Μέσα στο 1997 εκτός των άλλων θα ληφθούν και οι οριστικές αποφάσεις για την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία θα αρχίσει να λειτουργεί μέσα στο 1998 και από την 1η Ιανουαρίου 1999 θα αναλάβει την εν λευκώ άσκηση της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας περιέχεται στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Θα είναι ένας οργανισμός που θα απορροφήσει όλες τις κεντρικές τράπεζες των χωρών - μελών, μεταξύ τους και την Τράπεζα της Ελλάδος, και θα είναι τελείως ανεξάρτητος από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ΕΚΤ λοιπόν θα αποφασίζει για όλα τα θέματα ισοτιμιών και επομένως για την ισοτιμία του Εύρω. Θα είναι επί της ουσίας το όργανο της δικτατορίας των τραπεζιτών, αφού δε θα λογοδοτεί σε κάνε κοινοτικό ή εθνικό όργανο, ενώ αντίθετα οι αποφάσεις του θα είναι υποχρεωτικά εκτελεστές απ' όλες τις χώρες - μέλη.

Από την άποψη αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία η έκθεση που δόθηκε την περασμένη βδομάδα στη δημοσιότητα από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ινστιτούτου (ΕΝΙ) Αλεξάντρ Λαμφαλουσί για τις κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής της ΕΚΤ. Εξάλλου το ΕΝΙ, όπως ορίζει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, είναι ο πρόδρομος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Αυτό που απασχολεί λοιπόν τους εγκεφάλους του ΕΝΙ είναι ο δείκτης με τον οποίο θα κρίνεται η μελλοντική νομισματική πολιτική. Θα είναι η αύξηση της προσφοράς χρήματος ή ο πληθωρισμός; Η πρώτη πρόταση υποστηρίζεται από την Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, την περιβόητη Μπούντεσμπανκ, η δεύτερη από την Τράπεζα της Αγγλίας. Οι Γερμανοί τραπεζίτες θέλουν το Εύρω να έχει τα χαρακτηριστικά του σημερινού γερμανικού μάρκου, να είναι δηλαδή ένα σκληρό νόμισμα με ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά προς το δολάριο. Στην περίπτωση αυτή η ρύθμιση των επιτοκίων θα γίνεται με πρώτο γνώμονα τη θέση του νομίσματος, έστω κι αν αυτό μπορεί να πλήττει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Οι Αγγλοι προτιμούν ένα νόμισμα που θα χρησιμοποιείται σαν εργαλείο στη διεξαγωγή εμπορικών πολέμων και επομένως για τη διαμόρφωση των επιτοκίων θα λαμβάνονται κατ' αρχάς υπόψη οι θέσεις των επιχειρήσεων. Αυτό εξάλλου εφαρμόζει και τώρα η βρετανική κυβέρνηση, που δε διστάζει να υποτιμήσει τη λίρα για να βοηθήσει τις εξαγωγές.

Η έκθεση του Αλ. Λαμφαλουσί αφήνει αναπάντητο το ερώτημα και παραπέμπει το θέμα για απόφαση στην ίδια την ΕΚΤ, όταν αυτή συγκροτηθεί και λειτουργήσει. Είναι πάντως σαφές ότι στην τελική φάση των συζητήσεων θα βαρύνει η άποψη των Γερμανών, αφού αυτοί κρατούν το "κλειδί" όλων σχεδόν των οικονομικών εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Τα παραπάνω μεταφράζονται σε μια παρατεταμένη περίοδο "σύγκλισης" των οικονομιών όλων των χωρών - μελών όχι προς ένα μέσο όρο, αλλά προς την "οροφή" των οικονομικών επιδόσεων που θα καθορίζονται κατά τα φαινόμενα από τη Γερμανία και την ΕΚΤ. Οσο για τους εργαζόμενους το μέλλον διαγράφεται με ακόμη μελανότερα χρώματα. Μια οικονομική πολιτική που θέτει σαν πρώτο κριτήριο την ανταγωνιστικότητα μέσω των νομισματικών ρυθμίσεων θα οδηγήσει σε συνεχή αύξηση της ανεργίας, μείωση της αγοραστικής δύναμης, κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους που επηρεάζει το "μη μισθολογικό κόστος".

