Την κλιμάκωση των αμερικανοΝΑΤΟικών παρεμβάσεων για τη διασφάλιση της «διατλαντικής ενότητας», της ΝΑΤΟικής «συνοχής» δηλαδή που δρομολογεί επικίνδυνα σχέδια και επώδυνους συμβιβασμούς σε βάρος των λαών της περιοχής και των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου, ανέδειξαν η επίσκεψη - αστραπή του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην Κύπρο (12/9) και η επιβεβαίωση ότι σήμερα αναμένεται ελληνοτουρκική συνάντηση σε επίπεδο τεχνικών συμβούλων, στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Στη σημερινή συνάντηση θα συζητηθούν οι πρώτες απόψεις για τις προτάσεις που κατέθεσε πρόσφατα ο γγ της λυκοσυμμαχίας και αφορούν και τη δημιουργία «μηχανισμού αποτροπής σύγκρουσης για τη μείωση του κινδύνου συμβάντων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο».

Η συνάντηση έγινε γνωστή αφού έληξε το Σάββατο η παράνομη NAVTEΧ που είχε εκδώσει η Τουρκία για τις έρευνες του «Ορούτς Ρέις» και δεν ανανεώθηκε πάλι. Το ερευνητικό πλοίο επέστρεψε στο λιμάνι της Αττάλειας, με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου να μιλά για «εργασίες συντήρησης και εφοδιασμού». Ο ίδιος υποστήριξε ότι θα ήταν «λάθος» να ερμηνεύσει κανείς αυτές τις «εργασίες ρουτίνας» ως «βήμα οπισθοχώρησης», προσθέτοντας όμως την ίδια στιγμή ότι «η Ελλάδα θα μπορούσε να θεωρήσει αυτές τις εργασίες ρουτίνας ένδειξη καλών προθέσεων και να εγκαταλείψει με την ευκαιρία αυτή τα μαξιμαλιστικά αιτήματά της». Είπε επίσης πως «αν κάποιοι θέτουν προϋποθέσεις στην Τουρκία, έχουμε κι εμείς προϋποθέσεις, και αυτές οι προϋποθέσεις θα πρέπει να εκπληρωθούν».

Το συνολικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο δρομολογούνται και οι επικίνδυνοι συμβιβασμοί στα Ελληνοτουρκικά, τα έθεσε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο, ο οποίος στη Λευκωσία συνάντησε τόσο τον Πρόεδρο όσο και τον ΥΠΕΞ της Κύπρου και συνυπέγραψε «Μνημόνιο Συναντίληψης» για να χρηματοδοτήσουν οι ΗΠΑ τη δημιουργία ενός Κέντρου Εκπαίδευσης σε θέματα Ασφάλειας, που θα λειτουργεί στην Κύπρο αλλά «θα παρέχει εξειδίκευση για το υπόλοιπο της περιοχής» και θα ειδικεύεται σε ζητήματα «φύλαξης συνόρων» και «μη διάδοσης πυρηνικών όπλων», που θα είναι γνωστό ως «Cyprus Center for Land, Open-seas, and Port Security» (CYCLOPS).

Κατά την εκδήλωση υπογραφής, ο Πομπέο είπε ότι «τολμώ να πω πως ποτέ πριν η διμερής μας συνεργασία δεν ήταν καλύτερη», ενώ ξεκαθάρισε ότι ζητούμενο είναι η ανακοπή της επιρροής Ρωσίας, Κίνας και Ιράν στην περιοχή. «Τα ζητήματα της ασφάλειας έχουν σημασία, καθώς έθνη που δεν μοιράζονται τις κοινές μας αξίες προσπαθούν να αποκτήσουν νέα πατήματα στην περιοχή», είπε και ανοιχτά έθεσε την «ανησυχία των ΗΠΑ για τις δραστηριότητες ξεπλύματος χρήματος της Ρωσίας και τις τακτικές επισκέψεις πλοίων της εδώ... Ζητήσαμε από την Κύπρο να λάβει υπόψη τις ανησυχίες μας».

Αναφερόμενος δε στην κατάσταση στην περιοχή όπως διαμορφώνεται και με τις ενέργειες της Τουρκίας, και καλώντας σε ένταση των διεργασιών για τις διευθετήσεις, σημείωσε ότι «Οι αυξημένες στρατιωτικές εντάσεις δεν βοηθούν κανέναν παρά τους αντιπάλους μας, που θα ήθελαν να βλέπουν διαιρεμένη τη διατλαντική ενότητα. Η Ενέργεια στην ανατολική Μεσόγειο έχει την ικανότητα να μας φέρει κοντά. Η περιφερειακή συνεργασία είναι απόλυτα απαραίτητη για βιώσιμη ενεργειακή ασφάλεια, δημιουργία νέων αγορών και οικονομική ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο».

