόλο στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Διαμορφώνονται νέες συμμαχίες, προσωρινές ή μονιμότερες, σε περιφερειακό επιπεδο, όπως στη Νοτιοανατολική Ασία, στη Λατινική Αμερική, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ηγεμονία των ΗΠΑ. Συμμαχίες που διεκδικούν μεγαλύτερο ή ισότιμο με τις ΗΠΑ ρόλο στην καπιταλιστική διεθνοποίηση.

Η τάση να επιδεινώνεται η θέση της εργατικής τάξης και σημαντικών τμημάτων των μεσαίων στρωμάτων στις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού είναι γενική. Εκδηλώνεται μέσω του ανταγωνισμού και της ανισομετρίας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Σε όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και ενώσεις (G8, ΕΕ, ΝΑΤΟ, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου) εκδηλώνονται αντιθέσεις λόγω της ανισόμετρης ανάπτυξης και των ανακατατάξεων που αυτή προκαλεί στο συσχετισμό δυνάμεων.

Συσσωρεύονται εξελίξεις που ενδεχομένως να φέρουν ανακατατάξεις στο συσχετισμό δύναμης στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Αντικειμενικά, ο αντιιμπεριαλιστικός αντιμονοπωλιακός αγώνας συνδέεται περισσότερο και εντάσσεται οργανικά στον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού. Περικλείει από τη φύση του ρήξεις, οι οποίες υπονομεύουν τα θεμέλια της καπιταλιστικής κυριαρχίας. Δημιουργεί προϋποθέσεις για την κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της.

Η στρατηγική του ιμπεριαλισμού αποβλέπει, από τη μια μεριά να αντιμετωπίσει τη δυσκολία που έχει σήμερα το καπιταλιστικό σύστημα να αναπαράγει το κοινωνικό κεφάλαιο με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια σχετική ευκολία που είχε πριν, και, από την άλλη, να παρεμποδίσει έγκαιρα κάθε αμφισβήτηση του συστήματος σε μια χώρα, σε έναν κύκλο χωρών. Να παρεμποδίσει την πορεία χειραφέτησης των λαών, προς όφελος του σοσιαλισμού.

Γύρω από αυτή την αντίθεση αναπτύσσεται και σήμερα η ιδεολογική πάλη.

2. Η λεγόμενη παγκοσμιοποίηση αποτελεί κεντρικό ιδεολόγημα, τόσο αστικών όσο και μικροαστικών, οπορτουνιστικών ιδεολογικών ρευμάτων με διαφορές αποχρώσεων, αλλά με κοινό παρονομαστή την προσπάθεια να συγκαλυφθεί ο καπιταλιστικός της χαρακτήρας, η ταξικότητά της. Με πρόσχημα τους επιταχυνόμενους ρυθμούς της καπιταλιστικής διεθνοποίησης που εκδηλώνεται με την ορμητική αύξηση του όγκου του διεθνούς εμπορίου και της εξαγωγής κεφαλαίων, με βάση και την επίδραση των παραπάνω στις διακρατικές συμφωνίες και ενώσεις, προβάλλεται η άποψη ότι αναιρείται η αναγκαιότητα της επαναστατικής στρατηγικής στο επίπεδο της χωριστής χώρας. Οτι, τάχα, καταργείται ή τείνει να καταργηθεί η εθνοκρατική οργάνωση. Ετσι, προβάλλεται ως στρατηγική σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο η δήθεν αναγκαιότητα αποδοχής και μεταρρύθμισης των ιμπεριαλιστικών ενώσεων.

Στο φόντο των ιμπεριαλιστικών ιδεολογημάτων αναπτύσσονται και πιο εξειδικευμένες θεωρίες περί "του τέλους της εργασίας και της εργατικής τάξης", "κατάργησης της ατομικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας λόγω των νέων τεχνολογιών", της "μεταβιομηχανικής και άυλης κοινωνίας". Η θεωρία "του κοινοτισμού", της "σύγκρουσης των πολιτισμών", "της σύγκρουσης θρησκειών".

Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, οι δυνάμεις του οπορτουνισμού διαδίδουν συστηματικά τις επιζήμιες και αντεπιστημονικές αντιλήψεις ότι ο ιμπεριαλισμός παραχώρησε τη θέση του σε μια νέα πραγματικότητα, στην οποία δεν παίζει ρόλο η αντίθεση των παραγωγικών δυνάμεων προς τις παραγωγικές σχέσεις. Γίνεται συστηματική προσπάθεια και από ορισμένους που χρησιμοποιούσαν τον επιστημονικό όρο "ιμπεριαλισμός" να τον καταργήσουν, δίνοντας προβάδισμα στον αταξικό όρο της "παγκοσμιοποίησης" ή με αντιεπιστημονικές αναφορές στο μονοπολισμό και ηγεμονισμό των ΗΠΑ. Συνειδητά παραγνωρίζουν τη συνευθύνη των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και διακρατικών ενώσεων, την ενιαία, δηλαδή, στρατηγική του ιμπεριαλισμού, ο οποίος αποτελεί ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού.

Προβάλλεται από ορισμένα ιδεολογικά ρεύματα η θέση ότι διαμορφώθηκε ένα νέο στάδιο κοινωνικοοικονομικής εξέλιξης, με τη μορφή της "Αυτοκρατορίας", η οποία τάχα συνιστά "παγκόσμια μορφή κυριαρχίας". Σύμφωνα με τις απόψεις τους, αυτή αποτελείται από μια σειρά εθνικούς και υπερεθνικούς οργανισμούς, χωρίς αντιθέσεις και ανταγωνισμούς, με αποδυναμωμένη έως εξαφανισμένη την εξουσία και το ρόλο του εθνικού κράτους, χωρίς εδαφικό κέντρο εξουσίας.

Για να στηρίξουν τη θεωρία τους περί της νέας κοινωνικο - οικονομικής πραγματικότητας προβάλλουν και το επιχείρημα ότι η κίνηση του χρηματικού κεφαλαίου αυτονομείται δήθεν από το βιομηχανικό κεφάλαιο. Η πραγματικότητα επιβεβαιώνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της κίνησης του κεφαλαίου ελέγχεται και κατευθύνεται από μονοπωλιακούς ομίλους, που βρίσκονται στα τρία μεγαλύτερα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Τα σύγχρονα φαινόμενα που εμφανίζονται στην κυκλοφορία του χρήματος είναι προϊόντα της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Εκφράζουν την παρασιτική λειτουργία της καπιταλιστικής αναπαραγωγής, σε ιστορικές συνθήκες που προβάλλει η αναγκαιότητα της κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής.

Προβάλλουν ως επαναστατικό υποκείμενο τα "ξεσπάσματα του πλήθους", σε αντίθεση με το κίνημα της συμμαχίας της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Σε αντιπαράθεση με το ρόλο της επαναστατικής πρωτοπορίας στο αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό κίνημα, στην πάλη για το σοσιαλισμό.

Ο κοινός παρονομαστής των σύγχρονων σοσιαλδημοκρατικών και οπορτουνιστικών ιδεολογημάτων, παρά τις διαφορές τους, βρίσκεται στο ότι επιδιώκουν να συσκοτίσουν το χαρακτήρα του ιμπεριαλισμού ως μονοπωλιακού καπιταλισμού του οποίου η ιστορική συνέχεια είναι ο σοσιαλισμός.

Οι οπαδοί της αταξικής παγκοσμιοποίησης ή της λεγόμενης Αυτοκρατορίας, όταν υποχρεώνονται να αναγνωρίσουν προβλήματα που συνοδεύουν τον καπιταλισμό ή όταν ασκούν κριτική στην "παγκοσμιοποίηση", προβάλλουν ως λύση τη ρύθμιση της παγκόσμιας αγοράς, με συνταγές διαχείρισης της κρίσης. Διαδίδουν συστηματικά πνεύμα μοιρολατρίας, αλλά και την αυταπάτη ότι οι ριζικές αλλαγές θα γίνουν ή παντού ή πουθενά. Προσανατολίζουν την εργατική τάξη να εγκαταλείψει τον αγώνα για την εξουσία στο εθνικό πεδίο. Να μην τον συνδέει διαλεκτικά με τη διεθνιστική δράση, αλλά να απογειωθεί από την πραγματικότητα, προτιμώντας περιοδικές διεθνείς διαμαρτυρίες εναντίον των παγκόσμιων δικτύων, εταιριών, με διαχειριστική λογική.

Στη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα αντιπαραθέτουν έναν καπιταλισμό "πιο ηθικό και ανθρώπινο", στον οποίο μπορούν, τάχα, να επωφελούνται, ταυτόχρονα, και οι δυνάμεις του κεφαλαίου και οι δυνάμεις της εργασίας.

3. Στο πολιτικό πεδίο, το ισχυρότερο τμήμα του διεθνούς ιμπεριαλισμού, με πρωτεργάτη τις ΗΠΑ και με πρόσχημα το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτέμβρη 2001 στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, κατοχύρωσε το δόγμα της "παγκόσμιας απειλής της τρομοκρατίας", ως αόρατου εχθρού που βρίσκεται παντού και του "προληπτικού χτυπήματος". Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους αποκτούν το δικαίωμα να επεμβαίνουν, να εκβιάζουν, να τρομοκρατούν και να απειλούν χώρες και κυβερνήσεις, που ακόμα και αν είναι φιλικές προς αυτές, θεωρούν ότι δε συμμορφώνονται πλήρως με τις επιθυμίες τους. Ή προτιμώντας προσφορότερες, για τα συμφέροντά τους, λύσεις, θέλουν να τις αλλάξουν.

Τα νέα ιμπεριαλιστικά δόγματα εφαρμόστηκαν την τελευταία τετραετία στο Αφγανιστάν και το Ιράκ και εμφανίζονται στις επιθετικές πολιτικές και υπονομευτικές ενέργειες και προβοκάτσιες κατά της Κούβας, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας, της Συρίας, της Βενεζουέλας κλπ.

Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στην Πράγα (Νοέμβρης 2002) αποτελεί κορυφαία εξέλιξη, με βάση την οποία, το ΝΑΤΟ "μετασχηματίζεται" και προσαρμόζει την επιθετικότητά του. Συγκροτεί ανάλογα πιο ευέλικτες δυνάμεις, μετακινείται προς Ανατολάς. Ανακηρύσσεται σε "αντιτρομοκρατικό οργανισμό", με το δόγμα της τακτικής "άμυνα κατά της τρομοκρατίας". Επίσημα αναγορεύει ως εχθρό του τα εσωτερικά μαζικά κινήματα των χωρών. Εκσυγχρονίζει τα πολεμικά του μέσα σε τομείς της χημικής, βιολογικής, ραδιολογικής, πυρηνικής δράσης για να υπερασπίσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου, με πρόσχημα την άμυνα στα όπλα μαζικής καταστροφής.

Χαρακτηριστική εφαρμογή του δόγματος είναι η ανάληψη της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας από το ΝΑΤΟ.

Οι ΗΠΑ δεν είναι η μόνη και αποκλειστική δύναμη που απειλεί στρατιωτικά, πολιτικά, οικονομικά και διεκδικεί να κρατήσει και να επαυξήσει την παγκόσμια ηγεμονία έναντι των λαών και των ανταγωνιστών της ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Στη σύγχρονη λεγόμενη αντιτρομοκρατική πολιτική ευθυγραμμίζονται, παρά τις μεταξύ τους αντιθέσεις και ανταγωνισμούς, ιμπεριαλιστικά κέντρα, όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ευθυγραμμίζονται τα περισσότερα καπιταλιστικά κράτη. Τώρα στην "αντιτρομοκρατική" πολιτική προσχωρεί και η Ρωσία. Πολλές καπιταλιστικές κυβερνήσεις, προσαρμόζουν την εθνική τους νομοθεσία εναντίον του λαϊκού κινήματος. Δίνουν "πράσινο φως" στην έξοδο εθνικών στρατιωτικών δυνάμεών τους για από κοινού δράση με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ κατά των λαών και των κινημάτων.

Ο ενιαίος χαρακτήρας της στρατηγικής του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος γίνεται έκδηλος και στις αποφάσεις του ΝΑΤΟ, οι οποίες, επίσης, υιοθετούνται από το σύνολο των κρατών - μελών και των συμμάχων τους, ανεξάρτητα αν ανήκουν οργανικά στον οργανισμό ή όχι. Ευθυγραμμίζουν με τις ΝΑΤΟικές αποφάσεις την εσωτερική και εξωτερική τους πολιτική.

Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Πράγα επήλθε προσωρινός συμβιβασμός των αντιθέσεων ανάμεσα στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, στη βάση να ενισχύονται αμοιβαία, στα πλαίσια του σεβασμού "της αυτονομίας των δύο οργανισμών". Αυτονομία, που, προς το παρόν, δεν αντιβαίνει στη συμμετοχή των κρατών - μελών της ΕΕ στο ΝΑΤΟ. Η ΕΕ διεκδικεί για τον εαυτό της ισοτιμία στα ιμπεριαλιστικά δρώμενα, στην απολαβή των καρπών της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας. Σ΄ αυτό το έδαφος εκδηλώνονται με τη μια ή την άλλη μορφή αντιθέσεις που δείχνουν να είναι σε πορεία όξυνσης, ιδιαίτερα μετά τη διεύρυνση της ΕΕ και την άνοδο της επιρροής που ασκούν οι ΗΠΑ μέσω των νέων κρατών.

Η ενιαία ιμπεριαλιστική στρατηγική εκδηλώνεται και στην παράλληλη πορεία διεύρυνσης της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Η ταυτόχρονη διεύρυνση όχι μόνο δεν αναιρεί τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, αλλά τις αναπαράγει και τις δυναμώνει. Δυναμώνει και τις αντιθέσεις ανάμεσα στις ηγετικές δυνάμεις και τα κράτη - μέλη τους.

Στο διάστημα που μεσολάβησε από το 16ο Συνέδριο, οι σχέσεις ανάμεσα στα δύο ισχυρότερα ιμπεριαλιστικά κέντρα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, έγιναν πιο ανταγωνιστικές, πιο σύνθετες και πολύπλοκες, από το γεγονός ότι μέσα στους κόλπους της ΕΕ οξύνονται οι εσωτερικές αντιθέσεις, η μία από τις οποίες εκδηλώνεται στο ζήτημα των σχέσεων με τις ΗΠΑ. Και εντός της ΕΕ, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, σημειώνονται αναδιατάξεις συμμαχιών και μπλοκ με τα κύρια ανταγωνιστικά ιμπεριαλιστικά κράτη.

Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προς την Ανατολική Ευρώπη, η δημιουργία Ευρωστρατού στη λογική της στρατηγικής του ΝΑΤΟ, ενταγμένου μάλιστα στις ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις, δημιούργησαν μια νέα γεωπολιτική κατάσταση στην ήπειρο. Οι όροι του ανταγωνισμού, λόγω της ένταξης στην ΕΕ, είναι δυσμενέστεροι για τους λαούς, από ό,τι στο παρελθόν. Ομως, οι αστικές τάξεις των πρώην σοσιαλιστικών χωρών επιχειρούν να αποκτήσουν, μέσω της ένταξης, ισχυρά εξωτερικά ερείσματα, πολιτικά και οικονομικά οφέλη. Επιδιώκουν ταυτόχρονα να θωρακίσουν τη θέση τους από τις αντιστάσεις που σημειώνονται στο εσωτερικό τους. Να απομακρύνουν τον κίνδυνο να αναπτυχθούν ισχυρά κινήματα, τα οποία, κάτω από το βάρος των θλιβερών εμπειριών που ζουν στις συνθήκες του καπιταλισμού, θα θέσουν το ζήτημα του σοσιαλισμού.

Στο εσωτερικό των χωρών - μελών της ΕΕ και στα πλαίσια του ενιαίου χώρου "ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης" θεσμοθετούνται οι στρατωτικο - αστυνομικές επιχειρήσεις. Προσαρμόζεται ανάλογα η Δικαιοσύνη ως μηχανισμός νομιμοποίησης της κρατικής καταστολής και της δράσης γιγάντιων μηχανισμών που οικοδομούνται.

Η κατάσταση γίνεται χειρότερη με το "Ευρωσύνταγμα". Αποτελεί νέα συνθήκη, η οποία ενσωματώνει όλες τις αντιδραστικές διατάξεις και συνθήκες της ΕΕ. Συνολικά, το περιεχόμενο του "Ευρωσυντάγματος" είναι σε πλήρη αρμονία με τα συμφέροντα των μονοπωλίων και τη στήριξη του καπιταλιστικού κέρδους. Σ' αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί ο Ευρωστρατός, η Ευρωαστυνομία και οι τρομονόμοι.

Το "Ευρωσύνταμα" αποτελεί αντιδραστικότερη εξέλιξη καθώς κάνει νέα βήματα, για να δυναμώσει η καταστολή και η στρατιωτικοποίηση.

Η ΕΕ, το τελευταίο διάστημα, προωθεί πιο αποφασιστικά την εφαρμογή των αντιδραστικών αποφάσεων της Συνόδου της Λισαβόνας.

4. Η Μεσογειακή στρατηγική του ΝΑΤΟ, η οποία διατυπώθηκε στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης (Ιούνης 2004) ως σχέδιο "εκδημοκρατισμού των αραβικών καθεστώτων", ανοίγει το δρόμο σε νέες απειλές για τους λαούς της περιοχής και γενικότερα για την υπόθεση της ειρήνης. Συνεπάγεται στρατιωτικές επεμβάσεις, πρόκληση εμφύλιου πολέμου, προβοκάτσιες και αξιοποίηση των εστιών έντασης. Είναι διασπαστική πολιτική, ώστε να διευκολυνθεί η επικράτηση της ηγεμονίας των ΗΠΑ ή ηγετικών δυνάμεων της ΕΕ.

Μετά το 2001, οι αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις επεκτείνονται από τα Βαλκάνια έως τα κινέζικα σύνορα, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και την ινδική περιοχή. Δεκατρείς νέες βάσεις σε εννέα χώρες περικυκλώνουν το Αφγανιστάν, στα πλευρά της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ, παρά τις ανησυχίες τους για το κατά πόσον η ΕΕ θα είναι σταθερά στο πλευρό τους στις διαδοχικές τους επιχειρήσεις, παρά την προσπάθειά τους να διαιρέσουν την Ευρώπη σε "παλαιά" και "νέα", αισθάνονται ακόμα ασφαλείς, ώστε να μελετούν μετακινήσεις και επανευθυγραμμίσεις των στρατιωτικών τους εγκαταστάσεων προς την Ανατολή.

Οι ΗΠΑ δίνουν έμφαση στην Αφρική, την οποία αναγορεύουν σε "απειλητικό κέντρο" που χρειάζεται "προσοχή", με το προσχηματικό επιχείρημα ότι στην ήπειρο αυτή υπάρχουν "ακυβέρνητες περιοχές που μπορεί να γίνουν καταφύγιο τρομοκρατών". Οι αντιθέσεις των ΗΠΑ με ηγετικές ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εκδηλώνονται ιδιαίτερα στην περιοχή της Βορείου Αφρικής.

Υπάρχει, δηλαδή, κοινό έδαφος για την επεμβατική πολιτική των ΗΠΑ και της ΕΕ στις μεσογειακές χώρες, παρά τις αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς.

Στο έδαφος της πρώην ΕΣΣΔ παραμένουν εστίες εθνικών αντιπαραθέσεων που προκάλεσε η καπιταλιστική παλινόρθωση. Αυτές ανατροφοδοτούνται συστηματικά από την ιμπεριαλιστική επέμβαση, κυρίως από τις ΗΠΑ, αλλά και από ορισμένες ηγετικές ευρωπαϊκές δυνάμεις, από ευρωπαϊκά μονοπωλιακά συγκροτήματα.

Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ επιδιώκουν να προσεταιριστούν τη Ρωσία στο δικό τους κύκλο συμμαχίας και επιρροής. Να αποκτήσει η κάθε μια για λογαριασμό της τα πλεονεκτήματα πρόσβασης στο φυσικό, βιομηχανικό και ανθρώπινο δυναμικό της. Να ανακόψουν την τάση της Ρωσίας να ασκήσει ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή της πρώην ΕΣΣΔ, στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Η Ρωσία έχει ήδη προσχωρήσει στην πολιτική του "προληπτικού χτυπήματος".

Η ηγεσία της Ρωσίας, όπου ο καπιταλισμός ισχυροποιείται συγκριτικά με την προηγούμενη δεκαετία, σταθερά επιδιώκει να διαμορφώσει συμμαχίες με τη μορφή οικονομικού χώρου όπως είναι αυτός που περιλαμβάνει τις Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Καζαχστάν. Επίσης με το ονομαζόμενο Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας (Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Καζαχστάν, Κιργιζία, Τατζικιστάν) και την Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης (Κίνα, Ρωσία, Καζαχστάν, Κιργιζία, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν). Αυτές οι μορφές συνεργασίας αντιμετωπίζονται με προβληματισμό μέχρι και φανερή εχθρότητα από τις ανταγωνιστικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Στα επόμενα χρόνια, θα ενταθεί η προσπάθεια και ο ανταγωνισμός των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για τον έλεγχο των περιοχών της Κασπίας, του Καυκάσου, της Μαύρης Θάλασσας, της Σιβηρίας, που μπορεί να οδηγήσουν σε ραγδαίες, αλλά δύσκολα προβλέψιμες σήμερα, κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις.

5. Ο λαός της Κούβας, με μεγάλες και αξιοσημείωτες μάχες, παλεύει την ιμπεριαλιστική προσπάθεια να δημιουργήσει προϋποθέσεις ανατροπής του σοσιαλισμού με το εμπάργκο, με την αντισοσιαλιστική εκστρατεία και τη δολιοφθορά. Σημαντική και γενικότερης σημασίας επιτυχία αποτελεί η εξάρθρωση του δικτύου των αντεπαναστατών - μισθοφόρων του ιμπεριαλισμού.

Στην αμερικανική αντικουβανική εκστρατεία συστρατεύτηκαν η ΕΕ, σοσιαλδημοκράτες, "νεοαριστεροί" οπορτουνιστές και κάθε είδους απολογητές του ιμπεριαλισμού. Η αλληλεγγύη στην Κούβα αποτελεί πεδίο, στο οποίο ξεκαθαρίζει η ήρα από το στάρι.

Στην Κούβα, με την καθοδήγηση του ΚΚ και της κυβέρνησης, προωθήθηκαν διάφορες μορφές οικονομικής συνεργασίας με το ξένο κεφάλαιο καθώς και η μικρή ιδιοκτησία στο εμπόριο και στην αγροτική οικονομία, στον τουρισμό ιδιαίτερα, με στόχο να ανακουφιστεί η χώρα από το εμπάργκο. Παράλληλα, ενισχύθηκαν οι διεθνείς πρωτοβουλίες της χώρας και του ΚΚ Κούβας ενάντια στην ιμπεριαλιστική πολιτική. Είναι σημαντική η έμπρακτη διεθνιστική της αλληλεγγύη στους λαούς και τα κινήματα της Λατινικής Αμερικής, στην κυβέρνηση Τσάβες στη Βενεζουέλα.

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας βρίσκεται επίσης στο μάτι του ιμπεριαλιστικού κυκλώνα, που "ερεθίζεται" και μόνο στην ιδέα ότι η χώρα αυτή έχει το δικαίωμα να πάρει μέτρα αυτοπροστασίας απέναντι στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Η ΛΔ της Κορέας πέτυχε να αποσπάσει τη διεθνή αναγνώριση από σειρά νέες χώρες, μεταξύ των άλλων και της Ελλάδας. Είναι ανάγκη να ενισχυθεί η αλληλεγγύη με τον κορεάτικο λαό. Να αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα και τα πυρηνικά όπλα από τη Νότια Κορέα. Να αποκρουστούν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην Κορεατική Χερσόνησο.

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας συνεχίζει την πολιτική ανοίγματος της οικονομίας της στη διεθνή καπιταλιστική αγορά. Εντάχτηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Συνδέθηκε με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα. Καθιέρωσε οικονομικές ζώνες "ελεύθερων συναλλαγών", με σχέσεις παραγωγής σε καπιταλιστική βάση. Επιδιώκει να προσελκύσει ξένα κεφάλαια και υψηλή τεχνολογία.

Η οικονομία της Κίνας επηρεάζει ήδη σημαντικά τις οικονομίες των χωρών της Ασίας και του Ειρηνικού. Προκαλεί την έντονη αντίδραση της Ιαπωνίας, που, μαζί με τις ΗΠΑ ενδιαφέρονται να εμποδίσουν τη διεύρυνση της επιρροής της και τη συνεργασία της με τη Ρωσία.

Η οικονομία της Κίνας παρουσιάζει από τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης σε παγκόσμια κλίμακα. Ταυτόχρονα, οξύνονται οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της χώρας, με πιο χαρακτηριστική την κοινωνική ταξική διαφοροποίηση και την άνοδο της ανεργίας, που επιδρούν στο πολιτικό σύστημα και τις εξωτερικές της σχέσεις. Το ΚΚ Κίνας, στο τελευταίο συνέδριό του, αποδέχτηκε τη συμμετοχή καπιταλιστών στις γραμμές του. Η εμφάνιση εκμεταλλευτικών κοινωνικών δυνάμεων με πολιτικές εκφράσεις στην κινεζική κοινωνία περικλείει όχι μόνο κινδύνους για τα συμφέροντα του κινέζικου λαού, αλλά και για το ρόλο της στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα.

Στο Βιετνάμ, το Κομμουνιστικό Κόμμα και η κυβέρνηση της χώρας συνέχισαν τις προσπάθειες για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού. Διατηρείται ο δημόσιος χαρακτήρας σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Σημειώνεται όμως και διείσδυση ορισμένων πολυεθνικών και ένταξη ενός ορισμένου τμήματος της οικονομίας στις καπιταλιστικές σχέσεις, μέσω ιδιωτικοποιήσεων και ίδρυσης Χρηματιστηρίου.

6. Σημαντικό γεγονός αποτελεί η ανάπτυξη και εμφάνιση κινημάτων, εστιών αντίστασης των λαών, των ριζοσπαστικών δυνάμεων που τείνουν να αγγίξουν, με αιτήματα και στόχους πάλης, όλο το φάσμα της ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Επίκεντρο, τα προβλήματα της ανεργίας και της φτώχειας, των πολέμων και επεμβάσεων, της κερδοφορίας και του κερδοσκοπικού χαρακτήρα του κεφαλαίου. Της στρατιωτικοποίησης, κατά του κράτους καταστολής και βίας, για δημοκρατικές ελευθερίες και πολιτικά δικαιώματα, κατά της ληστείας του περιβάλλοντος και των πρώτων υλών από τους μονοπωλιακούς ομίλους. Κατά του ρατσισμού και των διώξεων σε βάρος των μαχητών κατά της νέας τάξης πραγμάτων. Χαρακτηριστική τάση, επίσης, είναι ότι αρχίζουν τα διάφορα κινήματα να προβάλλουν συνδυασμένους αντιπολεμικούς και κοινωνικούς στόχους Οι αγώνες για τα κοινωνικά προβλήματα εμφανίζουν τάσεις επέκτασης σε όλες τις ηπείρους και διάρκεια, χρησιμοποιούνται διάφορες μορφές πάλης. Οι αντιπολεμικοί αγώνες είχαν μεγαλύτερη μαζικότητα, υψηλότερο επίπεδο διεθνούς συντονισμού, δεν έχουν όμως αποκτήσει χαρακτηριστικά μονιμότητας, συνέχειας.

Η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα δεν κατάφερε να καθηλώσει και να υποτάξει τα διάφορα κινήματα, τους αγώνες κατά της ιμπεριαλιστικής κατοχής και επέμβασης.

Οι εργατικοί αγώνες σε ορισμένες περιπτώσεις και περιοχές παίρνουν μεγαλύτερες διαστάσεις, αναπτύσσονται αγώνες κατά των ιδιωτικοποιήσεων, για τα προβλήματα της παιδείας, της κοινωνικής πολιτικής.

Τα τελευταία χρόνια, εμφανίζεται πιο σαφής αμφισβήτηση της πολιτικής της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των άλλων ιμπεριαλιστικών ενώσεων, προβάλλονται συνθήματα κατά των μονόδρομων και αιτήματα για γενικότερη κοινωνική αλλαγή. Τέτοιες τάσεις εμφανίζονται και στην Ευρώπη, στα δημοψηφίσματα και στις πρόσφατες ευρωεκλογές.

Οι πιο συνεπείς δυνάμεις του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος τέθηκαν επικεφαλής και ενέπνευσαν μεγάλες κινητοποιήσεις κατά του πολέμου, για τα κοινωνικά προβλήματα, τις δημοκρατικές ελευθερίες. Σε ορισμένες χώρες τα κομμουνιστικά κόμματα ανέβασαν το ρόλο τους στο λαϊκό κίνημα με δραστηριότητες και ηρωικούς αγώνες που συνάντησαν στον έναν ή τον άλλο βαθμό σημαντική θετική διεθνή απήχηση.

Η ανάπτυξη των κινημάτων απηχεί, στο μεγάλο μέρος τους, ένα πνεύμα αφύπνισης που ακόμα δεν έχει κατακτημένη ανοδική πορεία και δυναμική. Απέχει πολύ από την ανάγκη να εκφράσει μια συνολική εναλλακτική πολιτική πρόταση με όρους σύγκρουσης και ρήξης με τα μονοπώλια, τον ιμπεριαλισμό, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

7. Στις γραμμές των κινημάτων εμφανίζονται οξύτατες αντιθέσεις ανάμεσα στις ρεφορμιστικές, οπορτουνιστικές δυνάμεις της συναίνεσης και σε δυνάμεις, οι οποίες, στον έναν ή τον άλλο βαθμό, προβάλλουν την ανάγκη ριζικών λύσεων, στόχους και αιτήματα πάλης σε αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

Οπως και σε όλη την ιστορία του διεθνούς εργατικού κινήματος, και σήμερα, στρατηγική επιδίωξη του κεφαλαίου και των κομμάτων που το υπηρετούν είναι η διάλυση, ο ευνουχισμός και η υποταγή - ενσωμάτωση του διεθνούς εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος και γενικότερα του διεθνούς αγώνα των λαών.

Επιχειρηματίες, στελέχη μονοπωλιακών ομίλων, εξαγορασμένα συνδικαλιστικά στελέχη διαμορφώνουν ένα τοπίο συνδικαλιστικών οργανώσεων με χρηματοδότηση για ίδρυση και συντήρηση νέων εργατικών συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών παντού, ιδιαίτερα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και ένα μεγάλο μέρος των ονομαζόμενων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Η παρέμβαση συμπληρώνεται με τη μορφή δικτύων, ενώ "υποβοηθούνται" χρηματικά και με κάθε μέσο διάφορες οργανώσεις και κινήματα, ώστε να μπει υπό έλεγχο ό,τι κινείται παγκόσμια και μπορεί να αποκτήσει αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

Στα ηγετικά όργανα των νέων δομών που έχουν διαμορφωθεί, όπως στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ και σε περιφερειακές δομές του, κυριαρχούν δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας. Μετέχουν και εκπρόσωποι επιχειρηματικών ομίλων, δυνάμεις συναινετικές και συμβιβαστικές, που ανοιχτά διακηρύσσουν την εχθρότητά τους στο κομμουνιστικό εργατικό κίνημα. Μηδενίζουν την προσφορά του σοσιαλιστικού συστήματος που διαμορφώθηκε τον 20ό αιώνα. Συμμετέχουν και πρωτοστατούν ακόμα και κυβερνητικές δυνάμεις και μηχανισμοί ιμπεριαλιστικών χωρών.

Οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που οξύνονται καθώς οι ΗΠΑ θέλουν τα περισσότερα, σχεδόν όλα, στη διανομή της λείας, οδήγησαν μια σειρά σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης να αναλάβουν πρωτοβουλίες, ώστε να αξιοποιούν και να χειραγωγούν τα κινήματα αυτά στη γραμμή υποστήριξης του γαλλογερμανικού ιμπεριαλισμού. Για τον αποπροσανατολισμό των κινημάτων και την ενσωμάτωση πολιτικών δυνάμεων σε έναν αγώνα κατά της νεοφιλελεύθερης διαχείρισης χωρίς όμως αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Σαν κολυμπήθρα του Σηλωάμ για την "κεντροαριστερά" και "την αναγέννηση" της σοσιαλδημοκρατίας.

Προβάλλεται συστηματικά κάθε άποψη που θεωρεί ότι το λεγόμενο κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης σηματοδοτεί "το τέλος του κομμουνιστικού κινήματος". Απόψεις και αντιλήψεις που προβάλλουν ένα σοσιαλισμό με καπιταλιστική αγορά, σε ριζική αντίθεση με την ιστορική συνέχεια του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε, με την ιστορική συνέχεια του κομμουνιστικού κινήματος. Οι απόψεις αυτές παραπέμπουν σε μια καλύτερη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος.

Το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, με τις ενέργειές του, επιχειρεί να εγκλωβίσει και να ενσωματώσει δυνάμεις που διέπονται από ριζοσπαστισμό, εκφράζουν τις αγωνιστικές διαθέσεις της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Να τις ενσωματώσει σε μια μονομερή διαπάλη προς τις ΗΠΑ, προς όφελος των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που διεκδικούν μεγαλύτερο μερίδιο ή ισοτιμία με τις ΗΠΑ στη διανομή των αγορών.

Το σύνθημα που προβάλλει "ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός" συμπληρώνεται με ένα πρόγραμμα και πλαίσιο πάλης, το οποίο στην ουσία καλεί τους εργαζόμενους σε αυτοπεριορισμό διεκδικήσεων. Αυτό που προβάλλει ως αναγκαίο για τους λαούς δεν έρχεται σε αντίθεση με το αναγκαίο και το συμφέρον για το καπιταλιστικό σύστημα.

Ο αγώνας κατά του ιμπεριαλισμού, η διαπάλη με τις δυνάμεις της ενσωμάτωσης και συναίνεσης, προς το παρόν παραμένει άνισος. Δεν έχει πάρει ακόμα τη μορφή μιας συντονισμένης ενιαίας αντεπίθεσης.

Η ανάπτυξη του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού κινήματος περνάει κυρίως μέσα από την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που χαρακτηρίζουν το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, το οποίο δεν έχει ξεπεράσει την κρίση στην οποία βρέθηκε ύστερα από τη νίκη της αντεπανάστασης. Εξαρτάται, επίσης, και από την πορεία του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος. Αυτό βρίσκεται σε περίοδο ανακατατάξεων, ενώ δεν έχει ξεπεράσει τη φάση υποχώρησης και κρίσης.

Επιπλέον, η δράση των λαϊκών κινημάτων συντελείται σε συνθήκες ενίσχυσης του αντικομμουνισμού, τρομονόμων και γενικότερα ενός ασφυκτικού πλαισίου νόμων που βάζουν εμπόδια στη δράση, τόσο στους χώρους εργασίας όσο και γενικότερα.

Στις νέες χώρες της ΕΕ ισχύουν απαγορεύσεις σε βάρος κομμουνιστών και των κομμάτων τους. Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στερούνται βασικά δικαιώματα, ανάμεσα σ' αυτά και το εκλογικό. Τα κόμματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας έχουν ευθυγραμμιστεί πλήρως με τα φιλελεύθερα κόμματα, δεν ανέχονται στα προγράμματά τους την αναφορά στο σοσιαλισμό.

Οι διεθνείς αγωνιστικές οργανώσεις που υπάρχουν δεν έχουν ακόμα αντιμετωπίσει τα εμπόδια που συναντούν, ώστε να δημιουργηθούν σοβαρές υποδομές σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να αναπτύξουν μόνιμους, ισχυρούς δεσμούς επικοινωνίας με δυνάμεις που ανασυγκροτούνται και ενδυναμώνονται σε πολλές χώρες.

Σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, διεθνείς οργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης, η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία, η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Νεολαιών, η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών, πραγματοποίησαν βήματα στην κατεύθυνση της διεθνούς πάλης και του συντονισμού δράσης μεταξύ τους. Πολλές οργανώσεις και κινήματα δυσκολεύονται ακόμα, διότι δεν έχουν πόρους και μέσα να αναπτύξουν διεθνιστική δράση, να συμμεριστούν τις ευθύνες για την οικοδόμηση πόλου που να αγωνίζεται με συνέπεια κατά του ιμπεριαλισμού. Διατρέχονται σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο από εσωτερικές αντιθέσεις και διαφορές, εξαιτίας της διαπάλης ανάμεσα στις δυνάμεις της συναίνεσης και τις δυνάμεις της χειραφέτησης.

8. Αρκετά Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα βρέθηκαν καλύτερα προετοιμασμένα να αντιμετωπίσουν την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και να δραστηριοποιηθούν κατά του άδικου ιμπεριαλιστικού πολέμου στο Αφγανιστάν και ιδιαίτερα στο Ιράκ. Τα προηγούμενα χρόνια έγιναν περισσότερες προσπάθειες συντονισμού της δράσης των ΚΚ. Πολλαπλασιάστηκαν οι πολυμερείς πρωτοβουλίες των κομμάτων. Πραγματοποιήθηκαν σημαντικές συναντήσεις στη Νότια Αμερική, στη Μέση Ανατολή, στα αραβικά ΚΚ, στα Βαλκάνια και τη Δυτική Ευρώπη. Δυναμώνουν και σταθεροποιούνται οι σχέσεις συνεργασίας ανάμεσα στις κομμουνιστικές νεολαίες στην Ευρώπη. Καθιερώθηκαν οι διεθνείς συναντήσεις εργατικών και κομμουνιστικών κομμάτων που πραγματοποιούνται στην Αθήνα.

Παρ' όλα αυτά, το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα παραμένει οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο, βρίσκεται σε κρίση. Στις γραμμές του συνεχίζεται η διαπάλη ανάμεσα στις επαναστατικές κομμουνιστικές απόψεις και τις ρεφορμιστικές, οπορτουνιστικές. Ανάμεσα στη γραμμή "αντίστασης - ρήξης" και στη γραμμή "προσαρμογής - ενσωμάτωσης" στο σύστημα του ιμπεριαλισμού.

Στο επίκεντρο της διαπάλης είναι: Η επικαιρότητα του μαρξισμού - λενινισμού. Η ανάπτυξη της θεωρίας την εποχή περάσματος στο σοσιαλισμό και σε συνθήκες προσωρινής νίκης της αντεπανάστασης. Ο χαρακτήρας του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο χαρακτήρας του ιμπεριαλισμού. Η πολιτική συμμαχιών, η στάση των κομμουνιστών στα μαζικά κινήματα. Η στάση απέναντι στην καπιταλιστική κρίση και τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Η πολιτική έναντι των διακρατικών περιφερειακών και διεθνών ενώσεων. Ο ιστορικός ρόλος της εργατικής τάξης. Οι νομοτέλειες της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης.

Η δημιουργία του "Ευρωπαϊκού Αριστερού Κόμματος" (ΕΑΚ) με τη συμμετοχή ορισμένων Κομμουνιστικών Κομμάτων εκφράζει την τάση της προσαρμογής στον αρνητικό συσχετισμό δύναμης. Συνιστά αντικειμενικά, ανεξάρτητα από υποκειμενικές επιλογές και διακηρύξεις, μοιρολατρική αποδοχή της δύναμης της αστικής νομιμότητας. Το ΕΑΚ αρνείται τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού, τις κομμουνιστικές παραδόσεις.

Οι επιφυλάξεις και ο σκεπτικισμός, που ορισμένα κόμματα εκφράζουν απέναντι στο κύριο καθήκον των ΚΚ, να διαμορφώσουν ένα διακριτό πόλο συνεργασίας, δεν οφείλεται σε δισταγμό από τις αρνητικές εμπειρίες, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους εμφανίστηκαν στα πλαίσια της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Κυρίως, οφείλεται στην πίεση που δέχτηκαν και γενικότερα στην υποτίμηση κατευθυντήριων, βασικών ιδεών της θεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού.

Σ΄ αυτές τις συνθήκες είναι ζωτικής σημασίας η ιδεολογική αντεπίθεση του κομμουνιστικού κινήματος που πιστεύει στην αναγκαιότητα και στη ρεαλιστικότητα της πάλης για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος. Στο ρόλο του διεθνούς εργατικού και αντιιμπεριαλιστικού κινήματος, στη διεθνή επαναστατική διαδικασία. Η ιδεολογική αντεπίθεση αποτελεί μια από τις πιο βασικές προϋποθέσεις, για να δυναμώσει το παγκόσμια κίνημα των λαών και οι αγωνιστικές συμμαχίες.

Η διεθνοποίηση της πάλης κατά του ιμπεριαλισμού δεν μπορεί να αποκτήσει μαζικό και κυρίως σταθερό χαρακτήρα προοπτικής αν δε στηριχτεί σε ένα διακριτό και ισχυρό κομμουνιστικό πόλο, που εφόσον εδραιωθεί, μπορεί να γίνει ο μοχλός για τη θετική επίδραση των λαών στις διεθνείς εξελίξεις. Αυτό θα διαμορφώσει και ένα ισχυρό υπόβαθρο για ευρύτερη αντιιμπεριαλιστική συμμαχία.

Η απάντηση των λαών στην ιμπεριαλιστική στρατηγική, στη σύγχρονη βαρβαρότητα, μία μπορεί να είναι στις συνθήκες που ζούμε:

Να ενώσουν τις δυνάμεις τους στον αγώνα κατά των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Να αντιπαλέψουν αποφασιστικά τις δυνάμεις του κεφαλαίου, σε όλα τα μέτωπα δράσης και παρέμβασής του: Στην οικονομία, στα κοινωνικά δικαιώματα, κατά των στρατιωτικών, οικονομικών και πολιτικών του επεμβάσεων. Η πάλη κατά της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας θα αποκτήσει τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα, μαζικότητα, συσπείρωση, θα αποσπάσει νίκες στο βαθμό που το κίνημα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της διαμορφώνει πολιτικά αιτήματα και όρους πάλης που καθορίζονται από την ιστορική θέση του ιμπεριαλισμού, ως ανώτατου σταδίου του καπιταλισμού που αναδεικνύει και την ιστορική αναγκαιότητα του περάσματος στο σοσιαλισμό.

Η ιμπεριαλιστική πολιτική έχει ιδιαίτερο στόχο το δικαίωμα του κάθε λαού να αποφασίζει ο ίδιος, χωρίς ξένες επεμβάσεις, το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα της χώρας του. Γι' αυτό και είναι ανάγκη να δυναμώσει η αλληλεγγύη προς τους λαούς που επιχειρούν την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, που παλεύουν και οραματίζονται να ανατρέψουν τον καπιταλισμό, να εγκαθιδρύσουν τη σοσιαλιστική εξουσία.

Ο αναγκαίος, εφικτός και διαφορετικός κόσμος για τους λαούς είναι ο σοσιαλισμός.

9.Ο ελληνικός καπιταλισμός, όπως επισήμαναν τα 15ο και 16ο Συνέδρια του Κόμματος, βρίσκεται στο ανώτατο, τελευταίο στάδιο της ανάπτυξής του, στην κρατικομονοπωλιακή βαθμίδα, και παραμένει σε ενδιάμεση και εξαρτημένη θέση στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Στην ΕΕ των "15" συνεχίζει να κατέχει μια από τις δύο κατώτερες θέσεις της. Στη διευρυμένη των "25" περνάει σε αναβαθμισμένη θέση. Εχει ισχυρές πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε μακροχρόνια βάση.

Ενισχύθηκαν βασικά γνωρίσματα του ιμπεριαλιστικού σταδίου του ελληνικού καπιταλισμού όπως: Η εξαγωγή κεφαλαίων στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά. Η συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις. Η συμμετοχή στο σχεδιασμό και προώθηση αντεργατικών και αντιλαϊκών κατευθύνσεων και μέτρων βασικών ιμπεριαλιστικών κέντρων και ενώσεων, όπως είναι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, ο ελληνικός καπιταλισμός υφίσταται τις συνέπειες των ανταγωνισμών, την όξυνση των αντιθέσεων και αντιφάσεων της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Ο ελληνικός καπιταλισμός εμφανίζεται πιο αναπτυγμένος από τον καπιταλισμό στα Βαλκάνια, ακόμα και από την Τουρκία. Περισσότερο αναπτυγμένος καπιταλισμός δε σημαίνει καπιταλισμός απαλλαγμένος από τις κρίσεις του, ούτε συνεπάγεται παγιωμένη θέση μεταξύ των καπιταλιστικών οικονομιών και κρατών.

Η σημερινή θέση του ελληνικού καπιταλισμού στα Βαλκάνια δεν είναι παγιωμένη μακροπρόθεσμα. Η Τουρκία διαθέτει προϋποθέσεις, όπως εσωτερική αγορά, στρατηγική θέση, για γρήγορη καπιταλιστική ανάπτυξη, την οποία ευνοεί και η προοπτική ένταξής της στην ΕΕ. Ορισμένες προϋποθέσεις για αναβάθμισή της στα καπιταλιστικά Βαλκάνια διαθέτει και η Ρουμανία. Η διεύρυνση της ΕΕ οξύνει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα ελληνικά βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα και τα αντίστοιχα προϊόντα της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας. Το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας είναι ήδη αρνητικό με την Ουγγαρία, την Τσεχία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία και μόνο λόγω της μεγάλης πλεονασματικότητάς του με τη Μάλτα και την Κύπρο εμφανίζεται αθροιστικά πλεονασματικό με τα νέα 10 κράτη - μέλη της ΕΕ.

Την περίοδο που μεσολάβησε από το 16ο Συνέδριο, ενισχύθηκε η εξαγωγή των εγχώριων κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις ιδιαίτερα στα Βαλκάνια, αλλά και στη Μέση Ανατολή, στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ακόμα και στην Κίνα. Η Ελλάδα φέρεται να κατέχει την πρώτη θέση σε άμεσες ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία, στην Αλβανία και την ΠΓΔΜ, ενώ σημαντικές είναι οι επενδύσεις στη Σερβία και τη Ρουμανία. Ανάμεσα στους ισχυρότερους εξαγωγείς κεφαλαίου από την Ελλάδα βρίσκονται τραπεζικοί και ισχυροί μεταποιητικοί βιομηχανικοί όμιλοι από τον κλάδο των τροφίμων, των βιομηχανικών ορυκτών, του μετάλλου, των πετρελαιοειδών, των τηλεπικοινωνιών και του εμπορίου.

Το 2003 το 65% των επιχειρηματικών κερδών συγκεντρώθηκε σε μια εικοσάδα κολοσσών που καλύπτουν όλους τους τομείς. Περίπου δώδεκα εγχώριοι μονοπωλιακοί όμιλοι ισχυροποιήθηκαν στην αντίστοιχη κλαδική ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά από την άποψη της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίων, της κερδοφορίας και του αντίστοιχου μεριδίου πωλήσεων. Η Ελλάδα κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο, το 46%, στον τραπεζικό τομέα στα Βαλκάνια, στην Τουρκία και την Κύπρο.

Η καπιταλιστική ανάπτυξη των βαλκανικών κρατών και η αρχικά μεγάλη καταστροφή των παραγωγικών τους δυνάμεων αποτέλεσαν ευνοϊκή διεθνή συγκυρία για την ανάπτυξη του ελληνικού καπιταλισμού. Ο ελληνικός καπιταλισμός αξιοποίησε την ανάγκη να συνδεθεί η ευρωπαϊκή καπιταλιστική αγορά με την Ανατολική Ευρώπη και τις ασιατικές πρώην Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ. Αρχικά, σε ανταγωνισμό με τον τουρκικό καπιταλισμό και στη συνέχεια σε σημαντικού βαθμού συνεργασία μαζί του, προώθησε τη θέση του στην ενεργειακή σύνδεση της Δυτικής Ευρώπης με τις πηγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, στις περιοχές αυτές.

Οι επιλογές της άρχουσας τάξης, στον τομέα της ενέργειας, εστιάζονται σε δύο αλληλοσυμπληρούμενες κατευθύνσεις: Στην προώθηση της "ανταγωνιστικής λειτουργίας της ενεργειακής αγοράς" και την "αναβάθμιση του ρόλου της χώρας στα ενεργειακά συστήματα της ΝΑ Ευρώπης, του Ευξείνου Πόντου και της Ανατολής Μεσογείου".

Σχεδιάζεται εναλλάξ λιμενική - χερσαία - λιμενική μεταφορική σύνδεση της Δυτικής Ευρώπης με την Ασία μέσω Ελλάδας με άξονα τη λιμενική - Εγνατία και η απευθείας λιμενική διασύνδεση Θεσσαλονίκης - Ταϊβάν - Κίνας.

Οι κατασκευές υποδομών στις μεταφορές και η εκμετάλλευση της γης θα συνεχίσουν να αποτελούν στόχους της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Αυτόν το στόχο θα υπηρετήσει και το Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ενώ προσφέρονται νέα κίνητρα για άμεσες ξένες επενδύσεις στον ίδιο τομέα, έστω και σε μικρότερο μέγεθος από ό,τι στην προηγούμενη περίοδο.

Το εφοπλιστικό κεφάλαιο διατήρησε την ισχυρή του θέση στην ευρωπαϊκή και διεθνή ναυτιλία. Αύξησε τη μεταφορική του ικανότητα και τα κέρδη του. Εγινε πιο επιθετικό. Από το εφοπλιστικό κεφάλαιο προβάλλεται η γραμμή της επιστροφής στο ελληνικό νηολόγιο, με όρο την επίσπευση νέων φιλοεφοπλιστικών, αντεργατικών μέτρων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του. Συνιστά εκείνο το τμήμα του εγχώριου κεφαλαίου που διαπραγματεύεται από θέση ισχύος στην ΕΕ, φέρνει στην επιφάνεια τις αντιθέσεις ανάμεσα στις ενώσεις του με τη διαχείριση που ασκείται από την ΕΕ.

Στο ελληνικό έδαφος λειτουργούν στρατηγικής σημασίας βάσεις των ΗΠΑ, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για την κατοχή του Ιράκ. Παρά τις εκάστοτε κυβερνητικές εξαγγελίες για μείωση των στρατιωτικών δαπανών, η Ελλάδα συμμετέχει άμεσα και έμμεσα στη στρατιωτικοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, στην εξαγωγή κεφαλαίων και πολέμων για το μοίρασμα των αγορών. Από γεωστρατηγική άποψη είναι περισσότερο συνδεμένη με την περιοχή, στην οποία μεταφέρεται το κέντρο των διεθνών αντιθέσεων, περιοχή στην οποία εκφράζεται διάρθρωση και αναδιάρθρωση συμμαχιών και αντίπαλων πόλων. Το Αιγαίο εντάσσεται στη ζώνη αυτή και προκαλεί το ενδιαφέρον των ΗΠΑ και της Τουρκίας, λόγω της γενικότερης σημασίας του στη συγκεκριμένη περιοχή. Η μείωση της στρατιωτικής θητείας δεν απηχεί διάθεση και επιλογή για μείωση της στρατιωτικοποίησης, αλλά μεταφορά του βάρους στη δημιουργία επαγγελματικού μισθοφορικού στρατού, ενταγμένου στις αντίστοιχες ΝΑΤΟικές επιλογές.

10. Η ελληνική οικονομία διατήρησε υψηλότερους ετήσιους αυξητικούς ρυθμούς του ΑΕΠ από τους αντίστοιχους μέσους της Ευρωζώνης, σε όλη την τετραετία. Ο κύκλος της καπιταλιστικής κρίσης για την ελληνική οικονομία δε συγχρονίστηκε με εκείνον της ΕΕ. Στις περισσότερες και μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ εκδηλώθηκε κρίση το 2003. Μεγάλο μέρος της συνολικής αύξησης του ΑΕΠ ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης των κατασκευών, λόγω των Ολυμπιακών Εργων και της Ενέργειας. Στις Κατασκευές ήδη περιορίστηκαν οι αυξητικοί ρυθμοί κατά το 2004.

Ταυτόχρονα, εκδηλώθηκε κρίση στη μεταποίηση, σε 13 από τους 22 κλάδους της, μεταξύ των οποίων είναι κλάδοι που εμφάνιζαν δυναμική ανάπτυξη μετά το 1994. Κρίση εκδηλώθηκε, για δεύτερη συνεχή χρονιά (2002 - 2004), στην παραγωγή κεφαλαιουχικών προϊόντων και επεκτάθηκε το 2003 στα ενδιάμεσα και τα διαρκή καταναλωτικά προϊόντα. Εκδηλώθηκε κρίση στις αερομεταφορές και τηλεπικοινωνίες.

Η ανεργία πήρε μαζικότερες διαστάσεις σε εξαγωγικούς μεταποιητικούς κλάδους χαμηλής οργανικής σύνθεσης κεφαλαίου, όπως είναι η κλωστοϋφαντουργία, ο ιματισμός, το δέρμα και σε ορισμένες περιοχές, με αποτέλεσμα, σ' αυτές να εμπεδώνεται η αντίληψη περί "αποβιομηχάνισης", και μάλιστα ως ιδιαίτερο ελληνικό φαινόμενο. Στην προκειμένη περίπτωση, πρέπει να παρθούν υπόψη η συνολική πορεία των δεικτών και η χωροταξική αναδιάρθρωση στη συγκέντρωση της παραγωγής και του εργατικού δυναμικού. Π.χ. αύξηση της συγκέντρωσης συνολικά στην Αττική, ενώ συρρίκνωση σε βιομηχανικές ζώνες στο Λαύριο, στη β΄ περιφέρεια του Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα. Ορισμένη συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγής συμβαίνει λόγω και της εξαγωγής κεφαλαίων και μεταφοράς παραγωγικών επενδύσεων, π.χ. από Μακεδονία, Πάτρα στα γειτονικά βαλκανικά κράτη με τη φθηνότερη εργατική δύναμη.

Η ενδοκλαδική αναδιάρθρωση της μεταποίησης, σε βάρος κλάδων όπως π.χ. της κλωστοϋφαντουργίας, της ένδυσης, του δέρματος, επήλθε από την άρση προστασίας της εγχώριας παραγωγής, με την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ και το σταδιακό άνοιγμα της ελληνικής αγοράς σε ανταγωνιστικά εμπορεύματα από τρίτες χώρες ύστερα από διμερείς συμφωνίες της ΕΕ με άλλες τελωνειακές ενώσεις, οι οποίες γίνονται για να προωθηθεί η διείσδυσή της στις αντίστοιχες περιοχές όπως: των Ασίας, Αφρικής, Λατινικής Αμερικής και συμφωνίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Η ελληνική βιομηχανία, ιδιαίτερα η μεταποίηση, βρέθηκε περισσότερο εκτεθειμένη στις νέες συνθήκες του καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Η συγκριτική καθυστέρηση της βιομηχανικής ανάπτυξης, το μικρό μέγεθος της ελληνικής οικονομίας, η κληρονομιά των στρατιωτικο - πολιτικών εξαρτήσεων του ελληνικού κράτους μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ και η διαμόρφωση ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς αποδυνάμωσαν την ανταγωνιστική θέση της. Η συγκριτική καθυστέρηση στην ανάπτυξη αρκετών κλάδων με υψηλή οργανική σύνθεση του κεφαλαίου και υψηλή προστιθέμενη αξία και κυρίως το μερίδιο της βιομηχανίας στο ΑΕΠ επιδεινώθηκε ακόμα και συγκριτικά με εκείνο της Πορτογαλίας.

Η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση σε ορισμένους βιομηχανικούς κλάδους, η ισχυροποίηση ορισμένων ομίλων δεν ήταν σε θέση να αντισταθμίσουν πλήρως τη συρρίκνωση άλλων βιομηχανικών κλάδων και την καταστροφή μικρότερων μονάδων.

Η μείωση του μεριδίου συμμετοχής στο συνολικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν και της απασχόλησης σε μεταποιητικούς κλάδους χαμηλής οργανικής σύνθεσης κεφαλαίου και στην αγροτική παραγωγή εναρμονίζονται με την ανάλογη γενική τάση του σύγχρονου αναπτυγμένου καπιταλισμού. Το ίδιο και η αύξηση σε άλλους βιομηχανικούς κλάδους και τομείς της οικονομίας, που χαρακτηρίζονται ως "υπηρεσίες".

Η αστική αντίληψη και στατιστική ερμηνεύει λαθεμένα την αύξηση της απασχόλησης και του μεριδίου της οικονομικής δραστηριότητας του τομέα που αποκαλείται "υπηρεσίες" στο συνολικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Εμφανίζεται, επίσης, ως στρέβλωση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, ως χαρακτηριστικό μικρότερων και σχετικά πιο καθυστερημένων καπιταλιστικών οικονομιών. Εκτός από το μεθοδολογικό λάθος να εντάσσονται στις υπηρεσίες οι κατ' εξοχήν βιομηχανικοί κλάδοι των μεταφορών και τηλεπικοινωνιών, η αύξηση της απασχόλησης στον τομέα των υπηρεσιών ακολουθεί, και στην Ελλάδα, την ανάλογη γενική τάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Ο τομέας υπηρεσιών στην Ελλάδα κατέχει μικρότερο μερίδιο στο ΑΕΠ από το ανάλογο στην ΕΕ: Το 59,5%, ενώ στην ΕΕ είναι 69,4%.

Προχώρησε με εντατικούς ρυθμούς η εμπορευματοποίηση της Παιδείας, του συστήματος Υγείας, Πρόνοιας, Κοινωνικής Ασφάλισης, των τομέων του Αθλητισμού και του Πολιτισμού.

Η αγροτική παραγωγή παρουσιάζει στασιμότητα. Στην περίοδο 1995 - 2003 η μέση ετήσια αύξηση της συνολικής ακαθάριστης αξίας της ήταν μηδενική. Αποτέλεσμα, η συμμετοχή του Ακαθάριστου Εθνικού Αγροτικού προϊόντος στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας να μειωθεί από 9,1% το 1995 στο 6% το 2003.

Η παρατεταμένη στασιμότητα της αγροτικής παραγωγής, που είναι θεσμικά κατοχυρωμένη με ποσοστώσεις και πρόστιμα συνυπευθυνότητας, σε συνδυασμό με την αύξηση των αναγκών της αγοράς σε αγροτικά προϊόντα, είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το έλλειμμα του αγροτικού εμπορικού ισοζυγίου. Αυξήθηκε η εξάρτηση σε ζωοκομικά προϊόντα κυρίως από την ΕΕ. Συνοδεύτηκε με τάση συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης της αγροτικής παραγωγής, ειδικά στους κλάδους που δε συνδέονται άμεσα με την αγροτική γη, όπως είναι η κτηνοτροφία.

Παραμένει μικρή η συγκέντρωση, σε σύγκριση με το μέσο όρο της ΕΕ των "15". Η παραγωγικότητα είναι ίση με το 44,6% του μέσου κοινοτικού όρου. Η γεωργική απασχόληση είναι τετραπλάσια του μέσου κοινοτικού όρου. Ο συνολικός όγκος της μισθωτής εργασίας, στην αγροτική οικονομία, είναι ίσος με το 47,3% του μέσου κοινοτικού όρου της ΕΕ των "15".

Κατά την εικοσαετία 1980 - 2000 ξεκληρίστηκαν 182.000 νοικοκυριά και ξεκίνησε από την ΑΤΕ η διαδικασία κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων για άλλα 70.000 νοικοκυριά. Τα μέτρα της κυβέρνησης της ΝΔ για τα αγροτιά χρέη δε λύνουν το πρόβλημα, δεν αναστέλλουν την τάση.

Η αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και οι συμφωνίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου θα επιταχύνουν και τους ρυθμούς συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης στην ελληνική και κοινοτική γεωργία, αλλά γενικά θα υστερεί ως προς το βαθμό ανάπτυξης της καπιταλιστικής συγκέντρωσης στις ΗΠΑ.

Η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη δυσκόλεψε τη χρησιμοποίηση της νομισματικής πολιτικής στη δημοσιονομική διαχείριση. Τα αποτελέσματα της δημοσιονομικής διαχείρισης επιδεινώθηκαν, τάση που εμφανίζεται ακόμη και στις μεγαλύτερες και ισχυρότερες οικονομίες της ΕΕ.

Εντείνεται η εισαγωγή εμπορευμάτων από τις αγορές χωρών της Ανατολής και της Δύσης, με τις γενικότερες συμφωνίες απελευθέρωσης αγορών. Οξύνονται τα προβλήματα που σχετίζονται με τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος.

Η πορεία της ελληνικής καπιταλιστικής ανάπτυξης και οι αντίστοιχες εξελίξεις στην ΕΕ επιβεβαιώνουν ότι τα συνθήματα περί "σύγκλισης" και "ισχυρής Ελλάδας" στο σκληρό πυρήνα της κοινότητας είναι παραπλανητικά. Η ανισόμετρη ανάπτυξη στα πλαίσια της ΕΕ είναι αναπόσπαστο στοιχείο του καπιταλιστικού της χαρακτήρα.

Ο κύριος στόχος του ελληνικού αστικού κράτους είναι να επωφεληθεί το μεγάλο εγχώριο κεφάλαιο στη διεθνή καπιταλιστική αγορά, έστω και αν προκύπτουν μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές δυσχέρειες. Ακόμα και αν επακόλουθο είναι η καταστροφή μικρότερων και λιγότερο ανταγωνιστικών τμημάτων του εγχώριου κεφαλαίου.

Κατά την τελευταία 5ετία, η μισθωτή εργασία και οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό είναι οι κατηγορίες με αυξητική μεταβολή. Επιπλέον η μισθωτή εργασία είναι η μόνη κατηγορία που παρουσίασε συνεχή αυξητική μεταβολή. Η συμμετοχή της φτάνει το 59,5% της συνολικής απασχόλησης και ξεπέρασε τα 2.430.000 εκατομμύρια εργαζόμενους. Η μεγάλη πλειοψηφία των μισθωτών ανήκει στην εργατική τάξη, στην οποία συμπεριλαμβάνονται και οι άνεργοι και οι μετανάστες.

Οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό μειώθηκαν κατά 27,5 χιλιάδες το 2003 δηλαδή κατά 2,65% σε σύγκριση με το 1998, παρ' όλο που η ετήσια μείωσή τους ανακόπηκε στη διετία 2002 - 2003. Στο χρονικό διάστημα 1998 - 2003 τάση μείωσης παρουσίασαν και οι βοηθοί σε οικογενειακή επιχείρηση κατά 106,6 χιλιάδες, δηλαδή 23,4%. Μικρή άνοδο παρουσίασαν οι αυτοαπασχολούμενο με προσωπικό, κατά 4,8 χιλιάδες, δηλαδή 1,6%.

Η συνολική απασχόληση παρουσίασε το 2003, σε σύγκριση με το 1998, μικρή άνοδο κατά 105,3 χιλιάδες ή 2%.

Η μερική μισθωτή απασχόληση ξεπερνάει το 11% στον ιδιωτικό τομέα.

