Από τη συζήτηση στη Βουλή της Βρετανίας

Συντριπτική ήταν η απόρριψη του σχεδίου συμφωνίας της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι με την ΕΕ για το Brexit, στη χτεσινή ψηφοφορία της Βουλής των Κοινοτήτων. 432 βουλευτές το καταψήφισαν και 202 είπαν «ναι», κάτι που αναγκάζει την Μέι να «ζυγίσει» τα δεδομένα και να καθορίσει τις επόμενες κινήσεις της σε συνεννόηση με το μεγάλο κεφάλαιο, που παραμένει διχασμένο στα σχέδια για αποχώρηση από την ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών, Φίλιπ Χάμοντ, και ο αρμόδιος υπουργός για το Brexit, Στίβεν Μπέρκλεϊ, είχαν κανονίσει έκτακτη τηλεδιάσκεψη, λίγο πριν τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδας), με ηγέτες επιχειρηματικών ομίλων και πολυεθνικών μονοπωλίων, ώστε να μετρήσουν αντιδράσεις ενόψει ραγδαίων πολιτικών (και όχι μόνο...) εξελίξεων.

Σήμερα αναμένεται να διεξαχθεί (εκτός απροόπτου) ψηφοφορία μομφής σε βάρος της κυβέρνησής της, έπειτα από πρόταση μομφής που κατέθεσε αμέσως μετά τη χτεσινοβραδινή ψηφοφορία ο σοσιαλδημοκράτης αρχηγός των αντιπολιτευόμενων Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, που αξιοποιεί τις εξελίξεις για να προβληθεί ως καλύτερος διαχειριστής των συμφερόντων της αστικής τάξης. Εάν η Μέι χάσει σήμερα και κατά την πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησής της, τότε θα ακολουθήσει νέα ψηφοφορία πρότασης μομφής σε περίπου 14 μέρες. Εάν καταψηφιστεί η κυβέρνηση και τότε, θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σίγουρο πως όλοι οι Συντηρητικοί βουλευτές (118) που καταψήφισαν χτες το σχέδιο συμφωνίας της Μέι με την ΕΕ θα ψηφίσουν και κατά της κυβέρνησης. Αρκετοί Συντηρητικοί βουλευτές δεν θέλουν να δώσουν «αμαχητί» στους Εργατικούς μία ευκαιρία για ανάδειξή τους στην εξουσία.

Ενα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» του σχεδίου συμφωνίας της κυβέρνησης Μέι με την ΕΕ αφορούσε το λεγόμενο «backstop», δηλαδή ρύθμιση που επιχειρούσε την αποτροπή της επαναφοράς αυστηρών συνοριακών και τελωνειακών ελέγχων ανάμεσα στην Ιρλανδία (μέλος της ΕΕ) και τη Βόρεια Ιρλανδία (τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου), καθώς αυτό θα παραβίαζε έναν από τους πιο σημαντικούς όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας της «Μεγάλης Παρασκευής» για το βορειο-ιρλανδικό ζήτημα. Η ρύθμιση αυτή ουσιαστικά «έδενε» τη Βρετανία στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ, περιορίζοντας τη διαπραγμάτευση εμπορικών συμφωνιών με άλλες χώρες ώσπου να επιτευχθεί η συμφωνία για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις Λονδίνου - Βρυξελλών.

Η (αναμενόμενα συντριπτική) απόρριψη του σχεδίου της από την πλειοψηφία των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων αφήνει ανοικτά διάφορα ενδεχόμενα: Την αναβολή του Brexit για παζάρια της «τελευταίας στιγμής», την ανατροπή της διαδικασίας για Brexit, τη διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος ή και την προκήρυξη νέων πρόωρων εκλογών.

Πριν από την ψηφοφορία και την ψήφιση ορισμένων τροπολογιών της τελευταίας στιγμής, η Μέι απευθύνθηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων καλώντας τους βουλευτές να «υπηρετήσουν το λαό» και να αξιοποιήσουν «το ιερό δικαίωμα», ενεργώντας προς «το καλύτερο συμφέρον». Επέμεινε ότι η συμφωνία που έκλεισε με την ΕΕ ήταν η καλύτερη δυνατή δεδομένων των συνθηκών.

Η απόρριψη του σχεδίου συμφωνίας αναγκάζει την Μέι να φέρει μετά από μόλις τρεις εργάσιμες μέρες «εναλλακτικό σχέδιο» στη Βουλή των Κοινοτήτων, το οποίο η ίδια αρνείται πως έχει ήδη ετοιμάσει. Η ίδια φαίνεται αποφασισμένη να αξιοποιήσει κάθε ώρα μέχρι την επόμενη Δευτέρα, οπότε (εκτός απροόπτου) μπορεί να εμφανιστεί ξανά στη Βουλή των Κοινοτήτων, παζαρεύοντας προηγουμένως κάποια ανταλλάγματα από την ΕΕ, ώστε να θέσει σε εφαρμογή ένα διατεταγμένο Brexit. Το ενδεχόμενο να υλοποιήσει την απειλή της για αποχώρηση από την ΕΕ δίχως συμφωνία φαντάζει από τους περισσότερους πολιτικούς αναλυτές ως εξαιρετικά αμυδρό, καθώς σε μία τέτοια περίπτωση η Βρετανία θα αναγκαζόταν να εφαρμόσει τις προβλεπόμενες διατάξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, που θα προκαλούσαν αναταράξεις στις αγορές εντός και εκτός Βρετανίας.

Οι εξελίξεις στο Λονδίνο προκαλούν πυρετό διεργασιών στην ΕΕ. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ μετέβη από χτες βράδυ στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, για να είναι, όπως δήλωσε, «διαθέσιμος και να διαχειριστεί την κατάσταση». Σε σύντομη δήλωσή του μετά το αποτέλεσμα στη βρετανική Βουλή, ο Γιούνκερ τόνισε: «Σημειώνω με λύπη το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στη Βουλή των Κοινοτήτων απόψε. Καλώ το Ηνωμένο Βασίλειο να αποσαφηνίσει τις προθέσεις του το συντομότερο δυνατόν. Ο χρόνος τελειώνει!».

Εκπρόσωπος του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο ανακοίνωσε πως προγραμματίστηκε έκτακτη συνεδρίαση του σώματος σήμερα γύρω στις 9.30 π.μ. (τοπική ώρα) σε σχέση με όσα διαδραματίζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο.