ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 16 Μάη 2023
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΤΟΥΡΚΙΑ
Σε β΄γύρο οι προεδρικές εκλογές ενώ εντείνονται οι ενδοαστικές διεργασίες
  • Ο Ερντογάν συγκέντρωσε το 49,5% των ψήφων, έναντι 44,9% του Κιλιτσντάρογλου
  • Το ΑΚΡ και οι σύμμαχοί του ελέγχουν 320 από τις 600 έδρες της νέας Βουλής

Από την εκλογική διαδικασία της Κυριακής

Copyright 2023 The Associated

Από την εκλογική διαδικασία της Κυριακής
Το γεγονός ότι σημαντικά τμήματα της τουρκικής αστικής τάξης συνεχίζουν να επενδύουν στο «στρατόπεδο Ερντογάν» για τη γεωπολιτική τους αναβάθμιση - την ίδια ώρα που αντίστοιχα σημαντικές διεργασίες οδήγησαν στην εκλογική συνεργασία όλων των δυνάμεων της αστικής αντιπολίτευσης στο «στρατόπεδο Κιλιτσντάρογλου» - αποτυπώνεται στα αποτελέσματα των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή στην Τουρκία.

Παρά τις αντίθετες προβλέψεις των δημοσκοπήσεων, ο νυν Πρόεδρος της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, πλησίασε πολύ στην επανεκλογή του από τον πρώτο γύρο και τελικά θα αναμετρηθεί στον β' γύρο στις 28 Μάη με τον Κ. Κιλιτσντάρογλου έχοντας ένα σημαντικό προβάδισμα, αλλά και τον έλεγχο της Βουλής, στην οποία το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ μαζί με τους συμμάχους του κατέκτησε την πλειοψηφία.

Αναλυτικότερα, με καταμετρημένο το 99,87% των ψηφοδελτίων ο υποψήφιος Πρόεδρος της «Λαϊκής Συμμαχίας» (συνασπισμός του κυβερνώντος ισλαμικού ΑΚΡ με το εθνικιστικό ΜΗΡ και άλλα μικρότερα κόμματα), Ρ. Τ. Ερντογάν, συγκέντρωνε ποσοστό 49,5% (27.088.360 ψήφους).

Ο υποψήφιος Πρόεδρος της «Εθνικής Συμμαχίας» (6κομματικός συνασπισμός με βασικές συνιστώσες το σοσιαλδημοκρατικό CHP και το «Καλό Κόμμα» - ΙΥΙ, ενώ συμμετέχουν και κόμματα που ιδρύθηκαν από διασπάσεις του ΑΚΡ), Κ. Κιλιτσντάρογλου, συγκέντρωνε 44,89% (24.568.196 ψήφους). Υπενθυμίζεται ότι ο Κιλιτσντάρογλου υποστηρίχθηκε και από το φιλοκουρδικό σοσιαλδημοκρατικό HDP, που δεν κατέβασε δικό του υποψήφιο.

Ο δε Σινάν Ογάν (προερχόμενος από το ΜΗΡ) συγκέντρωνε 5,17% (2.829.634 ψήφους).

Τέλος, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, παρότι απέσυρε την υποψηφιότητά του τέσσερα μόλις 24ωρα πριν ανοίξουν οι κάλπες (με σωρεία καταγγελιών για ανάμειξη ξένων κέντρων σε πιέσεις που του ασκήθηκαν), έλαβε 0,44% (238.690 ψήφους), καθώς στο εξωτερικό είχαν ήδη γίνει οι εκλογές και στο εσωτερικό είχαν ήδη τυπωθεί τα ψηφοδέλτια.

Στις εκλογές του 2018, ο Ερντογάν είχε λάβει 52,6%, επικρατώντας από τον πρώτο γύρο του Μ. Ιντζέ (που πήρε 30,6%), υποψηφίου τότε με το χρίσμα του CHP. Ακολουθούσαν, τότε, ο Σ. Ντεμιρτάς ως υποψήφιος του ΗDP με 8,4% και η Μ. Ακσενέρ (επικεφαλής του ΙΥΙ που φέτος στήριξε την υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου, με ταλαντεύσεις) με 7,3%.

Συνολικά, οι εκλογές έγιναν σε συνθήκες έντονης πόλωσης και σύνθετων παζαριών με όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, που ανεξαίρετα τονίζουν τον «σημαντικό ρόλο της Τουρκίας» σε στρατιωτικά και επενδυτικά σχέδια.