Η γεωργική απασχόληση μεταξύ των δύο απογραφών 1991 και 1999 - 2000 μειώθηκε κατά 14,6%.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της τελευταίας 15ετίας για την ελληνική οικονομία αποτελεί το ρεύμα των οικονομικών μεταναστών.

Η ανεργία διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα. •επέρασε, με βάση πρόσφατα στοιχεία το 12%. Πήρε μαζικότερες διαστάσεις σε παραδοσιακούς βιομηχανικούς κλάδους και περιοχές, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται μια μονόπλευρη και στρεβλή αντίληψη των εξελίξεων. Η συγκέντρωση της απασχόλησης στη βιομηχανία και κυρίως στη μεταποίηση παρουσίασε απόλυτη και σχετική μείωση κατά 27.000 ή 10,5% το 2000 σε σύγκριση με το 1994.

Η αντιλαϊκή πολιτική στην αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων αγκαλιάζει ήδη και το δημόσιο τομέα στην Ελλάδα. Υπάρχουν διαφορετικές ταχύτητες εργαζομένων: Μόνιμοι, τμήμα μονίμων που συμμετέχει σε προγράμματα μόνιμης διαχείρισης των ΚΠΣ με υψηλότερες αμοιβές, συμβασιούχοι 8 μηνών, ενώ θεσμοθετείται η μερική - προσωρινή απασχόληση.

Η αναδιάρθρωση του Δημοσίου απαιτεί ένα μικρότερο αριθμό καλοπληρωμένων δημόσιων υπαλλήλων, ικανών να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες της ευρωενωσιακής αγοράς. Παράλληλα, χρειάζεται μεγαλύτερη θεσμική ευελιξία, ώστε η διοικητική μηχανή να χρησιμοποιεί φθηνότερους εργαζομένους ή και να δίνει εργασίες στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Συνδέεται, επίσης, με τον εκσυγχρονισμό των κατασταλτικών κρατικών μηχανισμών, με ένταση της αστυνόμευσης και της επίθεσης στα αστικά δικαιώματα και ελευθερίες. Συμβαδίζει με εκσυγχρονισμούς σε διοικητικές και χρηματοπιστωτικές λειτουργίες, αναγκαίες για την κίνηση του κεφαλαίου στις αγορές.

Μερικά από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά επιδείνωσης της θέσης των εργατικών και λαϊκών δυνάμεων, στην κατά τα άλλα ευημερούσα για το κεφάλαιο ελληνική οικονομία είναι: Η νέα υποβάθμιση στη δημόσια Υγεία και Παιδεία και στην Κοινωνική Ασφάλιση, εξαιτίας της μεγαλύτερης εμπορευματοποίησης των αντίστοιχων τομέων. Ο περιορισμός του στοιχειώδους κοινωνικού ελέγχου τιμών στη λαϊκή κατανάλωση ενέργειας, ύδρευσης, στις τηλεπικοινωνίες και τις μαζικές μεταφορές με τις ιδιωτικοποιήσεις και το μεγάλο κόστος των μεταφορικών και Ολυμπιακών έργων, εξαιτίας των κακοτεχνιών και καθυστερήσεων. Η ενσωμάτωση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προωθούν άμεσα την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, την εμπορευματοποίηση της κοινωνικής πολιτικής, των τοπικών έργων. Η ένταση της εκμετάλλευσης με τη δυσμενή διευθέτηση του συνολικού χρόνου της μισθωτής εργασίας και της πληρωμής της. Η αβεβαιότητα για την απασχόληση, τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας.

Η αρνητική κατάσταση καταγράφεται και στην εικόνα που δίνουν οι κοινωνικοί δείκτες της αστικής στατιστικής π.χ. στο όριο φτώχειας, στην παρατεταμένη φτώχεια, στη σχέση ιδιωτικών και δημόσιων δαπανών στην Παιδεία και την Υγεία, στο διαθέσιμο εισόδημα, στο συγκριτικό επίπεδο της ακρίβειας, στην υπερχρέωση των λαϊκών οικογενειών.

Η πορεία της ελληνικής καπιταλιστικής ανάπτυξης εκφράζει μια σαφή τάση να υποβαθμιστεί το λαϊκό εισόδημα και οι συνθήκες εργασίας, διαβίωσης, συγκριτικά με τις δυνατότητες της παραγωγής, της επιστημονικοτεχνικής εξέλιξης και τις σύγχρονες ανάγκες που διαμορφώνουν. Εκδηλώνεται και στην Ελλάδα η γενική τάση, ιδιαίτερα με την προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, να επιδεινώνεται, σχετικά και απόλυτα, η θέση της εργατικής τάξης και σημαντικού μέρους των μεσαίων στρωμάτων.

11. Στο διάστημα που μεσολάβησε από το 16ο Συνέδριο, επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις του ΚΚΕ για το χαρακτήρα και τη στρατηγική των αστικών κομμάτων εξουσίας, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Και τα δύο κόμματα υπηρετούν και προωθούν τα συμφέροντα των μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Η αποδυνάμωση της ιδεολογικής και πολιτικής επιρροής των κομμάτων αυτών, ιδιαίτερα στην εργατική τάξη και τη νεολαία, αποτελεί σοβαρή προϋπόθεση για την αλλαγή συσχετισμού και τη δημιουργία του ΑΑΔΜ.

Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ υπηρέτησαν και υπηρετούν την κερδοφορία του κεφαλαίου. Επιδιώκουν να διαχειρίζονται τα προβλήματα που προκαλεί η επιδείνωση των συνθηκών δουλιάς και ζωής της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, με τρόπο τέτοιο ώστε, από τη μια μεριά να μη δυσκολεύεται η γενικότερη στρατηγική τους και από την άλλη, να κρατούν υπό έλεγχο τη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Κατά τις τρεις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, τις τοπικές εκλογές του 2002, τις βουλευτικές και ευρωβουλευτικές του 2003, η λαϊκή δυσαρέσκεια εκδηλώθηκε με μη υπερψήφιση του ΠΑΣΟΚ. Το μεγαλύτερο μέρος της στράφηκε υπέρ της ΝΔ.

Η ΝΔ συναντά δυσκολίες στην ταχύτερη πραγματοποίηση των σχεδίων της. Η προσέλκυση ξένων κεφαλαίων δυσκολεύεται από την απαίτηση που το ξένο κεφάλαιο προβάλλει για ταχύτερες, αντιδραστικότερες αναδιαρθρώσεις στον τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης, των εργασιακών σχέσεων. Η ΝΔ προβληματίζεται πώς θα κατοχυρώσει την εκλογική της νίκη και θα διασκεδάσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Προβάλλει ένα παραπλανητικό κοινωνικό προφίλ, με στόχο να αναπτύξει την επιρροή της στο "κεντροαριστερό" πολιτικό ρεύμα, χωρίς βεβαίως να χάνει τον αστικό φιλελεύθερο χαρακτήρα της. Ανεξάρτητα από την τακτική που θα ακολουθήσει, αξιοποιεί το οπλοστάσιο του θεσμικού πλαισίου και τα αποτελέσματα της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, για να συνεχίσει την ίδια γραμμή πλεύσης.

Το ΠΑΣΟΚ, το οποίο άσκησε με συνέπεια επί μια 10ετία φιλελεύθερη πολιτική, συναντά σήμερα, ως αξιωματική αντιπολίτευση, ανάλογες δυσχέρειες. Η κρίση που εμφανίζεται στο ΠΑΣΟΚ δεν οφείλεται μόνο στην απώλεια της κυβερνητικής εξουσίας. Εχει ιδεολογικοπολιτικό χαρακτήρα. Το πρόγραμμά του και ο χαρακτήρας του είναι αστικός φιλελεύθερος, πράγμα που του στερεί τη δυνατότητα να προβάλλει στρατηγικές διαφορές με τη ΝΔ.

Η αποκαλούμενη κοινωνική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, και της ΝΔ, εξαντλείται σε μια κυρίως επιλογή: Μέσω της κρατικής παρέμβασης - ανάλογα και με την πίεση που δέχεται από το λαϊκό κίνημα - να θέτει για ένα μικρότερο ή λίγο μεγαλύτερο διάστημα ένα όριο στην έσχατη εξαθλίωση, με ετεροχρονισμένες αυξήσεις και συντάξεις πείνας και ΕΚΑΣ. Διατηρεί ένα υποβαθμισμένο - εξαθλιωμένο σε ορισμένες περιπτώσεις - ημιδημόσιο σύστημα υγείας, κοινωνικής πολιτικής γενικότερα, στο οποίο αναγκαστικά προσφεύγουν τα πιο κακοπληρωμένα, κακοσυνταξιοδοτημένα και άνεργα τμήματα της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Διατηρεί ένα περιορισμένο, αναχρονιστικό σύστημα Παιδείας, το οποίο τροφοδοτεί και διασυνδέεται άμεσα με το ιδιωτικό κεφάλαιο και εξυπηρετεί τα σχέδια για φτηνή εργατική δύναμη.

Τα κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, εναλλασσόμενα στην κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση, καλλιεργούν συστηματικά αυταπάτες, εξαγοράζουν και εκβιάζουν συνειδήσεις, προβάλλοντας τον "κοινωνικό χαρακτήρα" μιας αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής.

Οι προσαρμογές που κάνουν, όπως π.χ. η ετεροχρονισμένη αύξηση του αφορολόγητου ορίου για τους μισθωτούς και συνταξιούχους, έρχονται καθυστερημένα, κάτω από την πίεση των λαϊκών αγώνων και εκλογικών συγκυριών, και τελικά είναι αναγκαίες για την ίδια τη λειτουργία του συστήματος. Κατά κανόνα, συνοδεύονται από αντεργατικές επεμβάσεις στην κλίμακα της φορολογίας. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αναιρείται και η όποια βραχυπρόθεσμα θετική επίπτωση στο διαθέσιμο λαϊκό εισόδημα. Συνοδεύονται, μάλιστα με ουσιαστικές απαλλαγές και ενισχύσεις του μεγάλου κεφαλαίου. Οχι μόνο δεν αμβλύνουν αλλά τελικά οξύνουν τις ταξικές αντιθέσεις.

Ο Συνασπισμός αναδιατυπώνει παλιές σοσιαλδημοκρατικές θέσεις, στηρίζει την ιμπεριαλιστική πολιτική της ΕΕ. Ως πολιτικός φορέας του οπορτουνισμού, παρά τη στήριξη που είχε στη διάρκεια της 10ετίας, δεν πέτυχε το διακηρυγμένο στόχο του να αυξήσει την πολιτική του επιρροή σε βάρος του ΚΚΕ, ή να ασκήσει πίεση στον πολιτικό προσανατολισμό του. Το αποτέλεσμα των εκλογικών αναμετρήσεων του 2004 όξυνε τις αντιθέσεις ανάμεσα στις εσωτερικές του τάσεις. Η όξυνση της αντιπαράθεσης αγκαλιάζει τα θέματα της λειτουργίας του, το χαρακτήρα της πολιτικής του πρότασης, αν δηλαδή θα κινηθεί στη γραμμή της κλασικής σοσιαλδημοκρατίας ή του σύγχρονου σοσιαλδημοκρατικού φιλελευθερισμού, στην πολιτική συμμαχιών.

Το ΛΑΟΣ εμφανίζεται σήμερα ως πολιτικός εκφραστής εθνικιστικών και ξενοφοβικών ρατσιστικών απόψεων.

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οποιαδήποτε πολιτική διαχείρισης και αν εφαρμόστηκε στον ελληνικό και παγκόσμιο καπιταλισμό, περισσότερο ή λιγότερο φιλελεύθερη ή κεϋνσιανή μακροπρόθεσμα δεν απαλλάσσει την καπιταλιστική οικονομία από την κρίση.

12.Το ΚΚΕ βρέθηκε, σε όλη την πορεία της ανασυγκρότησης, ύστερα από την κρίση του '91, και ειδικότερα μετά το 16ο Συνέδριο, καθημερινά αντιμέτωπο με αντίξοες και ως ένα βαθμό πρωτόγνωρες συνθήκες. Κατέκτησε, όμως, με το σπαθί του, συνεχή αυτοτελή πολιτική παρουσία και δράση με εφόδιο την επεξεργασμένη στρατηγική του και την επιβεβαιωμένη, στη ζωή, πολιτική του. Την ετοιμότητά του να υπερασπίζεται τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, όλων των εργαζομένων.

Κατάφερε, το κυριότερο, να σταθεί όρθιο. Να ασκήσει σοβαρή επίδραση, με τον πρωτοποριακό του ρόλο, στην οργάνωση των κοινωνικών αγώνων. Να εμποδίσει τη γενική υποχώρηση του κινήματος, την καθολική αλλοτρίωση συνειδήσεων.

Μετά το 16ο Συνέδριο, το ΚΚΕ είχε πιο έντονη πολιτική παρέμβαση. Ασκησε μεγαλύτερη επίδραση στις γραμμές του μαζικού κινήματος, σε μια ευρύτερη περιοχή θεμάτων, σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Με την παρουσία και τη δράση του, ανέδειξε τη διασύνδεση που αντικειμενικά υπάρχει ανάμεσα στα οικονομικά, κοινωνικά και δημοκρατικά προβλήματα του λαού με τις πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις της χώρας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Τις απειλές για την εδαφική ακεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Ανέδειξε και πρόβαλε το πραγματικό περιεχόμενο του πατριωτισμού και διεθνισμού, σε αντίθεση με τον εθνικισμό και τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου. Αντιτάχτηκε στην προσπάθεια να πολτοποιηθεί και να εξαφανιστεί στη λαϊκή συνείδηση η αγωνιστική και πολιτιστική κληρονομιά που διαπαιδαγωγεί, διδάσκει και παραδειγματίζει.

Εκανε ορισμένα βήματα να παρέμβει σε θέματα που υστερούσε, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όπως είναι ζητήματα Πολιτισμού και Αθλητισμού, μεγάλων έργων, θέματα που σχετίζονταν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Προχώρησε σε ανοιχτές πολιτικές πρωτοβουλίες για συσπειρώσεις και μέτωπα συμμαχίας που δημιουργούν δυνατότητες και προϋποθέσεις στην πορεία για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ. Στήριξε ή πήρε πρωτοβουλίες, για να εκφραστεί η κοινή δράση και συμπαράταξη για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, όταν οι κυβερνήσεις προχωρούσαν σε νέα μέτρα κατά των εργαζομένων. Ανάλογες πρωτοβουλίες πήρε και στις εκλογικές αναμετρήσεις με τη μορφή διευρυμένων ψηφοδελτίων και επιτροπών στήριξης.

Οι συσπειρώσεις στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, στην αγροτιά, στον αντιπολεμικό αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, για τις δημοκρατικές ελευθερίες κατά της στρατηγικής του προληπτικού αντιτρομοκρατικού αγώνα και των τρομονόμων αποτέλεσαν σημαντικές εστίες αντίστασης και κοινής δράσης ριζοσπαστικών δυνάμεων. Εγιναν αντίβαρο στις συμβιβασμένες ηγεσίες που κυριαρχούν στα ηγετικά όργανα του κινήματος. Συνέβαλαν στη κοινή δράση δυνάμεων που ανήκουν σε διαφορετικά κόμματα.

Οι συσπειρώσεις δεν είχαν όλες την ίδια ανάπτυξη, δυναμική και συνέχεια. Δε διέπονται από συστηματικό προγραμματισμό και σχεδιασμό και σταθερή προσπάθεια διεύρυνσης των γραμμών τους. Σε μεγάλο βαθμό βαραίνει το γεγονός ότι λαϊκές δυνάμεις που βρίσκονται σε πορεία διεργασίας συνειδήσεων, δεν έχουν απεγκλωβιστεί από το βάρος που ασκεί ο αρνητικός συσχετισμός δύναμης. Δεν έχουν υιοθετήσει ακόμα, στο βαθμό που χρειάζεται, τη λογική της σύγκρουσης και ρήξης. Δεν έχουν κατανοήσει ή πεισθεί για τον κινηματικό χαρακτήρα των συσπειρώσεων, την κινηματική διαδικασία μέσα από την οποία θα προκύψει η συγκρότηση του ΑΑΔΜ.

Σε μερικές περιπτώσεις οι συσπειρώσεις στη βάση έγιναν με πρόχειρο τρόπο, κάτω από το βάρος και την πίεση που ασκεί ο εκλογικός αγώνας, π.χ. στις τοπικές εκλογές.

Η πολιτική συμμαχιών και συσπειρώσεων του ΚΚΕ στα επιμέρους μέτωπα πάλης, συνάντησε την αντίδραση και την παρέμβαση των άλλων πολιτικών δυνάμεων, που αντιστρατεύονται συμμαχίες, οι οποίες έρχονται ή μπορεί στην πορεία να έλθουν σε πλήρη αντίθεση και ρήξη με την κυρίαρχη πολιτική, με την πολιτική της ΕΕ. Η παρέμβαση αυτή προκάλεσε συγχύσεις, καλλιέργησε αυταπάτες σε αγωνιστές και ριζοσπάστες για το ποια συμμαχία χρειάζεται και για ποιο σκοπό.

Το Κόμμα αντιμετώπισε την επίθεση αυτή, ανοίγοντας ιδεολογικοπολιτικό μέτωπο με βάση τους δύο δρόμους εξέλιξης και ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας: Το δρόμο, που υπηρετεί τα συμφέροντα των πολυεθνικών, των καπιταλιστών, της ενσωμάτωσης και υποταγής στις αντεργατικές αντιλαϊκές επιλογές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Και το δρόμο της συγκρότησης του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου πάλης, που μπορεί να δώσει προοπτική στην εργατική τάξη, στα μικρομεσαία λαϊκά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου και τη νεολαία.

Δυσκόλεψε, επίσης, το γεγονός ότι οι πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις του Κόμματος στο μέτωπο της συσπείρωσης δυνάμεων και συμμαχίας δεν είχαν, σε αρκετές περιπτώσεις, τη σε μόνιμη βάση απαιτούμενη στήριξη από τα κάτω, από τα τοπικά καθοδηγητικά όργανα και τις ΚΟΒ. Είχαν περιστασιακή στήριξη. Δεν εντάχτηκαν δηλαδή σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Περιορίστηκαν να υπηρετούν τις ανάγκες της επικαιρότητας ή συγκυρίας. Το πρόβλημα αυτό δεν ξεκινά από τα κάτω. Αντανακλά καθοδηγητική αδυναμία, στο επίπεδο της ΚΕ και ιδιαίτερα των Οργανώσεων Πόλεων και Περιοχών, των νομαρχιακών οργάνων. Βελτίωση σαφώς υπάρχει τα τελευταία χρόνια, όμως αυτή δεν ανταποκρίνεται στη συνθετότητα και τη σημασία του καθήκοντος αυτού.

Το Κόμμα ανέπτυξε και σταδιακά δυνάμωσε το ιδεολογικοπολιτικό μέτωπο απέναντι στο ρεύμα συναίνεσης και ηττοπάθειας. Απέναντι στο νέο κύμα οπορτουνισμού, ο οποίος, όπως ήταν επόμενο, στηρίχτηκε και στηρίζεται ολόπλευρα από τους μηχανισμούς και τα κόμματα της αστικής τάξης, από το διεθνή ιμπεριαλισμό και τους μηχανισμούς του, ως ανάχωμα στην ανάπτυξη αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής αντικαπιταλιστικής συνείδησης.

Οσο δυνάμωνε η ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση του Κόμματος τόσο δυνάμωνε, σε σύγκριση με το παρελθόν, η εμβέλεια της πολιτικής του πρότασης.

Το Κόμμα άνοιξε ιδεολογικοπολιτικό μέτωπο με τις αντιδραστικές και ουτοπικές θεωρίες και απόψεις για το "εθνικό όραμα" της "σύγκλισης", της "ισχυρής Ελλάδας στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ", για την "ανταγωνιστικότητα". Αυτές οι απόψεις παραγνωρίζουν συνειδητά το νόμο της ανισόμετρης ανάπτυξης, τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, τις σχέσεις ανισοτιμίας που οικοδομούνται στα πλαίσια του διεθνούς ιμπεριαλισμού και των περιφερειακών διακρατικών ενώσεών του. Εχουν στόχο να εγκλωβίσουν τις λαϊκές δυνάμεις, να αφοπλίσουν την ταξική πάλη.

Βήμα το βήμα, όλα αυτά τα χρόνια, μελέτησε και έζησε από κοντά τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις. Δυνάμωσε σταδιακά τις προσπάθειές του στην επεξεργασία των θέσεων και των προτάσεών του στα πιο βασικά και συνάμα επίκαιρα πολιτικά, οικονομικά κοινωνικά προβλήματα.

Γενίκευσε, σε σχετικά ικανοποιητικό βαθμό από ταξική σκοπιά, τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις, την τακτική και τις επιδιώξεις της άρχουσας τάξης για προσαρμογές στο αστικό πολιτικό σύστημα, ώστε να διατηρηθεί η ικανότητα ενσωμάτωσης λαϊκών μαζών και κινημάτων. Σημαντικές πολιτικές θέσεις του Κόμματος για την ΕΕ, τον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό και τον πόλεμο ασκούν επιρροή και στη βάση των άλλων πολιτικών κομμάτων. Διευρύνθηκε ο κύκλος επιρροής του Κόμματος, αρχίζει και γίνεται ορατός ο ριζοσπαστικός πόλος χειραφέτησης. Εχει, δηλαδή, διαμορφωθεί πιο διακριτά μια καλή βάση για συνέχιση και κυρίως για ανάπτυξη των συσπειρώσεων και της κοινής δράσης. Εκτιμήσεις και προβλέψεις που σε ανύποπτο χρόνο υπογραμμίζαμε, για το βιοτικό επίπεδο του λαού και τις δημοκρατικές ελευθερίες, για την πορεία της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας, για τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, για το χαρακτήρα και τις επιλογές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, έχουν απήχηση, προβληματίζουν ευρύτερα.

Μετά το 16ο Συνέδριο, ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια, το ΚΚΕ με σταθερότητα και τόλμη, άνοιξε πιο πλατιά, μπροστά στον ελληνικό λαό το θέμα της πάλης για τη λαϊκή εξουσία και οικονομία, για την ανάγκη να αποδεσμευτεί η χώρα από την ΕΕ. Το θέμα της κοινωνικοποίησης των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, το θέμα του λαϊκού συνεταιρισμού. Tο ζήτημα του άλλου δρόμου ενότητας της Ευρώπης, της Ευρώπης των λαϊκών δικαιωμάτων, του σοσιαλισμού.

Κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να στηριχτεί η αντίστοιχη πορεία ανασυγκρότησης, ανάκαμψης της ΚΝΕ, η οποία δέχτηκε συντριπτικό χτύπημα από τις συνέπειες της κρίσης του Κόμματος. Η ΚΝΕ σήμερα έχει μαζικοποιηθεί. Η δράση της αποτελεί θετικό πολιτικό στοιχείο για το λαϊκό, ιδιαίτερα το νεολαιίστικο κίνημα της χώρας μας.

Ο θετικός ρόλος του ΚΚΕ επεκτάθηκε και στο γενικότερο πεδίο των ιδεών, των αξιών, των οραμάτων. Και αυτό σε μια περίοδο που η μοιρολατρία, η σύγχυση, ο φόβος, η έλλειψη αυτοπεποίθησης στη λαϊκή δύναμη, η διστακτικότητα για καθολική αναμέτρηση και γενικευμένη ρήξη, βάζουν σοβαρά εμπόδια στην ανάπτυξη και όξυνση της ταξικής πάλης.

Το ΚΚΕ συνδύασε τη δράση του στο εθνικό πεδίο με ενεργητική παρέμβαση και πρωτοβουλιακή δράση στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Με την καθιέρωση ετήσιων διεθνών Συναντήσεων Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων. Με ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, με την άμεση επαφή και συμμετοχή του σε διεθνείς κινητοποιήσεις.

Το Κόμμα έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην ανάπτυξη διεκδικητικού κινήματος αλληλεγγύης σε λαούς που υποφέρουν από την ιμπεριαλιστική επίθεση και παρέμβαση. Εδωσε βάρος στην υποστήριξη της επίλυσης του Κυπριακού ως διεθνούς προβλήματος εισβολής και κατοχής και όχι ως προβλήματος που αφορά στις δύο κοινότητες. Αντιτάχτηκε στο σχέδιο Ανάν, υποστηρίζοντας την ομοσπονδιακή διζωνική δικοινοτική λύση με μία και μόνη κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα. Στάθηκε αλληλέγγυο στον ηρωικό αγώνα του παλαιστινιακού λαού για τη δημιουργία του δικού του ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Με αφετηρία τα πρώτα συμπεράσματα και κατευθύνσεις για τις αντικειμενικές και υποκειμενικές αιτίες και παράγοντες που οδήγησαν στην ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη, που διατυπώθηκαν στην Πανελλαδική Κομματική Συνδιάσκεψη του 1995, υπερασπίστηκε την προσπάθεια οικοδόμησης του σοσιαλισμού τον 20ό αιώνα, την προσφορά του στις εργατικές κατακτήσεις, στην πάλη για την ειρήνη, στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα. Ταυτόχρονα, ανάδειξε λάθη και παρεκκλίσεις που έγιναν και συνέβαλαν στη νίκη της αντεπανάστασης σε συνθήκες πάντα ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης.

Η απαίτηση για ολόπλευρη ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική ισχυροποίηση του Κόμματος παραμένει σήμερα ως καθήκον που δεν έχει εκπληρωθεί, με βάση τόσο τις αρχικές κατευθύνσεις της ανασυγκρότησης, όσο και τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις των σύγχρονων εξελίξεων.

13.Το 14ο Συνέδριο υπογράμμιζε ότι η πορεία ανασυγκρότησης του Κόμματος πρέπει να κατανοείται ως μια σύνθετη και επίπονη διαδικασία στον οργανωτικό, πολιτικό, ιδεολογικό τομέα. Το καθήκον της ανασυγκρότησης δεν αποσκοπούσε απλά να πέσει η αυλαία της κρίσης. Πολύ περισσότερο δε στόχευε στην επιστροφή του Κόμματος στην προ του 1989 - '91 κατάσταση. Εθετε το ζήτημα της ισχυροποίησης του Κόμματος και της ανάγκης να ανταποκρίνεται στη νέα κατάσταση, στις νέες ανάγκες. Εμπαινε πιο επιτακτικά και οξυμένα η ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με την εργατική τάξη, η συσπείρωση κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων, η ανάπτυξη της ταξικής πάλης, η άνοδος της πολιτικής συνείδησης των λαϊκών μαζών.

Το 16ο Συνέδριο, ανέδειξε ως ζήτημα κρίσιμης σημασίας, για την ανοδική πορεία του Κόμματος, την ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική δουλιά στην εργατική τάξη και τη νεολαία, γενικότερα στις νεότερες ηλικίες. Αποφάσισε την αναδιάταξη δυνάμεων και ΚΟΒ, ώστε να συγκεντρωθούν και να δράσουν όλες οι δυνάμεις προσανατολισμένα στην εργατική τάξη, στους κλάδους, στα εργοστάσια, στο κίνημα Παιδείας, σε τομείς στρατηγικής σημασίας. Το άπλωμα της δράσης στο σύνολο του εργαζόμενου λαού, προϋπέθετε και προϋποθέτει να μπουν στέρεα θεμέλια στο εργατικό και νεολαιίστικο κίνημα.

Θετικές προσπάθειες έγιναν, αποτελέσματα και στους δύο αυτούς τομείς υπάρχουν. Ωστόσο όμως, ακόμα δεν έχουμε εξασφαλίσει σταθερό προσανατολισμό ιδεολογικής και πολιτικής δράσης, κομματικής οικοδόμησης στα δύο αυτά καίρια μέτωπα. Αυτές οι σοβαρές ελλείψεις στον προσανατολισμό έπαιξαν ανασταλτικό ρόλο στη μεγαλύτερη ισχυροποίηση του Κόμματος, στην ικανότητά του για τη μαζική δράση, στη μεγαλύτερη πρόοδο στη γενικότερη επιρροή του. Οι διαρροές που είχε το Κόμμα στη διάρκεια και τα πρώτα χρόνια μετά την κρίση, ανακόπηκαν. Είναι ανάγκη να αυξηθούν οι στρατολογίες, να βελτιωθεί η κοινωνική σύνθεση στο Κόμμα και τα όργανα. Να αναπτυχτούν ΚΟΒ σε εργασιακούς χώρους. Σε ορισμένες κομματικές οργανώσεις, ιδιαίτερα της υπαίθρου, υπάρχει ανάγκη να βελτιωθεί η ηλικιακή σύνθεση. Οσο πιο γρήγορα ξεπεραστούν οι καθυστερήσεις στη δράση μας στη νεολαία τόσο πιο γρήγορα θα μπει και νέο αίμα στο Κόμμα, θα γίνεται φυσιολογική ανανέωση με διατήρηση της συνέχειας και της διαδοχικής πείρας.

Οι καθυστερήσεις στην εργατική δουλιά και στη νεολαία δυσκόλεψαν την κατάκτηση ενός ψηλότερου επιπέδου μαχητικότητας και κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης.

Σε όλη την πορεία ανασυγκρότησης, και ιδιαίτερα μετά το 16ο Συνέδριο, αναδείχτηκαν στελέχη πιο ώριμα και έμπειρα στις σύγχρονες ανάγκες καθοδήγησης. Εχουν δυνατότητες να αναπτυχτούν και να στηρίξουν την πορεία ισχυροποίησης του Κόμματος. Ταυτόχρονα, εμφανίζεται και ένας αριθμός στελεχών που μένουν πίσω. Δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις σημερινές απαιτήσεις, δείχνουν φαινόμενα υποχώρησης και κόπωσης. Ενας αριθμός στελεχών και μελών δείχνει μειωμένη μαχητικότητα, τάσεις υποχώρησης. Διακατέχεται από πνεύμα τυπικότητας και ρουτίνας.

Βεβαίως όχι μόνο από το 14ο Συνέδριο, αλλά και από το 16ο Συνέδριο, υπάρχει βελτίωση της καθοδηγητικής δουλιάς από την πλευρά της ΚΕ, από τα καθοδηγητικά όργανα. Ομως, εκτιμώντας τα πράγματα με την απόσταση χρόνου που μας χωρίζει, κρίνεται ανεπαρκής, σε σχέση με τις απαιτήσεις, με αποτέλεσμα να διατηρούνται και να αναπαράγονται προβλήματα με αντίκτυπο στο επίπεδο της ΚΟΒ. Η ΚΟΒ δε λειτουργεί με ένα δικό της προγραμματισμό δράσης που προκύπτει από τη γενική στρατηγική του Κόμματος, εξειδικευμένο στις συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και ανάγκες του χώρου. Σε μεγάλο μέρος η δράση των ΚΟΒ καθορίζεται από τις ιδιαίτερες τοπικές ανάγκες, σε ορισμένες περιπτώσεις από την επικαιρότητα, με αδύνατο σημείο ότι δε συνδέεται αυτή η δράση με έναν μακρόπνοο προγραμματισμό, που δίνει προοπτική.

Το περιεχόμενο δουλιάς των ΚΟΒ δεν είναι πολύπλευρο και πολυμέτωπο, δε συνδυάζει αρμονικά τον ιδεολογικοπολιτικό, μαζικό και οργανωτικό τομέα. Είναι φτωχό, χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα, καμπανιακό στιλ. Λείπει το πνεύμα πρωτοβουλίας. Εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από πρακτικισμό και στερεοτυπία.

