Κεντρικοί ομιλητές της συζήτησης ήταν ο Σταύρος Ξενικουδάκης, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του «Ριζοσπάστη» και ο Γρηγόρης Λιονής, μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ, που έθιξαν βασικές πλευρές αυτής της πολύπλοκης διαδικασίας της ενημέρωσης μέσω του διαδικτύου.

Πρώτος ξεκίνησε ο Στ. Ξενικουδάκης ο οποίος αναφερόμενος στην παρανόηση που παρατηρείται συχνά σε ό,τι αφορά την ενημέρωση μέσα από το διαδίκτυο, πως αυτή μετουσιώνεται ταυτόχρονα σε γνώση, ανέφερε σχετικά: «Η ενημέρωση δεν είναι γνώση, όπως και η πληροφορία δεν είναι γνώση. Η πληροφόρηση, η ενημέρωση δεν συνιστά και δε συμβάλλει απαραίτητα σε ένα δομημένο νοητικό σχήμα, που αντανακλά την αντικειμενική πραγματικότητα. Γνώση είναι η άρρηκτα δεμένη με την πράξη διαδικασία, που σχετίζεται με την αντανάκλαση και αναπαράσταση της αντικειμενικής πραγματικότητας στη νόηση του ανθρώπου.

Η ενημέρωση γίνεται πάντα από τη σκοπιά του φορέα της. Δεν μπορεί να υπάρξει ανεξάρτητα από την πρόθεση των συντακτών των ειδήσεων. Αφού οι ειδήσεις έχουν ενσωματωμένο ταξικό μήνυμα, επειδή συντάσσονται και διακινούνται μέσα σε μια κοινωνία όπου διεξάγεται πάλη των τάξεων, τότε και οι εργαζόμενοι αποδέκτες αυτής της ενημέρωσης πρέπει να αναπτύξουν τα κατάλληλα φίλτρα που θα αποκαλύπτουν στα μάτια τους την ταξική στόχευση της συγκεκριμένης ενημέρωσης. Να μη δέχονται την ενημέρωση αυτή ως θέσφατο και δεδομένο, ακόμα κι αν προέρχεται από διαφορετικές, μεταξύ τους υποτίθεται ανεξάρτητες και "αντικειμενικές" πηγές».

Σε ό,τι αφορά τη στάση του ΚΚΕ στο ζήτημα του διαδικτύου και για το αν συμμετέχει δυναμικά στις εξελίξεις της τεχνολογίας σημείωσε πως «το ΚΚΕ πρωτοπόρησε όταν άλλοι δεν το είχαν ακόμα ακουστά. Το 1996 δημιούργησε το δικό του ιστότοπο. Το 1997 δημιουργήθηκε το site της εφημερίδας, ιστότοποι της ΚΝΕ, του solidnet και πολλοί άλλοι εδώ και πολλά χρόνια. Βέβαια, πρόκειται να δημιουργηθεί ένα ειδησεογραφικό portal. Το Κόμμα δηλαδή από την αρχή, όταν διαδόθηκε η χρήση του διαδικτύου και στην Ελλάδα αξιοποίησε τις προσφερόμενες δυνατότητες για την ενημέρωση, τη διαφώτιση και την επικοινωνία.

Συνοψίζοντας μπαίνει το ερώτημα: Το διαδίκτυο γενικότερα και σε σχέση με την ενημέρωση, άγγελος ή διάβολος; Ούτε άγγελος, ούτε διάβολος. Είναι ανάλογα με τους σκοπούς για τους οποίους χρησιμοποιείται. Οι νέοι δρόμοι που ανοίγει για την ενημέρωση χρειάζονται φίλτρα, την εξέταση του προσφερόμενου υλικού από την σκοπιά της αλήθειας, της ακρίβειας και της σκοπιμότητας. Εξέταση με την καθαρή ματιά της εργατικής τάξης, που μπορεί να δει τα πράγματα όπως πραγματικά είναι, γιατί μόνο έτσι μπορεί να ανατρέψει το καθεστώς της εκμετάλλευσης.

Η σημερινή πραγματικότητα του διαδικτύου, αλλά και το μέλλον του είναι η αντανάκλαση της ταξικής πάλης. Το ίδιο και η ενημέρωση που προσφέρει. Η αστική τάξη κυριαρχεί σε αυτό όπως κυριαρχεί και στην κοινωνία. Μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιηθεί και από το εργατικό κίνημα, όμως η αλλαγή στην κοινωνία δεν θα έρθει από την αλλαγή του διαδικτύου, ούτε μέσω του διαδικτύου, παρότι είναι κι αυτό ένα επιμέρους πεδίο σύγκρουσης. Το αντίθετο θα συμβεί. Η αλλαγή της πραγματικότητας του διαδικτύου θα έρθει μέσα από τον πολιτικό αγώνα στην κοινωνία, στον τόπο εργασίας και στον τόπο διαμονής».

