Οι είκοσι δύο συμφωνίες, διακηρύξεις και μνημόνια που υπογράφτηκαν ανάμεσα σε βασικά υπουργεία των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και οι επιχειρηματικές κολεγιές που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του φόρουμ που διοργανώθηκε την Παρασκευή στην Αθήνα, αποτελούν το προκάλυμμα ενός μόνιμου κοινού ελληνοτουρκικού πολιτικού μηχανισμού που θα χαράζει κατευθύνσεις για αποφασιστικής σημασίας ζητήματα και θα αναλάβει ταυτόχρονα να προωθήσει το σύνολο των διευθετήσεων στην περιοχή, με τη ΝΑΤΟική ομπρέλα. Αυτό ήταν το βασικό «κεκτημένο» που προέκυψε για την αστική τάξη των δυο χωρών, από την επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού στην Ελλάδα, προχτές και χτες.

Το παρασκήνιο των συνομιλιών, που δείχνει και την προδιαγεγραμμένη πορεία των διευθετήσεων, φρόντισε να περιγράψει ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος, σε δηλώσεις του στο Ελληνοτουρκικό φόρουμ:

«Το Αιγαίο, τα θέματα της εδαφικής κυριαρχίας, της κυριαρχίας στον αέρα και στη θάλασσα, ένα μεγάλο μέρος από τα αιτήματα που διατυπώνονται είναι κατασκευασμένα, από μερικούς πολύ ικανούς διπλωμάτες, δημοσίους υπαλλήλους, που δουλειά τους είναι να δημιουργούν αφορμές διαπραγμάτευσης, δηλαδή διαφορές (...) Οπου υπάρχει διαφωνία για τον καθορισμό εδαφικών λεπτομερειών ή γεωγραφικών ιδιομορφιών, η λύση να δίνεται από τρίτους, εντεταλμένους προς τούτο, με βάση το Διεθνές Δίκαιο».

Ο Θ. Πάγκαλος μίλησε για όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών προβλημάτων και επισημοποίησε την κυβερνητική γραμμή περί αποδοχής της ύπαρξης ελληνοτουρκικών «διαφορών». Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση συζητάει στη βάση της αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, που είναι και η πάγια τουρκική θέση, παίρνοντας το νήμα από τις συμφωνίες του Ελσίνκι και της Μαδρίτης.

Εξίσου αποκαλυπτική είναι και η θέση της ελληνικής κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου για τη δράση των επιχειρηματικών ομίλων Ελλάδας και Τουρκίας, που θα καλύπτει την ευρύτερη περιοχή. Επί της ουσίας, αυτό το όραμα των υπερκερδών για το κεφάλαιο περιγράφουν τα μνημόνια και οι συμφωνίες που υπογράφτηκαν.

Ο Θ. Πάγκαλος πήγε όμως ένα βήμα παραπέρα. Προέτρεψε «να δημιουργήσουμε περιφερειακά συγκροτήματα που θα απαντάνε στην παγκοσμιοποίηση», επισημαίνοντας ότι «μια τέτοια πράξη δεν ακυρώνει την Ευρωπαϊκή Ενωση» και πως «χρειάζονται στενότερες περιφερειακές συνεργασίες (...) Υπάρχει χώρος, ικανή αγορά με παραγωγικές δυνάμεις, όπως είναι τα Βαλκάνια, η Ανατολική Μεσόγειος και άξονας αυτού του χώρου η Ελλάδα και η Τουρκία». Είναι προφανές ότι για μια τέτοια συνεργασία οι δύο χώρες πρέπει να απαλλαγούν από τα «βαρίδια» των κυριαρχικών δικαιωμάτων, εν προκειμένω η Ελλάδα που δέχεται τις απειλές και τις αμφισβητήσεις από την Τουρκία, να τις προσπεράσει.