Η συλλογική πείρα του Κόμματος, οι θέσεις του και οι επεξεργασίες του στα διάφορα ζητήματα δεν αποτελούν κτήμα των μελών του Κόμματος. Δύσκολα αξιοποιούνται, δεν αποτελούν εφόδιο στη δράση των ΚΟΒ. Από εδώ προκύπτουν φαινόμενα, τοπικές οργανώσεις να μη βλέπουν ολοκληρωμένα τα αντίστοιχα τοπικά προβλήματα. Να επηρεάζονται από λαθεμένες ή και συντεχνιακές αντιλήψεις του χώρου. Δε γίνεται δυνατό, στο βαθμό που απαιτείται, να αλληλεπιδρούν διαλεκτικά η συλλογική, η κλαδική και η τοπική πείρα. Η μία να εμπλουτίζει και να επηρεάζει δημιουργικά την άλλη, ώστε τελικά να προκύπτει η γενική θέση του Κόμματος, έχοντας εξαντλήσει όλες τις πλευρές και εμπειρίες που υπάρχουν.

Υπερισχύουν φαινόμενα οργανωτικού φιλελευθερισμού, λειψής συμμετοχής σημαντικού μέρους μελών του Κόμματος στην επεξεργασία και τη δημιουργική εφαρμογή των αποφάσεων.

Οι δεσμοί του Κόμματος με την επιρροή του και τους συνεργαζομένους ή δυνάμει συνεργαζομένους είναι αδύνατοι και περιοδικοί. Αναπτύσσονται σε μεγάλες πολιτικές μάχες, δεν αποκτούν όμως - όσο τουλάχιστον εξαρτάται και από εμάς- στέρεο υπόβαθρο, συνέχεια, σε περιόδους που το κίνημα βρίσκεται σε ύφεση ή σε φάση προετοιμασίας για το επόμενο βήμα.

Το ότι σήμερα εντοπίζουμε πιο ανάγλυφα και πιο αυστηρά τα προβλήματα που δε λύθηκαν στο επίπεδο της ΚΕ δείχνει ότι είμαστε πιο ώριμοι να τα αντιμετωπίσουμε, τα βλέπουμε, δεν τα κρύβουμε. Μπορούμε να αναμετρηθούμε μαζί τους.

14. Δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι αντικειμενικοί παράγοντες που δυσκόλεψαν την πορεία ανασυγκρότησης αρχικά, αλλά και στη συνέχεια, και μετά το 16ο Συνέδριο. Παράγοντες που θα υπάρχουν και θα επενεργούν στον έναν ή τον άλλο βαθμό και μελλοντικά.

Οι δυνάμεις του Κόμματος, αλλά και της ΚΝΕ, ήταν και λιγότερες, εξαιτίας των απωλειών που σημειώθηκαν. Βρέθηκαν απροετοίμαστες ιδεολογικά και πολιτικά να αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση. Μειωμένες ήταν οι ΚΟΒ σε εργασιακούς χώρους και κλάδους.

Νέες δυσκολίες προέκυψαν από τις συνέπειες που προκάλεσαν οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στις συνθήκες εργασίας, γενικότερα στη ζωή και τον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων.

Σοβαρό εμπόδιο στάθηκε, και στέκεται έως σήμερα, η μεγάλη υποχώρηση που σημειώθηκε στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και στο νεολαιίστικο κίνημα, με αρνητικές συνέπειες στην πολιτική συμπεριφορά, στην οργανωμένη μαζική δράση, και σε όλα τα άλλα τμήματα του λαϊκού κινήματος. Η υποχώρηση που σημειώθηκε στο ευρωπαϊκό και γενικότερα το διεθνές κίνημα, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της 10ετίας του '90.

Αυτό που τελικά τέθηκε και τίθεται μπροστά στο κίνημα και γενικότερα στο λαό είναι "ανάπτυξη από ποιον και για ποιον", "για ποιο σκοπό". Ομως, το εργατικό και γενικότερο λαϊκό κίνημα δεν ήταν εύκολο, στις συγκεκριμένες συνθήκες, να περάσει σε αντεπίθεση, να πολιτικοποιήσει τα αιτήματα, να συνδυάζει όλες τις μορφές πάλης που συσπειρώνουν και μαχητικοποιούν.

Απέναντι στο ΚΚΕ, στις ριζοσπαστικές δυνάμεις της κοινωνίας στεκόταν ένας πιο ισχυρός, πιο ενιαίος, πιο ενωμένος πολυπλόκαμος αντίπαλος. Ενα είδος μπετόν αρμέ, που διαμορφώθηκε με την ταύτιση του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αλλά και του οπορτουνισμού με επικεφαλής τον ΣΥΝ. Ολοι αυτοί, ο καθένας με τον τρόπο του, συναντήθηκαν στη συκοφάντηση των κομμουνιστικών ιδεών, του σοσιαλισμού, του ίδιου του Κόμματος, στη διάβρωση και αλλοίωση των συνειδήσεων.

Ηταν δύσκολο, και σήμερα υπάρχουν δυσκολίες, να αντιπαλευτεί ο εγκλωβισμός σε αντιδραστικά ιδεολογήματα και αντικομουνιστικά δόγματα που καλλιεργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, στη λογική του μονόδρομου.

15. Απέναντί μας, σε όλη την πορεία της ανασυγκρότησης από το 14ο Συνέδριο και μετά, ορθωνόταν μια σειρά συνδυασμένων υποκειμενικών παραγόντων - αδυναμιών και προβλημάτων που προϋπήρχαν και οξύνθηκαν στο έδαφος της εσωκομματικής κρίσης.

Διαμορφωμένες αντιλήψεις και πρακτικές στην πολιτική και μαζική δράση από την περίοδο της μεταπολίτευσης, σε διαφορετικές, σχετικά, εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς για να μεταφερθούν ατόφιες στις σύγχρονες συνθήκες. Από τη στιγμή που επιβίωναν, δημιουργούσαν εμπόδια στην ικανότητα του Κόμματος να προσαρμοστεί στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Ενα μεγάλο μέρος του στελεχικού δυναμικού που συνέβαλε στην αναμέτρηση με τους παράγοντες της εσωκομματικής κρίσης, δεν είχε την απαιτούμενη πείρα να δώσει ώθηση στην ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική ανασυγκρότηση του Κόμματος, στις νέες συνθήκες. Συνολικά, το στελεχικό δυναμικό του Κόμματος, ξεκινώντας από την ΚΕ, με κληρονομημένα παλαιά, αλλά κυρίως με νέα προβλήματα σε απότομα αλλαγμένες συνθήκες, συνάντησε σοβαρές δυσκολίες να αναμετρηθεί και να τα βγάλει με επάρκεια πέρα, στα νέα ζητήματα που ανέδειξε η καταιγίδα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων.

Οι δυσκολίες προσαρμογής, η λειψή αφομοίωση και οι λαθεμένες αντιλήψεις εμφανίζονται σε πολλές περιπτώσεις στον προσανατολισμό δράσης στο μαζικό κίνημα, στην κατανόηση της αναγκαιότητας να ζυμώνεται και να προβάλλεται η στρατηγική του Κόμματος, καθημερινά, σταθερά, και όχι μόνο σε γενικές πολιτικές αναμετρήσεις.

Ενα σχετικά μεγάλο μέρος του στελεχικού δυναμικού δυσκολεύεται να συνδυάζει όλες τις μορφές πάλης του Κόμματος, οικονομική, ιδεολογικοπολιτική, μαζική. Αυτό το πρόβλημα έχει συνέπειες και στην κομματική οικοδόμηση, στη βελτίωση της επιρροής του Κόμματος, στην κατάκτηση αποκρυσταλλωμάτων.

Εκφράζεται η πίεση που ασκείται πάνω στο Κόμμα λόγω του αρνητικού συσχετισμού δύναμης, από το κλίμα απογοήτευσης και μοιρολατρίας που έφεραν οι αντεπαναστατικές ανατροπές, από τις δυσκολίες προσαρμογής στις σύγχρονες απαιτήσεις της πάλης.

Η αιτία των παραπάνω προβλημάτων δεν πηγάζει μόνο από την επίδραση αντικειμενικών παραγόντων. Οφείλεται και στο γεγονός ότι δεν κατακτήθηκε, ξεκινώντας από την ΚΕ, η βαθιά, ιδεολογικοπολιτική αφομοίωση της στρατηγικής και του Προγράμματος του Κόμματος, η ενιαία αντίληψη, που προκύπτει από τη συλλογική πείρα για το πώς αυτή προωθείται.

Ο χαρακτήρας του Μετώπου ως κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων, που καλείται όχι μόνο να αποσπάσει κατακτήσεις, αλλά να φέρει σε πέρας και το έργο κατάκτησης της λαϊκής εξουσίας, δε διαποτίζει, ακόμα, την καθημερινή δουλιά του Κόμματος. Ο αγώνας για το σοσιαλισμό κατανοείται από στελέχη και μέλη ως στόχος του απώτερου μέλλοντος και όχι ως αγώνας που επηρεάζει και καθορίζει τη δράση τού σήμερα.

Αυτή η αδυναμία δεν πρέπει να παραταθεί, γιατί θα μειώσει την αποτελεσματικότητα δράσης του Κόμματος. Θα καλλιεργήσει το έδαφος για παρεκκλίσεις και λαθεμένες επιλογές είτε προς το δεξιό οπορτουνισμό είτε προς τον "αριστερό" στο όνομα να αποκρουστεί ο δεξιός οπορτουνισμός που αναδύεται ως κίνδυνος, καθημερινά, λόγω της φύσης του ιμπεριαλισμού.

16. Θα μπορούσε το Κόμμα να βρίσκεται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση από πλευράς κομματικής οικοδόμησης, ποιότητας δεσμών με το λαό, με περισσότερες θέσεις στο μαζικό κίνημα, με σχετικά πιο ανεβασμένη εκλογική επιρροή, αν όλα αυτά τα χρόνια, ξεκινώντας από την ΚΕ, είχε συγκεντρωθεί η προσοχή, πιο επίμονα και κυρίως πιο εύστοχα, στο κύριο καθήκον, που ήταν: Να εμπεδωθεί σε βάθος και ουσία η ιδεολογικοπολιτική ενότητα που έχουμε κατακτήσει, με βάση το Πρόγραμμα του Κόμματος, να διασφαλίζεται τεκμηριωμένη, με βάση τη θεωρία και την πείρα, η ενιαία αντίληψη όχι μόνο για το περιεχόμενο της στρατηγικής αλλά και για το πώς αυτή προωθείται στις σημερινές συνθήκες.

Αυτό το καθήκον απαιτούσε, πριν από όλα η ΚΕ, από την αρχή της ανασυγκρότησης και με μεγαλύτερη απαιτητικότητα στην πρόοδό της, να το πετύχει για τον εαυτό της και να βοηθήσει το στελεχικό δυναμικό του Κόμματος.

Επρεπε να επιδειχτεί η αναγκαία απαιτητικότητα, με πειστικό και συντροφικό τρόπο, για την απαλλαγή των στελεχών από αντιλήψεις και πρακτικές που δεν αντιστοιχούν στο χαρακτήρα του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού αγώνα. Ο αγώνας αυτός σήμερα είναι πιο βαθύς και πιο στενά δεμένος με τον αγώνα κατά του καπιταλισμού, πιο στενά δεμένος, κάτω από προϋποθέσεις, με το πέρασμα στο σοσιαλισμό.

Σε όλη την πορεία της ανασυγκρότησης και ιδιαίτερα με την πρόοδο του χρόνου, η ΚΕ δεν άνοιξε θαρραλέα το αναγκαίο ιδεολογικοπολιτικό μέτωπο για τη δραστήρια και μαχητική εκπλήρωση των αποφάσεων, επίσης, σε φαινόμενα φιλελευθερισμού, σεχταρισμού, τάσεις υποχώρησης μπροστά στις δυσκολίες. Δεν αντιμετώπισε με αποφασιστικό και δημιουργικό τρόπο φαινόμενα ταλάντευσης στην προώθηση της στρατηγικής μας, επιλεκτικότητας στην πραγματοποίηση των καθηκόντων, υποκειμενισμού, πρακτικισμού.

Δε φρόντισε, με συστηματικό τρόπο, να ενταχτεί και να αξιοποιηθεί στην καθοδηγητική δουλιά, η πείρα που κατακτήθηκε και τα συλλογικά συμπεράσματα από την πάλη που έκανε το Κόμμα την περίοδο '89-'91. Η ιστορική πείρα και πορεία του Κόμματος δεν αξιοποιήθηκαν στην καθημερινή μας δουλιά. Δεν δουλεύτηκε ολοκληρωμένα η πείρα της ταξικής πάλης και των μαζικών αγώνων, δεν έγινε υπόθεση όλων των κομματικών μελών.

Η ΚΕ έδειξε υποχώρηση στο βασικό καθήκον να οργανωθεί σε όλη την κλίμακα του Κόμματος η εσωκομματική θεωρητική μόρφωση και ο συνεχής εξοπλισμός των στελεχών και των μελών, το σύστημα αυτομόρφωσης και γενικότερα η ιδεολογική θωράκιση των αποφάσεων.

Συγκεντρώνοντας την προσοχή σε καθημερινά και πιεστικά ζητήματα που έθετε η επικαιρότητα, δεν κατάφερε να δώσει, παράλληλα, προσοχή στην ανάπτυξη θεωρητικών επεξεργασιών, ώστε να γενικευτεί η πείρα από την κομματική οικοδόμηση, την πορεία του Κόμματος, τη λειτουργία, τις μεθόδους καθοδήγησης, τα ζητήματα διάταξης δυνάμεων. Να γίνεται συνείδηση με ποιο τρόπο, με ποιες μεθόδους θα γίνεται συστηματική δουλιά για την ισχυροποίηση του Κόμματος.

Δεν εξασφαλίστηκε, με ευθύνη της ΚΕ, να γίνουν κτήμα των μελών του Κόμματος, των φίλων και οπαδών, μελέτες και επεξεργασίες που γίνονται, ώστε να περνάνε στη δράση, να ελέγχονται, να εμπλουτίζονται και να βελτιώνονται με το κριτήριο της πράξης.

Δεν εξαντλήθηκαν όλα τα περιθώρια, παρά την αντικειμενική στενότητα στελεχών που υπήρξε, στην επαρκή στελέχωση των βοηθητικών επιτροπών της ΚΕ και των Επιτροπών Πόλης και Επιτροπών Περιοχής, ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη επιτελικότητα στη δουλιά, αλλά και αξιοποίηση περισσότερων, ικανών και κατάλληλων δυνάμεων.

Χρειαζόταν περισσότερη φροντίδα, ώστε η συλλογικότητα στη λειτουργία των οργάνων και γενικότερα όλου του Κόμματος να αποκτήσει πιο ουσιαστικό χαρακτήρα. Να μετέχουν πιο ενεργητικά στη λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων, στην κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση.

17. Η ΚΕ που εκλέχτηκε από το 16ο Συνέδριο καταπιάστηκε με το πρόβλημα πώς προωθείται η στρατηγική του Κόμματος στην πράξη. Επεξεργάστηκε, στις σημερινές συνθήκες και εξελίξεις, τις προγραμματικές κατευθύνσεις και στόχους πάλης που ανταποκρίνονται στα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των άλλων αντιμονοπωλιακών αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Συγκέντρωσε την προσοχή της στην ανάπτυξη συστηματικής, μόνιμης, μαζικής πολιτικής δράσης του Κόμματος, παράλληλα με τη δράση στο μέτωπο συσπειρώσεων και συμμαχιών και στο μαζικό κίνημα. Πιο συστηματικά καταπιάστηκε με την προώθηση της πολιτικής συνεργασιών και συμμαχιών του Κόμματος. Με την παρέμβαση του Κόμματος σε ζητήματα των διεθνών εξελίξεων, του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, στα κινήματα κατά της καπιταλιστικής διεθνοποίησης.

Σημείωσε πρόοδο στις επεξεργασίες και μελέτες σε ορισμένους τομείς, σε μεγάλα κοινωνικά θέματα όπως της ανεργίας, της κοινωνικής ασφάλισης, γενικότερα θέματα οικονομίας. Βελτίωσε τις επεξεργασίες σε θέματα Παιδείας, Υγείας, για το αγροτικό ζήτημα, θέματα Περιβάλλοντος, στο μεγάλο πρόβλημα που σχετίζεται με τα μεταλλαγμένα προϊόντα, στα ζητήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπάρχει όμως απόσταση στις επεξεργασίες με βάση τις πραγματικές ανάγκες σε γενικευμένες μελέτες και σε πιο ειδικές.

Αξιοποιούνται καλύτερα μελέτες που εκπονούν ιδρύματα, ή και επιστήμονες μεμονωμένοι. Μελετώνται πιο πολύ τα στατιστικά και άλλα στοιχεία. Επίσης, σε ορισμένους τομείς της μαζικής προπαγάνδας, έδειξε ετοιμότητα πολιτικής παρέμβασης και καθοδήγησης της μαζικής δράσης σε πολιτικά διεθνή και εσωτερικά γεγονότα.

Δόθηκε συνέχεια στην προβολή απόψεων και προβληματισμών για τις βαθύτερες αιτίες της νίκης της αντεπανάστασης στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Ανέπτυξε την ικανότητά της έγκαιρα να προγραμματίζει τη δράση του Κόμματος σε μεγάλες αναμετρήσεις όπως ήταν οι εκλογές και σε ικανοποιητικό βαθμό εκλαΐκευσε τις θέσεις του Κόμματος. Εκανε σωστές προβλέψεις και εκτιμήσεις τάσεων σε πολλές περιπτώσεις.

Οι σωστές θέσεις και αποφάσεις της ΚΕ δε συνοδεύτηκαν με επιτελική καθοδήγηση που προσανατολίζει ολοκληρωμένα και διαμορφώνει συνθήκες, για να αποκτήσει το Κόμμα ένα ανώτερο επίπεδο ιδεολογικοπολιτικής ενότητας και ενιαίας αντίληψης στην προώθηση της στρατηγικής στη νέα κατάσταση, με βάση τη θεωρία και την πείρα.

Δεν μπόρεσε με επάρκεια και πρακτικό πνεύμα να βοηθήσει και να προσανατολίσει τα παρακάτω καθοδηγητικά όργανα και αυτά με την σειρά τους τις Κομματικές Οργανώσεις να δουλεύουν ενιαία, με βάση τη στρατηγική του Κόμματος και ταυτόχρονα να έχουν ικανότητα δημιουργικής εξειδίκευσης και προσαρμογής στο χώρο τους. Αποτέλεσμα: Συσσωρεύονται δυσκολίες προς τα κάτω και η ΚΟΒ δυσκολεύεται να έχει ένα εξειδικευμένο, ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης, να το ελέγχει στη βάση των αποτελεσμάτων, να το εμπλουτίζει, να το διορθώνει.

Αδύνατη, σχετικά με τις δυνατότητές της και κυρίως τις απαιτήσεις, παρέμεινε η καθοδηγητική της δουλιά στα βασικά μέτωπα, στην εργατική τάξη και τη νεολαία, στη βελτίωση της κοινωνικής σύνθεσης του Κόμματος, στην άνοδο της ιδεολογικοπολιτικής στάθμης του Κόμματος.

Οφειλε να σκύψει πιο επιτελικά στα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας, κυρίως στα προβλήματα διαμόρφωσης της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησής της. Να ζυμωθεί με τα προβλήματά της, με τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς της νεολαίας, ώστε να βοηθηθούν και τα μέλη του Κόμματος, τα στελέχη και μέλη της ΚΝΕ. Να προσανατολίσει τον κάθε κρίκο της κομματικής δουλιάς στα προβλήματα της νεολαίας.

Τα παραπάνω προβλήματα δείχνουν ότι η ΚΕ δεν κατάφερε να συνδυάζει με ολοκληρωμένο τρόπο τις πολιτικές αποφάσεις με τη λήψη όλων των απαραίτητων οργανωτικών μέτρων διάταξης και συγκέντρωσης δυνάμεων, συντονισμού όλου του Κόμματος, ώστε όλα τα σφυριά να χτυπάνε στο κύριο καθήκον.

Η ΚΕ υστέρησε στην προσπάθεια να αναπτύξει και να αναδείξει νέα στελέχη σε μακροπρόθεσμη βάση. Στελέχη πιο έμπειρα και ατσαλωμένα, προετοιμασμένα να αναλάβουν νέα καθήκοντα.

Στις αδυναμίες αυτές, έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι η ΚΕ δεν έλυσε το κρίσιμο ζήτημα για το οποίο είχε κάνει λόγο το 16ο Συνέδριο: Να δημιουργήσει δίπλα της τα απαραίτητα επιτελεία, την υποδομή που βοηθά σε πιο ολοκληρωμένες επεξεργασίες, στη γενίκευση της πείρας, στο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και προγραμματισμό. Διατηρήθηκε και από αυτόν το λόγο ένα πνεύμα πρακτικισμού και διοικητικού στιλ.

Θα είχε καλύτερη απόδοση αν στρεφόταν με μεγαλύτερη επάρκεια και προσοχή στη γενίκευση της πείρας από την κομματική οικοδόμηση, στις μεθόδους και τους τρόπους καθοδήγησης και γενικότερα στα ζητήματα της ανάπτυξης του Κόμματος, από την άποψη των καθηκόντων της στρατηγικής. Στον πιο ουσιαστικό και σε βάθος έλεγχο των αποτελεσμάτων.

Η δράση της ΚΕ επηρεάστηκε και από τις αντικειμενικές δυσκολίες που εμφανίζονται στην ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη των στελεχών. Η διαπίστωση αυτή δε μειώνει, ούτε καν αμβλύνει τις πρωταρχικές ευθύνες του καθοδηγητικού οργάνου. Δείχνει την ευθύνη που αναλαμβάνει η νέα ΚΕ στην πολιτική ανάδειξης και ανάπτυξης στελεχών.

Η συνολική απόδοση του οργάνου δυσκολεύτηκε και από το γεγονός ότι δεν μπόρεσαν όλα τα μέλη της ΚΕ να έχουν μια πιο σφαιρική και ολοκληρωμένη εικόνα της πορείας του Κόμματος και των εξελίξεων, ανεξάρτητα από τον ιδιαίτερο τομέα ευθύνης τους και τα εξειδικευμένα καθήκοντα που έχουν. Να φροντίζουν να προετοιμάζονται καλύτερα για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις της ΚΕ. Να παρεμβαίνουν με παρατηρήσεις και γνώμες στα ενδιάμεσα των συνεδριάσεων. Να έχουν γενικότερα ανεβασμένη απαιτητικότητα ως προς την προσωπική τους ευθύνη για τη γενική απόδοση της ΚΕ.

Το Πολιτικό Γραφείο της ΚΕ του ΚΚΕ βελτίωσε την προσπάθειά του για την επεξεργασία της πολιτικής κατεύθυνσης του Κόμματος στις τρέχουσες εξελίξεις και τάσεις. Συνέβαλε στην επεξεργασία των πολιτικών πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων του Κόμματος. Εχει το δικό του μερίδιο ευθύνης, ανάμεσα στις συνεδριάσεις της ΚΕ για τις αδυναμίες που εμφάνισε το ανώτερο καθοδηγητικό όργανο να αποκτήσει ενιαία, ανώτερου επιπέδου αντίληψη για το πώς προωθείται η στρατηγική του Κόμματος στα μέτωπα συσπείρωσης και το μαζικό κίνημα, στη δουλιά στην εργατική τάξη και τη νεολαία, στην εξειδίκευση της γενικής πολιτικής στις γυναίκες, στους αυτοαπασχολούμενους.

Δε συνέβαλε στη διαμόρφωση ισχυρών βοηθητικών επιτελείων δίπλα στην ΚΕ, όσο βέβαια το επέτρεπαν οι συνθήκες και μια στενότητα στην εξοικονόμηση στελεχών από τις κομματικές οργανώσεις.

Δεν έδειξε την απαιτούμενη αποφασιστικότητα στην ανάπτυξη της εσωκομματικής ιδεολογικής μορφωτικής δουλιάς. Δεν έδειξε, επίσης, την απαιτούμενη αποφασιστικότητα στην ατομική και εξειδικευμένη κριτική των μελών της ΚΕ, άρα και στην ολόπλευρη βοήθειά τους.

Η Γραμματεία της ΚΕ βελτίωσε τις προσπάθειές της να προσανατολίσει τις Κομματικές Οργανώσεις στη μαζική πάλη και στην προώθηση της πολιτικής των συσπειρώσεων. Προσπάθησε ως ένα βαθμό να γενικεύσει την πείρα του Κόμματος σε ζητήματα μαζικής δράσης, κινητοποιήσεων. Συνέβαλε θετικά στην καθοδήγηση των Οργανώσεων κατά τη διάρκεια μεγάλων αναμετρήσεων, ιδιαίτερα της μάχης των εκλογών. Ωστόσο, δεν μπόρεσε, στο μέτρο των αναγκών και απαιτήσεων, να βοηθήσει πιο αποφασιστικά και προσανατολισμένα τη βελτίωση του περιεχομένου και των μεθόδων καθοδήγησης, του βασικού προσανατολισμού δράσης στην εργατική τάξη και τη νεολαία.

Η Γραμματεία έπρεπε να βοηθήσει περισσότερο στην αρθρογραφία και σε ειδικές συζητήσεις στα όργανα, στη μελέτη της ανάπτυξης του Κόμματος και της κομματικής οικοδόμησης.

Μετά το 16ο Συνέδριο σημειώνεται βελτίωση στα οικονομικά του Κόμματος, η οποία κυρίως προέρχεται από τη βελτίωση της απόδοσης των Κομματικών Οργανώσεων. Παρ' όλα αυτά δεν ξεπεράστηκε η βασική αδυναμία, όλα τα μέλη του Κόμματος να καταβάλλουν τη συνδρομή τους έγκαιρα και με βάση το Καταστατικό, που προβλέπει αυτή να ισούται με το 1% των συνολικών αποδοχών. Επίσης, παραμένει αδυναμία να κάνουν όλα τα μέλη του Κόμματος μηνιαία οικονομική δουλιά. Να συγκεντρώνουν πόρους από φίλους, οπαδούς, από τον καθένα και την κάθε μια που θέλει να στηρίξει οικονομικά τη δράση του Κόμματος, τους αγώνες του για τα λαϊκά προβλήματα. Η ευρύτερη οικονομική δουλιά περιορίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια των οικονομικών εξορμήσεων. Η αξία της όμως είναι μεγάλη και από ποσοτική και ποιοτική πλευρά, όταν γίνεται συστηματικά, καθημερινά και όχι μόνο σε έκτακτες περιόδους.

Η όποια πρόοδος σημειώθηκε δεν είναι ακόμα σταθεροποιημένη. Οι οικονομικές ανάγκες αυξάνονται συνεχώς. Πρέπει να αυξηθούν και τα έσοδα του Κόμματος για να ανταποκριθεί και να φτάσει σε καλύτερο επίπεδο στον τομέα της μαζικής προπαγάνδας και διαφώτισης, με όλα τα μέσα που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένων και των ηλεκτρονικών. Υπάρχει ανάγκη να αυξηθούν οι δαπάνες για διαμόρφωση υποδομής στο Κόμμα για την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας και γενικότερα της θεωρητικής δουλιάς, για την πιο ενεργητική συμμετοχή μας στις διεθνείς δραστηριότητες. Επομένως, η συγκέντρωση μεγαλύτερων εσόδων, κυρίως από τις Κομματικές Οργανώσεις με την πλατιά δουλιά τους στο λαό είναι κρίσιμο ζήτημα.

Η δραστηριότητα του Κόμματος δεν πρέπει να δυσκολεύεται από την έλλειψη οικονομικών πόρων. Αντίθετα, η οικονομική δουλιά σε συνδυασμό με το συνεχή έλεγχο για την ορθή διαχείριση, πρέπει να γίνει αναπόσπαστο στοιχείο της κομματικής δράσης.

18. Nα έλθει το Κόμμα στη μεγαλύτερη δυνατή αντιστοιχία με το χαρακτήρα και την αποστολή του ως επαναστατικού κομμουνιστικού κόμματος. Αυτό, στις δοσμένες συνθήκες που διαμόρφωσε η νίκη της αντεπανάστασης και η στρατηγική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, οι πολεμικοί και επεμβατικοί μηχανισμοί του ιμπεριαλισμού. Σε συνθήκες που οι μηχανισμοί χειραγώγησης, κρατικής καταστολής, εξαγοράς και διάβρωσης έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη δυναμική και εμβέλεια.

Το ΚΚΕ οφείλει να κατακτήσει τη μεγαλύτερη δυνατή ικανότητα να υποτάσσει τη δράση του στο κύριο και βασικό, που είναι η οικοδόμηση του ΑΑΔΜ. Να διασφαλίζει την αυτοτελή παρουσία και δράση του με επίκεντρο την αναγκαιότητα και ρεαλιστικότητα του σοσιαλισμού. Με την ικανότητα συσπείρωσης δυνάμεων που έχουν διαφορετική άποψη για το σοσιαλισμό, συμφωνούν όμως ότι η έκβαση της πάλης του Μετώπου πρέπει να είναι η λαϊκή εξουσία, η λαϊκή οικονομία. Να αποκαταστήσει το όραμα του σοσιαλισμού, ως πρώτης φάσης της κομμουνιστικής κοινωνίας, όραμα που λαβώθηκε από τη νίκη της αντεπανάστασης, τα λάθη και τις αδυναμίες που εμφανίστηκαν κατά την πρώτη απόπειρα σοσιαλιστικής οικοδόμησης, από τη συκοφαντική και μηδενιστική ιμπεριαλιστική προπαγάνδα. Να κατακτήσει την ετοιμότητα της συνεχούς αντεπίθεσης στην αστική και μικροαστική ιδεολογία και νοοτροπία, στον οπορτουνισμό κάθε μορφής.

Να είναι προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει όλες τις πιθανές εξελίξεις του αγώνα, τις επιπτώσεις των διεθνών εξελίξεων στην Ελλάδα, στην περιοχή. Κάθε προσπάθεια του ταξικού αντίπαλου να ασκεί πίεση στο ΚΚΕ να τροποποιήσει την πολιτική του σε βάρος των συμφερόντων της εργατικής τάξης και του εργαζόμενου λαού γενικότερα. Κάθε προσπάθεια να παρεμποδιστεί η δράση του κινήματος, του Κόμματος, των ριζοσπαστικών δυνάμεων, σε συνθήκες που ο ιμπεριαλισμός αναγορεύει σε "τρομοκράτη" το λαϊκό αγώνα, "τρομοκρατία" την πάλη για αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας. Η δράση του Κόμματος πρέπει να πάρει υπόψη την κατάσταση στην περιοχή, ειδικότερα τις συνέπειες που θα προκύψουν από τη Μεσογειακή στρατηγική του ΝΑΤΟ, τις επιλογές ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στη Μέση Ανατολή, στην περιοχή της πρώην ΕΣΣΔ.

Η δράση του ΚΚΕ πρέπει να κατευθύνεται στην ολόπλευρη προετοιμασία της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, ώστε με την παρέμβασή τους να συμβάλλουν στο βάθεμα και την αξιοποίηση κάθε ρήγματος που εμφανίζεται στη σταθερότητα της αστικής πολιτικής κάτω από το βάρος εσωτερικών παραγόντων και της επίδρασης των διεθνών εξελίξεων.

Στη σύνθεση των γραμμών και των οργάνων του να εξασφαλίζει την τήρηση του "χρυσού κανόνα" για μέλη και στελέχη από την εργατική τάξη, αλλά και αυξημένη συμμετοχή και ανάδειξη γυναικών και νέων σε ηλικία.