Ακόμα, εξέφρασε «βαθιά ανησυχία για τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες της Τουρκίας, η οποία εξερευνά τον φυσικό πλούτο σε περιοχές όπου η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο» και επανέλαβε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους, μαζί και το δικαίωμα για τους υδρογονάνθρακες που βρέθηκαν στην υπό την κυριαρχία της θάλασσα και στην ΑΟΖ της». Δεν παρέλειψε δε να αναφέρει ότι οι φυσικοί πόροι της Κύπρου θα πρέπει να κατανεμηθούν κατά τρόπο δίκαιο ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Από την πλευρά της Λευκωσίας, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης εκτίμησε ότι η επίσκεψη Πομπέο «δείχνει την πραγματική ανησυχία και το ειλικρινές ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τη διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή μας», ενώ ενημέρωσε τον Αμερικανό υπουργό «για την ετοιμότητά μας σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας βόρεια και δυτικά της Κύπρου με την Τουρκία, είτε μέσω διμερών διαπραγματεύσεων είτε μέσω προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο».

Αντιδρώντας στην αμερικανοκυπριακή συμφωνία για το Κέντρο, το τουρκικό ΥΠΕΞ ισχυρίστηκε ότι αυτό «δεν εξυπηρετεί την ειρήνη και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και θα βλάψει τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος». Χαρακτήρισε «αξιοσημείωτο» το ότι ο Πομπέο «δεν επισκέφτηκε την τουρκοκυπριακή πλευρά στη διάρκεια της επίσκεψής του» και επέμεινε ότι προχωρούν εξελίξεις «προς πλήρη αποκλεισμό των Τουρκοκυπρίων, που έχουν ισότιμα δικαιώματα με τους Ελληνοκύπριους», καλώντας την αμερικανική πλευρά να επιστρέψει «στη συμφιλιωτική της πολιτική για τη λύση κάθε προβλήματος» και «στην αμερόληπτη πολιτική που παραδοσιακά έχει τηρήσει στο νησί, και να συνεισφέρει στις προσπάθειες για την διευθέτηση του Κυπριακού».

Δηλώσεις έκανε και ο υπουργός Αμυνας Χουλούσι Ακάρ, που αντιδρώντας στην επίσκεψη της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στο Καστελόριζο, κάλεσε την Ελλάδα να σταματήσει την «προκλητική συμπεριφορά» της αλλά ταυτόχρονα ζήτησε να ξεκινήσει διάλογος για την Ανατολική Μεσόγειο «το συντομότερο δυνατόν».

Να σημειωθεί ότι ο Ακάρ βρέθηκε χτες στα Κατεχόμενα και μαζί με τον Τούρκο επιτελάρχη Γιασάρ Γκιουλέρ επιθεώρησε την άσκηση «Μεσογειακή Θύελλα 2020», για την οποία η Αγκυρα σχολίαζε ότι δείχνει τη βούλησή της να εναντιωθεί σε όσους προσπαθούν να περιορίσουν την Τουρκία στον Κόλπο της Αττάλειας.

Τέλος, ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ είπε ότι το «Ορούτς Ρέις» «έχει συλλέξει μέχρι στιγμής 3.525 χιλιόμετρα σεισμικών δεδομένων στη συγκεκριμένη περιοχή» και θα συνεχίσει τις εργασίες του, ενώ σύντομα η Τουρκία θα στείλει δεύτερο πλωτό γεωτρύπανο στη Μαύρη Θάλασσα.

Σχολιάζοντας από τη μεριά των Βρυξελλών τις πυκνές διεργασίες, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο δήλωσε χτες ότι «η ΕΕ χρειάζεται να δει το τέλος των μονομερών ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες εκλαμβάνονται ως προκλήσεις από κάποια από τα κράτη - μέλη μας και ως ενόχληση στις σχέσεις μας», ενόψει και της συζήτησης που θα έχουν τη Δευτέρα οι Ευρωπαίοι ΥΠΕΞ για τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας.

Αύριο Τετάρτη αναμένεται στη Λευκωσία ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος σήμερα βρίσκεται στην Αθήνα, ενόψει και της Συνόδου Κορυφής που θα γίνει στα τέλη του μήνα.

Ενδεικτικές ήταν και οι επαφές που είχε ο ΥΠΕΞ της Μάλτας, Εβαρίστ Μπαρτόλο, που ένα 24ωρο μετά τη Σύνοδο των EURO-MED στην Κορσική συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του στην Αγκυρα. Πριν τον Τσαβούσογλου ο Μπαρτόλο είχε συναντήσει και τον Κύπριο ΥΠΕΞ Νίκο Χριστοδουλίδη, στη Λευκωσία.

Στο μεταξύ, σε συνέντευξή του στα «Νέα» ο πρέσβης της Ρωσίας στην Ελλάδα, Αν. Μασλόφ, επανέλαβε ότι «όπως επεσήμανε πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σ. Λαβρόφ, η Ρωσία θα ήταν έτοιμη να συμβάλει στη διαμόρφωση σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ των χωρών της περιοχής, αν μας το ζητήσουν από κοινού οι ενδιαφερόμενες πλευρές», ενώ σημείωσε πως οι σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία «δεν επηρεάζουν με κανέναν τρόπο τη συνεργασία μας με την Ελλάδα και την Κύπρο», προσθέτοντας ότι η καθεμιά έχει «μεγάλη αυτοτελή αξία».