Το χαρτί, το κείμενο, οι εικόνες, το πενάκι του σκιτσογράφου, όλα μας φαίνονται λίγα για να χωρέσουμε ό,τι μας βαραίνει. Ο,τι μας κάνει να αποκτάμε βαθιά συνείδηση πως ακόμα λίγα έχουν ειπωθεί, πολλοί είναι αυτοί που δεν έχουν καν υποψιαστεί τι συνέβη σε τούτα τα βουνά. Οτι ο δρόμος πίσω μας, είναι ο δρόμος μπροστά, που δεν τον έχουμε ακόμα διανύσει.

Υπάρχουν πράγματα που «γράφονται» μια και μόνο στιγμή, εκείνη τη στιγμή της μάχης. Κι άλλα που γράφονται μετά σαν αποτίμηση, μνήμη, εκτίμηση.

Το σπασμένο πυροβόλο που τοποθετήθηκε στο μνημείο έχει μια ιστορία, είναι ένα βιβλίο μόνη της. Ο γέροντας που χάιδευε τις φωτογραφίες των αποκεφαλισμένων ανταρτών, τα παιδιά που ζητούσαν κάποιον να τους δείξει στο χάρτη το μεγάλο ελιγμό, τ' άλλα που δεν ξεκόλλαγαν το μάτι από το ατομικό βιβλιάριο του μαχητή του ΔΣΕ, οι εργάτες που δούλεψαν εθελοντικά για το μνημείο, τα παιδιά που ψάξαν στο βουνό να βρουν τα ίχνη και τα τεκμήρια, όλα ξεχωριστές ιστορίες που θέλουν να μιλήσουν για ένα μεγάλο βιβλίο που ακόμα δε διδάσκεται στα σχολεία.

Το μεγαλείο του ανθρώπου που εντάσσεται στον τιτάνιο αυτόν αγώνα, εκείνου που δεν υποτάσσεται παρά μόνο στο συλλογικό δίκιο.

Είναι το «δεν πάει άλλο», η πίκρα, η οργή, που δεν μπορεί, δεν πρέπει, δεν αρκεί να μείνει απλό σιχτίρισμα. Είναι η ίδια η πείρα, που αποδεικνύει ότι όσο αργεί η απόφαση για αντεπίθεση, για αντίσταση και σύγκρουση, τόσο περισσότερο βαραίνουν οι αλυσίδες.

Είναι ο δρόμος της προοπτικής, ο μοναδικός, αληθινά ελπιδοφόρος. Αυτός που ανοίγεται μακρύς, δύσβατος, ανηφορικός, αυτός του συλλογικού αγώνα, της πάλης μέσα από την οποία καθένας στρατεύεται ενάντια στη ρίζα του προβλήματος. Ενάντια και κόντρα στον ιμπεριαλισμό.

Αυτόν το δρόμο άρχισαν να ανεβαίνουν πριν 60 χρόνια, με καθοδηγητή το Κομμουνιστικό Κόμμα, χιλιάδες αμούστακα παιδιά, που σήκωσαν με τα γυμνά τους χέρια όχι μόνο όλμους και πολυβόλα, αλλά κύρια τον πόθο του ελληνικού λαού να γίνει αληθινά ελεύθερος, να γίνει δηλαδή κυρίαρχος στον τόπο του.

Φτάνοντας στο Γράμμο, οι νέοι κι οι νέες του 2006 είχαν μόλις τακτοποιήσει - μόνο για μερικές μέρες - την προκήρυξη - κάλεσμα του συνδικάτου για συσπείρωση ενάντια στην εργοδοτική αυθαιρεσία. Είχαν μόλις κατεβάσει - μόνο για λίγο - την ντουντούκα της πορείας που καταγγέλλει όσους κατάντησαν τη μόρφωση εμπόρευμα. Εφτασαν με συνέπεια στη μεγάλη συγκέντρωση, έσφιξαν με το ένα τους χέρι την κόκκινη σημαία και ύψωσαν το άλλο γροθιά. Η φωνή τους έγινε κραυγή, το μήνυμά τους ακούστηκε φλογερό: «Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος, ο Σοσιαλισμός»! Η ματιά τους σφραγίστηκε απ' το δέος, αλλά κι αντανάκλασε την αποφασιστικότητά τους, τα βήματά τους άφησαν χνάρια βαθιά στο χώμα του Γράμμου, το ίδιο που πριν 6 δεκαετίες πότισαν με αίμα συνομήλικοί τους αντάρτες. Πρόλαβαν κι έστειλαν από τα πριν απάντηση καθαρή στα τσιράκια της πλουτοκρατίας, που από τρόμο χλευάζουν όσους έδειξαν ότι «όταν ο λαός θέλει μπορεί»: «Οι μαχητές του Γράμμου δε λύγισαν ποτέ, δόξα και τιμή στο ΔΣΕ»!

Είναι τα ίδια παιδιά που έστειλαν τρανή υπόσχεση συνέχειας. Στην ίδια ρότα, στην ίδια αναμέτρηση, την ταξική, με ή χωρίς τα όπλα, επιλέγοντας κάθε φορά την κατάλληλη μορφή πάλης. Δίνοντας τη μάχη μέσα απ' τις γραμμές, ή στο πλευρό της πρωτοπορίας, του Κόμματος της εργατικής τάξης. Μετρώντας τα όπλα τους, μετρώντας παράλληλα και τα εμπόδια. Εκτιμώντας με σύνεση και νηφαλιότητα τις δυσκολίες. Αναπτύσσοντας δημιουργικά την τακτική τους, με σωστή επεξεργασία της στρατηγικής τους, ατσαλώνοντας τις γραμμές τους ιδεολογικοπολιτικά, μελετώντας την ιστορική εμπειρία. Με ξάστερο σύνθημα: «ΑΓΩΝΑΣ - ΡΗΞΗ - ΑΝΑΤΡΟΠΗ, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΕ ΑΝΥΠΑΚΟΗ»!