Από τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής

Κεντρικό στοιχείο των αποφάσεων ήταν η θέσπιση ενός ενιαίου εποπτικού μηχανισμού για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, πίσω όμως από το πεδίο δράσης και το στενό χρονοδιάγραμμα που πρότεινε η έκθεση του Χέρμαν βαν Ρομπάι για μια «Ευφυή Οικονομική και Νομισματική Ενωση».

Τις μεγαλύτερες ενστάσεις για το προτεινόμενο σχέδιο τις είχε η Γερμανία. Ως αποτέλεσμα, ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε την πρώτη μέρα των εργασιών προβλέπει ότι το νέο σύστημα για την εποπτεία των τραπεζών στην Ευρωζώνη θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία από την 1η Μάρτη 2014.

Υπό την εποπτεία του νέου μηχανισμού θα μπουν οι τράπεζες με περιουσιακά στοιχεία πάνω από 30 δισ. ευρώ ή με ισολογισμούς που θα ανέρχονται σε τουλάχιστον 20% του εθνικού ΑΕΠ. Ο μηχανισμός θα έχει διακριτές σχέσεις με τα κράτη - μέλη της ΕΕ που δεν είναι και μέλη της Ευρωζώνης, ενώ θα έχει τη δικαιοδοσία και να κλείνει τράπεζες που δεν ακολουθούν τους κανόνες.

Σύμφωνα με τις αποφάσεις, τουλάχιστον οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες κάθε κράτους - μέλους θα μπουν υπό την εποπτεία του νέου μηχανισμού. Τρία κράτη - μέλη, η Βρετανία, η Σουηδία και η Τσεχία, δήλωσαν ότι δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν στο μηχανισμό, δείχνοντας το υπόβαθρο των αντιθέσεων που οξύνονται στο εσωτερικό της ΕΕ.

Το στίγμα για τις δυσκολίες που μεγαλώνουν στην αστική διαχείριση της κρίσης έδωσε αμέσως μετά τη Σύνοδο η Γερμανίδα καγκελάριος, Α. Μέρκελ. Μίλησε για «δύσκολη και επώδυνη διαδικασία προσαρμογής», αφού η Ευρωζώνη δε θα δει τα αποτελέσματα από τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και τις άλλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για αρκετά χρόνια, με το 2013 να διαγράφεται ως άλλη μία χρονιά με προκλήσεις, όπως προέβλεψε.

«Το ερχόμενο έτος θα έχουμε πολύ χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, θα δούμε αρνητική ανάπτυξη σε ορισμένες χώρες και αναμένουμε ότι τα πολύ υψηλά επίπεδα ανεργίας θα συνεχιστούν», πρόσθεσε, και κατέληξε λέγοντας: «Εχουμε ακόμη μπροστά μας δύσκολες στιγμές, οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με ένα μεγάλο βήμα. Εγιναν πολλές συζητήσεις γι' αυτό το ένα βήμα, είτε πρόκειται για ένα "κούρεμα" χρέους, για ευρωομόλογα ή για κάποιο άλλο μέτρο που θα τα λύσει όλα. Δεν θα συμβεί αυτό».

Στο ίδιο πνεύμα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μ. Ντράγκι, σε βιντεοσκοπημένη συνέντευξη που μεταδόθηκε χτες από τους «Financial Times», είπε ότι «η εγκατάλειψη σήμερα των πολιτικών λιτότητας, όπως ορισμένοι προτείνουν, θα έχει ως αποτέλεσμα την ακύρωση των τεράστιων θυσιών που έχουν γίνει από τους Ευρωπαίους πολίτες».

Ο ίδιος είπε ωμά ότι «οι χώρες με υψηλό χρέος και έλλειμμα θα πρέπει να κατανοήσουν ότι έχουν χάσει την κυριαρχία τους επί της οικονομικής τους πολιτικής από καιρό σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο». Ομολογεί με άλλα λόγια ότι συμμετοχή της αστικής τάξης μιας χώρας σε μια διακρατική ένωση σημαίνει από χέρι απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων, που οξύνεται όσο αδυνατίζει η θέση της στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, όπως γίνεται τώρα με την Ελλάδα.

Για τα ζητήματα της ανάπτυξης, το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου σημειώνει την ανάγκη «του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών και των κατευθυντηρίων γραμμών οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την προώθηση της εμβάθυνσης της Ενιαίας Αγοράς και την προστασία της ακεραιότητάς της».

Με δεδομένες τις αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη - μέλη, στη Σύνοδο αποφασίστηκε ακόμα ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «θα υποβάλει, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου του 2013, πιθανά μέτρα και χρονικά περιορισμένο χάρτη πορείας, όπου θα περιλάβει τα ακόλουθα ζητήματα:

-- Το συντονισμό των εθνικών μεταρρυθμίσεων

-- Την "κοινωνική διάσταση" της ΟΝΕ, συμπεριλαμβανομένου του "κοινωνικού διαλόγου"

-- Τη δυνατότητα και τις διαδικασίες εφαρμογής των αμοιβαίως συμφωνηθέντων συμβάσεων για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη

-- Τους "μηχανισμούς αλληλεγγύης" που μπορούν να ενισχύσουν τις προσπάθειες των κρατών - μελών που εφαρμόζουν τις εν λόγω συμβατικές ρυθμίσεις για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη».

Οι αποφάσεις της Συνόδου σηματοδοτούν την ένταση της ήδη εφαρμοζόμενης αντιλαϊκής ευρωενωσιακής πολιτικής, για τη στήριξη των μονοπωλιακών ομίλων. Στόχος είναι να αποκτήσουν τα ευρωενωσιακά όργανα τη δυνατότητα ενισχυμένης παρακολούθησης και παρέμβασης στους προϋπολογισμούς των κρατών - μελών, ελέγχοντας το βαθμό υλοποίησης των Εθνικών Μεταρρυθμιστικών Προγραμμάτων, δηλαδή των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε κάθε κράτος - μέλος.

Καθόλου μικρότερης σημασίας είναι οι αποφάσεις της Συνόδου που αφορούν στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική Αμυνας της ΕΕ. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, «η ΕΕ έχει σημαντικό ρόλο στη γειτονία της και παγκοσμίως. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι οι αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της ολοκληρωμένης προσέγγισης της ΕΕ στις περιοχές που αντιμετωπίζουν κρίσεις, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια, το Κέρας της Αφρικής, η Μέση Ανατολή, το Σαχέλ, το Αφγανιστάν και ο Νότιος Καύκασος».

Προκρίνεται δηλαδή η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας της ΕΕ στα ιμπεριαλιστικά μέτωπα όπου Γης, για τη διασφάλιση των συμφερόντων των ευρωενωσιακών μονοπωλίων, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης και όξυνσης των ανταγωνισμών.

Το Συμβούλιο «υπενθυμίζει επίσης ότι οι αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ πρέπει να διεξάγονται σε στενή συνεργασία με άλλους σχετικούς διεθνείς παράγοντες, όπως ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, ο ΟΑΣΕ και η Αφρικανική Ενωση, καθώς και χώρες εταίρους, ανάλογα με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε κατάστασης. Από την άποψη αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία η ενίσχυση της συνεργασίας με τους ενδιαφερόμενους εταίρους στη γειτονία της Ευρώπης».

Στοχοποιώντας λαούς μέσα και έξω από τα σύνορά της, η ΕΕ ζητάει «περαιτέρω ανάπτυξη της ολοκληρωμένης προσέγγισης απέναντι στην πρόληψη συγκρούσεων, τη διαχείριση κρίσεων και τη σταθεροποίηση, μέσω και ανάπτυξης της ικανότητας ανταπόκρισης στις νεοεμφανιζόμενες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας». Επίσης, «ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να αναπτύσσει τα κατάλληλα στρατιωτικά και μη στρατιωτικά μέσα και προσωπικό γρήγορα και αποτελεσματικά σε ολόκληρο το φάσμα της δράσης διαχείρισης κρίσεων».

Σε ό,τι αφορά στη Συρία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δίνει πλήρη κάλυψη στα σχέδια για βάθεμα της ιμπεριαλιστικής επέμβασης. Στα συμπεράσματα «εκφράζει αποτροπιασμό για την διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση (...) Αναθέτει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων να επεξεργασθεί όλες τις δυνατές επιλογές για την παροχή στήριξης και βοήθειας προς την αντιπολίτευση και να μεγιστοποιήσει τη στήριξη για την προστασία του αμάχου πληθυσμού. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την άποψή του ότι η πολιτική μετάβαση είναι αναγκαία στη Συρία για ένα μέλλον χωρίς τον Πρόεδρο Ασαντ και το απονομιμοποιημένο καθεστώς του».