ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018
Σελ. /20
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΥΠΕΞ
«Αυξανόμενη δυναμική» στα ευρωατλαντικά σχέδια στα Βαλκάνια

...με τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ρόλο της ελληνικής κυβέρνησης μπούσουλα για μια νέα «πραγματικότητα» στην ευρύτερη περιοχή

Από παλιότερη συνάντηση του πρέσβη των ΗΠΑ στο Κόσσοβο, Γκ. Ντελάουι, με τον Πρόεδρο του προτεκτοράτου Χ. Θάτσι
Από παλιότερη συνάντηση του πρέσβη των ΗΠΑ στο Κόσσοβο, Γκ. Ντελάουι, με τον Πρόεδρο του προτεκτοράτου Χ. Θάτσι
Στην επόμενη φάση τους μπαίνουν τα σχέδια «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Βαλκανίων, με τους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ να δρομολογούν επικίνδυνες εξελίξεις. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται τόσο οι «διευθετήσεις» που δρομολογούνται ανάμεσα σε Σερβία και Κόσσοβο και οι οποίες βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, περιλαμβάνοντας στην ατζέντα ακόμα και σκέψεις για αλλαγή συνόρων, όσο και η επόμενη φάση των όσων προβλέπονται στη συμφωνία Ελλάδας - ΠΓΔΜ, ενόψει και του δημοψηφίσματος τον ερχόμενο Σεπτέμβρη.

Πτυχές αυτών των σχεδιασμών των ΗΠΑ για το Κόσσοβο, όσο και για τα Δυτικά Βαλκάνια ευρύτερα, σκιαγραφεί τελευταία με δημόσιες παρεμβάσεις του (και) ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Κόσσοβο, Γκρεγκ Ντελάουι, ο οποίος μάλιστα αναφέρεται και στη Συμφωνία των Πρεσπών, χαρακτηρίζοντάς την «ευχάριστα νέα» για ολόκληρη την επίμαχη γεωγραφική ζώνη και επιβεβαιώνοντας έτσι ότι η Συμφωνία λειτουργεί ως μπούσουλας ανάλογων «διευθετήσεων» που προωθούν οι ΑμερικανοΝΑΤΟικοί.

Ενδεικτικά, μιλώντας πρόσφατα σε εκδήλωση στο Κόσσοβο σε εορτασμό για τη Μέρα Ανεξαρτησίας των Αμερικανών, τόνισε απευθυνόμενος στους παρευρισκόμενους:

«Οι εορτασμοί μας απόψε έρχονται σε μια επείγουσα στιγμή. Αυτό το έτος είναι η χρονιά που το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να ξεπεράσει τις διαφορές του με τη Σερβία και να διαπραγματευτεί μια τελική συμφωνία διαλόγου. Γνωρίζουμε ότι αυτός ο λόφος είναι απότομος, αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να ανοίξει κανείς το δρόμο του Κοσσυφοπεδίου στην πλήρη ένταξή του στη Δυτική κοινότητα. Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ ειλικρινής μαζί σας απόψε για το λόγο που αυτό είναι σημαντικό. Η Δημοκρατία του Κοσσυφοπεδίου επιβαρύνεται πάρα πολύ από αυτόν τον "αστερίσκο"».

Σε ύφος και γλώσσα που προσομοίαζε αυτά του γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, όταν επισκεπτόμενος τα Σκόπια καλούσε την κυβέρνηση και το λαό της χώρας να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία και να συμφωνήσουν στο κείμενο των Πρεσπών, να διευθετήσουν το ονοματολογικό ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ΝΑΤΟ και ΕΕ, ο Αμερικανός πρέσβης στο Κόσσοβο εξηγούσε:

«Το Κοσσυφοπέδιο καταβάλλει κάθε μέρα, κάθε μήνα, κάθε μέρα ένα τίμημα για το βαθύτατα απογοητευτικό γεγονός ότι η κυριαρχία και η ανεξαρτησία σας δεν αναγνωρίζονται ακόμη παγκοσμίως. Αυτά τα κόστη είναι οικονομικά και εμπορικά, πολιτικά και κοινωνικά (...)

