Γοργόνες, ήρωες του '21, το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, νεοκλασικά και πορτοκαλιές, πλημμύρισαν προχτές το βράδυ την αίθουσα της «Στοάς του Βιβλίου» για την παρουσίαση του λευκώματος του Τάσου Ζωγράφου «Εν Χορδαίς», από τις εκδόσεις «ERGO».

Η αίθουσα, όμως, ξεχείλισε και από κόσμο που ήθελε να τιμήσει τον αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, το Mακρονησιώτη, τον ακούραστο, σεμνότατο, ουσιαστικό «εργάτη» της τέχνης, το ζωντανό θρύλο των κινηματογραφικών «πλατό» και των θεατρικών παρασκηνίων, που με τις σκηνογραφίες και τα κοστούμια του και αργότερα με τις ζωγραφιές του κατέκτησε επάξια μια περίοπτη θέση ανάμεσα στο «πάνθεον» των σπουδαίων και πραγματικών λαϊκών καλλιτεχνών. Δηλαδή αυτών των ανθρώπων, που με το ταλέντο τους εκφράζουν αβίαστα, απλά, μα καθόλου απλοϊκά, τη συλλογική μνήμη, τα πάθη, τους πόθους, τα τραύματα, τις προσδοκίες, το δάκρυ και το χαμόγελο του λαού μας. Και που το έργο τους, βαθιά και γνήσια εντόπιο, καταφέρνει να διεκδικεί και να κερδίζει δικαίως μια θέση στην εθνική και παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

«Ανθρωπο ταμένο στην τέχνη του, που έχει πλήρη συνείδηση της ελληνικής ιθαγένειας», χαρακτήρισε τον Τάσο Ζωγράφο, ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος, εξηγώντας πως με τον όρο «ιθαγένεια» εννοεί τον αυθεντικό τρόπο, με τον οποίο ένας λαός και οι καλλιτέχνες του αφομοιώνουν όλες τις τεχνοτροπίες μέσα από το φίλτρο του ήθους, του ύφους και της περιπέτειας ενός λαού. «Κάθε πινελιά, κάθε ντεκόρ του Τάσου έχουν αυτό το αναγνωρίσιμο, το οικείο στοιχείο», σημείωσε ο ομιλητής, συμπληρώνοντας πως ο καλλιτέχνης κατάφερνε να περνάει στο σκηνικό μύθο τα φτηνά υλικά και με τρόπο που να τους προσδίδει αυθεντικό χαρακτήρα, να τα κάνει να έχουν πατρίδα και ιδεολογία.

«Ιδιαίτερα θελκτική» χαρακτήρισε τη ζωγραφική του Τάσου η ιστορικός τέχνης Αγγέλα Ταμβάκη. Ζωγραφική βιωμένη, που την «προσεγγίζει κανείς με την ψυχή» και η οποία αποτελεί απάντηση σε όλη τη φιλολογία που έχει αναπτυχθεί περί "αδιεξόδων" της τέχνης. Τα μοτίβα του, παρ' ό,τι δεν είναι πρωτότυπα σαν μορφές στην ελληνική ζωγραφική, ωστόσο διαφοροποιούνται από τον τρόπο που τα χρησιμοποιεί ο Τ. Ζωγράφος, δημιουργώντας μια προσωπική "μυθολογία" με εμβληματική αξία και αρχετυπική μορφή, η οποία οδηγεί τελικά στην ταύτιση του καλλιτέχνη με αυτά τα μοτίβα.

Φανερά συγκινημένος, ο καλλιτέχνης, ευχαρίστησε τους ομιλητές και τον κόσμο που τον τίμησε. Σημείωσε πως προσπαθεί να είναι απλός και ευκατάληπτος, όπως οφείλει να είναι κάθε καλλιτέχνης που απευθύνεται σε ανθρώπους που δεν έχουν κώδικες για να «διαβάσουν» τις «σύγχρονες» τεχνοτροπίες και κατέληξε με την ευχή να μπορεί να συνεχίσει για πάντα αυτή την πορεία.

Η όμορφη βραδιά έκλεισε με μουσική εμπνευσμένη από τη λαϊκή μουσική, από συνεργάτες του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΑ.

Σε διπλωματικό πόλεμο που «παίζεται» μέσα από τις στήλες των εφημερίδων έχει εξελιχθεί η υπόθεση των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Το πρωθυπουργικό γραφείο της κυβέρνησης Τόνι Μπλερ διέψευσε το δημοσίευμα της εφημερίδας «Γκάρντιαν», σύμφωνα με το οποίο ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι «τα Μάρμαρα δε θα επιστραφούν».

Από την άλλη, ο συντάκτης του άρθρου Ντ. Χένκε, επιμένει ότι οι πληροφορίες του είναι σωστές και σημειώνει ότι «ο Μπλερ δε θέλει να πάρει ξεκάθαρη θέση για να μη δημιουργήσει τριβές με ένα ακόμη μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Στην αλληλουχία των δηλώσεων ενεπλάκη και υπουργός Ανάπτυξης, Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος έκανε διήμερη επίσκεψη στο Λονδίνο, τονίζοντας ότι «αν ο Βρετανός πρωθυπουργός επιθυμεί να παίξει το ρόλο ενός διεθνούς ηγέτη, τότε μια πρωτοβουλία που σχετίζεται με τα Μάρμαρα είναι ο καλύτερος τρόπος για να δείξει αυτή τη διάστασή του». Αρνήθηκε πάντως να σχολιάσει περαιτέρω τη στάση του Τόνι Μπλερ στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Θυμίζουμε ότι μετά τις αποδιδόμενες στον Μπλερ δηλώσεις, κύκλοι του ΥΠΠΟ έλεγαν ότι «η συζήτηση δεν μπορεί να γίνεται μέσω εφημερίδων». Αυτό που ζητάει η ελληνική πλευρά είναι να συζητηθεί το θέμα ανάμεσα στους αρμόδιους υπουργούς, καθώς στόχος είναι τα Μάρμαρα να επιστραφούν το 2004.

Πάντως, σύμφωνα με δημοσίευμα του Αμερικάνου καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, Ντ. Ραντεστάιν, ο οποίος έστειλε επιστολή με το ίδιο περιεχόμενο στο Βρετανικό Μουσείο, «ύστερα από έρευνες το Μουσείο δεν έχει νόμιμους τίτλους κυριότητας. Τίποτα δεν αποδεικνύει ότι η οθωμανική κυβέρνηση έδωσε στο λόρδο Ελγιν νόμιμο τίτλο για τα Μάρμαρα ο οποίος να μεταφέρθηκε στη βρετανική κυβέρνηση».

Διαφορετικό από τα συνηθισμένα θα είναι το πρόγραμμα της καθιερωμένης πρωτοχρονιάτικης συναυλίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στις 31 του Δεκέμβρη, στις 6μμ, οι φίλοι του λυρικού θεάτρου θα υποδεχτούν τη νέα χρονιά, τη νέα χιλιετία με ένα σύγχρονο μιούζικαλ, αλλά και με τις δέκα δημοφιλέστερες άριες, που οι ίδιοι θα έχουν επιλέξει. Το πρώτο μέρος της βραδιάς περιλαμβάνει το έργο «Αδάμ και Χαλιμά» της Μάγδας Μαυρογιάννη, που υπογράφει τη σκηνοθεσία και το λιμπρέτο, από κοινού με τον Γιώργο Νοταρά. Η θεματολογία, η μουσική και η εικαστική πλευρά του έργου είναι μινιμαλιστική και συνδέεται με την τεχνολογία. Στόχος του έργου είναι να διασκεδάσει την υπαρκτή αγωνία του ανθρώπου για το μέλλον του πλανήτη μας. Τη μουσική έγραψε το συγκρότημα «Αβατον», τα μέλη του οποίου και πρωταγωνιστούν. Στο ρόλο της Χαλιμά, η Μαρία Τσαρούχα.

Στο δεύτερο μέρος της βραδιάς θα παρουσιαστούν οι δέκα δημοφιλέστερες άριες, που θα έχουν επιλεγεί από το κοινό. Για το σκοπό αυτό στην είσοδο του θεάτρου είχε τοποθετηθεί μια κάλπη, στην οποία μπορούσαν όσοι το επιθυμούσαν να ψηφίσουν τις άριες με τις οποίες θα ήθελαν να ψυχαγωγηθούν αυτή τη βραδιά. Από την καταμέτρηση (η κάλπη θ' ανοίξει σήμερα) θα προκύψει το ΤΟΡ 10 της συναυλίας, το οποίο θ' αποκαλύπτεται σταδιακά εκείνη την ώρα. Την ορχήστρα θα διευθύνει ο Κάρολος Τρικολίδης.