ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 15 Φλεβάρη 2020 - Κυριακή 16 Φλεβάρη 2020
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Τα «κόκκινα» δάνεια και ο αγωνιστικός μονόδρομος του λαού

Το τελευταίο κυβερνητικό σχέδιο «Ηρακλής» για τη διαχείριση των λεγόμενων «κόκκινων» δανείων, ακρογωνιαίος λίθος του οποίου είναι η άρση ακόμα και της σημερινής στοιχειώδους προστασίας της πρώτης κατοικίας, επανέφερε στο φως της δημοσιότητας το πρόβλημα για εκατοντάδες χιλιάδες λαϊκές κατοικίες που απειλούνται με πλειστηριασμούς.

Το σχέδιο «Ηρακλής»

Το κυβερνητικό σχέδιο συνίσταται στην πώληση μεγάλου μέρους των «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες, ώστε να «ελαφρύνουν» τους ισολογισμούς τους, σε «εταιρείες ειδικού σκοπού», που θα αναλάβουν στη συνέχεια να «διαχειριστούν» τα δάνεια και να διασφαλίσουν την «απόδοση» των δανείων, είτε βγάζοντας στο σφυρί την υποθήκη που συνοδεύει το δάνειο είτε εξαναγκάζοντας τον δανειολήπτη σε αποπληρωμή μεγάλου μέρους του δανείου. Σημειωτέον, οι εταιρείες που θα αναλάβουν τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων έχουν ήδη πάρει θέση στην ελληνική τραπεζική αγορά, μετά την απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να επιτρέψει τη λειτουργία τους, και ήδη ετοιμάζονται να αναλάβουν μεγάλα και προσοδοφόρα πακέτα δανείων.

Το σχέδιο προβλέπει πως το κράτος θα εγγυηθεί σε μεγάλο βαθμό τις αποδόσεις των δανείων που θα πωληθούν, ώστε οι «επενδυτές» - που θα αγοράσουν τα δάνεια - να έχουν υψηλές αποδόσεις και οι τράπεζες να πουλήσουν τα δάνεια σε υψηλές τιμές. Ουσιαστικά το σχέδιο προβλέπει νέο γύρο κρατικών ενισχύσεων προς το τραπεζικό σύστημα, προκειμένου να θωρακιστούν η κερδοφορία των τραπεζών και η σταθερότητα της καπιταλιστικής οικονομίας.

Το σχέδιο ουσιαστικά πετυχαίνει με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: Αφενός οι «αγοραστές» των δανείων προσφέρουν καινούργιο κεφάλαιο, που μπορεί να ενισχύσει τη θέση των τραπεζών, αφετέρου μεταφέρει τη δυσχέρεια για την αντιλαϊκή διαχείριση των «κόκκινων» δανείων μακριά από τις τράπεζες.

Η στόχευση του σχεδίου δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία, αλλά κατεύθυνση της ΕΕ, που τονίζει την ανάγκη θωράκισης των τραπεζών, τόσο για την καλύτερη εξυπηρέτηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης όσο και μπροστά στον κίνδυνο εκδήλωσης της καπιταλιστικής κρίσης, τα σημάδια της οποίας ολοένα και πολλαπλασιάζονται.

Δεν ευθύνεται ο λαός για τα «κόκκινα» δάνεια

Από τη σκοπιά των τραπεζών, τα «κόκκινα» δάνεια δεν είναι παρά τοποθετήσεις κεφαλαίου, «επενδύσεις», που έγιναν στον τομέα των κατασκευών με τη μορφή των στεγαστικών δανείων και «έπεσαν έξω», λόγω της εκδήλωσης της καπιταλιστικής κρίσης.

Η εκδήλωση της κρίσης χτύπησε με μεγάλη σφοδρότητα των κλάδο των κατασκευών και απαξίωσε - μείωσε την αξία των ακινήτων, των λαϊκών κατοικιών, όπου είχαν τοποθετήσει οι τράπεζες τα κεφάλαιά τους. Η απαξίωση αυτή αντανακλάται με την καταστροφή του χρηματικού κεφαλαίου που είχαν δανείσει οι τράπεζες, δηλαδή με το «κοκκίνισμα» των δανείων.

Ετσι, η βαθύτερη αιτία των «κόκκινων» δανείων είναι η εκδήλωση της κρίσης, η καταστροφή του κεφαλαίου που φέρνει, περιοδικά, ο ίδιος ο καπιταλισμός.

Τα λαϊκά στρώματα δεν ευθύνονται για τα «κόκκινα» δάνεια, την καπιταλιστική κρίση και την εμφάνισή της. Ακέραια ευθύνη έχουν όλοι όσοι πίνουν νερό στο όνομα του καπιταλισμού και της αγοράς, η άρχουσα τάξη, το κράτος της και οι κυβερνητικές διαχειριστές της.

Οι λαϊκοί δανειολήπτες δεν προχωρούσαν στο δανεισμό κάνοντας «επενδύσεις» στον τομέα της κατοικίας. Υποχρεώθηκαν στο να καταφύγουν στον τραπεζικό δανεισμό ως τον μοναδικό τρόπο προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες στέγασής τους. Γι' αυτό η ραγδαία μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων δεν καθιστά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους «μπαταχτσήδες» ή «κακοπληρωτές», αλλά θύματα της καπιταλιστικής κρίσης.

Ο μύθος της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων προς όφελος όλων

Ομως ο τρόπος και η ιστορία «δημιουργίας» των «κόκκινων» δανείων δεν έχει μόνο ιστορικό χαρακτήρα.

Εξηγεί πως κάποιος θα πληρώσει τελικά το κεφάλαιο που έχει απαξιωθεί με τη μορφή των «κόκκινων» δανείων, κάποιος θα πληρώσει το μάρμαρο της κρίσης.

Και οι βασικές, υπαρκτές λύσεις είναι τρεις:

1. Η «λύση» να πληρώσουν οι εργαζόμενοι που αναγκάστηκαν να καταφύγουν στο δανεισμό.

Οι εργαζόμενοι, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά βαφτίζονται «δανειολήπτες» για να μείνει η εντύπωση ότι έλαβαν δάνεια για να κάνουν κάποια «επένδυση», παραγνωρίζοντας ότι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι διαφορετικό, ώστε να θεωρηθούν πλήρως υπεύθυνοι για το τραπεζικό δάνειο που έλαβαν και για την αποπληρωμή του. Η λύση αυτή «προσκρούει» στη σημερινή αντικειμενική αδυναμία των λαϊκών υπερχρεωμένων νοικοκυριών να αποπληρώσουν τα δάνεια που έλαβαν. Και η απάντηση από τη σκοπιά του κεφαλαίου και του κράτους του είναι να υποχρεώσει τους δανειολήπτες, με την απειλή της κατάσχεσης και του πλειστηριασμού, στην αποπληρωμή του μεγαλύτερου δυνατού μέρους του δανείου που είχαν λάβει.

Ο πλειστηριασμός και η εκποίηση της υποθηκευμένης περιουσίας επίσης τοποθετείται εδώ, αφού από τη σκοπιά της τράπεζας ο πλειστηριασμός είναι μεταφορά του βάρους της κρίσης στον δανειολήπτη (ή σε αυτόν που πληρώνει για να πάρει το σπίτι του...).

2. Η «λύση» να πληρώσει το σύνολο των λαϊκών στρωμάτων μέσα από την κοινωνικοποίηση των βαρών της κρίσης και την κρατική χρηματοδότηση των τραπεζών.

Το κράτος μπαίνει μπροστά και χρηματοδοτεί τις τράπεζες, προκειμένου να καλυφθούν οι κεφαλαιουχικές απώλειες που έχουν καταγράψει, και στη συνέχεια φορτώνει τα βάρη αυτά στα λαϊκά στρώματα, μέσα από τη φορολογία και τον κρατικό προϋπολογισμό.

Οι τράπεζες έχουν λάβει πολλά πακέτα χρηματοδότησης, ξεκινώντας ήδη από το 2008 χωρίς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Η «λύση» αυτή είναι ξεκάθαρα αντιλαϊκή, αφού τα βάρη της διαχείρισης φορτώνονται στις λαϊκές πλάτες με τη μορφή κρατικού χρέους που πρέπει να αποπληρώσει ο λαός στη συνέχεια, ενώ η λύση αυτή δεν αναιρεί τον αντιλαϊκό χαρακτήρα του τραπεζικού συστήματος μέσα στον καπιταλισμό.

Πέραν αυτού, η «λύση» αυτή προσκρούει και σε εσωτερικές αντιθέσεις ανάμεσα στο κεφάλαιο. Διαφορετικά τμήματα του κεφαλαίου αντιπαρατίθενται μεταξύ τους για το μέγεθος της κρατικής χρηματοδότησης που θα λάβουν και δεν «δέχονται» χωρίς αντιδράσεις μεγάλα πακέτα χρηματοδότησης προς τις τράπεζες. Αποκορύφωμα αυτών των αντιθέσεων είναι το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη στήριξη των τραπεζών, που απαιτεί το λεγόμενο bail in, δηλαδή τη συμμετοχή των μετόχων και των καταθετών προτού παρέμβει το κράτος για να στηρίξει τις τράπεζες.

Οι δύο προαναφερθείσες «λύσεις» είναι δύο διαφορετικές όψεις της ίδια επιλογής, να φορτωθεί το βάρος της κρίσης ο λαός. Επιμέρους διαφορές αναφορικά με το πότε θα πληρώσει ο λαός το βάρος της κρίσης και την αναλογία στα διαφορετικά στρώματα του πληθυσμού φυσικά υπάρχουν, χωρίς όμως να αλλάζουν την ουσία.

Γι' αυτόν το λόγο και όλα τα αστικά κόμματα, όλες οι κυβερνήσεις, ουσιαστικά προκρίνουν κάποιον συνδυασμό αυτών των λύσεων, με την αναλογία να αλλάζει ανάλογα με τη χροιά κάθε πολιτικού σχηματισμού.

Η ΝΔ, ποντάροντας στον «κοινωνικό αυτοματισμό», προκρίνει μια «λύση» στο πλαίσιο της οποίας οι δανειολήπτες καταβάλλουν μεγαλύτερο κομμάτι και τα υπόλοιπα στρώματα του λαού, που δεν έλαβαν δάνεια, μικρότερο, ενώ σύσσωμη η σοσιαλδημοκρατία, από το ΚΙΝΑΛ μέχρι το ΜέΡΑ25, προκρίνει μια «λύση» που μεταφέρει μεγαλύτερο κομμάτι του βάρους στο σύνολο του λαού, μέσα από την κρατική στήριξη των τραπεζών.

Ο λαός καλείται να πληρώσει το μάρμαρο και στις δύο περιπτώσεις, με διαφορετικό τρόπο, ενώ η μοναδική ουσιαστική διαφορά είναι το ποια μερίδα του κεφαλαίου θα κερδίσει περισσότερο.

3. Γι' αυτό και ο λαός δεν έχει τίποτα να κερδίσει από καμία διαχειριστική εκδοχή που μεταφέρει τα βάρη σε αυτόν.

Η τρίτη πρόταση, η μοναδική προς όφελος των εργαζομένων, είναι να πληρώσουν τα βάρη της κρίσης οι τράπεζες, το μεγάλο κεφάλαιο και το κράτος τους, με ταυτόχρονη μεταφορά των φορολογικών βαρών στο μεγάλο κεφάλαιο, τον μοναδικό κερδισμένο από την κρίση.

Μονόδρομος για τους εργαζόμενους είναι να αρνηθούν να πληρώσουν τα βάρη της κρίσης με οποιονδήποτε τρόπο, άμεσο ή έμμεσο, με τη φοροληστεία, τους πλειστηριασμούς ή τους εκβιασμούς για αποπληρωμή των δανείων. Να βάλει ως κόκκινη γραμμή να αρνηθεί οποιαδήποτε εκβιαστικό δίλημμα του τύπου πλειστηριασμός ή απομύζηση, οποιαδήποτε στήριξη των τραπεζών, και να απαιτήσει να πληρώσει την κρίση το μεγάλο κεφάλαιο.

Ανυποχώρητος αγώνας ενάντια στη νέα επίθεση του κεφαλαίου

Δεν είναι τυχαίο πως οι αστικοί σχεδιασμοί είναι κοινοί και όλα τα κόμματα του κεφαλαίου συμφωνούν ότι την κρίση θα την πληρώσει ο λαός. Οι ισχυρισμοί ότι υπάρχει λύση που εξυπηρετεί ταυτόχρονα τις τράπεζες και το λαό, όπως αυτοί του σοσιαλδημοκρατικού ρεύματος, είναι αστείοι και προσκρούουν στην οικονομική πραγματικότητα, που επιβάλλει κάποιος να πληρώσει. Και οι απαντήσεις είναι τελικά δύο. Η μία λέει να πληρώσει ο λαός, στη μία ή στην άλλη εκδοχή της λύσης. Η άλλη λέει να πληρώσει το κεφάλαιο.

Οι εργαζόμενοι δεν έχουν σήμερα άλλο δρόμο. Δεν πρέπει να παρασυρθούν από λύσεις που τους εγκλωβίζουν στο στρατόπεδο του εχθρού.

Ως ΚΚΕ παίρνουμε πρωτοβουλία και καλούμε τους εργαζόμενους να αντισταθούν συνολικά στη νέα επίθεση στα δικαιώματά τους, που περνάει μέσα και από τα «κόκκινα» δάνεια. Να παλέψουν για να υλοποιηθούν άμεσα μέτρα ανακούφισης των λαϊκών υπερχρεωμένων νοικοκυριών, όπως αυτά στην πρόταση νόμου που έχει καταθέσει το ΚΚΕ επανειλημμένα στη Βουλή, να καταδικάσουν κάθε σχέδιο νέας στήριξης των τραπεζών, να αντισταθούν σε κάθε πλειστηριασμό λαϊκής κατοικίας.

Ο αγώνας των εργαζομένων ενάντια στους πλειστηριασμούς, όπως και για τις Συλλογικές Συμβάσεις, για το δικαίωμα στην Κοινωνική Ασφάλιση και ενάντια σε όλα τα λαϊκά προβλήματα, πρέπει να σημαδέψει τον πραγματικό αντίπαλο, την άρχουσα τάξη, η οποία ζητά νέες θυσίες των κοινωνικών αναγκών για να αυξήσει τα κέρδη της. Ο αγώνας αυτός πρέπει και μπορεί να φέρει μαχητικά στο προσκήνιο την απαίτηση να ικανοποιηθούν βασικές ανάγκες του λαού, όπως το δικαίωμα στη σύγχρονη και ασφαλή κατοικία. Οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπαίνουν μπροστά και οργανώνουν καθημερινά τον αγώνα αυτό.


Του
Γρηγόρη ΛΙΟΝΗ*
* Ο Γρ. Λιονής είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας της

Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ
Απαντητική επιστολή στο ΜέΡΑ25

Με θέμα τα «κόκκινα» δάνεια, ο επικεφαλής του ΜέΡΑ25 Γ. Βαρουφάκης απευθύνθηκε με επιστολές προς τους Αλ. Τσίπρα, Φ. Γεννηματά και Δ. Κουτσούμπα, καλώντας τους σε διάλογο, με επίκεντρο τη διαχείριση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους, των λεγόμενων «κόκκινων» δανείων. Οπως ισχυρίζεται στην επιστολή του, «η πολιτική πώλησης των κόκκινων δανείων ("ΗΡΑΚΛΗΣ"), σε συνδυασμό με την κατάργηση της προστασίας πρώτης κατοικίας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο, αφ' ενός, στην εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος και, αφ' ετέρου, στην επιτάχυνση της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης». Στην απαντητική του επιστολή, που δημοσιεύτηκε ολόκληρη στον «Ριζοσπάστη» της Παρασκευής, ο Δ. Κουτσούμπας αναφέρθηκε αναλυτικά στις θέσεις του Κόμματος και ανέδειξε τεκμηριωμένα ότι είναι αδύνατο να διασφαλιστούν ταυτόχρονα τα συμφέροντα των τραπεζικών ομίλων και των υπερχρεωμένων λαϊκών νοικοκυριών, όπως ισχυρίζεται το ΜέΡΑ25 με την πρότασή του για ίδρυση Δημόσιας Εταιρείας Αναδιάρθρωσης και Διαχείρισης Ιδιωτικών Χρεών (ΔΕΑΔΙΧ), στην οποία θα μεταφερθούν από τις τράπεζες όλα τα «κόκκινα» δάνεια και θα παρασχεθούν σε αυτές τίτλοι της ΔΕΑΔΙΧ με κρατικές εγγυήσεις.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