Ενώ φουντώνει η κόντρα ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με Ρωσία και Κίνα, όλες οι τουρκικές αστικές δυνάμεις υποστηρίζουν την ένταση των παζαριών της Αγκυρας, ως μέλους του ΝΑΤΟ που ταυτόχρονα διατηρεί ισχυρές σχέσεις με Μόσχα και Πεκίνο.

Στο πλαίσιο αυτό ωστόσο καταγράφηκαν και διαφορετικές «αποχρώσεις», με δηλώσεις που συνεχίστηκαν μέχρι τελευταία στιγμή, όπως αυτές που έκανε ο Ερντογάν από την Κωνσταντινούπολη το Σάββατο, κατηγορώντας τον Αμερικανό Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, ότι «έδωσε εντολή να ανατραπεί ο Ερντογάν, το γνωρίζω αυτό. Ο λαός μου όλος το γνωρίζει».

Ενώ την Παρασκευή, ο ηγέτης του ΑΚΡ είχε επικρίνει τον Κιλιτσντάρογλου ότι «επιτίθεται στη Ρωσία» λέγοντας πως «αν επιτίθεστε στον Πούτιν, δεν θα συμφωνήσω. Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία δεν είναι λιγότερο σημαντικές από αυτές με τις ΗΠΑ»...

Ο Κιλιτσντάρογλου είχε προηγουμένως κατηγορήσει τη Μόσχα για σαμποτάζ κατά της υποψηφιότητας Ιντζέ και είχε «προειδοποιήσει» να τραβήξει το χέρι της από το τουρκικό κράτος.

Πλειοψηφία στη Βουλή η συμμαχία του ΑΚΡ

Χτες το μεσημέρι, το Ανώτερο Εκλογικό Συμβούλιο (YSK) της Τουρκίας ανακοίνωσε και επίσημα ότι στις 28 Μάη θα διεξαχθεί β' γύρος για την ανάδειξη Προέδρου, καθώς κανείς υποψήφιος δεν συγκέντρωσε 50% από τον α' γύρο.

Την ίδια στιγμή, όξυνση των ενδοαστικών διεργασιών προμηνύει ήδη το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών, καθώς την πλειοψηφία των εδρών θα ελέγχει την επόμενη 5ετία η «Λαϊκή Συμμαχία», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ενδεχόμενο να επικρατήσει στις προεδρικές εκλογές ο Κ. Κιλιτσντάρογλου.

Συγκεκριμένα, για τη νέα 600μελή Βουλή έλαβαν:

  • Η «Λαϊκή Συμμαχία» 49,46% και 322 έδρες (το 2018 είχε πάρει 53,7% και 343 έδρες με τη στήριξη μόνο ΑΚΡ - ΜΗΡ).
  • Η «Εθνική Συμμαχία» 35,02% και 213 έδρες (το 2018 είχε 34% και 190 με τη στήριξη μόνο CHP - IYI).
  • Η «Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας» (που συγκρότησαν φιλοκουρδικές και διάφορες «αριστερές» δυνάμεις, όπως το YSP, το TIP κ.ά.) 10,54% και 65 έδρες.

Ειδικότερα ανά κόμμα:

- Το ΑΚΡ έλαβε 35,58% και 19.346.135, εκλέγει 267 βουλευτές (από 42,5% το 2018 και 295 βουλευτές).

- Το CHP 25,33% και 13.773.286, εκλέγει 169 βουλευτές (από 22,6% και 147).

- Το ΜΗΡ 10,07% και 5.476.621, εκλέγει 50 βουλευτές (από 11,1% και 48).

- Το ΙΥΙ 9,69%, 5.269.520, εκλέγει 44 (από 10% και 43).

- Το Yesil Sol Parti (YSP) - Πράσινο Αριστερό Κόμμα (που αποτέλεσε το εκλογικό σχήμα με το οποίο κατέβηκε το HDP εξαιτίας πιθανών εμποδίων που θα προκαλούσαν δικαστικές διώξεις σε βάρος στελεχών του για «τρομοκρατική δράση» κ.τ.λ.) πήρε 8,81% και 4.791.441, εκλέγει 61 βουλευτές (το 2018 το HDP είχε λάβει 11,7% και 67 έδρες).

Το ΚΚ Τουρκίας (ΤΚΡ) έλαβε 0,12% και 62.967 ψήφους. Το 2018 είχε αποκλειστεί από τις βουλευτικές εκλογές εξαιτίας εμποδίων του εκλογικού νόμου. Φέτος πήρε μέρος μέσα από τον συνασπισμό «Ενωση Σοσιαλιστικών Δυνάμεων», ο οποίος συνολικά έλαβε το 0,29% των ψήφων.

Τα εκλογικά αποτελέσματα συνολικά αναθέρμαναν τη συζήτηση περί «αντοχών του Ερντογάν» - με δεδομένο ότι οι δημοσκοπήσεις εμφάνιζαν το κυβερνητικό στρατόπεδο να υπολείπεται μέχρι και 5 μονάδες από την υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου και ενώ στην ίδια την «Εθνική Συμμαχία» συνενώθηκαν ετερόκλητες δυνάμεις, στη βάση της «ανάγκης να φύγει ο Ερντογάν».

Ενδεικτικό ήταν πως οι επιδόσεις Κιλιτσντάρογλου διαμορφώθηκαν έτσι ενώ φέτος είχε και τη στήριξη (χωρίς επίσημο «χρίσμα», αλλά με ξεκάθαρες ανακοινώσεις) του HDP, στο όνομα και πάλι του να αντικατασταθεί ο Ερντογάν, με φόντο την όξυνση ευρύτερων διεργασιών για το αν ο «εκσυγχρονισμός της Τουρκίας» απαιτεί εναλλαγή του πολιτικού προσωπικού της άρχουσας τάξης.

Ας καταγραφεί, τέλος, ότι η υποψηφιότητα Ερντογάν έλαβε (για την Προεδρία) σημαντικά ποσοστά και σε πολλές από τις σεισμόπληκτες περιοχές: Στην επαρχία Αντιγιαμάν ο Ερντογάν έλαβε 66,2% έναντι 31,24% του Κιλιτσντάρογλου. Στην Οσμανίγιε τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 62,31% και 30,74%. Στο Καχραμανμάρας 71,88% και 22,2%.

Αντιδράσεις

Στις πρώτες του δηλώσεις ενόψει του β' γύρου, ο τρίτος υποψήφιος Πρόεδρος, Σινάν Ογάν, μιλώντας στο γερμανικό «Σπίγκελ» είπε ότι θα στηρίξει Κιλιτσντάρογλου αν «σπάσει τους δεσμούς του με το HDP».

Βέβαιοι για την επικράτησή τους στον β' γύρο δήλωσαν και οι δύο αντίπαλοι, με τον Ερντογάν να τονίζει πως «νίκησε η χώρα μας, το έθνος μας» και τον Κιλιτσντάρογλου να δηλώνει ότι «ο Ερντογάν παρά τις συκοφαντίες και τις προσβολές του δεν κατάφερε να πάρει το αποτέλεσμα το οποίο επιθυμεί».

Στο μεταξύ, χτες το πρωί, οι συναλλαγές στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης διακόπηκαν πριν ακόμα ξεκινήσει η συνεδρίαση, αφού ο βασικός δείκτης κατέγραφε πτώση 6,38%, μετά τον α' γύρο των εκλογών.

Τα αποτελέσματα κλήθηκε να σχολιάσει η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία επανέλαβε ότι «η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος για εμάς» και χαρακτήρισε «πραγματικά θετικά νέα» τη μαζική συμμετοχή, ενώ πρόσθεσε ότι «οι εκλογές είναι ακόμη ανοιχτές. Πρέπει να δούμε τον δεύτερο γύρο».

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε ότι «τρέφουμε ιδιαίτερο σεβασμό για την επιλογή του τουρκικού λαού και θα τη σεβαστούμε, αλλά σε κάθε περίπτωση περιμένουμε να συνεχιστεί, να διευρυνθεί και να βαθύνει η συνεργασία μας».

Από τη μεριά του, ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε την Κυριακή προσερχόμενος στο Επιστημονικό Συνέδριο της ΟΣΑΚ, ότι «μετά την εκλογική διαδικασία στην Τουρκία» αναμένονται «τα επόμενα βήματα» σχετικά και με το Κυπριακό, ενώ - μετά την επίσκεψή του στη Γαλλία - ο ίδιος θα επισκεφτεί και τη Γερμανία. Σε ερώτηση αν θεωρεί ότι μπορεί να αλλάξει η στάση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου στην περίπτωση επικράτησης της αντιπολίτευσης είπε ότι «δεν πρέπει να κάνουμε εικασίες, πρέπει να αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα για το ποιος θα είναι ο νέος ηγέτης της Τουρκίας, πώς θα τοποθετηθεί και ειδικότερα στο θέμα της προοπτικής ενίσχυσης των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία (...) Εκείνο που με ενδιαφέρει (...) είναι σε σχέση με την προοπτική ενίσχυσης των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία, διότι εκείνο είναι που θεωρούμε ότι μπορεί να ξεκλειδώσει την προοπτική για επανέναρξη των συνομιλιών».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