Από την πλευρά του ο Γρ. Λιονής εστίασε στη λειτουργία της κοινωνικής δικτύωσης «Facebook» και τα ιστολόγια (blogs). Τόνισε πως «στην πραγματικότητα βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο και την κηδεμόνευση γιγαντιαίων δικτυακών κολοσσών, όπως για παράδειγμα το γνωστό blogspot, το οποίο εκατοντάδες χιλιάδες έχουν αναρτήσει το ιστολόγιό τους που ανήκει στην google. Αντίστοιχα ο έλεγχος του διαδικτύου στο επίπεδο των ονομάτων και ηλεκτρονικών διευθύνσεων είναι εξίσου ασφυκτικός. Σε παγκόσμιο επίπεδο η κατανομή των διευθύνσεων και ονομάτων των δικτυακών τόπων επιβλέπεται από τη γνωστή "ICANN" που ελέγχεται και τυπικά ακόμα από την αμερικανική κυβέρνηση. Αυτό τι σημαίνει; Η ύπαρξη του ονόματος ενός δικτυακού τόπου τελεί υπό τον έλεγχο και την έγκριση σε τελευταία ανάλυση του αστικού κράτους.

Το διαδίκτυο δεν είναι ο χώρος απόλυτης ελευθερίας και ισοτιμίας, δεν είναι το μαγικό εργαλείο με το οποίο όλα θα λυθούν. Θα λυθούν όλα τα ζητήματα ορθολογικά με συλλογική σκέψη και επεξεργασία με δύο λόγους. Ο κύριος λόγος είναι ότι τα κοινωνικά προβλήματα της φτώχειας, του πολέμου, όλα τα προβλήματα με τα οποία είμαστε αντιμέτωποι δεν είναι αόριστα τεχνικά προβλήματα, δεν οφείλονται σε λανθασμένες επιλογές. Η καπιταλιστική κοινωνία είναι ταξική κοινωνία. Το κεφάλαιο κυριαρχεί πάνω στην κοινωνική εργασία, απομυζά τον μόχθο των εργαζόμενων, καταστρέφει τη ζωή τους, καθορίζει την πορεία ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, των μέσων πληροφόρησης, μέσα σε αυτά και το διαδίκτυο, προκειμένου να διασφαλίσει την κερδοφορία του. Τα κοινωνικά προβλήματα δεν μπορούν να λυθούν στη ρίζα τους παρά με σύγκρουση με το κεφάλαιο, γιατί κεφάλαιο και εργασία χωρίζονται με αγεφύρωτες αντιθέσεις.

Ο δεύτερος λόγος είναι φυσικά ότι επειδή η άρχουσα τάξη κατανοεί την προσπάθεια τής κοινωνίας και κατανοεί και την προσπάθεια που θα κάνει αντικειμενικά το λαϊκό κίνημα να εκμεταλλευτεί όλα τα μέσα, αξιοποιεί ενεργά το διαδίκτυο για να χειραγωγήσει τους εργαζόμενους. Μηπως πρέπει να αρνηθεί τη χρήση του διαδικτύου; Φυσικά και όχι. Γνωρίζουμε πολύ καλά πως το πρόβλημα δεν είναι το μαχαίρι αλλά ποιος το κρατά και τι θέλει να το κάνει. Στα χέρια της εργατικής τάξης το διαδίκτυο, για παράδειγμα, ανοίγονται τεράστιες δυνατότητες που μπορούν να εκτοξεύσουν την κοινωνική παραγωγή για την ικανοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο των λαϊκών αναγκών».

«Η πραγματική λειτουργία της Τέχνης δεν είναι να μας εφησυχάζει. Η βασική λειτουργία της Τέχνης είναι να μας κάνει να ανησυχούμε, να αναζητούμε, να ψάχνουμε κάτω από την επιφάνεια των φαινομένων». Με αυτά τα χαρακτηριστικά λόγια «συμπύκνωσε» το νόημα του θέματος της χτεσινής συζήτησης στο χώρο του Πολιτισμού, με τίτλο «Η δική μας Τέχνη δεν αρκείται στην αναγνώριση της πραγματικότητας» και περιεχόμενο το ρόλο και τον προορισμό της Τέχνης και του καλλιτέχνη, η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού, η οποία έκανε την κεντρική εισήγηση. Για το θέμα μίλησε επίσης ο εικαστικός Μπάμπης Δαραδήμος, ενώ συντόνισε ο σκηνοθέτης Λεωνίδας Βαρδαρός.