Στο ίδιο πνεύμα επαναδιατυπώθηκε και το παραμύθι της μείωσης των εξοπλισμών, το οποίο η Τουρκία το συνδέει με το αίτημα για αποστρατικοποίηση του ελληνικού εδάφους ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού. Ο αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης υπερθεμάτισε στην ίδια πρόταση που κατέθεσε αργότερα και ο Τ. Ερντογάν για αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών, κρύβοντας ότι αυτοί γίνονται κατ' απαίτηση του ΝΑΤΟ. Κατά συνέπεια, η οποιαδήποτε μείωση των εξοπλισμών στην περιοχή του Αιγαίου, δε σημαίνει τίποτα, αφού το ΝΑΤΟ θα αξιοποιήσει το «περίσσευμα» για άλλες επιχειρήσεις του στην περιοχή.

Αποκαλυπτικά ήταν όμως και τα όσα είπε και ο Τούρκος πρωθυπουργός στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Γ. Παπανδρέου. Εχοντας τις γερές πλάτες του ΝΑΤΟ που θέλει πάση θυσία να προσαρμοστεί πλήρως στους σχεδιασμούς του, το καθεστώς στο Αιγαίο, ο Τ. Ερντογάν:

-- Εθεσε σε αμφισβήτηση το καθεστώς του Αιγαίου, υποστηρίζοντας ότι «σύμφωνα με το ΝΑΤΟ δεν έχουν καταγραφεί ως παραβιάσεις οι πτήσεις των τουρκικών μαχητικών», πατώντας πάνω στη ΝΑΤΟική θέση που δεν αναγνωρίζει το εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου. Απλώς επανέλαβε την επιθυμία της Αγκυρας, οι πτήσεις στο Αιγαίο να γίνονται από αφοπλισμένα αεροπλάνα.

-- Ξεκαθάρισε ότι θα παραμείνει ενεργό το «casus belli» (αιτία πολέμου) της Τουρκίας, αν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, υποστηρίζοντας μάλιστα προκλητικά ότι το θέμα αυτό δεν αφορά μόνο στην τουρκική πλευρά.

-- Εθεσε «μειονοτικό θέμα» στη Θράκη, κάνοντας λόγο για «τουρκική μειονότητα» της Δυτικής Θράκης, καλώντας παράλληλα την ελληνική πλευρά να επιτρέψει την εκλογή και όχι το διορισμό του «Τούρκου μουφτή» στην περιοχή, υποστηρίζοντας ότι ούτε η Τουρκία αναμειγνύεται στο θέμα του Οικουμενικού Πατριάρχη.

-- Επέρριψε ευθύνες για τη μη επίλυση του Κυπριακού στην κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και παραγνωρίζοντας το καθεστώς της κατοχής, την εγκάλεσε που απέρριψε το «σχέδιο Ανάν».

Εδαφος στις επικίνδυνες αξιώσεις που διατύπωσε η τουρκική πλευρά έδωσε η ίδια η τοποθέτηση του Ελληνα πρωθυπουργού, ο οποίος υποστήριξε ότι «οι δύο χώρες πρέπει να ξεπεράσουν στερεότυπα του παρελθόντος και να ανοίξουν νέους δρόμους», προτείνοντας σαν πυξίδα την περίοδο 1999 - 2004. Μια περίοδο όπου, με βάση τη συμφωνία του Ελσίνκι, αναγνωρίστηκαν «συνοριακές διαφορές» ανάμεσα στις δύο χώρες, ενώ ταυτόχρονα επιχειρήθηκε να λυθεί το Κυπριακό μέσω του αμερικανόπνευστου και διχοτομικού σχεδίου Ανάν.

Για το θέμα της διευθέτησης της υφαλοκρηπίδας, ο Γ. Παπανδρέου ανέφερε ότι υπάρχει «εντατικοποίηση των συνομιλιών», ενώ δεν απέκλεισε την προσφυγή στη Χάγη. Ανέφερε ακόμα ότι τα τουρκικά αεροσκάφη μπορούν να μπουν στον «ελληνικό εναέριο χώρο αρκεί να υποβάλλουν σχέδια πτήσης». Για το Κυπριακό, ο Γ. Παπανδρέου «κάλεσε όλες τις πλευρές να πάνε πίσω στο τραπέζι του διαλόγου και να βρουν λύση» και αναγνώρισε «το θάρρος του Ερντογάν» να συζητά το Κυπριακό, σε αντίθεση με όσα λέγονταν παλαιότερα από την Αγκυρα «ότι το θέμα λύθηκε το 1974».