Πληρώνετε αυτό το κόστος όταν οι ξένες εταιρείες παραλείπουν να επενδύσουν σε μια χώρα της οποίας αμφισβητείται η νομιμότητα. Φέρετε το κόστος αυτού που οι ξένες εταιρείες ονομάζουν "πολιτικό κίνδυνο". Πληρώνετε το κόστος επειδή το Κοσσυφοπέδιο δεν έχει φωνή σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς, σε οργανισμούς που ρυθμίζουν το παγκόσμιο σύστημα, σε τόσα πολλά βασικά ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Πολλές χώρες, εταιρείες και διεθνείς οργανισμοί εξετάζουν το Κοσσυφοπέδιο και όλα όσα βλέπουν είναι ερωτήματα σχετικά με το διαζύγιό σας από τη Σερβία και τους κινδύνους - πολιτικούς, οικονομικούς και ασφάλειας - που σχετίζονται με αυτό».

Δυναμώνουν πιέσεις και εκβιασμοί

Στην εν λόγω ομιλία ο Ντελάουι πρόσθεσε:

«Το κόστος αυτό είναι ένα βαρύ φορτίο που επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη του Κοσσυφοπεδίου. Και αυτό ισχύει προτού καν φτάσουμε στο γεγονός ότι το Κοσσυφοπέδιο δεν θα μπορέσει να ενταχθεί στην ΕΕ ή στο ΝΑΤΟ μέχρι να επιτευχθεί ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Σερβία. Το μακροπρόθεσμο κόστος αυτού του εμποδίου είναι πραγματικά ανυπολόγιστο. Αυτό είναι το μεγάλο βάρος του "αστερίσκου" που εξακολουθεί να έχει το Κοσσυφοπέδιο».

Και στο διά ταύτα: «Ετσι, πού σας αφήνει αυτό; Για μένα, σημαίνει ότι δεν έχετε καμία πραγματική επιλογή, αλλά να διαπραγματευτείτε μια τελική λύση της σχέσης σας με τη Σερβία, και όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο. Αυτήν τη στιγμή, το 2018. Η συζήτηση πρέπει να κινηθεί πέρα από το αν θα υπάρξει τελικά συμφωνία και αν υπάρχουν λόγοι "γιατί όχι" να διαπραγματευτείτε. Η πραγματική ηγεσία σημαίνει να εστιάζετε στον τρόπο με τον οποίο βρίσκετε έναν τρόπο για την επίτευξη των στόχων σας». Σημειωτέον, τον όρο «ηγεσία» («leadership») χρησιμοποίησαν οι ΑμερικανοΝΑΤΟικοί αλλά και ο Ελληνας ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς επανειλημμένα στα παζάρια για το Σκοπιανό, καλώντας σε συμφωνία τη σκοπιανή ηγεσία, αλλά και όσους αμφιταλαντεύονταν στην Αθήνα.

Και ο Αμερικανός πρέσβης κατέληξε στην ομιλία του: «Υπάρχει αυξανόμενη δυναμική, γνήσια σοβαρότητα για την ομαλοποίηση στις σχέσεις Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας. Η ΕΕ έχει τονίσει ότι για την ένταξη στους κόλπους της οι δύο χώρες πρέπει να επιτύχουν μια συμφωνία. Αυτή είναι η καλύτερη διαπραγματευτική δύναμη που το Κοσσυφοπέδιο θα πάρει ποτέ. Αλλά η ΕΕ έχει εκλογές το 2019 και κανείς δεν μπορεί να πει τι θα κάνει η επόμενη γενιά ηγετών της ΕΕ. Ηρθε η ώρα τώρα το Κοσσυφοπέδιο να συναντηθεί με μια αίσθηση ενότητας και εθνικού σκοπού για μια τελική ώθηση του διαλόγου». Αλλη μια ομοιότητα εδώ με τις πιέσεις που ασκούνταν προς τα Σκόπια, ότι δεν πρέπει να χάσουν την ευκαιρία της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ φέτος τον Ιούλη για να λάβουν πρόσκληση έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Στην περίπτωση του Κοσσόβου, το ρόλο τέτοιου μοχλού πίεσης και πιεστικών χρονοδιαγραμμάτων αναλαμβάνει η ΕΕ και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Μια επίσης χαρακτηριστική εικόνα δόθηκε σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Αμερικανός πρέσβης στις 19/7, στην τηλεοπτική εκπομπή «Rubikon» στο Κόσσοβο. Αφού πρώτα συναντήθηκε με τους ηγέτες της κοσοβάρικης αντιπολίτευσης, ο πρέσβης τους κάλεσε να «συμμετάσχουν» στη «συζήτηση» με το Βελιγράδι για τις διμερείς σχέσεις.

