ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 16 Ιούλη 2015
Σελ. /20
1977: Η απεργία των 250 ημερών στα Μεταλλεία Μαδέμ - Λάκο (β' μέρος)

Στο προηγούμενο τετρασέλιδο (9/7/2015), ο «Ριζοσπάστης» παρουσίασε το πρώτο μέρος ενός σύντομου ιστορικού, για τη μεγάλη απεργία που έγινε το 1977 στα Μεταλλεία Μαδέμ - Λάκο στη Χαλκιδική, με βασικά αιτήματα αυξήσεις στους μισθούς και επαναπρόσληψη των απολυμένων. Στη διάρκεια της απεργίας, που κράτησε σχεδόν 250 μέρες, οι εργαζόμενοι και όσοι στάθηκαν στο πλευρό τους, βρέθηκαν πολλές φορές αντιμέτωποι με τη λύσσα της εργοδοσίας και του κράτους της, που προσπάθησαν με κάθε μέσο να καταστείλουν τον αγώνα τους. Η παρουσίαση αυτής της απεργίας συνεχίζεται και ολοκληρώνεται στο σημερινό τετρασέλιδο του «Ριζοσπάστη». Η εξιστόρηση των γεγονότων στο σημερινό β' μέρος ξεκινάει με τις μαρτυρίες απεργών και ανθρώπων που στάθηκαν στο πλευρό τους, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με τη βία από τις δυνάμεις καταστολής.

***

Σε φύλλο του «Ριζοσπάστη» δημοσιεύονται δύο ζωντανές μαρτυρίες. Η μία προέρχεται από μάνα μεταλλωρύχου που περιγράφει πώς δέχθηκαν επίθεση ενώ πήγαιναν στα μεταλλεία, για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στους απεργούς: «Ξεκινήσαμε από τη Μεγάλη Παναγιά 300 άτομα και γίναμε 2.000 μέχρι να φτάσουμε, άλλοι με τρακτέρ, άλλοι με αγροτικά αυτοκίνητα, άλλοι με τα πόδια. Μπροστά βάδιζαν οι μικρομάνες με τα νήπια στην αγκαλιά.

Κοντά στα μεταλλεία, κρυμμένοι οι χωροφύλακες. Σε μια στιγμή έγινε κόλαση ο τόπος μπροστά μας. Αρχισαν να σκάνε δίπλα μας φωτοβολίδες, έπεφταν τα δακρυγόνα βροχή και τα γκλομπς σφύριζαν πάνω από τα κεφάλια μας. Μερικοί χωροφύλακες άρχισαν να σπάζουν με το γκλομπς τα φανάρια των αγροτικών μας αυτοκινήτων για να μη μπορούν να κυκλοφορήσουν τη νύχτα».

Η άλλη μαρτυρία ήταν ενός νεαρού μεταλλωρύχου που περιέγραψε πώς κλείστηκαν στις γαλαρίες: «Εξω από τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας στεκόμασταν 100 περίπου άτομα. Οι 50 ήταν μέσα στο δάσος και κόβανε ξύλα για να ανάψουμε φωτιά να ζεσταθούμε και οι υπόλοιποι ήμασταν ξαπλωμένοι κοντά στην είσοδο του μεταλλείου και συζητούσαμε. Ξαφνικά βλέπουμε να έρχονται τα πούλμαν με χωροφύλακες, ενώ οι δικοί μας άρχισαν να φωνάζουν από το δάσος: "Παιδιά φύγετε μας πιάνουν".

«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι οι μεταλλωρύχοι» γράφει ο «Ριζοσπάστης» της εποχής
«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι οι μεταλλωρύχοι» γράφει ο «Ριζοσπάστης» της εποχής
Εκείνη την ώρα ορμήσανε πάνω μας από παντού με τα γκλομπς ενώ παράλληλα μας έριχναν δακρυγόνα. Σε ένα αυτοκίνητο με καρότσα που πάνω του κοιμόντουσαν άνθρωποι σκεπασμένοι με κουβέρτες έπεσε ένα δακρυγόνο και άρπαξαν φωτιά οι κουβέρτες. Ευτυχώς που προφθάσαμε και τη σβήσαμε... Είμασταν κυκλωμένοι από όλες τις μεριές.

Κάποια στιγμή καταφέραμε να σπάσουμε τον κλοιό και μπήκαμε μέσα στις γαλαρίες. Ολη τη νύχτα την περάσαμε στο πόδι σε βάθος μεγαλύτερο από 1.500 μέτρα και φυλάγαμε από παντού να μη μπούνε μέσα χωροφύλακες. Δεν ξέραμε τι γινόταν απ' έξω. Τελικά, αποφασίσαμε να βγούμε, όταν μάθαμε ότι βρίσκονταν από έξω δημοσιογράφοι. Βγαίνοντας έξω πάλι φάγαμε ξύλο, ενώ είχαν πει ότι δεν θα μας πείραζαν».

Κράτος και κεφάλαιο απέναντι στους απεργούς

Στα μέσα Απρίλη η εργοδοσία προσπαθεί να στρατολογήσει απεργοσπάστες από τα χωριά της περιοχής, χωρίς όμως επιτυχία.

Στα τέλη Απρίλη είναι πια φανερό ότι απέναντι στους απεργούς της Μαδέμ-Λάκο αλλά και σε αυτούς της ΛΑΡΚΟ που είχαν ξεκινήσει απεργία από τα τέλη Γενάρη δεν βρίσκεται μόνο ο Μποδοσάκης, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης των δύο επιχειρήσεων. Είναι, όπως ήδη έχει φανεί, το αστικό κράτος και σύσσωμο το κεφάλαιο.

Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων απαίτησε από την κυβέρνηση την «εκδήλωση ενεργότερης συμπαραστάσεώς της», ενώ η αστική εφημερίδα «Βραδυνή» απαιτεί «να βρεθεί ένας οποιοσδήποτε τρόπος, ώστε να αντιληφθούν οι πάντες ότι η χώρα δεν είναι "ξέφραγο αμπέλι" μέσα στο οποίο μπορούν να παίζουν το πολιτικό και ιδεολογικό παιχνίδι τους, αυτοί οι κύριοι (οι απεργοί)».

Τις μέρες εκείνες, ενώ τα τμήματα χωροφυλακής ενισχύονται (επιπλέον 300 περίπου άντρες και οκτώ αύρες από Θεσσαλονίκη) ο διοικητής Χωροφυλακής Χαλκιδικής Δημήτριος Καρυδάκης έβγαλε διαταγή απαγόρευσης δημόσιων συγκεντρώσεων, πορείας ή διαδήλωσης έξω ή μέσα στα εργοτάξια του Μποδοσάκη από τις 26 έως τις 30 Απρίλη, όπως επίσης και στη διαδρομή Θεσσαλονίκης - Ουρανούπολης και γενικά σε όλη τη Β. Χαλκιδική για λόγους «δημοσίας ασφαλείας και τάξης».

Η δίκη των μεταλλωρύχων που συνελήφθησαν στο Νεοχώρι
Η δίκη των μεταλλωρύχων που συνελήφθησαν στο Νεοχώρι
Ο ίδιος έβγαλε νέα διαταγή στις αρχές Μάη για απαγόρευση των συγκεντρώσεων μέχρι τις 15 Μάη. Εκτιμάται ότι πλέον οι δυνάμεις της χωροφυλακής έφθαναν τους 1.000 άντρες και τις 18 αύρες.

Ο «Ριζοσπάστης» σημειώνει ότι έχουν ξαμοληθεί ασφαλίτες στα μαντεμοχώρια που παρακολουθούν τη ζωή των κατοίκων. Ο ανταποκριτής του «Ριζοσπάστη» σημειώνει: «Στη διάρκεια της επίσκεψής μας στα χωριά του Μαδέμ-Λάκο χωροφύλακες με πολιτικά και στολή, είχαν γίνει η μόνιμη σκιά μας, ακόμα και την ώρα του φαγητού».

Η παρουσία αυτών και των διάφορων στρατιωτικών μονάδων, στόχο είχαν να καλλιεργήσουν τον τρόμο. «Το πρωί της Κυριακής -έγραφε ο "Ριζοσπάστης"- μονάδες ΤΕΑτζήδων γυμνάζονταν με όπλα και πολυβόλα μέσα στο χωριό Μεγάλη Παναγιά, που βρίσκεται η έδρα των απεργών (...) την κατάσταση πολιορκίας, που γνωρίζει η περιοχή, έρχονται να επιτείνουν οι ασκήσεις, που κάνει μια βδομάδα τώρα, στην περιοχή των μεταλλείων μεταξύ Ολυμπιάδος και ΜΑΔΕΜ-ΛΑΚΟ, μια μονάδα άνδρες του ΛΟΚ».

Με προβοκάτσιες εξαπέλυσαν νέα επίθεση

Η τρομοκρατία εντείνεται, με το διοικητή χωροφυλακής να βγάζει συνεχώς αποφάσεις απαγόρευσης των συγκεντρώσεων. Παράλληλα, γίνονται διάφορες προβοκατόρικες ενέργειες που στόχο είχαν να δημιουργήσουν ένταση και να προκληθεί η επέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων.

Απολυμένοι μεταλλωρύχοι στους δρόμους της Χαλκιδικής
Απολυμένοι μεταλλωρύχοι στους δρόμους της Χαλκιδικής
Ετσι στις αρχές Ιούνη, απεργοσπάστης εμφανίστηκε στην αστυνομία για να δηλώσει ότι κινδυνεύει η ζωή του, ενώ λίγες μέρες μετά μπήκε φωτιά σε ξύλινη αποθήκη απεργοσπάστη, η οποία κάηκε μαζί με τα ζώα που είχε μέσα.

Τελικά, στις 5 Ιούνη ύστερα από νέα προβοκάτσια η αστυνομία εξαπέλυσε νέα επίθεση στο Νεοχώρι, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πολλοί απεργοί και να συλληφθούν 17. Ο «Ριζοσπάστης» κατέγραψε τις καταγγελίες που αποκάλυπταν την προβοκάτσια: «Εκατοντάδες απεργοί αναγκάστηκαν να καταφύγουν όλη τη νύχτα στα βουνά για να αποφύγουν τον ξυλοδαρμό και τις συλλήψεις. Οι προκλήσεις που από μέρες μεθοδεύει η εργοδοσία έφτασαν στο αποκορύφωμά τους την Κυριακή το απόγευμα όταν μια ομάδα απεργοσπάστες με επικεφαλής τον Καραντώνα, περίμεναν στο Νεοχώρι, με σφραγισμένα τα κυνηγετικά τους όπλα, την απεργιακή επιτροπή.

Με απειλές και προτεταμένα τα όπλα επιτέθηκαν στα μέλη της απεργιακής επιτροπής και τους άλλους απεργούς που είχαν συγκεντρωθεί. Ενας μάλιστα απεργοσπάστη πυροβόλησε τους απεργούς και τραυμάτισε στο κεφάλι με τα σκάγια του όπλου του, τον απεργό Μιλτιάδη Κατράνη».

Το γεγονός αυτό προκάλεσε τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας Νεοχωριτών και «ακριβώς εκείνη τη στιγμή έκαναν την εμφάνισή τους οι αύρες, οι κρανοφόροι, που επιτέθηκαν με απερίγραπτη μανία στους κατοίκους».

Της επίθεσης ακολουθεί τις αμέσως επόμενες μέρες ανθρωποκυνηγητό. Οπως αναφέρει ο «Ριζοσπάστης», «...σε όλα τα σταυροδρόμια που οδηγούν στα χωριά των μεταλλωρύχων έχουν εγκατασταθεί μπλόκα με "αύρες" και εκατοντάδες χωροφύλακες ελέγχουν τους περαστικούς και τις ταυτότητές τους, αναζητώντας απεργούς για να τους συλλάβουν».

Η δίκη των 16 από τους συλληφθέντες έγινε λίγες μέρες μετά. Τόσες μέρες κρατούνταν σε ένα κελί 2 επί 2,5 μέτρα. Στην αίθουσα της δίκης υπήρχαν 50 χωροφύλακες και μόνο 15 άτομα ακροατήριο. Η πολιτική αγωγή ήταν δικηγόροι της εταιρείας. Τελικά αθωώθηκαν οκτώ και σε έξι επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 4-8 μηνών.

Τις μέρες εκείνες άνθρωποι του Μποδοσάκη γυρνούσαν στα χωριά και πίεζαν τους απεργούς να επιστρέψουν στη δουλειά. Εγιναν καταγγελίες ότι σε πολλές περιπτώσεις τους συνόδευαν χωροφύλακες που δήλωναν ότι αν δε γυρνούσαν θα τους συλλάβουν γιατί η απεργία είναι παράνομη.

Η λήξη της απεργίας

Στις αρχές Ιούλη, 130 απεργοί είχαν μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για να πάνε στο υπουργείο Β. Ελλάδας. Με τη συνδρομή της τροχαίας, εγκλωβίστηκαν σε περιοχή που ενέδρευε ισχυρή δύναμη ροπαλοφόρων. Τους απείλησαν ότι θα τους χτυπήσουν αν συνεχίσουν με κατεύθυνση το υπουργείο.

Στις αρχές Αυγούστου ο δικηγόρος της εταιρείας έστειλε εξώδικες προσκλήσεις στο σύνολο σχεδόν των απεργών που έμεναν σε σπίτια ιδιοκτησίας της εταιρείας και τους κάλεσε να φύγουν σε τρεις μέρες. Η απεργία έχει φθάσει μέχρι τον Οκτώβρη με τον Μποδοσάκη να έχει επιδοθεί σε πλήθος απολύσεων.

Κάτω από το βάρος των εξελίξεων, η απεργία έληξε. Αποτιμώντας τον πολύμηνο αγώνα, η Τοπική Επιτροπή Χαλκιδικής της ΕΣΑΚ-Σ στεκόταν, ανάμεσα σε άλλα, στη στάση της διοίκησης του σωματείου, που συνέδραμε τον εκφυλισμό του αγώνα. Να σημειωθεί ότι από το σύνολο των 1.320.000 δραχμών που δόθηκαν σαν ενίσχυση στους απεργούς τις μέρες της απεργίας, τα 1.100.000 ήταν αποτέλεσμα της δράσης της ΕΣΑΚ-Σ...



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