Να στοχεύει συνεχώς στην ανάπτυξη και βελτίωση της συλλογικότητας. Στη συνειδητοποίηση της καθοδηγητικής ευθύνης που έχουν τα στελέχη, αλλά και στην άνοδο της προσωπικής ευθύνης των μελών του Κόμματος για τη συνολική πορεία τόσο του ΚΚΕ όσο και γενικότερα του κινήματος.

Οι αρνητικές συνέπειες στους όρους ζωής και εργασίας, στο επίπεδο της κοινωνικοπολιτικής συνείδησης θα επενεργούν, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, και στο μέλλον. Δεν έχουν όμως μονοσήμαντο χαρακτήρα, καθώς η όξυνση των αντιθέσεων και των αντινομιών του καπιταλιστικού συστήματος, οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις θα βαθαίνουν, θα δυναμώνουν, επομένως θα αναπτύσσονται και οι αντίθετες δυνατότητες θετικών διεργασιών, αναζήτησης εναλλακτικής λύσης.

Την πρώτη ευθύνη για την εξασφάλιση του σωστού προσανατολισμού και την ανάδειξη των μέσων και των τρόπων για την υλοποίησή του έχει η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ ως ανώτερο καθοδηγητικό όργανο.

19. Το ΚΚΕ πιο μελετημένα πρέπει να πάρει μέτρα και πρωτοβουλίες για ενίσχυση της πολιτικής συμμαχιών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Η κεντρική πολιτική πρόταση του Κόμματος για την οικοδόμηση του ΑΑΔΜ με στόχο τη λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία απαιτεί όλα τα σφυριά, όλες οι δυνάμεις να συγκεντρώνουν την προσοχή τους στο ενιαίο αυτό καθήκον, ώστε να εξελιχθεί σε πειστική πολιτική πρόταση που θα θέσει σε κίνηση τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, από τα πάνω και από τα κάτω. Ταυτόχρονα, απαιτείται εξειδίκευση και προσαρμογή στην κοινωνική σύνθεση του χώρου, ώστε με βάση τα τοπικά και κλαδικά προβλήματα, να διαμορφώνεται ενιαία συνείδηση και ικανότητα γενίκευσης.

Το ΚΚΕ προβάλλει και παλεύει για την πολιτική του πρόταση όπως την επεξεργάσθηκε το 15ο και το 16ο Συνέδριο, στην οποία συμπεριλαμβάνονται με συνεκτικό τρόπο προγραμματικές κατευθύνσεις, αιτήματα και στόχοι πάλης που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, συνδέουν τον αγώνα του σήμερα με την προοπτική.

Το προγραμματικό αυτό πλαίσιο θα εμπλουτίζεται και θα αναπροσαρμόζεται στα αιτήματα και τους στόχους πάλης ανάλογα με τις εξελίξεις του ίδιου του κινήματος και την πορεία όξυνσης των λαϊκών προβλημάτων.

Η ακούραστη συμβολή του ΚΚΕ στους αγώνες, η αλληλεγγύη του στα αιτήματα που προβάλλουν οι εργαζόμενοι πηγάζει από την ανθρωπιστική κομμουνιστική του ιδεολογία και τις αξίες της. Τίποτε που αφορά στις ανθρώπινες αγωνίες και βάσανα δεν είναι ξένο και αδιάφορο για τους κομμουνιστές. Δίνει έμπρακτη αξία στην εμπειρία που έχει συσσωρευτεί ότι ένας αγώνας, ακόμα και αν οδηγήσει σε μερική επιτυχία, μπορεί να δώσει κουράγιο και έμπνευση, θέληση για συνέχεια. Η πάλη, ακόμα και όταν δε φέρνει, σε συγκεκριμένες φάσεις και περιόδους, ουσιαστική ικανοποίηση αιτημάτων, προσφέρει πολύτιμη πείρα, διδάγματα και εμπειρίες, συμπεράσματα πολύτιμα στη συνέχεια. Κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος, χαμένοι είναι οι αγώνες που δε γίνονται.

Η ταξική πάλη μπορεί να οδηγήσει σε σχετική βελτίωση της θέσης των εργαζομένων, να μετριάσει τις απώλειες και την οξύτητα των προβλημάτων για μια ορισμένη περίοδο. Δεν μπορούν όμως να καταργηθούν οι εγγενείς τάσεις του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την κατάργηση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Διαφορετικά, αυτό που πάντα συμβαίνει είναι τα κέρδη που αποσπούν με αγώνες οι εργαζόμενοι σε έναν τομέα να συνοδεύονται από απώλειες και ζημίες σε άλλους τομείς.

Η πείρα που συσσωρεύτηκε αυτά τα χρόνια επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ ότι η λογική της συναίνεσης και του κατευνασμού, του ψευδεπίγραφου κοινωνικού διαλόγου, όχι μόνο δε δίνει λύσεις, αντίθετα ανοίγει την όρεξη για ένα νέο γύρο επίθεσης κατά των λαϊκών κατακτήσεων. Αλλωστε, ο λεγόμενος κοινωνικός διάλογος πάντα γίνεται με όρο η εργατική τάξη να παζαρεύει τι θα χάσει.

Το μαζικό λαϊκό κίνημα, στο βαθμό που δε θέτει σε αμφισβήτηση την κυρίαρχη πολιτική, στο βαθμό που δεν αντιστέκεται σε όλη τη γραμμή της επίθεσης, δεν οδηγεί στον απεγκλωβισμό από τη ΝΔ και από το ΠΑΣΟΚ, χάνει τη δυναμική του, δεν έχει την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα.

Να γίνει ισχυρό και σταθερό το ρεύμα απεγκλωβισμού από την πολιτική των μονόδρομων, από τον πολιτικό και ιδεολογικό έλεγχο εκ μέρους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Να γίνει ισχυρό το ΚΚΕ, να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή εξασθένιση των συναινετικών και γενικότερα οπορτουνιστικών ιδεών που βάζουν σοβαρά εμπόδια στη ριζοσπαστικοποίηση, οδηγούν σε μείωση των απαιτήσεων.

Η στρατηγική του κεφαλαίου, ανεξάρτητα από τις διαφορές στην τακτική, τις ιδιαιτερότητες από χώρα σε χώρα, έχει συνεκτικό χαρακτήρα. Επομένως, απαιτείται συνολική πολιτική αντιπαράθεση, διαφορετική ποιοτικά οργάνωση της κοινωνίας, της οικονομίας.

Σ΄ αυτό το έδαφος θα επιταχύνονται οι διεργασίες προς όφελος της ριζοσπαστικοποίησης, θα ξεπερνιόνται δυσκολίες, θα επιταχύνεται η δημιουργία προϋποθέσεων για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ.

20. Απαιτείται η μεγαλύτερη ετοιμότητα, επαγρύπνηση και ικανότητα πρόβλεψης για την πορεία των εξελίξεων στην ελληνική οικονομία σε συνδυασμό με τις γενικότερες εξελίξεις στην περιοχή τα επόμενα χρόνια.

Οι παράγοντες που ευνόησαν τη δυναμική της καπιταλιστικής ανάπτυξης της Ελλάδας σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα, αντίθετα εξασθενούν τα επόμενα χρόνια, όπως για παράδειγμα η δυνατότητα επενδύσεων στο βαλκανικό χώρο, οι επενδύσεις μέσω Γ΄ ΚΠΣ και των Ολυμπιακών έργων, που πρόσφεραν μια σχετικά σταθερή αύξηση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Η διεύρυνση της ΕΕ θα οξύνει επίσης την ανισομετρία, τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, τόσο στους κόλπους της όσο και στην παγκόσμια αγορά.

Σήμερα, κυοφορείται η επόμενη κρίση, στο σώμα της ελληνικής οικονομίας, κοινωνίας, με ορισμένες μορφές όπως: Μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, υπερχρέωση των λαϊκών νοικοκυριών από στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, δανειακή εξάρτηση των επιχειρήσεων, χρεοκοπία επιχειρήσεων κάτω από το βάρος του καπιταλιστικού ανταγωνισμού, επιδείνωση των χρεών, του ισοζυγίου στις διεθνείς συναλλαγές. Το βέβαιο είναι ότι τα επόμενα χρόνια ο ελληνικός λαός θα βρεθεί σε πολύ δυσχερέστερη θέση.

Στη χειρότερη θέση βρίσκονται, και κυρίως θα βρεθούν στο άμεσο μέλλον, οι νεότερες ηλικίες, η αυριανή νέα γενιά. Οι νέοι και οι νέες ξεκινάνε να φτιάχνουν τη δική τους οικογένεια από πολύ χειρότερες συνθήκες.

Κάθε εκδήλωση οικονομικής κρίσης δεν έχει απαραίτητα το βάθος που θα προκαλέσει απότομη όξυνση ταξικών αντιθέσεων, που να οδηγήσουν στην κατάσταση όπου "οι κάτω δε θέλουν και οι πάνω δεν μπορούν" να εξουσιάζουν όπως πριν. Δε συνεπάγεται και εκδήλωση αντίστοιχης πολιτικής κρίσης στο σύνολο των αστικών πολιτικών κομμάτων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν σινικά τείχη ανάμεσα στη μια και στην επόμενη οικονομική κρίση, ανάμεσα στην πολιτική δυσαρέσκεια και στη δυναμική για βαθύτερη αστάθεια του αστικού πολιτικού συστήματος.

Η θεωρητική ανάλυση αλλά και η ιστορική πείρα δείχνουν ότι μακροχρόνια οι φάσεις αναζωογόνησης και ανόδου στην καπιταλιστική παραγωγή είναι αναιμικές και ασταθείς, όταν επέρχονται μετά από αβαθείς και βραχύχρονες κρίσεις.

Καμία παραλλαγή διαχείρισης δεν είναι δυνατόν να αναστείλει την εκδήλωση του κύκλου των οικονομικών κρίσεων και στην Ελλάδα. Το ξεπέρασμα της κρίσης δε θα είναι οριστικό, αλλά προσωρινό, καθώς αυτή είναι σύμφυτη με το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.

Το ΚΚΕ, οι ριζοσπαστικές δυνάμεις πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα να αξιοποιήσουν κάθε μικρό ή μεγάλο ρήγμα στο πολιτικό σύστημα, ώστε να επιταχυνθούν οι θετικές εξελίξεις.

21. Πρώτος στόχος παραμένει η συμβολή του Κόμματος στην ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης. Αυτό εξαρτάται κυρίως από την άνοδο της ιδεολογικής και πολιτικής επιρροής του Κόμματος στις γραμμές της. Ταυτόχρονα, το ΚΚΕ πρέπει να ρίξει βάρος στην προώθηση της κοινωνικής συμμαχίας της εργατικής τάξης με τα άλλα λαϊκά στρώματα, τους επαγγελματοβιοτέχνες, τους εμπόρους και γενικότερα τους αυτοαπασχολούμενους στην πόλη και την ύπαιθρο. Είναι σημαντικό να αναπτυχτούν πρωτοβουλίες για επικοινωνία και κοινή δράση με εκείνα τα τμήματα των μικρομεσαίων που αντικειμενικά βρίσκονται πιο κοντά στην εργατική τάξη, δηλαδή τους αυτοαπασχολούμενους δίχως προσωπικό.

Χρειάζεται να γίνει πολλή δουλιά μέσα στο Κόμμα και ευρύτερα για να κατανοηθεί η ευθύνη του Κόμματος, της εργατικής τάξης στη συγκρότηση της κοινωνικής συμμαχίας.

Είναι στην ευθύνη της νέας ΚΕ και των καθοδηγητικών οργάνων να εμπλουτίσουν και να αναπτύξουν τη θεωρητική γνώση σε αρμονικό συνδυασμό με τη γενίκευση της πρακτικής πείρας. Να ανεβάσουν τον έλεγχο πώς προωθείται η κοινωνική συμμαχία στην πράξη με βάση κοινά αιτήματα, κοινή κατεύθυνση.

Να ξεπεραστούν και φαινόμενα άγνοιας αλλά και προκαταλήψεων, λαθεμένων αντιλήψεων που υπάρχουν στις γραμμές του Κόμματος όσον αφορά στο χαρακτήρα και τη φύση του γυναικείου ζητήματος, τη σημασία της ειδικής δουλιάς για τις γυναίκες.

Η πολιτική και μαζική δράση στην εργατική τάξη και τους άλλους μισθωτούς, η δράση για την πολιτική συμμαχιών της εργατικής τάξης είναι ενιαίο καθήκον όλων των κομματικών οργάνων και των ΚΟΒ, ανεξάρτητα από τις οικονομικές δραστηριότητες και την απασχόληση στο χώρο τους.

Η διάταξη των δυνάμεων και κυρίως των στελεχών για τη δουλιά στην εργατική τάξη πρέπει να ανταποκρίνεται στα παρακάτω συνδυασμένα κριτήρια:

• Τη συγκέντρωση της εργατικής τάξης κατά κλάδο και γεωγραφικά.

• Τη στρατηγική σημασία τομέων και κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας π.χ. ενέργεια, μεταφορές.

• Το βαθμό συγκέντρωσης εργαζομένων κάθε κλάδου σε μεγάλες επιχειρήσεις που εμφανίζουν μικρότερη διασπορά ανά τομέα και κλάδο π.χ. διυλιστήρια.

• Τη δυναμική των κλάδων με έμφαση σ΄ αυτούς που γνωρίζουν ραγδαία ανάπτυξη, όπως είναι η πληροφορική και οι τηλεπικοινωνίες, ο χώρος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Επίσης, των κλάδων που βρίσκονται μεν σε φθίνουσα πορεία, έχουν όμως ακόμη μεγάλο μερίδιο στο σύνολο των μισθωτών, όπως είναι το δέρμα και το ένδυμα.

• Το βαθμό εκμετάλλευσης, στις εργασιακές συνθήκες και σχέσεις που επικρατούν στον κάθε τομέα ή κλάδο.

Η νέα ΚΕ να μελετήσει σχέδιο εξειδικευμένης δράσης σε ορισμένα τμήματα μισθωτών, όπως είναι οι εργαζόμενοι στη Δημόσια Διοίκηση, ιδιαίτερα σε εκείνους που από τη φύση του επαγγέλματός τους στα υπουργεία βρίσκονται κάτω από τον άμεσο επηρεασμό της κυρίαρχης πολιτικής.

Παράλληλα, πρέπει να παίρνεται υπόψη ότι: Το 40% του εργατικού δυναμικού (απασχολούμενοι και άνεργοι) είναι συγκεντρωμένο στην Αττική. Το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο του εργατικού δυναμικού (16,5%) είναι συγκεντρωμένο στην Κεντρική Μακεδονία. Μερίδια στη συγκέντρωση του συνολικού εργατικού δυναμικού σε ποσοστό 5 - 6,5% έχουν η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος, η Ανατολική Μακεδονία - Θράκη και η Κρήτη.

Η Πανελλαδική Κομματική Συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε μετά το 16ο Συνέδριο επεξεργάστηκε ένα γενικό σχέδιο υποδομής που θα βοηθούσε στην ανάπτυξη της δουλιάς του Κόμματος στην εργατική τάξη. Δεν ολοκληρώθηκε η διαμόρφωση της υποδομής αυτής σε όλη την κλίμακα του Κόμματος, και εκεί που συγκροτήθηκε δε λειτούργησε με επάρκεια ή και αδρανοποιήθηκε στην πορεία. Επρεπε η ΚΕ να δείξει μεγαλύτερη επιμονή στο ζήτημα του ελέγχου της συγκεκριμένης απόφασης.

Η εφαρμογή της κατεύθυνση αυτής είναι άμεσο και επίκαιρο καθήκον.

Ενα σημαντικό στοιχείο της υποδομής μπορούν να αποτελέσουν οι βοηθητικές εργατικές επιτροπές, δίπλα στις Επιτροπές Περιοχών και Πόλεων, στις Νομαρχιακές Επιτροπές και στις Αχτίδες των μεγάλων πόλεων. Οι επιτροπές αυτές δε θα υποκαθιστούν την ευθύνη των οργάνων και των ΚΟΒ. Παίρνουν συγκεκριμένα καθήκοντα σχεδιασμού, με βάση τις ειδικές ανάγκες και τα κενά και βοηθούν στην άνοδο της επιτελικότητας των οργάνων.

Η ΚΕ να επεξεργάζεται κατευθύνσεις και σχεδιασμό δράσης κατά κλάδο και τομέα της οικονομίας, μακράς πνοής, με ενδιάμεσους σταθμούς απολογισμού και ελέγχου, και με έκτακτα μέτρα που συμβάλλουν στην πρόοδο του προγραμματισμού, ώστε η δράση του Κόμματος να καλύπτει τους χώρους.

Από την ΚΕ, επίσης, να διασφαλιστεί η πραγματοποίηση πανελλαδικών συσκέψεων για τη μελέτη της πείρας και των εξελίξεων, τη συλλογική ενιαία επεξεργασία των καθηκόντων δράσης, της πολιτικής συμμαχιών σε κλαδικό ή και διακλαδικό επίπεδο, εκεί που είναι αναγκαίο, με βάση τις διασυνδέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στους κλάδους. Στόχος επίσης είναι όλη αυτή η πείρα και πληροφόρηση να περάσει στο επίπεδο της ΚΟΒ, στους φίλους, οπαδούς και συνεργαζόμενους, ώστε όλοι μαζί να συμβάλουν για να αυξηθεί η δυναμική παρέμβαση του Κόμματος στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Να εξασφαλιστεί η συγκρότηση κομματικών ομάδων κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, σε επίπεδο ΚΕ, με άμεση προτεραιότητα στις τηλεπικοινωνίες, στην ενέργεια, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, στις μεταφορές.

Να γίνει τρόπος δουλιάς η συνεργασία ανάμεσα στις εργατικές επιτροπές και τα άλλα βοηθητικά τμήματα: Παιδείας, Υγείας, τμήματα για τη Χειραφέτηση και Ισοτιμία των Γυναικών, όλα ανεξαιρέτως τα τμήματα, και οπωσδήποτε με τα αντίστοιχα τμήματα και τα όργανα της ΚΝΕ.

Αναπόσπαστο τμήμα της εργατικής δουλιάς σε όλη την κλίμακα των οργάνων μέχρι τις ΚΟΒ αποτελεί η ειδική δουλιά στις γυναίκες, στη νεολαία, στους συνταξιούχους, στα άτομα με ειδικές ανάγκες και τους ξένους εργάτες. Ενιαία πρέπει να προσανατολίζεται, ως περιεχόμενο και μορφές πάλης, η δράση σε όλους τους εργατοϋπαλλήλους, ανεξάρτητα αν δουλεύουν στο δημόσιο τομέα, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, στις ιδιωτικοποιημένες πρώην κρατικές επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τη μορφή απασχόλησης, μόνιμη, με συμβάσεις, εποχιακή, μερική κλπ.

Το ΚΚΕ δουλεύει με προσήλωση, χωρίς καμία παρέκκλιση, ώστε να ενταχτούν στα συνδικάτα και να παλέψουν με όλους τους άλλους εργαζομένους, οι έκτακτοι, οι υποαπασχολούμενοι, οι εργάτες γης. Πρώτη προϋπόθεση είναι η διατύπωση ενιαίων αιτημάτων, που σήμερα καθυστερεί, καθώς και οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης.

Το 16ο Συνέδριο και στη συνέχεια η Πανελλαδική Κομματική Συνδιάσκεψη για τη δουλιά του Κόμματος στην εργατική τάξη έθεσαν το ζήτημα της αναδιάταξης των κομματικών δυνάμεων και στελεχών. Εθεσαν κύριο στόχο να συγκροτηθούν νέες ΚΟΒ με βάση τους εργατικούς κλάδους, τους ΕΒΕ, αλλά και τους εργαζόμενους στην Παιδεία, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε να προωθηθεί η κύρια κατεύθυνση να δυναμώσει η δράση του Κόμματος στην εργατική τάξη, να βελτιωθεί ο συνολικός προσανατολισμός στο κεντρικό αυτό καθήκον.

Γενικά η αναδιάταξη βοήθησε στον προσανατολισμό. Ομως, εμφανίστηκαν προβλήματα εκεί που πήρε τυπικό χαρακτήρα, δε δουλεύτηκαν ολοκληρωμένα τα καθήκοντα των αντίστοιχων ΚΟΒ. Οι προσυνεδριακές συνδιασκέψεις των Κομματικών Οργανώσεων των Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών, πρέπει να ασχοληθούν με τα συμπεράσματα της αναδιάταξης. Να γενικεύσουν την πείρα, να μελετήσουν τι πρέπει να διορθωθεί, τι να αλλάξει. Το Συνέδριο θα ολοκληρώσει τα συμπεράσματα αυτά και θα επεξεργαστεί πιο ολοκληρωμένες κατευθύνσεις.

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της εσωκομματικής κρίσης και της απώλειας ενός μέρους των κομματικών δυνάμεων, αλλά και λόγω των συνεπειών των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, η σύνθεση των ΚΟΒ δεν αντιστοιχεί στη σύνθεση των απασχολουμένων στο χώρο ευθύνης τους. Σε αρκετές ΚΟΒ, ιδιαίτερα στις εδαφικές, αλλά και στην ύπαιθρο, η ηλικιακή σύνθεση δε βοηθά στην ανάπτυξη πολύπλευρης δράσης και ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες.

Επομένως, είναι ανάγκη να εξειδικευτούν στελέχη και μέλη του Κόμματος στα προβλήματα κλάδων και χώρων, ανεξάρτητα από τις δικές τους εμπειρίες, από τη δική τους απασχόληση. Η κοινωνική και ηλικιακή σύνθεση, με τα σημερινά δεδομένα, δεν μπορεί να καθορίζει και το περιεχόμενο της κομματικής παρέμβασης. Τα κενά και οι δυσκολίες πρέπει να αντιμετωπιστούν με δύο βασικούς παράλληλα τρόπους: Με την ολόπλευρη γνώση όλων των προβλημάτων και με την αξιοποίηση και την πολύτιμη συμβολή φίλων και οπαδών του Κόμματος, αλλά και συνεργαζομένων. Ολοι αυτοί, μπορούν να συμβάλουν και στην ανάπτυξη των κομματικών δυνάμεων με τη σχεδιασμένη συμμετοχή τους στη μαζική δράση και στις συσπειρώσεις.

22. Η δουλιά στην εργατική τάξη, στα άλλα λαϊκά στρώματα έχει αφετηρία τα προβλήματα της απασχόλησης και της ανεργίας, τους όρους πώλησης της εργατικής δύναμης και τις συνθήκες εργασίας, ιδιαίτερα το πρόβλημα της προστασίας της υγείας στους χώρους δουλιάς, τα εργατικά ατυχήματα, τις επαγγελματικές ασθένειες. Ομως, όλα αυτά πρέπει να συνδέονται αναπόσπαστα με το σύνολο των όρων ζωής της λαϊκής οικογένειας. Να αγκαλιάζουν τα ζητήματα υγείας, παιδείας, περιβάλλοντος, πολιτισμού και αθλητισμού, ζητήματα νεολαίας, ισοτιμίας γυναικών, ελεύθερου χρόνου, ψυχαγωγίας, πολιτισμού, δημοκρατίας, εξωτερικής πολιτικής, διεθνών σχέσεων της χώρας, ζητήματα ειρήνης και πολέμου, διεθνούς αλληλεγγύης. Οσο οι εργαζόμενοι δε διεκδικούν με κριτήριο τις σύγχρονες ανάγκες και την κερδοφορία, όσο υποκύπτουν στα συνθήματα της ανταγωνιστικότητας, της σύγκλισης, τόσο ο αντίπαλος θα τους αφαιρεί, θα τους δίνει όλο και λιγότερα.

Να συνεχιστεί και να ενταθεί η δράση για τα προβλήματα των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, των Πολιτικών Προσφύγων, των Ελλήνων μεταναστών. Οι Ελληνες μετανάστες και μετανάστριες μπορούν να συμβάλουν στην ακόμα μεγαλύτερη προσέγγιση και κοινή δράση των εργαζομένων, στην ανταλλαγή πείρας και εμπειριών.

Οι ανάγκες της τρέχουσας προπαγάνδας δεν πρέπει να παραμερίζουν την ανάγκη της ζύμωσης του Προγράμματος του Κόμματος και της πρότασής του για το χαρακτήρα και την έκβαση της πάλης του Μετώπου.

23. Από τα πιο βασικά καθήκοντα παραμένει η δράση, για να αλλάξει όσο το δυνατόν η αρνητική κατάσταση που κυριαρχεί στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Να κυριαρχήσει το ταξικό σωματείο, η ταξική ομοσπονδία, η ταξική κεντρική συνδικαλιστική οργάνωση. Από αυτήν τη σκοπιά θα γίνεται δυνατόν να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι μηχανισμοί εξαγοράς και χειραγώγησης που αναπτύσσει η ΕΕ, μέσω των συνδικαλιστικών ηγεσιών και στελεχών, που κινούνται στη λογική της ενσωμάτωσης και υποταγής στην καπιταλιστική διακρατική ενοποίηση. Η νέα δομή για το συνδικαλιστικό κίνημα που αποφασίστηκε στο τελευταίο συνέδριο της ΓΣΕΕ υπηρετεί τη λογική της απομάκρυνσης, του αφοπλισμού του κινήματος από την ταξική του κατεύθυνση.

Με τα σημερινά δεδομένα, ο μόνος ρεαλιστικός στόχος είναι να στηριχτεί η δράση του ΠΑΜΕ από όσο γίνεται περισσότερους εργατοϋπαλλήλους, ανεξάρτητα σε ποιο σωματείο ανήκουν. Να γίνει αυτό ο κύριος πόλος συσπείρωσης και εκφραστής των συμφερόντων, της αλληλεγγύης και των αγώνων τους. Αυτός είναι και ο δρόμος για να διαμορφωθεί σε όλη την κλίμακα ένα ισχυρό ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, που θα φέρει και γενικότερους θετικούς συσχετισμούς.

Η πείρα που προκύπτει από τη δράση του ΠΑΜΕ είναι θετική. Σημαντικό νέο στοιχείο είναι η εξαγγελία και πραγματοποίηση απεργιακών αγώνων, η διεύρυνση της δράσης του σε νέα μεγάλα θέματα: Παρέμβασή του σε ζητήματα εργατικών ατυχημάτων, περιβάλλοντος, δημοκρατίας και οπωσδήποτε η άνοδος του ρόλου του στις διεθνείς συνδικαλιστικές δραστηριότητες. Σημαντική εξέλιξη με δυναμική αποτελεί η προσπάθεια να οργανωθεί η δουλιά του στο τοπικό και κλαδικό επίπεδο, στους χώρους δουλιάς και τις επιχειρήσεις, με τοπικές και κλαδικές γραμματείες.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες συμμετέχοντας στο ΠΑΜΕ μέσα από τα σωματεία τους και τις επιτροπές αγώνα, μέσα από εργατικές συσπειρώσεις και συνεργασίες, έχουν υποχρέωση να διαφυλάξουν και να ενισχύσουν τον κινηματικό χαρακτήρα του ΠΑΜΕ, το χαρακτήρα του ως μετωπικής συσπείρωσης σωματείων, εργατικών κέντρων, ομοσπονδιών και συνδικαλιστικών στελεχών. Να φροντίσουν για τη διεύρυνση των γραμμών του με νέα σωματεία και επιτροπές αγώνα. Να διασφαλίσουν την ταυτόχρονη αυτοτελή παρέμβασή του, αλλά και τη δράση του στα όργανα του συνδικαλιστικού κινήματος.

Να συμβάλουν ώστε το ΠΑΜΕ να αναδειχτεί πρωτοπόρα δύναμη των εργατοϋπαλλήλων, του ταξικού εργατικού κινήματος. Δύναμη που παίρνει πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση του πόλου των κοινωνικών συμμαχιών με αντίστοιχες οργανώσεις και μορφές συσπείρωσης στο χώρο των ΕΒΕ, και της αγωνιζόμενης μικρομεσαίας αγροτιάς, με τα κινήματα της νεολαίας και των γυναικών, με τα άλλα δημοκρατικά και κοινωνικά κινήματα.

24. Αυξήθηκε την περίοδο 1998 - 2003 κατά 41% η απασχόληση των μισθωτών, μονίμων και εποχιακώς αμειβόμενων. Ο αριθμός των μόνιμων μισθωτών παραμένει πολύ μικρός σε σχέση με τον αντίστοιχο κοινοτικό. Είναι γεγονός ότι οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις είναι διάσπαρτες γεωγραφικά και οι περισσότεροι σε αυτές μισθωτοί είναι αλλοδαποί, με συνέπεια την πολύ δύσκολη συνδικαλιστική τους οργάνωση. Συνολικά, αυτοί που έχουν κύριο εισόδημα από τη μισθωτή εργασία ως εργάτες γης είναι πολύ λιγότεροι και στη συντριπτική τους πλειοψηφία αλλοδαποί.

Εξίσου δύσκολη είναι η συνδικαλιστική οργάνωση των εποχιακών εργατών γης, οι οποίοι, είναι περισσότεροι αριθμητικά σε σχέση με τους μόνιμους, αλλά δε δουλεύουν στην ίδια περιοχή κατά τη διάρκεια του έτους. Ορισμένοι από αυτούς έρχονται από γειτονικές χώρες κατά την περίοδο των εργασιών και μετά φεύγουν για τη χώρα τους.

Οι Κομματικές Οργανώσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν το ζήτημα αυτό, να σχεδιάσουν την επίλυσή του με άμεσο και με προοπτική προγραμματισμό.

25. Οι μετανάστες φτάνουν τις 762.000, με βάση το στοιχείο της απογραφής αλλοδαπών το 2001. Από αυτούς 416.000 είναι άνδρες και 346.000 γυναίκες. Αντιστοιχούν στο 7% του πληθυσμού της χώρας. Το 80% είναι εγκαταστημένο στις αστικές περιοχές, το υπόλοιπο στις αγροτικές. Ο αριθμός των καταγραμμένων ως "απασχολούμενοι" φτάνει περίπου στις 400.000. Αυτοί απογράφονται ως οικονομικοί μετανάστες, ενώ οι υπόλοιποι θεωρούνται παράνομοι. Συνολικά σήμερα οι μετανάστες φτάνουν το ένα εκατομμύριο. Με την εργασία τους συμβάλλουν στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, ενώ γίνονται θύματα ιδιαίτερης καταπίεσης και υπερεκμετάλλευσης μέσω των μηχανισμών της "μαύρης εργασίας".

Οι χώρες προέλευσης των μεταναστών είναι: Αλβανία (57,5%), Βουλγαρία (4,6%), Γεωργία (3%), Ρουμανία (2,9%), Ρωσία (2,3%), Ουκρανία (1,8%), Πολωνία (1,7%), Πακιστάν (1,7%), Αίγυπτος (1%), Αρμενία (1%), Ινδία (0,9%), Ιράκ (0,9%), Φιλιππίνες (0,8%), Μολδαβία (0,7%), Συρία (0,7%).

Με τη συμβολή του ΚΚΕ και του ταξικού κινήματος έγινε προσπάθεια για την οργάνωση των μεταναστών στα συνδικάτα και τις κοινότητες, για τη συμμετοχή τους στους αγώνες. Σε αρκετούς κλάδους έγιναν βήματα στην ανάπτυξη κοινής δράσης με τους Ελληνες εργαζόμενους, προβλήθηκε αντίσταση σε φαινόμενα εθνικισμού και ρατσισμού.

Ωστόσο, δε χωρά καμία ικανοποίηση. Κάθε καθυστέρηση, ολιγωρία σε σχέση με τις ανάγκες, αφήνει ελεύθερο το πεδίο στη διασπαστική και καιροσκοπική πολιτική της αστικής τάξης και των μηχανισμών της. Η πολιτική της ΕΕ, των κλειστών συνόρων, του φακελώματος και των περιοριστικών μέτρων στην παροχή ασύλου, θα οξύνει την καταστολή και τον αυταρχισμό σε βάρος των μεταναστών. Σε συνθήκες όξυνσης της ανεργίας και της ανασφάλειας, έξαρσης του εθνικισμού, ανοικτού ή συγκαλυμμένου, διαμορφώνεται έδαφος για την εξάπλωση ρατσιστικών φαινομένων και σε άλλους τομείς όπως είναι ο αθλητισμός, με τα αιματηρά γεγονότα κατά τον ποδοσφαιρικό αγώνα των εθνικών ομάδων Ελλάδας και Αλβανίας. Οι ρατσιστικές, ακροδεξιές εθνικιστικές οργανώσεις, όπως η "Χρυσή Αυγή", επωφελούνται από ένα πνεύμα υποβόσκοντος εθνικισμού για να τον οξύνουν.

Ο ρατσισμός και ο εθνικισμός αναδεικνύονται σε σημαντικά όπλα του καπιταλισμού για την κυριαρχία του και την ένταση της ταξικής εκμετάλλευσης, των σχέσεων ανισοτιμίας και καταπίεσης. Τα ιδεολογήματα του κοσμοπολιτισμού συνδυάζονται με την ενθάρρυνση και στήριξη του εθνικισμού. Ο εθνικισμός και ο ρατσισμός είναι στηρίγματα του κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου.

Το ΚΚΕ αντιμετωπίζει τους μετανάστες και τις μετανάστριες ως αναπόσπαστο μέρος του εργατικού δυναμικού της χώρας μας και της παγκόσμιας εργατικής τάξης.

Στο επόμενο διάστημα, αξιοποιώντας τα βήματα που έχουν γίνει και τη γενικότερη πείρα η προσοχή πρέπει να συγκεντρωθεί στα παρακάτω μέτωπα πάλης:

• Οργάνωση και δραστηριοποίηση των μεταναστών - μεταναστριών στα συνδικάτα, ανάδειξή τους στα όργανα του κινήματος.

• Βοήθεια για να αντιμετωπίζουν τους μηχανισμούς χειραγώγησης, τις διώξεις και την καταστολή, τη δράση κυκλωμάτων και δικτύου πορνείας. Βοήθεια για να προσαρμόζονται οι οικογένειες των μεταναστών στις ελληνικές συνθήκες.

• Νομιμοποίηση των μεταναστών και των οικογενειών τους που βρίσκονται στην Ελλάδα. Απλοποίηση των διαδικασιών για άδεια εργασίας και παραμονής.

• Κατάργηση των μέτρων που καταπατούν τα δικαιώματά τους.

• Ισα δικαιώματα στη δουλιά, στην Κοινωνική Ασφάλιση, στη δημόσια δωρεάν Υγεία - Πρόνοια και Παιδεία, στον Αθλητισμό και τον Πολιτισμό.

• Μέτρα για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και τη μόρφωση των παιδιών τους.

26. Μαζί με τους βοηθούς στις οικογενειακές επιχειρήσεις φτάνουν σχεδόν το εκατομμύριο. Το μεγαλύτερο μέρος τους απασχολείται στην αγροτική οικονομία. Οι αυτοαπασχολούμενοι στις πόλεις, ανέρχονται στις 300.000. Η μεγαλύτερη συγκέντρωσή τους παρουσιάζεται στον κλάδο των Μεταφορών και στο Εμπόριο, κυρίως το λιανικό, εκεί δηλαδή που καθυστερεί η συγκέντρωση του κεφαλαίου.

Η πολιτική πρόταση του Κόμματος για το ΑΑΔΜ, το Πρόγραμμα του Κόμματος πρέπει να γίνουν αντικείμενο συστηματικής ζύμωσης και δράσης, σε συνδυασμό με τα οξυμένα προβλήματά τους. Οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό, μπορούν να αποτελέσουν τους πιο κοντινούς συμμάχους της εργατικής τάξης. Εχουν δυνατότητα να συνειδητοποιήσουν πόσο κοντά είναι τα συμφέροντά τους με την εργατική τάξη, από τη στιγμή μάλιστα που δεν έχουν τις προκαταλήψεις απέναντί της, δεν εκμεταλλεύονται την εργατική δύναμη. Στην πραγματικότητα ένα μεγάλο μέρος τους είναι πρώην εργατοϋπάλληλοι, μισθωτοί γενικότερα, που βρέθηκαν εκτός παραγωγής εξαιτίας της ανεργίας, εργατοϋπάλληλοι που δεν είχαν ελπίδα σταθερής απασχόλησης.

Μπορούν να δώσουν γενικότερη ώθηση στο κίνημα, στην ένταξη των αυτοαπασχολουμένων με προσωπικό, να του προσδώσουν μεγαλύτερη σχετικά σταθερότητα και ικανότητα να αντιμετωπίζει τους ελιγμούς της αστικής τάξης και των κομμάτων της. Να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ταλάντευσης και των προκαταλήψεών τους, τις φοβίες τους για τη σοσιαλιστική οργάνωση της κοινωνίας και την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής.

27. Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, οι επιχειρήσεις με προσωπικό από 1 - 3 άτομα, ανέρχονται σε 315.000. Συγκεντρώνονται κυρίως στον επισιτισμό, στα συναφή επαγγέλματα με τις κατασκευές (υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, συντηρητές εγκαταστάσεων, ξυλουργοί κλπ.), στα συνεργεία αυτοκινήτων.

Η δουλιά του Κόμματος σ΄ αυτό το κοινωνικό στρώμα είναι σύνθετη. Εχει πρόσθετες δυσκολίες λόγω ακριβώς της "διπλής προσωπικότητας" που έχουν: Από τη μια μεριά δέχονται τις αρνητικές έως και καταστροφικές συνέπειες από τη διείσδυση των μονοπωλίων σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνικής πολιτικής. Από την άλλη μεριά, η ψυχολογία και συνείδηση που αποκτούν εξαιτίας του ότι εκμεταλλεύονται εργατική δύναμη. Στο εσωτερικό αυτού του στρώματος υπάρχουν διαφοροποιήσεις και ιδιαιτερότητες. Ενα μικρό μέρος τους μπορεί να επιβιώσει, ακόμα και να αντλήσει ένα μέρος των μονοπωλιακών κερδών, ως δορυφόροι και υπεργολάβοι των μονοπωλίων. Το μεγαλύτερο όμως μέρος τους βιώνει και θα βιώσει στην πορεία μεγάλη πίεση, έως και καταστροφικές επιπτώσεις.

Η μέχρι τώρα δραστηριότητα του Κόμματος είναι ανεπαρκής. Είναι προσανατολισμένη κυρίως στην υπεράσπιση ορισμένων άμεσων αιτημάτων στα πλαίσια του συνδικαλιστικού κινήματος. Ταυτόχρονα με την πάλη για τα σημερινά, οξυμένα προβλήματά τους, πρέπει να αναπτυχτεί ολοκληρωμένη ιδεολογικοπολιτική δουλιά. Να αναδειχτεί η βασική τάση που διέπει το καπιταλιστικό σύστημα, η συγκέντρωση κεφαλαίου και η εκτόπιση ενός σημαντικού μέρους των μικρομεσαίων.

Η νέα ΚΕ πρέπει να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παρέμβασης και να προχωρήσει σε μια καλύτερη και πληρέστερη επεξεργασία των θέσεων για τους αυτοαπασχολούμενους. Να αναδειχθεί η σημασία της συγκρότησης του λαϊκού συνεταιρισμού στα πλαίσια της λαϊκής οικονομίας. Να αναδειχτούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της πλειοψηφίας των λαϊκών αυτών στρωμάτων που προκύπτουν από την κοινωνικοποίηση, τον προγραμματισμό και το σχεδιασμό σε πανελλαδική, περιφερειακή, κλαδική και διακλαδική βάση.

Η δράση για τη βελτίωση, την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης στο χώρο των μικροαστικών λαϊκών στρωμάτων δεν είναι εύκολη. Οι μηχανισμοί εγκλωβισμού, ο παρεμβατισμός των κομμάτων εξουσίας και του κράτους είναι πολύ ισχυροί. Η πάλη για την αλλαγή των συσχετισμών για την ανάπτυξη της μαζικής δράσης περνάει μέσα από τη συγκρότηση ενός αγωνιστικού πόλου στο κίνημα των ΕΒΕ. Ενός πόλου που θα δρα στις γραμμές του κινήματος, αλλά θα συσπειρώνει σε αυτοτελή δράση τις πιο συνεπείς και αγωνιστικές δυνάμεις. Θα συμβάλλει στην όξυνση της αντιπαράθεσης και στην πρόοδο της συσπείρωσης.

28. Οι αγροτικοί αγώνες, που αναπτύχτηκαν τα τελευταία χρόνια, ήταν από τους πιο σημαντικούς, όλης της περιόδου της μεταπολίτευσης. Το ΚΚΕ, με τις κεντρικές του πολιτικές παρεμβάσεις, έκανε προσπάθεια να αναδείξει ότι το αγροτικό πρόβλημα της χώρας είναι άμεσα συσχετισμένο με την πρόοδο της καπιταλιστικοποίησης της αγροτικής οικονομίας, που προωθείται μέσω των αναδιαρθρώσεων.

Το Κόμμα προώθησε πολιτική κοινής δράσης στο αγροτικό κίνημα με όλες εκείνες τις αγροτικές δυνάμεις και συνδικαλιστικά στελέχη που ήταν διατεθειμένα να αναπτύξουν οργανωμένες μορφές πάλης για επίκαιρα αιτήματα.

Η κοινή δράση όμως δε συνδυάστηκε όπως έπρεπε με τη γενικότερη αυτοτελή πολιτικοϊδεολογική δουλιά του Κόμματος. Με την προβολή του Προγράμματος του Κόμματος και της πρότασής του για το ΑΑΔΜ. Η ΝΔ κυρίως αξιοποίησε τους αγώνες αυτούς προς όφελός της, ενώ ένα μεγάλο μέρος της αγροτιάς παραμένει εγκλωβισμένο στο ΠΑΣΟΚ.

Η δράση και η αποτελεσματικότητα στη δουλιά του Κόμματος δυσκολεύεται αντικειμενικά λόγω και της γήρανσης του πληθυσμού αυτού. Δυσκολεύουν την κατάσταση και οι λεγόμενες επιδοτήσεις, που, ενώ δεν αναστέλλουν τη διαδικασία καπιταλιστικοποίησης, καλλιεργούν ελπίδες.

Η αγροτική συσπείρωση που συγκροτήθηκε στο αγροτικό κίνημα δεν κατάφερε να αποκτήσει πόδια μέσα στην αγροτιά, κυρίως γιατί η κεντρική συστηματική της παρέμβαση είναι αδύναμη, ευκαιριακή, αλλά και από γεγονός ότι δε στηρίχτηκε από τα κάτω, από τη σχεδιασμένη δράση των τοπικών καθοδηγητικών οργάνων.

Δυσκολεύει επίσης και το γεγονός ότι είναι σε αδράνεια η μεγάλη πλειοψηφία των αγροτικών συλλόγων που απομαζικοποιούνται.

Βασικό αντικείμενο των Επιτροπών Περιοχών, των ΚΟΒ στην ύπαιθρο είναι να μελετηθούν πιο βαθιά και να κατανοηθούν οι αλλαγές που έχουν επέλθει στην αγροτική οικονομία και τα καθήκοντα που προκύπτουν από αυτές τις αλλαγές. Να δοθεί βάρος στην αγροτική συσπείρωση ενάντια στην ΚΑΠ, τον ΠΟΕ και τις αναθεωρήσεις τους, στην προβολή της πολιτικής πρότασης του ΚΚΕ. Ο αγώνας πρέπει να διευρύνεται με όλα τα προβλήματα που γεννά η γενικότερη πολιτική, η ερήμωση μεγάλου μέρους της υπαίθρου, η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού . Η μαζικοποίηση της αγροτικής συσπείρωσης και η ανάδειξή της σε αγωνιστικό πόλο της μικρομεσαίας αγροτιάς είναι ζήτημα προς επίλυση. Να διευρύνεται η δράση της, όπως και όλων των αγωνιστικών οργανώσεων της υπαίθρου στα προβλήματα της νέας γενιάς και των γυναικών.

Η κοινή δράση με το ΠΑΜΕ και τα άλλα κοινωνικά κινήματα πρέπει να προωθηθεί, σε σημαντικό βαθμό. Εξαρτάται και από τη δράση και το σωστό προσανατολισμό των κομμουνιστών.

Στόχος είναι η κοινή δράση των μικρομεσαίων αγροτών και αγροτισσών σε ένα σύλλογο που, ανάλογα με τη σύνθεση του πληθυσμού της περιοχής, θα επεκτείνεται και στα όρια των νέων δήμων ή και ευρύτερων γεωγραφικών περιοχών, θα λειτουργεί δημοκρατικά και με γνώμονα τα συμφέροντά τους.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στους αγροτικούς συνεταιρισμούς και μέσα από την πείρα της δράσης που κατακτά η μικρομεσαία αγροτιά να καλλιεργείται το έδαφος, για να κατανοείται η σημασία και ο ρόλος του παραγωγικού λαϊκού συνεταιρισμού που υπερασπίζεται το ΚΚΕ στα πλαίσια της λαϊκής οικονομίας.

Οι αγρότες και οι αγρότισσες, αν και είναι εργοδότες των μισθωτών στην αγροτική οικονομία, κυρίως αλλοδαπών, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αποτελεί γενικότερο και κοινό συμφέρον να οργανωθούν οι εργάτες και εργάτριες γης, για την επίλυση όχι μόνο των εργασιακών αλλά και των υπολοίπων προβλημάτων τους που είναι ταυτόσημα με τα προβλήματα της αγροτιάς. Ο προσανατολισμός αυτός, για να επηρεάσει τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία της αγροτιάς, πρέπει να κατακτηθεί από τις ΚΟΒ της υπαίθρου.

Η πολιτική συμμαχιών της εργατικής τάξης με τη μικρομεσαία αγροτιά είναι επίκαιρη, παρά το γεγονός ότι τελικά η αριθμητική μείωση της αγροτιάς στον καπιταλισμό αποτελεί νομοτέλεια. Ωστόσο, στις σημερινές συνθήκες της χώρας μας η μείωση θα συντελείται με αργότερους ρυθμούς. Εχει, επίσης, σημασία η δραστηριότητα που αναπτύσσεται σήμερα, ώστε όσοι από το στρώμα αυτό περνάνε στην εργατική τάξη να έχουν ήδη δεχτεί, στο δυνατό βαθμό, την επίδραση της κοινής δράσης, της κοινωνικής συμμαχίας.

29. Με βάση τα στοιχεία των δύο τελευταίων απογραφών (2001 σε σύγκριση με το 1991) αυξήθηκε κατά 40% η συμμετοχή του γυναικείου οικονομικά ενεργού πληθυσμού στο συνολικό, σε σύγκριση με το 8,5% του ανδρικού. Η συμμετοχή των απασχολουμένων γυναικών ως ποσοστό επί του γυναικείου πληθυσμού, του ικανού προς εργασία έχει φτάσει το 50%. Στο σύνολο των απασχολουμένων γυναικών το 63,5% είναι μισθωτές, το 18,9% αυτοαπασχολούμενες χωρίς προσωπικό και το 14,2% βοηθοί σε οικογενειακή επιχείρηση.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των μισθωτών γυναικών εργάζεται στο εμπόριο (16%), στην εκπαίδευση (15,4%), στη μεταποίηση (13,1%), στην Υγεία - Πρόνοια (10,5%) στη Δημόσια Διοίκηση - Αμυνα - Υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση (10,4%), στα ξενοδοχεία - εστιατόρια (8%).

Η γυναικεία απασχόληση πλειοψηφεί - στο σύνολο της απασχόλησης - στην εκπαίδευση, στην Υγεία - Πρόνοια, στα ασφαλιστικά συνταξιοδοτικά ταμεία, και από τους κλάδους της μεταποίησης, στα Τρόφιμα - Ποτά, στην Ενδυση, στο Δέρμα, στην Κλωστοϋφαντουργία.

Στις γυναίκες διαμορφώνονται υπερδιπλάσια ποσοστά ανεργίας και μερικής απασχόλησης σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι εργαζόμενες γυναίκες, σε σύγκριση με τους εργαζόμενους άνδρες, παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά σε υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και αντιστοίχως μικρότερα σε χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης.

Από τις μη μισθωτές εργαζόμενες, το μεγαλύτερο μέρος των γυναικών βοηθών στην οικογενειακή επιχείρηση (60%), εργάζεται ή εμφανίζεται τυπικά ότι εργάζεται στην αγροτική παραγωγή. Το 44% των αυτοαπασχολουμένων γυναικών χωρίς προσωπικό εργάζεται στην αγροτική παραγωγή. Πρόκειται για 250.000 αγρότισσες, ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην πολιτική των αστικών κομμάτων.

Η νέα ΚΕ οφείλει να εκπονήσει ένα εξειδικευμένο σχέδιο για πολιτική και μαζική δράση προσανατολισμένη στους εργασιακούς χώρους στα πλαίσια της γενικότερης δουλιάς στην εργατική τάξη. Για να προχωρήσει αυτή η προσπάθεια και να μη μείνει στα χαρτιά, όπως έχει συμβεί έως τώρα, όσον αφορά στην ειδική γυναικεία δουλιά, χρειάζεται να αλλάξουν στάση τα στελέχη και τα καθοδηγητικά όργανα απέναντι στο σημαντικό αυτό πολιτικό καθήκον. Να αντιπαλεύουν ανυποχώρητα λαθεμένες αντιλήψεις που αρνούνται ή υποτιμούν την ανάγκη να αναπτυχτεί δράση με αιτήματα και στόχους που θέτουν το ζήτημα της χειραφέτησης και ισοτιμίας της γυναίκας.

Μια τέτοια αντίληψη υποτιμά και αγνοεί τον ταξικό χαρακτήρα του γυναικείου ζητήματος. Υποτιμά το γεγονός ότι το καπιταλιστικό σύστημα - και στην προκειμένη περίπτωση η στρατηγική των αναδιαρθρώσεων - έχει ιδιαίτερα επεξεργασμένη πολιτική απέναντι στις γυναίκες. Οι γυναίκες, μαζί με τους νέους, αποτελούν τον αγωγό για τη γενίκευση των ελαστικών μορφών απασχόλησης και τη διαχείριση της ανεργίας με διάφορα προγράμματα κατάρτισης με την προσωρινή μερική απασχόληση, την παγίδευση σε οξυμένες μορφές εκμετάλλευσης και καταπίεσης.

Να παίρνεται σοβαρά υπόψη η έλλειψη ελεύθερου χρόνου, διότι οι γυναίκες σηκώνουν και ένα μεγάλο φόρτο υποχρεώσεων μέσα στην οικογένεια, ακόμα και όταν εργάζονται. Αυτό αποτελεί πρόσθετη δυσκολία για να εκφράσει πρακτικά η γυναίκα το ριζοσπαστισμό της, τη διάθεση για δράση.

Η ανάπτυξη της επιρροής του Κόμματος στην εργατική τάξη συνεπάγεται ως αναπόσπαστο στοιχείο την εξειδίκευση της γενικής πολιτικοϊδεολογικής δουλιάς στις γυναίκες, εξειδίκευση της πολιτικής συμμαχιών.

Η προσφορά των μαζικών γυναικείων οργανώσεων που αντιστρατεύονται την κυρίαρχη πολιτική είναι σημαντική. Συμβάλλουν στην κατανόηση του γυναικείου ζητήματος, στο συντονισμό δράσης των γυναικών ανεξάρτητα από επάγγελμα, ηλικία, συνθήκες ζωής κλπ.

Ωστόσο, η πάλη που αναπτύσσεται για τα γυναικεία προβλήματα δεν έχει ακόμα την απαιτούμενη στήριξη των κομματικών οργάνων και των ΚΟΒ, με τη συστηματική πολιτική και μαζική προβολή των γυναικείων προβλημάτων - διεκδικήσεων, με συστηματική διαπαιδαγωγητική δουλιά στο λαό για την ισοτιμία και χειραφέτηση της γυναίκας. Ενας πολύ μικρός αριθμός γυναικείων στελεχών δείχνει διάθεση προσφοράς στην ειδική γυναικεία δουλιά. Και όταν γίνεται αυτό, περιορίζεται στο ενδιαφέρον για τις μαζικές γυναικείες οργανώσεις και δεν έχει σφαιρικότερη παρέμβαση στις γυναίκες, σε όλα τα μέτωπα δράσης.

Επομένως, χρειάζεται μια νέα εκκίνηση στο καίριο αυτό πρόβλημα. Αμεσος στόχος, η διαμόρφωση με σχέδιο μιας πρωτοπορίας σε κλάδους - τομείς, οι οποίοι εμφανίζουν υψηλό βαθμό συγκέντρωσης: Στα Τρόφιμα - Ποτά και τους άλλους κλάδους της μεταποίησης, κλωστοϋφαντουργία κλπ. αλλά και στους τομείς της εκπαίδευσης, και Υγείας. Αξονας της δράσης είναι τα κοινωνικά και δημοκρατικά αιτήματα, η πάλη κατά του πολέμου, ο πολιτισμός και τα προβλήματα της νεολαίας, από την άποψη της γυναικείας ισοτιμίας και γενικότερης κοινωνικής ευαισθησίας. Οι αγωνιζόμενες γυναίκες μέσα από τις γραμμές του γενικότερου και του γυναικείου κινήματος μπορούν να αποτελέσουν έναν από τους πιο σημαντικούς κρίκους στις κοινωνικές συμμαχίες.

30. H νεολαία βιώνει με ιδιαίτερα έντονο τρόπο τις αρνητικές συνέπειες των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Ιδιαίτερες παράμετροι είναι: Η πορεία ένταξής της στην παραγωγική διαδικασία είναι πιο ασταθής και δύσκολη. Αποτελεί βασικό θύμα της ανεργίας και της υποαπασχόλησης της εφαρμογής των νέων εργασιακών σχέσεων. Οι αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα οξύνουν τους ταξικούς φραγμούς και τη μορφωτική υποβάθμιση. Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια πολλών ταχυτήτων, με βάση την ταξική προέλευση και γενικότερα το εισόδημα της οικογένειας, θα οδηγήσουν ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας στο σύγχρονο αναλφαβητισμό.

Η νεολαία αποτελεί ειδικό στόχο μιας πρωτοφανούς εκστρατείας ιδεολογικής - κοσμοθεωρητικής χειραγώγησης, ενσωμάτωσης στα σύγχρονα στερεότυπα του κεφαλαίου. Κυριολεκτικά το παιδί, από τα πρώτα χρόνια της ζωής του είναι αντιμέτωπο με μια επίθεση που έχει στόχο να του σκοτώσει ακόμα και τον έμφυτο ριζοσπαστισμό που χαρακτηρίζει τη μικρή και νεότερη ηλικία. Η επίθεση είναι δουλεμένη, πολυσυλλεκτική, μπολιάζει κυριολεκτικά τα βιβλία, τα προγράμματα διδασκαλίας, τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και τις νέες τεχνολογίες. Ενισχύεται εντυπωσιακά η παρέμβαση του συστήματος θεάματος και "διασκέδασης", στον "ελεύθερο χρόνο", στην ψυχαγωγία, με σοβαρές επιδράσεις σε όλο το υπόβαθρο της σκέψης και της συμπεριφοράς της νεολαίας, στα συναισθήματά της, στην αισθητική. Η νεολαία έχει ήδη επηρεαστεί από τα ιδεολογικά μηνύματα του ατομισμού, της επιχειρηματικότητας, του ανταγωνισμού, του κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου.

Τα παραπάνω προβλήματα επιτείνονται, καθώς η νεολαία σήμερα, μπαίνει αργότερα στην παραγωγή, ωριμάζει δυσκολότερα. Η υποταγή και η ενσωμάτωση είναι ένας μεγάλος κίνδυνος για τη σύγχρονη νέα γενιά και κυρίως για τη συνέχεια και το αύριο του κινήματος.

Οι αρνητικές επιδράσεις στην ψυχολογία, στη συμπεριφορά και τους προσανατολισμούς ενός μεγάλου μέρους της νεολαίας προέρχονται και από το γεγονός ότι αυτή μεγαλώνει και ωριμάζει σε συνθήκες νίκης της αντεπανάστασης, υποχώρησης του λαϊκού κινήματος, εξάπλωσης των αντιλήψεων συναίνεσης και μοιρολατρίας.

Εκδηλώνονται ανάμεικτες διαθέσεις αμφισβήτησης και συμβιβασμού. Οι αγωνιστικές δραστηριότητες της νεολαίας που υπάρχουν και σήμερα έχουν περισσότερο χαρακτηριστικά σκιρτημάτων, δεν έχουν συνέχεια. Επηρεάζονται από τις αντιλήψεις για την αναποτελεσματικότητα των αγώνων. Υπάρχει επηρεασμός και από εθνικιστικές και ρατσιστικές απόψεις, που δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Εκεί που η νεολαία έχει επιδείξει μαζικά την ευαισθησία της είναι στο πρόβλημα του ιμπεριαλιστικού πολέμου, αλλά και σε θέματα δημοκρατίας.

Ταυτόχρονα, ενώ εκδηλώνει αμφισβήτηση στο ρόλο των κομμάτων εξουσίας, τελικά παραμένει εγκλωβισμένη σ΄ αυτά. Ενα σημαντικό μέρος της νεολαίας, γενικεύει την κριτική της σε όλα τα κόμματα, πράγμα που τη δυσκολεύει στον απεγκλωβισμό. Σε ένα μεγαλύτερο, σήμερα, τμήμα της διαμορφώνεται η αντίληψη, από τις εμπειρίες της, αλλά και από τον απόηχο των αγώνων που έχουν γίνει, ότι ζουν σε συνθήκες συστηματικής περιθωριοποίησης, πράγμα που δε γίνεται αποδεκτό. Ωστόσο όλες αυτές οι τάσεις δεν έχουν πάρει μόνιμο χαρακτήρα, δεν έχουν ακόμα μεταβληθεί σε δυναμική.

Τα τελευταία χρόνια σημειώνονται ορισμένες θετικές τάσεις απέναντι στο ΚΚΕ, από ένα τμήμα της νεολαίας που δεν είναι ευκαταφρόνητο. Δείχνουν ενδιαφέρον να ακούσουν τις θέσεις του Κόμματος. Οσο όμως γίνεται διακριτό το τμήμα αυτής της νεολαίας που διψά για αντίσταση, που έλκεται από την πολιτική της απειθαρχίας, ανυπακοής και ρήξης, τόσο αυτό βρίσκεται εκτεθειμένο σε μια συστηματική πολυπλόκαμη προσπάθεια να μην έλθει σε επαφή με την ταξική θεώρηση των πραγμάτων, με το ΚΚΕ και το εργατικό κίνημα. Να εκτονωθεί προς αναρχοφιλελεύθερες μικροαστικές αντιλήψεις και πρακτικές.

Η ΚΝΕ, δίπλα στο Κόμμα, πήρε μέρος και συνέβαλε στους αντιιμπεριαλιστικούς αντιπολεμικούς αγώνες, κατά του αυταρχισμού, για τα δημοκρατικά, τα εργασιακά, εκπαιδευτικά και γενικότερα κοινωνικά δικαιώματα. Η επιρροή του Κόμματος και της ΚΝΕ δυνάμωσε σε σχέση με την υποχώρηση που είχε σημειωθεί τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '90. Eχει κάνει σημαντικά βήματα στην ανάπτυξη των γραμμών της, στην ωρίμανση του στελεχικού της δυναμικού, που είναι εντελώς ανανεωμένο. Βρίσκεται σε μια πορεία ανάπτυξης, που φέρνει στην επιφάνεια νέα προβλήματα, νέες απαιτήσεις τόσο στο Κόμμα και ιδιαίτερα στην ΚΕ, όσο και στην καθοδήγηση της ίδιας της ΚΝΕ.

31. Το κύριο πρόβλημα που επισήμανε το 16ο Συνέδριο δεν έχει αντιμετωπιστεί. Δηλαδή παραμένει στα καθοδηγητικά όργανα, στα στελέχη η αντίληψη ότι η ΚΝΕ έχει την κύρια ευθύνη για το κίνημα της νεολαίας. Αυτό στην πράξη οδηγεί στον περιορισμό της κομματικής ευθύνης. Τα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας και του κινήματός της είναι ευθύνη πριν απ' όλα του Κόμματος, χωρίς αυτό να συνεπάγεται τον παραμερισμό των ευθυνών της ΚΝΕ.

Η νέα ΚΕ πρέπει να διαμορφώσει προϋποθέσεις για μεγαλύτερο άνοιγμα του Κόμματος στις νεότερες ηλικίες. Για την ανάπτυξη νεολαιίστικου κινήματος με άξονα τα βασικά προβλήματα της δουλιάς, της μόρφωσης, του πολιτισμού και του αθλητισμού. Κατά των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Για τις δημοκρατικές ελευθερίες. Για το πρόβλημα των ναρκωτικών, των παραγόντων που καλλιεργούν την εξαγορά συνειδήσεων, την παραπληροφόρηση, τον αντικομμουνισμό, τη συκοφάντηση των αγωνιστικών αξιών. Το ΚΚΕ οφείλει πλατιά και δυναμικά να διαδώσει το Πρόγραμμα και την ιδεολογία του, την πολιτική του πρόταση για το ΑΑΔΜ και το ρόλο της νεολαίας σ' αυτό. Να συμβάλει, ώστε η νεολαία να κατανοήσει την ανάγκη κοινής δράσης και συμμαχίας με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Με ευθύνη της ΚΕ να ξεκινήσει προσπάθεια για εξειδίκευση στελεχών του Κόμματος αλλά και της ΚΝΕ σε τομείς νεολαιίστικης δουλιάς. Σε νέους τομείς που η ΚΝΕ και το Κόμμα καθυστερούν όπως είναι η δράση για ζητήματα αθλητισμού, πολιτισμού, νέων τεχνολογιών. Να εξασφαλίσει σε όλα τα καθοδηγητικά όργανα, να υπάρχει συστηματικός έλεγχος, κυρίως όμως συντροφική βοήθεια για την απόδοση των μελών του ΚΚΕ που δουλεύουν στην ΚΝΕ.

Να διασφαλιστεί, χωρίς υποχώρηση, η εφαρμογή παλαιότερης απόφασης, που τελικά δεν προωθήθηκε, για διατμηματικό συντονισμό, ιδιαίτερα ανάμεσα στα τμήματα εργατικό - συνδικαλιστικό, ΕΒΕ, αγροτιάς, γυναικείας χειραφέτησης και ισοτιμίας, οικονομίας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τα τμήματα Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού. Ενα στοιχειώδες μέτρο είναι να υπάρχει χρέωση στελεχών της ΚΕ και των τμημάτων της για τη δουλιά στη νεολαία, ώστε να ανέβει η συλλογικότητα και επιτελικότητα του οργάνου.

Η νέα ΚΕ να προσανατολίσει τα όργανα να ανεβάσουν τη δουλιά τους στην ΚΝΕ για την αφομοίωση της στρατηγικής του Κόμματος και την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση. Με τη γνωριμία των μελών της ΚΝΕ με την ιδεολογία, τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού, με την ιστορία του Κόμματος και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Με το παράδειγμα των στελεχών και των μελών του Κόμματος.