Η εκδήλωση εντάσσεται οργανικά στη δράση του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ και αποτελεί συνέχεια της παρέμβασης του Κόμματος στον πολιτιστικό τομέα και στο κίνημα των καλλιτεχνών, τόσο σε πρακτικό - οργανωτικό επίπεδο όσο και σε ιδεολογικό. Στο τελευταίο, σημεία αιχμής των τελευταίων χρόνων αποτέλεσαν τα συνέδρια για τον Ρίτσο και τον Βάρναλη, καθώς και οι επεξεργασμένες και επικαιροποιημένες θέσεις του Κόμματος πάνω στην αισθητική και την κοινωνική λειτουργία της Τέχνης όπως αυτές εκφράστηκαν με τη συζήτηση σε προηγούμενο Φεστιβάλ για το σοσιαλιστικό ρεαλισμό.

Η εισηγήτρια σημείωσε ότι «αληθινή, μεγάλη Τέχνη είναι αυτή που δίνει στον άνθρωπο μια υψηλότερη συνείδηση της ανθρωπιάς του, της δύναμής του να υποτάξει τη φύση και την κοινωνία στις ανάγκες του, η Τέχνη που διαπλάθει τον άνθρωπο - δημιουργό της μοίρας του». Σε ποια κατεύθυνση όμως; «Μα οπωσδήποτε προς την κατεύθυνση της απελευθέρωσης του ανθρώπου από τους φυσικούς, κοινωνικούς και πνευματικούς καταναγκασμούς». Αρα, «να τι πρέπει να γίνουν σήμερα οι καλλιτέχνες - δημιουργοί: Κήρυκες της ιστορικά χρήσιμης αλήθειας, της αλήθειας που βοηθά τους ανθρώπους να καταλάβουν πώς πρέπει να συμπεριφερθούν για να εξανθρωπίσουν τη ζωή και συνδιοργανωτές του αγώνα για να καταργηθεί η βαρβαρότητα». Αλλωστε, «ελεύθερη είναι η Τέχνη μονάχα όταν εκπληρώνει την πραγματική κοινωνική της λειτουργία ως πνευματικό όπλο των μαζών». Αλλιώς, όπως έλεγε και ο Μπρεχτ, στο μέλλον, «Δε θα λένε: Ηταν σκοτεινοί καιροί, θα λένε: Γιατί σωπαίνανε οι ποιητές τους;».

Χαρακτηρίζοντας το σοσιαλιστικό ρεαλισμό ως «αντικειμενική εξέλιξη της Τέχνης στο σύγχρονο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων», η ομιλήτρια κάλεσε τους καλλιτέχνες να συναντηθούν με τους κομμουνιστές, να συμμετάσχουν δραστήρια, ακόμη και οργανωτικά συνδεδεμένοι μαζί του, για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας.

Ο Μπάμπης Δαραδήμος ανέλυσε τις πολύπλοκες και πολυποίκιλες σχέσεις που διέπουν τον καλλιτέχνη, το έργο του και την κοινωνία. Σημείωσε ότι αν δεν «ταρακουνηθεί» ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να δημιουργήσει. «Ενα σημείο ανατροπής είναι το σπάσιμο της αποξένωσης» που δημιουργεί ο καπιταλισμός σε κοινωνικό και παραγωγικό επίπεδο, πρόσθεσε, μέσω της συλλογικότητας. Ανέλυσε τις χαρακτηριστικές και διαχρονικές ιδιότητες του έργου Τέχνης και πώς αυτό ουσιαστικά «εμπλουτίζει» και ενδυναμώνει την επίδρασή του στην κοινωνική συνείδηση, αλλά και στο πώς ο ίδιος ο καλλιτέχνης το αντιλαμβάνεται μέσα από την κοινωνική δράση και τον αγώνα.

H ΚΝΕ, τίμησε την Πέμπτη, το μεγάλο λαϊκό ερμηνευτή, τον Δημήτρη Μητροπάνο, που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Απρίλη, τον καλλιτέχνη που πάντα στήριζε με την παρουσία του τα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, χαρίζοντάς μας όμορφες στιγμές, όπως πέρσι, στο 37ο Φεστιβάλ, όπου ερμήνευσε το «Αξιον Εστί» στο αφιέρωμα για τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Τίτλος του αφιερώματος «Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία...». Ενορχήστρωση: Γιάννης Παπαζαχαριάκης. Ερμηνευτές: Γεράσιμος Ανδρεάτος, Δώρος Δημοσθένους, Βαγγέλης Κορακάκης, Δημήτρης Μπάσης, Λάκης Παπαδόπουλος, Μίλτος Πασχαλίδης και το συγκρότημα «Κολεκτίβα».

Συγκινημένοι θεατές και καλλιτέχνες που συμμετείχαν στο αφιέρωμα είδαν και άκουσαν από τη γιγαντοοθόνη τον αυθεντικό λαϊκό καλλιτέχνη, που υπήρξε δωρικός στη ζωή και το τραγούδι, να τραγουδά μοναδικά το «Ενα το χελιδόνι» από την περσινή συναυλία στον ίδιο χώρο. Για περισσότερα από 45 χρόνια, ο Δημήτρης Μητροπάνος «βάδισε» με συνέπεια στους «δρόμους» του ελληνικού τραγουδιού, αποκαλύπτοντας συνεχώς νέες πτυχές των μεγάλων ερμηνευτικών του δυνατοτήτων. Χάρη στο γνήσιο λαϊκό χρώμα της φωνής του και την πλούσια ερμηνευτική του γκάμα, ο Δημήτρης Μητροπάνος χάρισε πολλές ανεπανάληπτες στιγμές, καταφέρνοντας να συγκινήσει όχι μόνο εκείνους που τον γνώρισαν από τα πρώτα του βήματα, αλλά και τις νεότερες γενιές, στοιχείο που αναδεικνύει τη δύναμη του ταλέντου του. Και η αγάπη του κοινού γι' αυτόν τον καλλιτέχνη επιβεβαιώθηκε και προχτές από το πλήθος κόσμου που κατέκλυσε την Κεντρική Σκηνή του Φεστιβάλ.

Τη θεατρική μεταφορά ενός μέρους από το έργο των Ρίτσαρντ Μπόγιερ και Χέμπερτ Μόρε «Η άγνωστη ιστορία του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ» και συγκεκριμένα την «πτώση και άνοδο του κου Γκρόσαπ» είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν, χτες, στο χώρο του πολιτισμού, οι φίλοι του Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του «Οδηγητή». Ενα έργο στο οποίο έπαιξαν εργαζόμενοι, άνεργοι και φοιτητές ερασιτέχνες ηθοποιοί και το παρουσίασαν σε εργάτες. Μία παράσταση που προετοίμασαν οι ίδιοι οι συντελεστές αφιερώνοντας ατελείωτες ώρες σε πρόβες από το πρωί έως αργά το βράδυ, φτιάχνοντας μόνοι τους τα σκηνικά και τη μουσική που «έντυσε» με ιδιαίτερο τρόπο το έργο.

Η παράσταση αναφέρεται στην οικονομική κρίση του 1930 στις ΗΠΑ και παρουσιάζει έναν εργάτη, με μικροαστική αντίληψη, ο οποίος όταν μετά από 26 χρόνια δουλειάς χάνει τη δουλειά του θεωρεί πως φταίει ο ίδιος. Αν και αναφέρεται σε γεγονότα πριν σχεδόν από έναν αιώνα, το έργο αποτυπώνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο όλα όσα βιώνει και σήμερα ο λαός, ανεργία, φτώχεια, εξαθλίωση, απολύσεις, καρατόμηση εργασιακών δικαιωμάτων, περικοπές σε Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, Κοινωνική Ασφάλιση. Αναδεικνύει το πώς η αστική τάξη προσπαθεί να χειραγωγήσει συνειδήσεις μέσα από τα ΜΜΕ, τα πολιτικά τρικ, τη διαφήμιση, πώς οι επιχειρηματίες ζητούν από τους εργάτες και άλλες θυσίες μπροστά στα κέρδη. Ωστόσο δίνει και τη διέξοδο. Την ανάγκη οι εργαζόμενοι, ο λαός να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να δώσουν το χέρι ο ένας στον άλλο σε όποιον σηκώνεται. Αυτό που αποτελεί σύνθημα και για το φετινό Φεστιβάλ: «Δίνε το χέρι σε όποιον σηκώνεται... Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία».