Νέο κεφάλαιο για ανακατατάξεις, συμμαχίες, στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και συμβιβασμών, σε Μέση Ανατολή και διεθνώς
Μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες, ιδιαίτερα σημαντικές επιπτώσεις σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο αναμένεται να προκαλέσει η χτεσινή υπογραφή της διεθνούς συνολικής συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα στη Βιέννη, από τους υπουργούς Εξωτερικών του Ιράν, των πέντε χωρών μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της Γερμανίας (Ομάδα των 5+1).
Η συμφωνία, που αναφέρεται στο «Κοινό Σχέδιο Δράσης» 159 σελίδων, προκάλεσε ήδη πυρετό διαβουλεύσεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με στόχο να τεθεί προς ψήφιση και να εγκριθεί μέσα στις επόμενες μέρες (το πολύ μέχρι τέλος τρέχοντος μηνός). Ωστόσο, σημαντικές πλευρές της συμφωνίας δεν αναμένεται να οδηγήσουν πολύ άμεσα σε άρση των δυτικών και διεθνών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, καθώς, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, η διπλωματική και γραφειοκρατική διαδικασία μπορεί να κρατήσει αρκετούς μήνες και τελικώς να χρειαστεί να φτάσουμε στις αρχές του 2016, μέχρις ότου οι Ιρανοί να νιώσουν αισθητές συνέπειες από την άρση των κυρώσεων. Ακόμη και έτσι, όμως, η απειλή επαναφοράς των κυρώσεων θα κρέμεται ως «δαμόκλειος σπάθη» πάνω από τα κεφάλια των Ιρανών, καθώς επισημαίνεται ρητώς στη συμφωνία πως εάν οι συμβαλλόμενες πλευρές διαπιστώσουν παραβίαση ή μη τήρηση των συμφωνηθέντων, τότε οι κυρώσεις θα επανέλθουν...
Τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας, όπως αναφέρονται σε διεθνή δίκτυα και πρακτορεία, αναφέρουν μεταξύ άλλων:
Οι πρώτες αρνητικές αντιδράσεις ήρθαν, όπως αναμενόταν, από τρεις πλευρές: Α) Από το Ισραήλ, όπου ο πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, χαρακτήρισε τη συμφωνία «μεγάλο, κακό λάθος ιστορικών διαστάσεων» και προειδοποίησε ότι επιφυλάσσεται να την εφαρμόσει. Β) Από τη Σαουδική Αραβία, που υποστήριξε ότι η άρση των κυρώσεων θα επιτρέψει στο Ιράν «να σπείρει χάος στην ευρύτερη περιοχή» και να υποστηρίξει την «παγκόσμια τρομοκρατία». Γ) Από τα πιο συντηρητικά, αντιδραστικά στελέχη του αμερικάνικου Κογκρέσου, τα συμφέροντα των οποίων συνδέονται με εκείνα του ισραηλινού λόμπι, όπως οι Ρεπουμπλικάνοι Τζεμπ Μπους και Μάρκο Ρούμπιο, που προέβλεψαν ότι η συμφωνία θα πρέπει να απορριφτεί από το Κογκρέσο.
Θετικές αντιδράσεις επιφύλαξαν όλοι οι ηγέτες της Ομάδας των 5+1, με πρώτους τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, που σημείωσε ότι η εξέλιξη «σταματά τη διάδοση των πυρηνικών όπλων σε αυτή την περιοχή», προσθέτοντας ότι η συμφωνία δεν ισοδυναμεί με απουσία ελέγχου, ούτε επιλύει όλες τις διαφορές. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, μίλησε για μία «σημαντική επιτυχία», εκφράζοντας την ελπίδα για γρήγορη εφαρμογή της. Ο Πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί, τόνισε ότι «θ' ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο συνεργασίας με τον έξω κόσμο, έπειτα από χρόνια κυρώσεων». Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, εκτίμησε ότι «θ' ανοίξει ο δρόμος για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη Μέση Ανατολή». Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, ότι οι μεγάλες δυνάμεις «θα παρακολουθούν προσεκτικά» πώς το Ιράν θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα που θα προέλθουν από την άρση των κυρώσεων, ο Σύρος Πρόεδρος, Μπασάρ Ασαντ, ότι η συμφωνία είναι ιστορική για όλη την περιοχή και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντ. Κάμερον, πως «εξασφαλίζει το βασικό σκοπό, που είναι να κρατήσει το Ιράν μακριά από τα πυρηνικά όπλα».
ΑΓΚΥΡΑ.--
Την απροθυμία του κόμματός του να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας μετέφερε ο ηγέτης του Εθνικιστικού Κινήματος MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, στη χτεσινή συνάντηση που είχε με τον ηγέτη του AKP και υπηρεσιακό πρωθυπουργό, Αχμέντ Νταβούτογλου.
Αυτά τουλάχιστον υποστήριξε ο ίδιος ο Νταβούτογλου, λέγοντας ότι το MHP «προτιμά να μείνει στην αντιπολίτευση», αλλά και ότι «συμβούλευσε» το ΑΚP να δοκιμάσει συγκυβέρνηση με το CHP και αν δεν τελεσφορήσει, ας ανοίξει ο δρόμος για νέες εκλογές. Ωστόσο, ο Νταβούτογλου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να γίνει νέα συνάντηση με τον Μπαχτσελί, αναδεικνύοντας πόσο «ρευστές» είναι συνολικά οι συνθήκες μέσα στις οποίες διαμορφώνονται τακτικές κινήσεις, δίαυλοι επικοινωνίας και συμμαχίες στο αστικό πολιτικό σκηνικό της χώρας.
Από τη μεριά του, ο Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν εμφανίστηκε χτες να προσδοκά «μια νέα κυβέρνηση να σχηματιστεί το συντομότερο δυνατό», υπογραμμίζοντας πως η χώρα χρειάζεται μια κυβέρνηση «ικανή να παίρνει σημαντικές αποφάσεις και να τις εφαρμόζει με αποφασιστικότητα». Πάντως, δεν παρέλειψε να προσθέσει ότι «μια συνεργασία από κόμματα που συγκρούονται θα βλάψει και δε θα ωφελήσει την Τουρκία».
Στο μεταξύ, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, σε ανακοίνωση για τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, τόνισε ότι η πλήρης εφαρμογή της έχει ζωτική σημασία για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, έκανε μάλιστα λόγο για «υπέροχα νέα» για την τουρκική οικονομία, προαναγγέλλοντας μεγάλη αύξηση των εμπορικών σχέσεων Τουρκίας - Ιράν.
Θυμίζουμε ότι η Αγκυρα επιδίωξε τα τελευταία χρόνια ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με την Τεχεράνη, «βιασύνη» μάλιστα που είχε προκαλέσει τη δυσαρέσκεια «εταίρων» της όπως η Ουάσιγκτον και προωθώντας τα σχέδιά της για μετατροπή της σε κόμβο μεταφοράς Ενέργειας μεταξύ Δύσης και Ανατολής, αλλά και κάλυψης των αυξανόμενων ενεργειακών της αναγκών με όσο το δυνατόν ευνοϊκότερους όρους για τη θέση της.
ΛΕΥΚΩΣΙΑ.-- Κοινό γεύμα με Αναστασιάδη - Ακιντζί θα έχει ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στο πλαίσιο της διήμερης επίσκεψης που πραγματοποιεί αύριο και μεθαύριο στην Κύπρο με στόχο την «ενεργότερη εμπλοκή» της ΕΕ στη «λύση» του Κυπριακού.
ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-- Ο εκπρόσωπος των Μουσουλμάνων στην τριμερή προεδρία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, Μπακίρ Ιζετμπέγκοβιτς απέρριψε χτες ως αβάσιμες τις κατηγορίες σερβικών ΜΜΕ ότι συνεργάτες του ευθύνονται για την επίθεση στον Σέρβο πρωθυπουργό Αλεξάνταρ Βούτσιτς, στη Σρεμπρένιτσα το προηγούμενο Σάββατο.
ΛΟΝΔΙΝΟ.-- Οι βρετανικές αρχές σχεδιάζουν να δημιουργήσουν μια «ζώνη ασφαλείας» στο λιμάνι του Καλέ, στη Γαλλία, ώστε οι μετανάστες που επιδιώκουν να φτάσουν στη Βρετανία να μην μπορούν να κρυφτούν σε νταλίκες που ετοιμάζονται να περάσουν στην απέναντι πλευρά της Μάγχης, ανακοίνωσε χτες η υπουργός Εσωτερικών Τερέζα Μέι.
ΜΑΣΣΑΛΙΑ.-- Πυρκαγιά που συνοδεύτηκε από εκρήξεις σε δύο γεμάτες δεξαμενές σημειώθηκε χτες στο πετροχημικό εργοστάσιο LyondellBassel, στη γαλλική Μασσαλία, χωρίς να αναφερθούν τραυματίες. Στελέχη της εταιρείας εκτιμούσαν ως πιο πιθανή μια «κακόβουλη ενέργεια».
ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ.-- Μέσα στους τελευταίους 16 μήνες, πάνω από 15.000 Ιρακινοί πολίτες σκοτώθηκαν και άλλοι 30.000 τραυματίστηκαν στη διάρκεια επιθέσεων τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους».
ΑΜΠΟΥΤΖΑ.-- Ο Νιγηριανός Πρόεδρος Μουχαμάντου Μπουχάρι απέλυσε χτες τους αρχηγούς των γενικών επιτελείων ενόπλων δυνάμεων στρατού, αεροπορίας και πολεμικού ναυτικού, θεωρώντας τους υπεύθυνους για την αποτυχία στην αντιμετώπιση των τζιχαντιστών της «Μπόκο Χαράμ».