Σκηνικό συνδεδεμένο με την όξυνση ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών είναι αυτό που διαμορφώνεται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου οι σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) έριξαν νέο «λάδι στη φωτιά» των αντιλαϊκών μεθοδεύσεων, σε πολλά επίπεδα.

Τα ξημερώματα της περασμένης Τετάρτης έφτασε στην κυπριακή ΑΟΖ το πλοίο - γεωτρύπανο «West Capella» («Γουέστ Καπέλα»), για λογαριασμό της κοινοπραξίας του ιταλικού κολοσσού «ΕΝΙ» («Ενι») και του γαλλικού «Total» («Τοτάλ»), που έχουν άδεια ερευνών και γεωτρήσεων στο «οικόπεδο 11». Το πλοίο ήρθε ελάχιστες μέρες μετά την ολοκλήρωση - χωρίς αποτέλεσμα - της Διάσκεψης για το νέο διχοτομικό σχέδιο για την Κύπρο στην Ελβετία, που είχε κι αυτή με τη σειρά της φέρει στην επιφάνεια βαθιές αντιθέσεις και μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, που επιδρούν πολλαπλά στις ισορροπίες σε όλη την περιφέρεια. Ολα τα παραπάνω, τόσο στο επίπεδο των διπλωματικών διαβουλεύσεων, όσο και στο επίπεδο των επενδυτικών επιδιώξεων, συμπίπτουν με μια συνεχιζόμενη συγκέντρωση σύγχρονων στρατιωτικών μέσων στη «γειτονιά», από πολλές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που και με αυτόν τον τρόπο εκφράζουν το έντονο ενδιαφέρον τους για το κρίσιμο αυτό γεωγραφικό σταυροδρόμι τριών ηπείρων, πέρασμα σημαντικών ενεργειακών και εμπορικών διαύλων, βασικό ορμητήριο για στρατιωτικές επιχειρήσεις που είτε διεξάγονται ήδη (σε Συρία - Ιράκ), είτε προετοιμάζονται (π.χ. σε Βόρεια Αφρική).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, «δείχνουν τα δόντια τους» πολλά μονοπώλια και φυσικά οι εκπρόσωποί τους. Σε αυτή τη βάση εκδηλώνεται και η επιθετικότητα της Τουρκίας, η οποία χαρακτήρισε τις σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις «μονομερείς κινήσεις» που «παραβλέπουν τα νόμιμα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων» και προσθέτοντας ότι «δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι» ανήγγειλε «μέτρα». Ο υπουργός Ενέργειας Μπεράτ Αλμπαϊράκ (γαμπρός του Ερντογάν), από το βήμα της Παγκόσμιας Διάσκεψης για το Πετρέλαιο, που ολοκληρώθηκε την Πέμπτη, τόνισε ότι μετά την ολοκλήρωση των «εργασιών» (ερευνών) της Τουρκίας στην περιοχή της Αμμοχώστου, «επόμενο βήμα μας είναι η Μόρφου», υπογραμμίζοντας ότι η συγκεκριμένη περιοχή «είναι για εμάς πολύ σημαντική» και ότι με τις εργασίες εκεί «θα διαδραματίσουμε πλέον πολύ σημαντικό ρόλο στη Μεσόγειο», την οποία επίσης χαρακτήρισε «σημαντική περιοχή». Ακόμα, ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ διαμήνυε και ότι «η Τουρκία είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τόσο τα δικαιώματα και συμφέροντά της στην υφαλοκρηπίδα της, όσο και να συνεχίσει να υποστηρίζει την τουρκοκυπριακή πλευρά».

Επίσης, οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις έστειλαν μια φρεγάτα για να «παρακολουθεί» τις κινήσεις του «West Capella». Η Αγκυρα δεν παρέλειψε ούτε και την έκδοση παράνομων NOTAM και ΝΑVTEX, δεσμεύοντας τμήματα της κυπριακής ΑΟΖ και του FIR Λευκωσίας για στρατιωτικές ασκήσεις.

Παράλληλα με την εμφάνιση του «West Capella» στην κυπριακή ΑΟΖ, καταγράφηκε και η στρατιωτική «παρουσία» δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία και το Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ιμπεριαλιστικής επέμβασης στη Μέση Ανατολή, «ειρηνευτικών επιχειρήσεων» όπως αυτή του ΟΗΕ στο Λίβανο και άλλων σχεδιασμών. Ανεξάρτητα αν διάφορες πλευρές προσπαθούν να αποσυνδέσουν την «κινητικότητα» στρατιωτικών μέσων στην περιοχή, αυτό που έχει σημασία είναι πως κονταροχτυπιούνται ισχυρά μονοπωλιακά και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα που, στο φόντο μιας αυξανόμενης ανησυχίας για την καπιταλιστική οικονομία, εξετάζουν όλα τα ενδεχόμενα για την υπεράσπιση των δικών τους προτεραιοτήτων.

Πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «USS Washington» (που στηρίζει τους βομβαρδισμούς σε Συρία και Ιράκ), γαλλικές φρεγάτες και στρατιωτικά μέσα από το Ισραήλ, διακριτή παρουσία έχει και η Ρωσία. Φυσικά δεν λείπει η ελληνική «παρουσία», με την κανονιοφόρο «Νικηφόρος». Επίσης, χρήσιμο είναι να σημειωθεί ότι ακόμα και η Κίνα πριν από μερικές μέρες πραγματοποίησε άσκηση με αληθινά πυρά στη Μεσόγειο, καθ' οδόν προς τη Βαλτική, όπου έχει προγραμματίσει κοινές ασκήσεις με τη Ρωσία.

Αλλά και όσον αφορά τους υδρογονάνθρακες, «ΕΝΙ» και «Total» δεν είναι οι μοναδικές παρούσες εταιρείες στην περιοχή. Αδειες δραστηριοποίησης στην κυπριακή ΑΟΖ έχουν ακόμα μεγαθήρια όπως η (αμερικανική) «Exxon Mobil» και η (καταριανή) «Qatar Petroleum». Ενώ ακριβώς δίπλα, στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, έχουν εμφανιστεί και η ρωσική «Rosneft», η βρετανική BP, η κορεατική KOGAS. Επίσης, και η εταιρεία στην οποία ανήκει το γεωτρύπανο «West Capella» δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για τη νορβηγικών συμφερόντων «Seadrill Partners LLC», μία από τις πιο διακεκριμένες διεθνώς στον τομέα των γεωτρήσεων και της αναζήτησης ενεργειακών πόρων, που - όπως σημειώνεται και στην ιστοσελίδα της - συνεργάζεται με μονοπώλια του μεγέθους των «Chevron», BP, «Exxon Mobil».

Τέτοιες παρουσίες είναι ενδεικτικές των διαστάσεων που μπορούν να πάρουν οι «κόντρες» στην περιοχή, σε μια περίοδο μάλιστα που η λεγόμενη «ενεργειακή ασφάλεια» και «διαφοροποίηση» του ενεργειακού εφοδιασμού μεγάλων αγορών όπως η ευρωπαϊκή δίνουν νέα ώθηση σε ανταγωνισμούς για τον έλεγχο των υδρογονανθράκων της περιοχής, αλλά και τους δρόμους μεταφοράς τους. Η παράλληλη ανάπτυξη επενδυτικών και στρατιωτικών σχεδιασμών είναι αποκαλυπτική της αποφασιστικότητας με την οποία ξεδιπλώνονται οι νέες αντιλαϊκές επιδιώξεις.

Παρεμβαίνοντας στις εξελίξεις, η Κομισιόν υπογράμμισε ότι «πρέπει να αποφευχθούν οι τριβές που θα μπορούσαν να βλάψουν τις σχέσεις γειτονίας», σημειώνοντας τη «μακρόπνοη θέση της Κομισιόν πως τα κανάλια επικοινωνίας θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτά», αλλά και συνιστώντας «η υπομονή και η αυτοσυγκράτηση να αποτελούν τη γραμμή».

Στην Ουάσιγκτον, εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ, απαντώντας σε ερώτηση για τις σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις, είπε ότι «αναγνωρίζουμε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους της στην ΑΟΖ της» και ότι «συνεχίζουμε να αποθαρρύνουμε δράσεις που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή». Είπε όμως (όπως συχνά λέει και η Αγκυρα) και ότι «συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού θα πρέπει να κατανέμονται ακριβοδίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης».

Η «αξιολόγηση» του τελευταίου γύρου επαφών για το Κυπριακό «κινητοποίησε» αρκετούς και θα «κινητοποιήσει» ακόμα περισσότερους, άλλωστε το ίδιο το Κυπριακό αποτελεί πεδίο αναμέτρησης ευρύτερων συμφερόντων, όπως φάνηκε και στην τελευταία Διάσκεψη.

Για το λαό μας ξεχωρίζει φυσικά η ετοιμότητα της ελληνικής συγκυβέρνησης να εμπλακεί βαθύτερα στους επικίνδυνους ανταγωνισμούς, εκτιμώντας ότι στην Ελβετία το Κυπριακό τέθηκε «σε διαφορετική τροχιά», ότι είχε μεγάλη σημασία «ο τρόπος που βάλαμε την ΕΕ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» και εκφράζοντας ικανοποίηση επειδή η λυκοσυμμαχία των Βρυξελλών, συμβάλλοντας στην επίλυση του Κυπριακού, «ανοίγει το δρόμο ώστε να ενισχύσει και το δικό της διεθνή και περιφερειακό ρόλο».

Χρειάζεται να είναι σαφές πως τα παραπάνω δεδομένα (συμπεριλαμβανομένων των επιχειρηματικών και των επενδυτικών «κινήσεων») διαγράφουν και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα συνεχιστεί το παζάρι και για την ίδια την Κύπρο, μέσα από διχοτομικές «λύσεις» κομμένες και ραμμένες στα μέτρα συμφερόντων εχθρικών για το λαό. Προθυμία για να συνεχιστεί το αλισβερίσι εκφράστηκε και μετά την ολοκλήρωση της Διάσκεψης, ανεξάρτητα από τις προϋποθέσεις που κάθε πλευρά έθεσε. Ολα αυτά ενώ παράλληλοι σχεδιασμοί «τρέχουν» ασταμάτητα και μηνύματα «κυκλοφορούν» προς πολλές κατευθύνσεις. Ενα παράδειγμα αποτελούν οι δηλώσεις Τούρκων και Ισραηλινών αξιωματούχων ότι πιθανώς σύντομα θα «κλείσει» η μεταξύ τους συμφωνία για την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει ισραηλινό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Το σχόλιο του Κύπριου υπουργού Ενέργειας ήταν πως για να περάσει αυτός ο αγωγός από την κυπριακή ΑΟΖ απαιτείται όχι μόνο η σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και η συμμετοχή της στη συμφωνία.

Η ελληνική αστική τάξη, στο πλαίσιο της γεωστρατηγικής αναβάθμισης, «χτίζει» διάφορες συμμαχίες και «άξονες», όπως αυτή των Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, ή Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, προσπαθώντας να παρουσιάσει ως «ευεργετικό» για το λαό μας το μεγαλύτερο μπλέξιμο στο «κουβάρι» των ανταγωνισμών στην περιοχή.