Ο νέος πολιτικός μηχανισμός, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που εγκαινίασαν με πανηγυρική συνεδρίαση οι δυο πρωθυπουργοί, οι εμπορικές και άλλες επιχειρηματικές συμφωνίες και τα βαρύγδουπα λόγια περί «ιστορικής» επίσκεψης, δεν πρέπει να θολώσουν στο λαό την αλήθεια. Τα αποτελέσματα της διήμερης επίσκεψης Ερντογάν, τίποτα καλό δεν προμηνύουν για τους δύο λαούς, αφού οι επιχειρηματικές συμφωνίες δεν είναι παρά η γέφυρα για την επίτευξη διευθετήσεων που προωθούνται υπό ΝΑΤΟική ομπρέλα και εμπεριέχουν το σπέρμα μελλοντικών εντάσεων και αντιθέσεων στην περιοχή.

Οι ίδιες οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν στο ακέραιο τις προειδοποιήσεις του ΚΚΕ, που σε ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της ΚΕ του Κόμματος έλεγε την Πέμπτη, λίγο πριν την άφιξη Ερντογάν:

«Ολα δείχνουν πως σχεδιασμένα προωθείται η παραπέρα ΝΑΤΟποίηση του Αιγαίου και η οποία οδηγεί στη σταδιακή απεμπόληση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στον τομέα της άμυνας, τη θέση των οποίων καταλαμβάνει ένα είδος ελληνοτουρκικής συνδιαχείρισης με τους ΝΑΤΟικούς "πάτρωνες".

Η "βήμα προς βήμα προσέγγιση", που ξεκίνησε στη Μαδρίτη το 1997 (στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ) από προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αναγνωρίζοντας "νόμιμα ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα" της Τουρκίας στο Αιγαίο, εξελίσσεται σε "βήμα προς βήμα διολίσθηση" προς την αναγνώριση των τουρκικών αξιώσεων περί γκρίζων ζωνών, όπως προέκυψε πρόσφατα κι από έγγραφο του Αμερικανού διοικητή του ΝΑΤΟικού Αεροπορικού Στρατηγείου της Σμύρνης, που κηρύσσει το Αιγαίο ως "γκρίζα ζώνη".

Οι εξελίξεις αυτές, που θίγουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, διαμορφώνουν επικίνδυνη κατάσταση, σε μια στιγμή που και στην περιοχή μας οξύνονται οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Επίσης, η ελληνοτουρκική συνεργασία, την οποία προπαγανδίζουν οι δύο πρωθυπουργοί, προσβλέπει στην παραπέρα ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της κερδοφορίας των καπιταλιστών των δύο χωρών, όπως άλλωστε φαίνεται και από το πρόγραμμα των συζητήσεων, των διαπραγματεύσεων με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού υπουργών και επιχειρηματιών από τις δύο χώρες.

Το ΚΚΕ είναι σταθερά προσανατολισμένο στην ανάπτυξη της φιλίας, της διεθνιστικής αλληλεγγύης ανάμεσα στην εργατική τάξη και στους λαούς των δύο χωρών. Από αυτή τη σκοπιά καλεί τους εργαζόμενους να δούνε πίσω από τους "πανηγυρικούς", που θα ακούσουν αυτές τις μέρες, τους κινδύνους που περικλείει η μετατροπή του Αιγαίου σε ΝΑΤΟική "λίμνη". Να ενδυναμώσουν την αντιιμπεριαλιστική πάλη του εργατικού - λαϊκού κινήματος για την απόκρουση των σχεδίων αυτών, την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας, την αποδέσμευση της Ελλάδας από όλους τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και ενώσεις - ΝΑΤΟ και ΕΕ - που αποτελούν μόνιμη πηγή οδυνηρών συνεπειών σε βάρος των λαών».