ΠΡΟΕΔΡΟΣ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέχτηκε προχτές στο Στρασβούργο ο χριστιανοδημοκράτης Ισπανός ευρωβουλευτής Ζιλ Ρόμπλες, που προτάθηκε από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το σχηματισμό που συγκροτούν τα συντηρητικά κόμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ομως, η εκλογή του Ζ. Ρόμπλες κρύβει αρκετό "παρασκήνιο" και αποτέλεσε αντικείμενο καταγγελιών από πολλές πτέρυγες της Ευρωβουλής, εκπρόσωποι των οποίων κάνουν λόγο για "στημένο" παιχνίδι μεταξύ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος για την εναλλαγή τους στην προεδρία.

***

Ο ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, λοιπόν, χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος σε πολλές χώρες - μέλη, όπου τα συντηρητικά - χριστιανοδημοκρατικά κόμματα εναλλάσσονται στην κυβερνητική εξουσία με τα σοσιαλδημοκρατικά, επεκτείνεται και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Βέβαια, η συμφωνία των δυο πολιτικών ομάδων ξεπερνάει τα στενά περιθώρια της λειτουργίας της προεδρίας και αφορά στην εξασφάλιση και διατήρηση του ελέγχου των διαδικασιών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τη διασφάλιση του προσανατολισμού του. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες στηρίζουν, με όλες τις δυνάμεις τους, τις κρίσιμες επιλογές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αρχής γενομένης από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.

***

Η ΣΥΜΠΑΙΓΝΙΑ μεταξύ σοσιαλιστών και χριστιανοδημοκρατών ξεκινά εδώ και χρόνια, όταν οι δυο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμφώνησαν ότι οι εκπρόσωποί τους θα εναλλάσσονται στην προεδρία του Σώματος κάθε δυόμισι χρόνια. Στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας ο Ζ. Ρόμπλες διαδέχτηκε τον Γερμανό σοσιαλδημοκράτη Κλάους Χενς μέχρι προχθές πρόεδρο. Ετσι, από τη στιγμή που ο Ισπανός ευρωβουλευτής πήρε, τον περασμένο Δεκέμβρη, το χρίσμα από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ήταν γνωστός και ο νέος πρόεδρος της Ευρωβουλής.

***

ΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ,ωστόσο, είναι το μοναδικό κοινοτικό όργανο εκλεγμένο απ' ευθείας από τους πολίτες των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κατά τεκμήριο είναι ο μόνος θεσμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης που απηχεί (έστω και με τρόπο στρεβλό) τη λαϊκή θέληση. Αυτή, λοιπόν, η συμπαιγνία συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατών αφ' ενός αποτελεί ευθεία βολή κατά του κύρους του Σώματος, ενώ πλήττει άμεσα και την αντιπροσωπευτικότητα. Αποτελεί μέσο αποκλεισμού άλλων ισχυρών πολιτικών ομάδων όπως της Αριστεράς, ή των Φιλελευθέρων, από την προεδρία της Ευρωβουλής.

Συνεχίζεται η καθοδική πορεία του πληθωρισμού στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το περασμένο Νοέμβρη ο μέσος όρος του πληθωρισμού ήταν 2,25. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο από το 1983. Στην τελευταία θέση, βέβαια, του πίνακα των επιδόσεων συνεχίζει να βρίσκεται η Ελλάδα με ποσοστό πληθωρισμού 7,7%. Στην προτελευταία θέση η Ισπανία με 3,2%. Το μικρότερο ποσοστό έχει η Σουηδία με -0,3% και αμέσως μετά η Φινλανδία με με 0,7%. Σημειώνεται ότι τα 8 απ' τα 15 κράτη - μέλη έχουν ποσοστό κάτω απ' τον κοινοτικό μέσο όρο, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά πληθωρισμού στις ΗΠΑ ήταν 3,3%, στην Ιαπωνία 0,1% και στην Ελβετία 0,7%.

Θα μπορούσε να θεωρήσει κανείς θετική εξέλιξη τη συνεχή μείωση του πληθωρισμού στα κράτη - μέλη, αν κάτι τέτοιο συνοδευόταν από τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων. Ομως, εξαιτίας του συστήματος δεικτών και κριτηρίων του Μάαστριχτ, η πτώση του πληθωρισμού είναι η μία όψη ενός νομίσματος που από την άλλη γράφει "αύξηση της ανεργίας".

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ινστιτούτου, Αλεξάντρ Λαμφαλουσί, αισιοδοξεί ότι το ΕΥΡΩ θα ανταγωνιστεί το δολάριο. Ευσεβείς πόθοι...