Προειδοποίησε ότι αυτό το «παράθυρο» διαλόγου «δεν πρόκειται να μείνει ανοιχτό για πάντα. Αυτήν τη στιγμή υπάρχει ενέργεια γύρω από το διάλογο. Υπάρχει ενέργεια εδώ στην Πρίστινα. Υπάρχει ενέργεια στο Βελιγράδι, υπάρχει ενέργεια στις Βρυξέλλες. Υπάρχει ενέργεια στην Ουάσιγκτον. Επομένως, νομίζω ότι κοιτάζοντας μπροστά, το 2019 πρόκειται να γίνουν ευρωεκλογές και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα βγάλουν ως προς αυτό. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι τώρα υπάρχουν άνθρωποι εδώ, άνθρωποι στις Βρυξέλλες, άνθρωποι στην Ουάσιγκτον που θέλουν να καταλήξουν σε κάποιου είδους συμφωνία (...) Και νομίζω ότι είναι σημαντικό να επωφεληθούμε από αυτό. Από αυτόν τον άνεμο, άνεμο για αλλαγή, παντού».

Επανέλαβε ότι τάχα δεν μπαίνει κάποιο χρονοδιάγραμμα σε όλα αυτό προς επίτευξη λύσης, αλλά ταυτόχρονα τόνισε με νόημα ότι «μερικές φορές τα πράγματα γίνονται πιο γρήγορα από ό,τι περιμένουμε». Ξανάβαλε δε τον εκβιασμό ότι η ΕΕ διακήρυξε στις αρχές του έτους πως για να ενταχθούν στην ΕΕ, Κοσσυφοπέδιο και Σερβία «πρέπει να έρθουν σε κάποιο είδος συμφωνίας». «Νομίζω ότι αυτό είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα διαπραγμάτευσης για το Κοσσυφοπέδιο. Δεν πρόκειται να πάρει μια καλύτερη συμφωνία από αυτό. Δεν πρόκειται να πάρει περισσότερη διαπραγματευτική μόχλευση από αυτό», συμπλήρωσε, παραπέμποντας στην πίεση που ασκείται και στο Βελιγράδι για υποχωρήσεις.

«Ανταλλαγή εδαφών»

Ο Ντελάουι ρωτήθηκε αν δρομολογείται κάποια ανταλλαγή «εδαφών ή διαμερισμάτων» του Κοσσυφοπεδίου και για τη στάση των ΗΠΑ σε αυτό.

Απέφυγε να απαντήσει, λέγοντας ότι «δεν θα ήταν πραγματικά χρήσιμο. Ειδικά όταν προσπαθώ να ενθαρρύνω τους ανθρώπους στο Κοσσυφοπέδιο να αναλάβουν αυτήν την ευθύνη και να συμμετάσχουν στη συζήτηση. Δεν πρόκειται λοιπόν να πω ποιος νομίζω ότι θα πρέπει να είναι στο δωμάτιο (σ.σ. των διαπραγματεύσεων), δεν πρόκειται να μιλήσω για το σχήμα του πίνακα, δεν πρόκειται να μιλήσω για ποια θα πρέπει να είναι τα στοιχεία της τελικής συμφωνίας. Μπορώ να πω ότι οι πολιτικοί του Κοσσυφοπεδίου, οι πολίτες του Κοσσυφοπεδίου, είναι πλήρως σε θέση να λάβουν αυτές τις αποφάσεις σχετικά με τις διαπραγματευτικές θέσεις τους και οι ΗΠΑ θα μείνουν δίπλα τους, καθώς μιλούν για αυτά τα πράγματα».

Κάνοντας εξάλλου μια σύντομη αναδρομή σε αυτά τα τρία τελευταία χρόνια που έχει έρθει και υπηρετεί στην περιοχή, στάθηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών: «Υπήρξε αυτή η καταπληκτική συμφωνία μεταξύ της "Μακεδονίας" και της Ελλάδας (...) Γιορτάζουμε τα καλά νέα, όπως αυτό»!

Αξίζει να καταγραφεί και η προσπάθεια του Κοσσοβάρου δημοσιογράφου να πάρει μια σαφή απάντηση για το αν οι Αμερικανοί ευνοούν μια ανταλλαγή εδαφών: «Σημειώνω ότι μέχρι τώρα η αμερικανική πολιτική έναντι του Κοσσυφοπεδίου ήταν ότι το Κόσσοβο είναι ανεξάρτητο, η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα του Κοσσυφοπεδίου πρέπει να είναι σεβαστή από όλες τις πλευρές, η διαίρεση (βλ. ανταλλαγή εδαφών) δεν πρέπει ποτέ να συζητηθεί. Διστάζετε πλέον να επαναλάβετε αυτήν τη θέση;».

Και ο Αμερικανός πρέσβης απαντά: «Πρώτα απ' όλα, η αμερικανική στήριξη στην ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου είναι σταθερή και θα συνεχιστεί. Οι άλλες ερωτήσεις που κάνετε σχετίζονται με τα στοιχεία μιας τελικής συμφωνίας και δεν πρόκειται να φτάσω σε αυτά τα στοιχεία, για τους λόγους που ανέφερα ήδη».

Ο δημοσιογράφος: «Αλλά αποκλείετε το διαμελισμό ή όχι;».

Ο Ντελάουι: «Λέω ότι δεν πρόκειται να μιλήσω για το τι θα είναι στοιχείο της τελικής συμφωνίας».

Μια απάντηση στο ίδιο ανησυχητικό μοτίβο, που οδηγεί τον Κοσσοβάρο δημοσιογράφο να παρατηρήσει ότι παλαιότερα ο πρέσβης απαντούσε σε τέτοιου είδους ερωτήσεις, και ότι, όπως παρατήρησε χαρακτηριστικά, πλέον «κάτι έχει αλλάξει».

Εντονη κινητικότητα

Παράλληλα, συνεχίζεται το «γαϊτανάκι» δηλώσεων και αντιδηλώσεων που δείχνουν τη δρομολόγηση των σχετικών «διευθετήσεων».

Χτες, ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς φάνηκε να ενοχλείται από τη δήλωση περί «μη αλλαγής συνόρων στα Βαλκάνια» που έκανε τη Δευτέρα σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ. Ο Βούτσιτς σημείωσε ότι μαζί με Δυτικούς ηγέτες προώθησαν και αναγνώρισαν την «ανεξαρτησία» του Κοσσυφοπεδίου το Φλεβάρη του 2008 και πρόσθεσε ότι είχε το θάρρος να ζητήσει «κάτι περισσότερο για τους Σέρβους και τη Σερβία από την Αγκελα Μέρκελ και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον Μάικ Πενς (Αμερικανό αντιπρόεδρο) και τον Εμανουέλ Μακρόν». Σε κάθε περίπτωση, ο Σέρβος Πρόεδρος συνέστησε «υπομονή», προσθέτοντας πως θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο των Κοσσοβάρων Αλβανών (πρώην αρχηγό του ΟΥΤΣΕΚΑ) Χασίμ Θάτσι το Σεπτέμβρη.

Νωρίτερα, ο Σέρβος ηγέτης πραγματοποίησε επίσκεψη στο Στρατιωτικό Τεχνικό Ιδρυμα (VTI) στο Ζάρκοβο του Βελιγραδίου, υποστηρίζοντας ότι «απαιτείται ισχυρός και υπεύθυνος στρατός, με ανθρώπους έτοιμους και ικανούς να υπερασπιστούν το κράτος από κάθε επιτιθέμενο».

Το ίδιο διάστημα, οι πληροφορίες της σερβικής εφημερίδας «Βετσέρνιε Νόβοστι» ανέφεραν την έντονη κινητικότητα που δείχνει η Ρωσία στις προσπάθειες για προώθηση των δικών της γεωπολιτικών συμφερόντων στην περιοχή, ενθαρρύνοντας - όπως διαφαίνεται - τις προσπάθειες του Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, Μίλοραντ Ντόντικ, για απόσχιση από τη χώρα που δημιούργησε η συμφωνία Ντέιτον το 1994. Οπως εκτιμά η εφημερίδα, οι Ρώσοι ανεπίσημα διαμηνύουν στην ηγεσία των Σέρβων της Βοσνίας στην Μπάνια Λούκα ότι θα ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία τους εφόσον το Κοσσυφοπέδιο ενταχθεί στον ΟΗΕ στο πλαίσιο μιας συμφωνίας διαπραγμάτευσης ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα. Πάντως, στις 16 και 17 Σεπτέμβρη, στο Σαράγεβο και την Μπάνια Λούκα θα βρίσκεται ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ενώ στις 15 Σεπτέμβρη ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα συναντηθεί με τον Βούτσιτς στη Μόσχα.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