Να επεξεργαστεί σχέδιο για την ιδεολογικοπολιτική μόρφωση των στελεχών της ΚΝΕ, ώστε να αναπτυχθεί ένα ισχυρό μορφωτικό ρεύμα που να διαπερνά την εσωτερική λειτουργία της ΚΝΕ, με θετικό αντίκτυπο και επίδραση στους νεολαιίστικους χώρους. Η ιδεολογικοπολιτική μόρφωση πρέπει να βοηθά την ΚΝΕ να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης ιδεολογικής πάλης, ενάντια στα διάφορα αστικά και μικροαστικά ρεύματα που εκδηλώνονται στους χώρους της Παιδείας.

Να βοηθηθεί η ΚΝΕ, στην πραγματοποίηση του στόχου της, να γίνει γερή και μαζική. Τα μέλη της να αποκτούν συνείδηση των καθηκόντων τους. Να πείθονται για τη σημασία τους και για την ατομική ευθύνη στην εκπλήρωση των κοινών στόχων. Να ξεπεραστεί η τάση για καμπανιακού χαρακτήρα δραστηριότητα.

Τα κομματικά καθοδηγητικά όργανα να σκύψουν με μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης στο μεγάλο ζήτημα της ζωντανής, δημιουργικής λειτουργίας των ΟΒ, που πρέπει να προκαλεί ενδιαφέρον, να προσελκύει. Αν και έχει βελτιωθεί η λειτουργικότητα των ΟΒ, ακόμα υπάρχουν προβλήματα. Πολλά από αυτά οφείλονται στη έλλειψη ελεύθερου χρόνου ιδιαίτερα των μαθητών, αλλά και των φοιτητών - σπουδαστών, στη δυσκολία που έχουν αυτές οι ηλικίες να αντιληφθούν σωστά την οργανωμένη ζωή, τη σωστή οργάνωση του χρόνου.

Ολα τα μέλη καθοδηγητικών οργάνων του Κόμματος, τα στελέχη που είναι αναδειγμένα σε μαζικές οργανώσεις και κινήματα, πρέπει να ξέρουν να προσεγγίζουν τη νέα γενιά με βάση τα προβλήματά της, αλλά και με βάση τα ενδιαφέροντα και τις ιδιαιτερότητές της. Δε νοείται κομματικό στέλεχος, ανεξάρτητα από ηλικία, που να μην προσπαθεί να κατακτήσει αυτή την τέχνη και ικανότητα.

Το κάθε στέλεχος προσωπικά να νιώσει ευθύνη για την πορεία ανάπτυξης πριν απ΄ όλα των στελεχών της ΚΝΕ, για τα προβλήματα της ζωής τους, της μόρφωσης, για την πολιτική και ιδεολογική τους κατάρτιση, για το επίπεδο της πολιτιστικής τους ανάπτυξης.

Να υπάρχει ενδιαφέρον και βοήθεια στο πώς τα νεαρά μέλη της ΚΝΕ ανταποκρίνονται στα καθήκοντα της μόρφωσης, στο πώς δίνουν την προσωπική τους μάχη με τα αντικειμενικά εμπόδια που συναντούν στην καθημερινή ζωή.

Το βάρος πέφτει στη δράση του Κόμματος στους νέους και νέες εργατοϋπαλλήλους, στους άνεργους και άνεργες, στα παιδιά των λαϊκών οικογενειών, που βιώνουν οξύτερα προβλήματα και έχουν σχετικά περισσότερες προϋποθέσεις να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της οργανωμένης πάλης και της ρήξης με την κυρίαρχη πολιτική. Ιδιαίτερη προσοχή στη δουλιά στα ΤΕΕ, στην κατάρτιση.

Το βάρος πρέπει να ριχτεί στις κλαδικές ΟΒ των εργαζομένων, με στόχο τον πολλαπλασιασμό και την ανάπτυξή τους. Οι συνοικιακές ΟΒ να έχουν κύριο προσανατολισμό στην εργαζόμενη νεολαία, με προγραμματισμό. Τα προβλήματα των νέων ζευγαριών, των νέων που ετοιμάζονται για τη δημιουργία οικογένειας, επίσης, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ενδιαφέροντος του Κόμματος σε συντονισμό με την ΚΝΕ.

Για να υλοποιηθεί ευχερέστερα ο εργατικός προσανατολισμός χρειάζεται να μελετηθεί η σύνθεση των συνοικιακών ΟΒ και να αξιοποιηθεί η πείρα του Κόμματος, δηλαδή να μεταφερθούν σε κλαδικές ΟΒ οι εργαζόμενοι ΚΝίτες και ΚΝίτισσες της συνοικίας.

Μια τέτοια διάταξη δυνάμεων, προσωρινά και μόνο θα φέρει δυσκολία στη δουλιά κατά δήμο, συνοικία. Τελικά, θα αποβεί πολύ θετική, γιατί το δυνάμωμα της εργατικής νεολαιίστικης δράσης θα δώσει πνοή και αέρα, δυναμική στη συνολική δουλιά της ΚΝΕ.

Η δράση στη μαθητική, φοιτητική και σπουδάζουσα νεολαία πρέπει επίσης να αποκτήσει ταξικά χαρακτηριστικά. Στον τομέα αυτόν χρειάζεται μεγαλύτερη εξειδίκευση της καθοδηγητικής δουλιάς. Να ανοιχτεί συστηματικό ιδεολογικό πολιτικό και γενικότερο μορφωτικό μέτωπο με το περιεχόμενο σπουδών και γενικότερα με την πλήρη εμπορευματοποίηση - αγοραιοποίηση της Παιδείας. Και όσον αφορά στο κόστος, αλλά και τις ιδέες που προάγει, καθώς υποτάσσονται τα πάντα στην επιχειρηματικότητα και ανταγωνιστικότητα.

Για τη φοιτητική και σπουδάζουσα νεολαία της ΚΝΕ τίθεται θέμα μαρξιστικής παιδείας και γενικά αλλά και στο αντικείμενο που σπουδάζουν. Αυτός ο προσανατολισμός είναι μέρος της βοήθειας, για να ανταποκριθούν ως αγωνιστές, κομμουνιστές επιστήμονες. Ειδικός σχεδιασμός απαιτείται για τα μέλη και στελέχη της ΚΝΕ που περνάνε στις μεταπτυχιακές σπουδές.

Η διείσδυση στην ανώτατη Παιδεία των επιχειρήσεων, οι καθορισμένοι στόχοι που υπηρετούν τα κοινοτικά κονδύλια, δηλαδή η εξαγορασμένη και υποταγμένη έρευνα στα κέρδη, αποτελούν μέγιστο κίνδυνο για τη μόρφωση και κατάρτιση των φοιτητών και σπουδαστών, αλλά και για τους κοινωνικοπολιτικούς προσανατολισμούς τους, για τη διαπαιδαγώγησή τους γενικότερα.

Οι δυσκολίες πολλαπλασιάζονται, διότι στους χώρους αυτούς έχουν ενσωματωθεί σημαντικές δυνάμεις του επιστημονικού δυναμικού. Αλλοι γιατί η σημερινή κατάσταση τους προσφέρει οικονομικά οφέλη και άλλοι κάτω από την πίεση και την ελπίδα της εξέλιξης.

Να συγκροτηθεί πόλος συσπείρωσης και αντίστασης στα ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι το άμεσα ζητούμενο. Να εκλαϊκεύεται συστηματικά η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ για το ρόλο και τη συνεισφορά του κινήματος της Παιδείας στη συγκρότηση του ΑΑΔΜ.

Προτείνεται το 17ο Συνέδριο να αποφασίσει την πραγματοποίηση Πανελλαδικής Κομματικής Συνδιάσκεψης για τη δουλιά του Κόμματος στη νεολαία και τη βοήθεια στη ΚΝΕ.

32. Η νέα ΚΕ να μελετήσει το ζήτημα της μαζικής συσπείρωσης των μισθωτών επιστημόνων, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα που θα επιδεινωθούν στην πορεία.

Ειδικό ζήτημα αποτελεί η ανάπτυξη δεσμών συνεργασίας του Κόμματος με επιστήμονες που έχουν διάθεση να προσφέρουν στους λαϊκούς αγώνες, στην υπόθεση της οικοδόμησης του Μετώπου και συμφωνούν σε ορισμένα ζητήματα που θίγει και παλεύει το Κόμμα. Με διανοούμενους και καλλιτέχνες που αντιστέκονται και έχουν τη διάθεση να στηρίξουν τη λαϊκή πάλη, να συμβάλουν σε μια γενικότερη αγωνιστική ανάταση.

Τα τελευταία 15 χρόνια, η δραστηριότητα του Κόμματος ήταν ελλιπής, αποσπασματική στο χώρο των επιστημόνων που δουλεύουν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, ή σε άλλους τομείς. Εως τώρα, δόθηκε κάποιο βάρος κυρίως στα οικονομικά, συνδικαλιστικά προβλήματα των επιστημόνων, χωρίς μια γενικότερη θεώρηση των σύγχρονων προβλημάτων τους και κυρίως του ρόλου τους στην πολιτική και κοινωνική πάλη, στα ζητήματα της οικονομίας, της κοινωνικής πολιτικής.

Βρέθηκε αντιμέτωπο με νέα προβλήματα, όπως οι αναδιαρθρώσεις στην Παιδεία και την Ερευνα με στόχο την επιχειρηματοποίησή τους, οι αναδιαρθρώσεις γενικότερα στο χώρο της επιστήμης, της παραγωγής της γνώσης και έρευνας, στο επιστημονικό δυναμικό. Η δυσκολία, πέρα από υποκειμενικές αδυναμίες, είναι και αντικειμενική, αφορά στην ταξική θέση - ένταξη του επιστήμονα.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες ένα μεγάλο μέρος του επιστημονικού δυναμικού με τη μισθωτή εξαρτημένη εργασία ή και με άλλες εργασιακές σχέσεις καλείται να στηρίξει το σημερινό σύστημα και τις επιλογές του. Ενα σημαντικό τμήμα έχει αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις συμφερόντων με την εργοδοσία, με τους κοινοτικούς μηχανισμούς και τη διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων. Η πείρα δείχνει ότι στα ζητήματα της έρευνας και της επιστήμης είναι πιο σύνθετη η προώθηση της πολιτικής συνεργασιών, σε σύγκριση με τη δυνατότητα συνεργασίας σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα στο κίνημα, στις συσπειρώσεις. Οι ιδεολογικές διαφορές υπεισέρχονται περισσότερο στην επιστημονική έρευνα και μελέτη.

Ενα μεγαλύτερο, επίσης, μέρος του επιστημονικού δυναμικού της χώρας, σε αρκετές περιπτώσεις, και ανεξαρτήτως πολιτικού προσανατολισμού, αν και βλέπει φιλικά το Κόμμα, αν και κρατά προοδευτική στάση απέναντι στα λαϊκά αιτήματα, δυσκολεύεται να συνενώσει την επιστημονική γνώση με την κομμουνιστική ιδεολογία, τη μαρξιστική μεθοδολογία. Τα κρούσματα διαφθοράς συνειδήσεων και εξαγοράς είναι πολυάριθμα στο χώρο. Η κατάκτηση επιστημονικών γνώσεων και ικανοτήτων δεν αποτελούν από μόνα τους διαβατήριο για την προοδευτική, ριζοσπαστική στάση στην αξιοποίηση των επιτευγμάτων της επιστήμης προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων.

Να εκπονηθεί, με ευθύνη της νέας ΚΕ, ένα συλλογικά επεξεργασμένο πλαίσιο ερευνητικής εργασίας με συνεργαζόμενους επιστήμονες, που να συμβάλλει στο διάλογο και τον αντίλογο, να εναρμονίζεται και με τις συνολικότερες ανάγκες του Κόμματος και του κινήματος. Το πρόγραμμα αυτό να εκπονείται με την ευθύνη της ΚΕ και με τη συμβολή όλων των τμημάτων και της διατμηματικής συνεργασίας, με τη συγκρότηση θεματολογίας. Με τη μελέτη και αξιοποίηση του επιστημονικού έργου των συνεργαζομένων, των διδακτορικών, μεταπτυχιακών και των εξειδικευμένων επιστημονικοτεχνικών μελετών. Με δημιουργία υποδομής βιβλιογραφίας, στατιστικών μελετών, ερευνών.

Αντίστοιχη υποδομή να διαμορφωθεί για την επικοινωνία και κοινή προσπάθεια στο χώρο της διανόησης.

Μέσω αυτής της δραστηριότητας, το Κόμμα θα αξιοποιεί, όπως οφείλει, ό,τι προοδευτικό έργο παράγεται, θα δυναμώνει το ρόλο του στο χώρο της προοδευτικής διανόησης.

33. Σταθερός, αμετακίνητος στόχος των στελεχών και των μελών του Κόμματος πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός ενωτικού, συσπειρωτικού κινήματος με αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους πάλης, που τελικά θα διαμορφώνει συνολική αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Χειραφετημένο - όσο γίνεται - από τη λογική του μονόδρομου, ανεξάρτητο και αυτοτελές από τις δυνάμεις της εργοδοσίας, του κεφαλαίου γενικότερα και των κομμάτων του.

Η κατάκτηση της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής κατεύθυνσης, η υιοθέτηση από το μαζικό κίνημα μιας εναλλακτικής πολιτικής λύσης, θα είναι έργο σύνθετο. Θα προκύψει από την άνοδο της πολιτικής πείρας των λαϊκών μαζών, από το μαζικό απεγκλωβισμό τους κυρίως από τα κόμματα εξουσίας. Από την απαλλαγή τους, όσο γίνεται στις συνθήκες του καπιταλισμού, από μεταρρυθμιστικές αυταπάτες, από την επίδραση του οπορτουνισμού.

Αν και έχουν γίνει βήματα προόδου στη δράση στις μαζικές οργανώσεις, ωστόσο δεν έχει κατακτηθεί η απαιτούμενη γενική ικανότητα συγχώνευσης με τις λαϊκές μάζες, και ταυτόχρονα διαμόρφωσης σχέσεων ως πρωτοπορίας μαζί τους.

Ως ένα βαθμό αποκρούστηκαν επιθέσεις σε βάρος του Κόμματος με την κατηγορία της διάσπασης, σε περιπτώσεις που αρνήθηκε να νομιμοποιήσει δραστηριότητες διαβρωμένες από κυβερνητικά κόμματα, από δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας. Στο όνομα μιας γενικής θολής ενότητας που τελικά αθώωνε κυβερνητικές ευθύνες, όπως στην περίπτωση κινητοποιήσεων κατά του πολέμου στο Ιράκ κλπ.

Υπάρχει πρόοδος στη δράση των κομμουνιστών, κομμουνιστριών στις γραμμές του μαζικού κινήματος, των μαζικών οργανώσεων ή σε συσπειρώσεις και πρωτοβουλίες που αναπτύχτηκαν για επίκαιρα ζητήματα.

Ωστόσο, επιβιώνουν και αναπαράγονται λαθεμένες αντιλήψεις και συνήθειες στη δράση στο μαζικό κίνημα, ενώ ακόμα δεν είναι λυμένο όλα τα μέλη και στελέχη του Κόμματος να μετέχουν ενεργά στις γραμμές μαζικών οργανώσεων. Να επιδιώκουν να αποκτούν άμεση γνώση και πείρα από τις κινητοποιήσεις και τις διεργασίες.

Συνυπάρχουν πολλαπλά αρνητικά φαινόμενα αδεξιότητας στη δράση του Κόμματος, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δράση των κυβερνητικών και εργοδοτικών, κοινοτικών μηχανισμών, με αποτέλεσμα να μην εξασφαλίζεται συσπείρωση, μαζικοποίηση και σωστή κατεύθυνση. Ή και το αντίθετο: Να χανόμαστε μέσα στις μάζες, να υποκύπτουμε στις αρνητικές τάσεις, κάτω από το βάρος του αρνητικού συσχετισμού.

Ενα βήμα για την αντιμετώπιση αυτής της αδυναμίας είναι να γίνεται ουσιαστική δουλιά σε όλο το Κόμμα για τη μελέτη και γενίκευση της πείρας, ώστε να γίνεται κτήμα όλων.

Η αναμέτρηση ανάμεσα στις δυνάμεις που κινούνται υπέρ των συμφερόντων του κεφαλαίου ή έχουν συναινέσει μοιρολατρικά στην υπάρχουσα κατάσταση, και στις αγωνιστικές ριζοσπαστικές δυνάμεις, από την άλλη, είναι εμφανής στις γραμμές του μαζικού κινήματος, στους κόλπους των οργανώσεων ή ανάμεσα σε διαφορετικές οργανώσεις που κινούνται στον ίδιο χώρο, με το ίδιο αντικείμενο.

Η αναμέτρηση αυτή πρέπει να οξυνθεί, διαφορετικά το μαζικό κίνημα, ακόμα και αν ανεβάσει τη δράση του, αυτή θα είναι ευάλωτη και επισφαλής. Η ιδεολογική και πολιτική αναμέτρηση στις γραμμές του κινήματος να διεξάγεται με άξονα τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, τη διεκδίκηση κατακτήσεων, στη βάση της γραμμής συγκρότησης του Λαϊκού Μετώπου. Μια τέτοια διαπάλη, όταν διεξάγεται μελετημένα, και παίρνονται υπόψη κάθε φορά όλοι οι παράγοντες, οι συγκεκριμένες συνθήκες, θα οδηγήσει στον απεγκλωβισμό, άρα και στην ανάπτυξη της αγωνιστικής αντιμονοπωλιακής αντιιμπεριαλιστικής ενότητας.

Δεν υπάρχουν συνταγές πώς, κάθε φορά, σε κάθε φάση, σε κάθε στιγμή, οι πολιτικές της αντιπαράθεσης και της συσπείρωσης θα διεξάγονται ταυτόχρονα, χωρίς η μια πλευρά να εξοστρακίζει την άλλη. Είναι ζήτημα ωρίμανσης, ζήτημα συλλογικής εξέτασης, σταθερού ελέγχου των αποτελεσμάτων, ώστε έγκαιρα να διορθώνονται λάθη ή παραλείψεις. Να γίνονται οι κατάλληλοι δημιουργικοί συμβιβασμοί που ανεβάζουν το κίνημα και δεν το καθηλώνουν στην επίδραση της κυρίαρχης πολιτικής.

Να διασφαλιστεί, όσο εξαρτάται από το Κόμμα, κάθε μαζική οργάνωση να έχει τη δική της εσωτερική ζωή, το δικό της προγραμματισμό. Να στηρίζεται στη συμμετοχή και δράση των μελών της. Να έχει αυτοτελή ζωή και αυτή η αυτοτέλειά της να τη βοηθάει στην κατάκτηση της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής κατεύθυνσης.

Ο πρωτοπόρος ρόλος των κομμουνιστών καταξιώνεται όταν συμβάλλει στην ζωντανή λειτουργία των μαζικών οργανώσεων, στη μαζικοκοποίησή τους, στη διαμόρφωση κοινής συσπειρωτικής δράσης. Οι εκλεγμένοι κομμουνιστές και κομμουνίστριες να αποκτήσουν, όλοι ανεξαιρέτως την καλή συνήθεια να απολογούνται μπροστά σε όλους εκείνους που τους εκλέγουν σε μαζικά όργανα. Να ακούνε τη γνώμη και την κριτική τους. Να φροντίζουν για την ανανέωση των μαζικών οργάνων, να συμβάλλουν στον πολλαπλασιασμό των αγωνιστών που είναι σε δημόσια αξιώματα. Η ανάδειξη νέων και γυναικών είναι ειδικό καθήκον που προγραμματισμένα πρέπει να προωθείται από τις κομματικές οργανώσεις, με προτάσεις προς τα μέλη των μαζικών οργανώσεων για την ανάδειξη και στήριξή τους.

Εκλεγμένοι κομμουνιστές και κομμουνίστριες που δεν ανταποκρίνονται στις ευθύνες τους ως εκλεγμένοι στο μαζικό κίνημα πρέπει να αντικαθίστανται, να γίνεται δημόσια κριτική. Οι εκλεγμένοι και εκλεγμένες σε δημόσια αξιώματα χρειάζονται να έχουν υψηλή επαγρύπνηση, ώστε με τη συμμετοχή τους να διασφαλίζουν τη διεκδίκηση των λαϊκών προβλημάτων, να αντιμετωπίζουν τις προσπάθειες να τους ενσωματώσουν ή να τους αδρανοποιήσουν, να τους περιθωριοποιήσουν.

Να εφαρμοστεί, χωρίς υποχώρηση, η καταστατική κατεύθυνση για τη λειτουργία των κομματικών ομάδων. Να ελέγχεται η δράση των μελών και στελεχών κατά πόσον ανταποκρίνονται αγωνιστικά στην υπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων μέσα από το μαζικό κίνημα. Κατά πόσον καταξιώνονται ως πρωτοπόροι μαχητές, ως μαχητές της αγωνιστικής ενότητας και συσπείρωσης.

Η πείρα δείχνει ότι στις σημερινές συνθήκες παίζει ρόλο ο πλούτος των μορφών πάλης, οι εναλλαγές τους ανάλογα με τις συνθήκες, αλλά και η διαμόρφωση νέων μορφών μαζικής οργάνωσης και συσπείρωσης. Το ίδιο το μαζικό κίνημα μπορεί να προσφέρει νέες μορφές οργάνωσης και πάλης, νέου τύπου αγωνιστικές οργανώσεις, που ανταποκρίνονται καλύτερα στις απαιτήσεις του καιρού. Πάνω σε τέτοια προβλήματα πρέπει να έχουμε ανοικτό μέτωπο προβληματισμού μαζί με άλλους αγωνιστές και αγωνίστριες.

Κάθε αντίληψη που αντιμετωπίζει τις μαζικές οργανώσεις ως οργανώσεις υποκατάστατα του Κόμματος, ως παραρτήματα και μηχανισμούς του, πρέπει να αντιμετωπισθεί αποφασιστικά. Οπως και αντιλήψεις ή πρακτικές, οι οποίες, στο όνομα της αυτοτέλειας του μαζικού κινήματος, υποβιβάζουν την ευθύνη των κομμουνιστών να αντιπαλεύουν στις γραμμές του την ενσωμάτωση, το συμβιβασμό, την παραίτηση, τις αυταπάτες. Η πρωτοπορία καταξιώνεται όταν με τη δράση της ανεβαίνει η λαϊκή συμμετοχή και αναπτύσσεται η πρωτοβουλία όλων.

34. Η νέα ΚΕ πρέπει να ξεκινήσει ανεβάζοντας την απαιτητικότητα από τον εαυτό της, να καθοδηγεί και να προσανατολίζει με βάση τη στρατηγική του Κόμματος, με ποιότητα, επάρκεια, ικανότητα. Να εξασφαλίσει ότι θα απαλλαγούμε από όλα τα βαρίδια των υποκειμενικών αδυναμιών μας, οι οποίες εντοπίζονται σήμερα στην αφομοίωση της στρατηγικής, του Προγράμματος του Κόμματος, στην ενιαία αντίληψη για το πώς δουλεύουμε, πώς προωθούμε τις αποφάσεις.

Να κρατά ανοικτό, επεξεργασμένο με επιχειρήματα και πειστικότητα, ιδεολογικό μέτωπο σε κάθε μορφής παρέκκλιση, στις επιζήμιες για το εργατικό λαϊκό κίνημα αντιλήψεις.

Να αποδείξει, με τη δράση και τον προσανατολισμό της, ότι η πολιτική του Κόμματος είναι επιστήμη και, εφόσον είναι σ΄ αυτή τη βάση σωστά επεξεργασμένη και αφομοιωμένη, τότε οδηγεί και στην κατάκτηση της τέχνης, της ικανότητας να καθοδηγεί, να την παλεύει όλο το Κόμμα στην πράξη.

• Η νέα ΚΕ πρέπει να έχει μέλημά της να μελετά συστηματικά και ολόπλευρα το πραγματικό βάθος και την έκταση των αντιθέσεων. Τους ελιγμούς της αστικής τάξης και των κομμάτων εξουσίας. Τις διάφορες προτάσεις διαχείρισης. Τις διεθνείς εξελίξεις και την επίδρασή τους στην περιοχή και στην Ελλάδα. ώστε με μεγαλύτερη ετοιμότητα και διορατικότητα να δραστηριοποιείται στην κατεύθυνση της συσπείρωσης δυνάμεων για την οικοδόμηση του ΑΑΔΜ.

• Να έχει ετοιμότητα για γρήγορη δράση και αντίδραση. Για ανάληψη πρωτοβουλιών σε στιγμές κορύφωσης, σε γεγονότα που μπορεί να οδηγήσουν στο ξέσπασμα πολιτικής κρίσης, αλλά και για αναπροσαρμογές σε συνθήκες αργών εξελίξεων. Ικανότητα για δουλιά με όλες τις μορφές πάλης, σε όλες τις συνθήκες.

• Να κατακτηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η ικανότητα για επαγρύπνηση, πρόβλεψη, παίρνοντας υπόψη ότι θα οξυνθούν οι συνθήκες της ταξικής πάλης, η κρατική καταστολή και η βία. Οι ιμπεριαλιστικοί μηχανισμοί "νομιμοποιούνται" να παρεμβαίνουν. Ζούμε την περίοδο του "προληπτικού" χτυπήματος. Αρα, το Κόμμα πρέπει να τα βγάζει πέρα σε όλες τις συνθήκες και πάνω απ΄ όλα να διατηρεί και να εμπεδώνει, να βαθαίνει τις σχέσεις του με την εργατική τάξη, με τους εργαζόμενους.

Η ετοιμότητα απάντησης σε έναν, πιο αυταρχικό κατήφορο, σε μια απότομη όξυνση των προβλημάτων δημοκρατίας δεν αφορά μόνο τους κομμουνιστές, και τις κομμουνίστριες.

Με την παρέμβαση και τη βοήθεια του Κόμματος, αλλά και τη συμβολή δυνάμεων που είναι ευαίσθητες το μαζικό κίνημα να αποκτά ικανότητα απάντησης και ανταπάντησης.

• Η νέα ΚΕ οφείλει να βοηθήσει με επάρκεια, ώστε τα ενδιάμεσα καθοδηγητικά όργανα να μπορούν να διαμορφώνουν τους προγραμματισμούς τους με βάση τις γενικές κατευθύνσεις. Κάθε όργανο να αναλαμβάνει το δικό του μερίδιο ευθύνης, με κύριο στόχο τη βοήθεια και τη σωστή καθοδήγηση των ΚΟΒ. Οι συνεδριάσεις των οργάνων να λύνουν ζητήματα της ευθύνης τους, να διαμορφώνουν το έδαφος για ανάπτυξη πρωτοβουλιών δράσης των παρακάτω οργάνων και των ΚΟΒ.

• Να ρίξει βάρος στην οργάνωση της ενημέρωσης και συζήτησης, κρίσης των αποφάσεών της σε όλη την κλίμακα του Κόμματος και κυρίως εκεί που σήμερα είναι αδύνατη, στην ΚΟΒ. Να ελέγχει συστηματικά πόσο οι σκέψεις και οι απόψεις, οι προτάσεις και οι κριτικές παρατηρήσεις των μελών του Κόμματος μελετώνται από τα ενδιάμεσα καθοδηγητικά όργανα. Να φτάνουν έως την ΚΕ για να έχει πλήρη και ολοκληρωμένη αντικειμενική εικόνα.

• Να δώσει ιδιαίτερο βάρος στην ανάπτυξη και ωρίμανση νέας γενιάς στελεχών, με ιδεολογικοπολιτική θωράκιση και σταθερότητα, με πείρα στις γραμμές της ταξικής πάλης, του κινήματος. Να αναδείξει εργατικά στελέχη, με ειδική προσπάθεια για την ανάδειξη γυναικών από την εργατική τάξη. Με σχεδιασμένη πολιτική ανάδειξης στελεχών από την ΚΝΕ. Τα μέλη και στελέχη της ΚΝΕ που περνάνε στο Κόμμα χρειάζονται ιδιαίτερη βοήθεια, για να προσαρμοστούν στα νέα καθήκοντα, να αποκτούν εμπειρίες της κομματικής δουλιάς, ώστε να προετοιμαστεί καλύτερα η αξιοποίησή τους. Να αποκτήσει καθοδηγητική επάρκεια στην καθοδήγηση της ΚΝΕ με βάση τη στρατηγική του Κόμματος και το ρόλο του νεολαιίστικου κινήματος στην οικοδόμηση του Μετώπου.

Αναγκαιότητα είναι να αναδειχτεί ο τύπος του στελέχους που έχει ολόπλευρη πείρα και ικανότητα να συνδυάζει οργανωτικές, ιδεολογικές, πολιτικές ικανότητες. Να συνδυάζει τη συμμετοχή του στην εσωκομματική δουλιά με τη δράση του στο κίνημα. Με την προσπάθεια να έχει και προσωπική γνώση των προβλημάτων της ταξικής πάλης, της μαζικής πολιτικής δράσης. Ανεξάρτητα από ιδιαίτερο καταμερισμό δουλιάς, να μετέχει ενεργά στη μαζική πολιτική προπαγάνδα. Να επικοινωνεί με τις λαϊκές μάζες του χώρου του, να έχει ικανότητα εκλαΐκευσης της πολιτικής του Κόμματος. Να συμμετέχει με τη γνώμη και με την αρθρογραφία στα κομματικά έντυπα στη γενίκευση της πείρας, ώστε να καταγράφεται και να συστηματοποιείται η πείρα.

Τα στελέχη με πολλαπλές και ολόπλευρες ικανότητες δεν καταργούν την ανάγκη της εξειδίκευσης σε τομείς δουλιάς. Η εξειδίκευση θα είναι πετυχημένη και αποτελεσματική στο βαθμό που εδράζεται σε μια γενικότερη θεώρηση των πραγμάτων, μια γενικότερη πείρα.

Δηλαδή, στελέχη ατσαλωμένα, με σταθερότητα και επιμονή στο να υλοποιούν τις αποφάσεις, με ικανότητα να εντοπίζουν και να διορθώνουν λάθη και ελλείψεις, να προβλέπουν. Στελέχη που συμβάλλουν στην ανάδειξη νέων στελεχών, απαλλαγμένα από πνεύμα αυτάρκειας, μονιμότητας και παραγοντισμού.

Ανάπτυξη και ανάδειξη στελεχών με συνδυασμένες ικανότητες, που ξέρουν να αξιοποιούν την πείρα και τις γνώσεις άλλων στελεχών, μελών, ακόμα και φίλων, οπαδών και συνεργαζομένων. Κανένα στέλεχος, όσο ικανό και αν είναι, όσο πολύπλευρο και αν γίνει δεν μπορεί να αποδώσει αν δεν έχει το μάτι και το αυτί ανοιχτό στις γνώμες και τις υποδείξεις των μελών, στην πείρα που αναδεικνύει η ζωή, το κίνημα, οι εξελίξεις.

Στις σημερινές συνθήκες, ο στόχος αυτός δεν μπορεί να κατακτηθεί σε ένα αυστηρό χρονικό διάστημα, όπως είναι τα τέσσερα ενδιάμεσα χρόνια των συνεδρίων. Είναι φιλόδοξος στόχος, που δεν πρέπει να τον θεωρούμε μελλοντικά απραγματοποίητο.

Αυτό που θα διασφαλίσει τη διαμόρφωση τέτοιων στελεχών είναι η σωστή διαδικασία ανάδειξής τους, η τήρηση των κριτηρίων. Διαδικασία στην οποία προηγείται προετοιμασία, συχνός έλεγχος απόδοσης, με συγκεκριμένο κριτήριο πώς προωθεί τη γενική πολιτική του Κόμματος και πώς την εξειδικεύει. Είναι η συλλογικότητα στην καθοδηγητική δουλιά, στην επεξεργασία και τον έλεγχο των αποφάσεων, ώστε το ένα στέλεχος να συμπληρώνει το άλλο και όλοι μαζί να αποδίδουν ολόπλευρα, συνδυασμένα και με προσήλωση στο στόχο.

Στελέχη με κομμουνιστικά χαρακτηριστικά, κατακτημένη συλλογικότητα, χωρίς πνεύμα αυτάρκειας, που μπορούν να ξεπερνούν προσωπικές αδυναμίες και ελλείψεις. Να βοηθούν τις κομματικές οργανώσεις να προγραμματίζουν, να εξειδικεύουν τη στρατηγική του Κόμματος στο χώρο τους.

Να είναι απαλλαγμένα από κάθε πνεύμα μετάθεσης ευθυνών προς τα κάτω, στα μέλη του Κόμματος. Στις αδυναμίες των ΚΟΒ να αναζητούν τις δικές τους ευθύνες.

Να μην αγνοούν τις αντικειμενικές δυσκολίες. Να είναι σε θέση να βλέπουν τα υποκειμενικά λάθη και αδυναμίες, όταν πρόκειται να κάνουν προσωπικό απολογισμό δουλιάς, να εξηγήσουν τι προσπάθειες έκαναν, στις δοσμένες συνθήκες.

Ετσι θα επιτευχτεί η ανανέωση στα μέλη των καθοδηγητικών οργάνων και η συνέχεια των γραμμών του Κόμματος.

35. Το Κόμμα ως συνένωση της επαναστατικής θεωρίας με την επαναστατική πράξη πρέπει να επιβεβαιώνει ότι είναι ταυτόχρονα φορέας ανάπτυξης θεωρίας και διαμόρφωσης πολιτικής, ότι στηρίζει στη θεωρία την πάλη του και την καθοδήγηση ευρύτερων λαϊκών δυνάμεων, του εργατικού κινήματος και των συμμάχων του.

• Αναλαμβάνει δράση για να προβάλλει επιθετικά την αναγκαιότητα πάλης για το σοσιαλισμό, την υπεράσπιση του οράματος της κομμουνιστικής κοινωνίας.

Συνεχίζονται οι προσπάθειες να βγουν ολοκληρωμένα συμπεράσματα για τις αιτίες ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Εκπονούνται πιο συστηματικά μελέτες, σε κοινή έρευνα με μαρξιστές επιστήμονες και άλλα κομμουνιστικά κόμματα που εκδηλώνουν ενδιαφέρον, με μαρξιστικά ιδρύματα άλλων χωρών. Εκδίδονται υλικά με απόψεις, ώστε το κομματικό δυναμικό και όλοι οι ενδιαφερόμενοι να έλθουν σε επαφή με σύγχρονες θέσεις και προβληματισμούς, ανεξάρτητα αν το Κόμμα τις υιοθετεί στο σύνολό τους. Επιπλέον εκδίδεται αρχειακό υλικό που αφορά στη σοσιαλιστική οικοδόμηση κατά τον 20ό αιώνα.

Η δράση του Κόμματος αποβλέπει να γίνει πιο ικανό στην πάλη για το σοσιαλισμό. Να αποκατασταθεί το ηθικό των κομμουνιστών και των φίλων του σοσιαλισμού. Να διαμορφωθεί κατάλληλο κλίμα μέσα στο οποίο νέες δυνάμεις να προσεγγίζουν το ζήτημα της λαϊκής εξουσίας, οικονομίας, της αναγκαιότητας να κοινωνικοποιηθούν τα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, να διαμορφωθεί ο λαϊκός συνεταιρισμός. Να προσεγγίζουν το ζήτημα της πάλης για μια διαφορετικά ενωμένη Ευρώπη της ειρήνης, των κοινωνικών δικαιωμάτων, του σοσιαλισμού.

Η νέα ΚΕ να μελετήσει τις μορφές και τον προσφορότερο τρόπο για να εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια.

• Συστηματοποιείται και μονιμοποιείται η πλατιά διάδοση και εκλαΐκευση του ρόλου και της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης στην υπόθεση του σοσιαλισμού. Η σημασία της ταξικής κατεύθυνσης του εργατικού κινήματος, της πολιτικής συμμαχιών της εργατικής τάξης και του διεθνιστικού της ρόλου.

• Εκδίδεται ο δεύτερος τόμος της ιστορίας του Κόμματος. Γίνεται εσωκομματική συζήτηση για το περιεχόμενό του, μάχη για την ιστορική αλήθεια μακριά από την παραχάραξη και τη συκοφαντία. Με αίσθημα ευθύνης να βγουν συμπεράσματα με βάση και την εκ των υστέρων πείρα. Η δράση αυτή ολοκληρώνεται σε πρώτη φάση με τα 90χρονα του Κόμματος, το 2008.

Με ευθύνη της ΚΕ, και με κλιμάκωση ευθύνης στα καθοδηγητικά όργανα έως το Γραφείο της ΚΟΒ, παίρνονται μέτρα για τη ριζική αναδιοργάνωση του τομέα της ιδεολογικής θεωρητικής δουλιάς και της διαπαιδαγώγησης με πιο οργανωμένο και συστηματικό τρόπο.

Ολα τα στελέχη, παλιά και νέα, παρακολουθούν προγραμματισμένα και περιοδικά ανάλογα με τις ανάγκες και τις εξελίξεις, ένα δίκτυο ιδεολογικοπολιτικής μόρφωσης που διευρύνεται με ελεγχόμενη αυτομόρφωση.

Η θεωρητική - ιδεολογική μόρφωση και κατάρτιση των στελεχών, και των μελών του Κόμματος πρέπει να συνδυάζει αρμονικά τη γνώση θεωρητικών θέσεων εμπλουτισμένων με τις σύγχρονες εξελίξεις, με τις σύγχρονες ανάγκες της ιδεολογικής πάλης. Να στηρίζεται σε όσο γίνεται πιο αναπτυγμένες και επεξεργασμένες μεθόδους διδασκαλίας και συζήτησης με την ενεργητική συμμετοχή των διδασκομένων.

Ενισχύεται αποφασιστικά η δουλιά του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών (KME) και γενικότερα της εκδοτικής δραστηριότητας του Κόμματος με πολιτικές και θεωρητικές εκδόσεις.

Ενισχύεται η Κεντρική Κομματική Σχολή της ΚΕ και της ΚΝΕ και ο κύκλος σεμιναρίων.

Η φοίτηση στην Κομματική Σχολή είναι κομματικό καθήκον. Επομένως απαιτείται προσωρινή απαλλαγή από το συγκεκριμένο καταμερισμό της τρέχουσας δουλιάς. Προχωρά με προγραμματισμένα σταδιακά τμήματα έως την Αχτίδα και την ΚΟΒ.

Είναι αναγκαία η προγραμματισμένη κομματική δουλιά για τη μαρξιστική κατάρτιση των μελών και στελεχών του Κόμματος που έχουν ανώτερη μόρφωση, τα οποία όμως έχουν δεχτεί σπουδές και διδασκαλία με βάση τις αστικές αντιλήψεις, γενικά και στο αντικείμενο των σπουδών τους. Να αξιοποιηθούν μέλη και στελέχη του Κόμματος στην επιστημονική, ερευνητική δουλιά.

Η επιστημονική ερευνητική δουλιά πρέπει να πάρει όσο γίνεται πιο συλλογικό χαρακτήρα. Να θέσει σε κίνηση στελέχη, μέλη που έχουν ειδικές επιστημονικές γνώσεις, αλλά και φίλους, οπαδούς, συνεργαζόμενους.

Η ανάδειξη κομμουνιστών μαρξιστών επιστημόνων θα ανεβάσει τη δυνατότητα του Κόμματος για επικοινωνία και κοινή δράση με τους επιστήμονες που θέλουν οι γνώσεις τους να αξιοποιούνται στην υπηρεσία των αναγκών και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η ειδική δουλιά με τα μέλη του Κόμματος - επιστήμονες δεν πρέπει να είναι ξεκομμένη από τη γενική ιδεολογική κατάρτιση, μαζί με εργατικά και άλλα στελέχη. Πρέπει όμως να παίρνει και πιο ειδικές μορφές, με βάση το αντικείμενο του ενδιαφέροντος των συντρόφων.

Οργανώνεται συστηματικά ο τομέας της επιστημονικής έρευνας και της θεωρητικής δουλιάς με ευθύνη της ΚΕ, και με βάση τα τμήματα της. Η έρευνα αφορά σε ζητήματα της επικαιρότητας στα οποία υπάρχει καθυστέρηση, αλλά και ζητήματα που συνδέονται με την πρόοδο της πάλης για την εξουσία, με το σοσιαλισμό, τον κομμουνισμό.

Τα κομματικά μέσα ενημέρωσης, η "Κομμουνιστική Επιθεώρηση", να παίξουν σημαντικό ρόλο στον τομέα αυτό με ειδικά άρθρα, εκπομπές, οργάνωση συζητήσεων.

Ειδικότερα η νέα ΚΕ πρέπει να δει το KME με πιο μακροπρόθεσμη προοπτική, με βάση τις αποφάσεις του Συνεδρίου, να αντιμετωπίσει τον άμεσο προγραμματισμό και την ενίσχυσή του.

Ως ερευνητικό κέντρο του ΚΚΕ να αποκτήσει τις δυνατότητες για γενικές ή ειδικότερες έρευνες, με βάση τον προγραμματισμό του Κόμματος, που θα βοηθήσουν το Κόμμα να αναδείξει επεξεργασμένους στόχους και αιτήματα πάλης. Οι βασικές πηγές ενίσχυσης του ΚΜΕ με μέλη του Κόμματος επιστήμονες ικανούς για έρευνα είναι τα τμήματα της ΚΕ, οι Κομματικές Οργανώσεις, η ΚΝΕ, ιδιαίτερα με την αξιοποίηση των μεταπτυχιακών. Τα τμήματα της ΚΕ με την επιτελικότερη δουλιά τους στα θέματα της μελέτης και της διαμόρφωσης κομματικού επιστημονικού δυναμικού, έχουν ευθύνη να συμβάλλουν στη διάταξη τέτοιων στελεχών στο ΚΜΕ. Με κατάλληλη υποδομή το ΚΜΕ μπορεί να ανοίξει τα φτερά του, να αναπτύξει διεθνείς συνεργασίες σε θέματα ερευνών και γενικότερα παρεμβάσεων σε θέματα ιδεολογίας.

Το ΚΜΕ να εξελιχτεί σε έναν πιο ανοιχτό μαζικό μαρξιστικό επιστημονικό φορέα. Να διαδίδει, μεταδίδει τη μαρξιστική θεωρία, φιλοσοφική, οικονομική, κοινωνιολογική. Να διεξάγει ιδεολογικό αγώνα, στα πλαίσια της γενικότερης παρέμβασης του Κόμματος, ιδιαίτερα σε χώρους και ιδρύματα της επιστήμης. Μπορεί, δίπλα στο Κόμμα, να αποτελέσει έναν πόλο που θα βοηθά φοιτητές, σπουδαστές, εκπαιδευτικούς, επιστήμονες που δεν είναι μέλη του Κόμματος, να αφομοιώνουν την κομμουνιστική ιδεολογία σε συνδυασμό με την επιστημονική γνώση.

36. Η νέα ΚΕ πρέπει να στρέψει την προσοχή της στην οργάνωση του τομέα της μαζικής διαφώτισης - προπαγάνδας. Να κατακτήσει ικανότητα σχεδιασμού και μεγαλύτερης επιτελικότητας, νέες μορφές επικοινωνίας, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, που συμβάλλουν στο διάλογο, στη συζήτηση, παίρνοντας υπόψη τις ελλείψεις που υπάρχουν και τις νέες απαιτήσεις.

Ο τομέας της μαζικής προπαγάνδας βελτιώθηκε σημαντικά μετά το 16ο Συνέδριο. Εμφανίζει στοιχεία ωρίμανσης και στη διαμόρφωση του περιεχομένου, αλλά και από αισθητικής πλευράς. Οι βελτιώσεις αυτές δεν είναι του ίδιου επιπέδου για όλα τα μέσα και δυνατότητες επικοινωνίας που έχει το Κόμμα.

Ο "Ριζοσπάστης" ανέβασε το ρόλο του στην ιδεολογικοπολιτική θωράκιση και ανάπτυξη. Επαιξε θετικό ρόλο στον εξοπλισμό και στην ιδεολογική διαπάλη σε περιόδους μεγάλων αναμετρήσεων. Το ίδιο ισχύει και για την "Κομμουνιστική Επιθεώρηση", που βελτίωσε το ρόλο της στους προβληματισμούς για την υπόθεση του σοσιαλισμού, σε ζητήματα ιστορίας του Κόμματος.

Πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη απαιτητικότητα το πρόβλημα που παραμένει άλυτο έως σήμερα: Ο "Ριζοσπάστης" να γίνει εργαλείο στην καθοδηγητική δουλιά, όπλο στη δράση στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό απαιτείται η νέα ΚΕ να δείξει απαιτητικότητα στην άνοδο του θεωρητικού και πολιτικού επιπέδου στελεχών και μελών ως όρο για να ανέβει και η ικανότητα πολιτικής και μαζικής δράσης.

Ανάλογα να αξιοποιούνται και τα άλλα κομματικά όργανα, οι εκδόσεις του Κόμματος, του εκδοτικού, του ΚΜΕ. Είναι βασική προϋπόθεση για να αυξηθεί η κυκλοφορία του "Ριζοσπάστη" και των άλλων εντύπων.

Βελτίωση είχε και το ραδιόφωνο του "902", όπως και η τηλεόραση, όμως είναι πίσω από τις ανάγκες και τις δυνατότητες. Βασική αιτία παραμένει η έλλειψη οικονομικών μέσων. Μπορούσε όμως να υπάρχει μεγαλύτερη βελτίωση, αν η ΚΕ και τα βοηθητικά τμήματά της έδιναν περισσότερη βοήθεια.

Η νέα ΚΕ οφείλει να ενισχύσει την προσπάθεια του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης με ουσιαστικότερη στήριξη των προγραμμάτων τους, και να μελετήσει το οικονομικό πρόβλημα, ανάλογα με τις δυνατότητες που υπάρχουν.

Βελτιώθηκε η μαζική προπαγάνδα και η ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση. Δεν έγιναν όμως ουσιαστικά βήματα στη μελέτη και την προβολή από τα κομματικά μέσα ενημέρωσης της πείρας από την κομματική οικοδόμηση, των ζητημάτων καθοδήγησης, γενικότερα της ανάπτυξης του Κόμματος. Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην προβολή των θεμάτων της ανάπτυξης του Κόμματος, πριν από όλα από το "Ριζοσπάστη" και την ΚΟΜΕΠ.

Στη βάση της θετικής πείρας που υπάρχει, να διευρυνθούν τα επιτελεία της ΚΕ στη μαζική διαφώτιση και προπαγάνδα. Να αξιοποιηθούν όλες οι υπαρκτές δυνάμεις. Να εκπονηθεί ειδικός σχεδιασμός για την ανάδειξη ικανών στελεχών στην προπαγάνδα όσον αφορά στο περιεχόμενο, αλλά και την αισθητική.

37. Η ΚΕ πρέπει, στο κέντρο της προσοχής της, πιο ολοκληρωμένα να ασχολείται συστηματικά με τη στήριξη και διεύρυνση των μορφών συσπείρωσης και συνεργασίας: Στο εργατοϋπαλληλικό κίνημα, στην αγροτιά, στο αντιπολεμικό μέτωπο, στις δημοκρατικές ελευθερίες, τοπικές, και στο κίνημα κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Με την ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ τους να διαμορφώνεται ένας γενικότερος άξονας κοινής δράσης.

• Να εξασφαλίσει σε όλη την κλίμακα του Κόμματος συστηματική και ουσιαστική επικοινωνία με όλους τους συνεργαζομένους, με ριζοσπαστικές δυνάμεις με τις οποίες έχει διαμορφώσει όρους κοινής δράσης σε βασικά μέτωπα. Να μελετά τις προτάσεις, τις απόψεις τους, τις εκτιμήσεις και την κριτική τους. Σε όλη επίσης την κλίμακα του Κόμματος να εξασφαλιστεί οι δυνάμεις αυτές να εκφράζονται στα διάφορα μέτωπα δράσης και συσπειρώσεις με την ενεργητική τους συμμετοχή. Παίρνεται φυσικά υπόψη η έως τώρα συμβολή τους και η διάθεση να συνεχιστεί η προσφορά τους στο λαϊκό κίνημα, στην πολιτική συσπείρωσης και συνεργασίας.

Να συστηματοποιηθεί επίσης σε όλη την κλίμακα του Κόμματος η στενή σχέση ανάμεσα στους φίλους και τους οπαδούς του Κόμματος. Αποτελούν μαζί με τους συνεργαζομένους μια πολύτιμη δύναμη για το ΑΑΔΜ και γενικότερα για την ανάπτυξη των αγώνων, για αλλαγή συσχετισμού δύναμης προς όφελος του ΚΚΕ και των συνεργαζόμενων δυνάμεων μαζί του.

• Κεντρικό ζήτημα για την ΚΕ είναι η επεξεργασία και η ανάληψη πρωτοβουλιών που θα οδηγήσουν στην κοινή δράση των συσπειρώσεων, με άξονα την ανάπτυξη κοινωνικής συμμαχίας της εργατικής τάξης με τα άλλα λαϊκά στρώματα.

• Ωριμάζει η ανάγκη να ανιχνευτεί η δυνατότητα νέων συσπειρώσεων. Ιδιαίτερα μιας συσπείρωσης που θα αναπτύξει αγωνιστικές δραστηριότητες και παρεμβάσεις εναντίον των επιλογών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Θα παίξει ρόλο στις διεθνείς δραστηριότητες, στη βάση της διαλεκτικής σχέσης και αλληλεπίδρασης της εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής.

Η νέα ΚΕ να μελετήσει το ζήτημα αυτό σε συνεργασία με τις Κομματικές Οργανώσεις, να έλθει σε επαφή με συνεργαζόμενες δυνάμεις. Προκύπτει ανάγκη συσπείρωσης σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση που θα προβάλλει συνδυασμένους στόχους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Θα συμβάλλει στην πάλη για μια διαφορετικά ενωμένη Ευρώπη, ενάντια στο ΝΑΤΟ και τις δεσμεύσεις που επιβάλλει η ελληνική συμμετοχή σ΄ αυτό.

Η συσπείρωση αυτή θα ανεβάσει τη δυνατότητα ελληνικής συμβολής και συμμετοχής στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα και στο συντονισμό ριζοσπαστικών δυνάμεων, ώστε να αρχίσει να διαμορφώνεται ένας ισχυρός πόλος αντίστασης και αντεπίθεσης.

• Η νέα ΚΕ, αξιοποιώντας τις γνώσεις, τις γνώμες και τις εμπειρίες συνεργαζομένων, να μελετήσει την ανάπτυξη κινήματος και μετώπων συσπείρωσης και συνεργασίας, που, με άξονες και στόχους πάλης, αντιπαρατίθεται στη "βιομηχανία του θεάματος", που παρεμβαίνει στη διαμόρφωση όχι μόνο γενικά της κοινωνικής συνείδησης, αλλά κατατρώγει κυριολεκτικά τον όποιο ελεύθερο χρόνο έχει απομείνει στη νεολαία, στις γυναίκες, στους εργαζόμενους. Να οργανωθεί ένα ισχυρό μέτωπο πάλης που αντιπαρατίθεται στις δυνάμεις οι οποίες παράγουν και διαθέτουν, σαν εμπορεύματα, τα αγαθά του Πολιτισμού και του Αθλητισμού και καθορίζουν το πώς θα εκμεταλλευτεί το κεφάλαιο τον ελεύθερο χρόνο.

Η εμπορευματοποίηση του Πολιτισμού και του Αθλητισμού επιδεινώνει την πνευματική και πολιτιστική ατμόσφαιρα στη χώρα. Διαμορφώνει αντιδραστικά πρότυπα συμπεριφοράς και αντιλήψεων. Περιορίζει και καταστρέφει τις δυνατότητες καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παραμερίζει, περιθωριοποιεί ή ενσωματώνει καλλιτέχνες και διανοούμενους. Επιδεινώνει τη θέση και τους όρους εργασίας της πλειοψηφίας των καλλιτεχνών.

Ο Αθλητισμός είναι παραδομένος στη δράση των επιχειρηματικών ομίλων. Ως επαγγελματικός, είναι εμπορευματοποιημένος πλήρως. Καλλιεργεί τον πρωταθλητισμό των λίγων σε βάρος της ανάγκης να αναπτυχθεί ο μαζικός λαϊκός αθλητισμός στο σχολείο και τη γειτονιά. Ο μαζικός λαϊκός ερασιτεχνικός αθλητισμός, μπορεί να προσφέρει πολλά στη σωματική και ψυχική υγεία. Να γίνει το καλύτερο και μαζικότερο φυτώριο για την ανάπτυξη του υγιούς πρωταθλητισμού. Τα αναβολικά, η εξαγορά αθλητικών στελεχών, με στόχο μόνο τον πρωταθλητισμό και τον παραγοντισμό των μεγαλοεπιχειρηματιών, αποτελούν προϊόν της εμπορευματοποίησης και του εμπορευματοποιημένου ανταγωνισμού.

Στην πολιτιστική και αθλητική ανάπτυξη, στον ελεύθερο χρόνο πρέπει να αναπτυχθεί ολοκληρωμένη ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση με τις δυνάμεις του κεφαλαίου και των κομμάτων, τα οποία στηρίζουν μια τέτοια κατάσταση.

• Οι εξελίξεις, γεγονότα που αφυπνίζουν, μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση ευέλικτων συσπειρώσεων που ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανάγκες του αγώνα, ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ανάγκες και δυνατότητες. Πάντα να υπάρχει φροντίδα τα μικρότερα και μεγαλύτερα ρυάκια να έχουν αποκρυσταλλώματα. Να αφήνουν πείρα, να διευρύνουν τις σχέσεις του Κόμματος με ό,τι ριζοσπαστικό γεννιέται. Κύριος, σταθερός προσανατολισμός πρέπει να είναι η προσπάθεια να προωθείται με κάθε μορφή η συσπείρωση γύρω από αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους.

• Η νέα ΚΕ να μελετήσει, επίσης, τη συγκρότηση συσπείρωσης στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Με ευθύνη της ΚΕ να υπάρχει διαμορφωμένος προγραμματισμός, επιτελικός σχεδιασμός σε επίπεδο πανελλαδικό, κλαδικό, τοπικό, έως το νομαρχιακό και αχτιδικό όργανο, που περιλαμβάνει: Αμεσες ενέργειες αλλά και με ορίζοντα χρόνου, για τη στήριξη των συσπειρώσεων που υπάρχουν, για τη διεύρυνσή τους, για τη διαμόρφωση νέων.

Σ' αυτή τη βάση, κάθε ΚΟΒ εκπονεί το δικό της σχέδιο ενίσχυσης και στήριξης των συσπειρώσεων, με όλα τα προβλήματα του χώρου, αλλά και με ευρύτερο ορίζοντα, ανεξάρτητα από τα εδαφικά ή κλαδικά όρια, στα οποία είναι συγκροτημένη η ΚΟΒ.

Για να τα καταφέρει αυτά η ΚΟΒ πρέπει να βοηθηθεί, να εντάξει τη δουλιά της στον προγραμματισμό του παραπάνω καθοδηγητικού οργάνου. Αρα, να λυθεί το καθοδηγητικό ζήτημα, για να ανταποκριθεί με ευθύνη και πρωτοβουλία και η ΚΟΒ.

38. Να ενισχυθούν τα βοηθητικά επιτελεία - τμήματα της ΚΕ με στελέχη που έχουν διάθεση να βελτιώνουν το ιδεολογικό τους επίπεδο, την ικανότητα να γενικεύουν, αλλά και να σκύβουν στο μερικό και ειδικό.

Τα βοηθητικά τμήματα - επιτελεία της ΚΕ να έχουν τέτοια σύνθεση που θα τα οδηγήσουν να παίξουν ολοκληρωμένα τον επιτελικό τους ρόλο, που είναι η συμβολή στη επεξεργασία θέσεων, η γενίκευση της πείρας, η βοήθεια προς τα στελέχη, η ανάπτυξη των δεσμών του Κόμματος με το προοδευτικό επιστημονικό δυναμικό της χώρας, η δράση του για τα προβλήματα των επιστημόνων, ερευνητών.

Τα μέλη των βοηθητικών τμημάτων να είναι ατσαλωμένα μέσα στην κομματική δουλιά και μαζική δράση, να έχουν περάσει από εμπειρίες της πάλης. Δηλαδή στελέχη που μπορούν να καταπολεμήσουν κάθε κίνδυνο απόσπασης από την πραγματικότητα και από τα ζητήματα που απασχολούν το Κόμμα. Να μετέχουν στελέχη που έχουν μια δοκιμασία στην κομματική δράση, που ξεχωρίζουν και για την επιστημονική τους γνώση. Εχουν ενδιαφέρον και ειδίκευση σε τομείς που το Κόμμα ενδιαφέρεται είτε να αναπτύξει έρευνα - μελέτη, είτε να την ξεκινήσει. Εργατικά στελέχη που μπορούν να συμβάλουν με την ταξική τους πείρα και κριτήριο και να εξελιχθούν σε στελέχη με ανεβασμένο πολιτικό ιδεολογικό και επιστημονικό επίπεδο. Που συνδυάζουν αρμονικά τις αρετές της εργατικής τάξης και της διανόησης.

Να λειτουργήσει σχεδιασμένα η διατμηματική συνεργασία, ώστε να παράγονται συνδυασμένα ολοκληρωμένες μελέτες.

Τα βοηθητικά επιτελεία του Κόμματος να αποκτήσουν υποδομή κατάλληλη για ερευνητική δουλιά, σε επιστημονική - επαγγελματική βάση.

Η νέα ΚΕ να δημιουργήσει προϋποθέσεις για να ανέβει η διατμηματική συνεργασία με βάση κοινά προβλήματα και ζητήματα. Να διαμορφωθεί μέσα από αυτήν μια ενιαία τράπεζα δεδομένων.

Ο στόχος στήριξης της δουλιάς του Κόμματος, ειδικότερα της ΚΕ, με κατάλληλη επαγγελματική οργάνωση των υποδομών, είναι υπόθεση που δε θα λυθεί σε τέσσερα χρόνια. Απαιτεί μακροπρόθεσμο πρόγραμμα διαμόρφωσης μαρξιστών επιστημόνων.

Σήμερα υπάρχει δυνατότητα να ξεκινήσει έναν τέτοιο φιλόδοξο αλλά αναγκαίο προγραμματισμό, διότι στα βοηθητικά τμήματα της ΚΕ, έχει συσσωρευτεί ένα έργο μελετητικής - ερευνητικής δουλιάς, αλλά και πείρα καθοδήγησης κομματικών ομάδων δράσης σε διάφορους θεσμικούς φορείς, σε επαγγελματικές επιστημονικές οργανώσεις.

Η παραγωγή επιστημονικού θεωρητικού έργου από τα επιτελεία του Κόμματος πρέπει να αποκτήσει όσο γίνεται συλλογική βάση. Να βρίσκονται τρόποι για να μετέχουν όσο γίνεται μέλη του Κόμματος που έχουν γνώσεις ή σημαντικές εμπειρίες στα αντίστοιχα θέματα.

Οι επεξεργασίες να γίνονται αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού στις Κομματικές Οργανώσεις, ώστε να παίρνονται υπόψη στη διαμόρφωση των προγραμμάτων δράσης, των στόχων πάλης, στη δουλιά για τη συσπείρωση.

39.Το Κόμμα εντείνει τις διεθνείς αυτοτελείς παρεμβάσεις σε μια προσπάθεια να δοθεί πιο διακριτή μορφή συνεργασίας με κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα για τον κομμουνιστικό πόλο. Οσο αυτός ο πόλος δε σχηματίζεται δε θα γίνει δυνατή η αντιμετώπιση των δυσκολιών που υπάρχουν. Κυρίως θα δυσκολεύεται και η γενικότερη αντιιμπεριαλιστική συσπείρωση. Επομένως, η πάλη για συσπείρωση των μαχητικών κομμουνιστικών δυνάμεων -κομμάτων, η διαπάλη με τον οπορτουνισμό συνδέεται με τη δράση του Κόμματος στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα.

Ο διακριτός κομμουνιστικός πόλος δεν καταργεί την αυτοτέλεια του κάθε κόμματος και την ευθύνη του απέναντι στην εργατική τάξη και το κίνημα της χώρας του. Εχει τη μορφή του συντονισμού της κοινής δράσης, συγκροτείται με όρους ισοτιμίας.

Η κοινή δράση των κομμουνιστών πρέπει να βρει την έκφρασή της στις γραμμές των μαζικών κινημάτων, των διεθνών κινητοποιήσεων.

Η συγκρότηση του διακριτού κομμουνιστικού πόλου, η κοινή δράση και συνεργασία κομμουνιστικών κομμάτων θα δώσει ώθηση στην προσπάθεια να οικοδομηθεί ένα ισχυροποιούμενο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, το οποίο θα βασίζεται στο κίνημα της εργατικής τάξης, στα κινήματα που εκφράζουν τα άλλα λαϊκά στρώματα, στα κινήματα κατά του πολέμου, της νεολαίας, των γυναικών, σε κάθε μορφής συσπείρωση που έχει ριζοσπαστική κατεύθυνση.

Οι μορφές συνεργασίας που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα, όπως είναι οι διεθνείς συναντήσεις, περιφερειακές, πολυμερείς, μπορεί και πρέπει να συνεχιστούν. Να διευρύνονται με τη συζήτηση και την ανταλλαγή απόψεων σε θεωρητικά ζητήματα, αλλά και να εναλλάσσονται με συναντήσεις που καταλήγουν σε συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για κοινά ζητήματα.

Καμία μορφή συνεργασίας και συντονισμού σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο δεν μπορεί να υποκαταστήσει ή να κάνει περιττό το ρόλο ενός διακριτού πόλου συνεργασίας των ΚΚ.

Προτείνεται το 17ο Συνέδριο να διαμορφώσει ειδική πολιτική απόφαση με θέσεις, σκέψεις και προτάσεις για να αντιμετωπιστεί η αρνητική κατάσταση που υπάρχει στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, με ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης με τη μορφή διαλόγου και συζήτησης.

Το ΚΚΕ θα συνεχίσει τις διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις, ό,τι έχει κατακτήσει μέχρι τώρα στη δουλιά του στο διεθνές κίνημα. Θα διατηρήσει και θα ενισχύσει τις συνεργασίες του με κόμματα και κινήματα με τα οποία μπορεί να συναντηθεί σε κοινούς στόχους πάλης.

Εκεί που θα κριθεί, πριν απ΄ όλα, είναι η συμβολή του στην αντιμετώπιση της αρνητικής κατάστασης που υπάρχει στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. Οσο εξαρτάται από το ΚΚΕ, θα ρίξει το κύριο βάρος του σ' αυτή την κατεύθυνση, παράλληλα με την πιο έντονη παρουσία του στις διεθνείς κινητοποιήσεις.

Η ΚΕ του ΚΚΕ

Οκτώβρης 2004