Copyright 2016 The Associated

Στο βήμα ο Τούρκος Πρόεδρος, που λάνσαρε τη χώρα του ως ... πάροχο «ενεργειακής ασφάλειας»

Στη συνάντηση, αναδείχθηκε το προβάδισμα που αποκτούν μια σειρά επιχειρηματικοί σχεδιασμοί, σε αλληλεξάρτηση με εξελίξεις και σε γεωπολιτικό επίπεδο. Αλλωστε, η Ενέργεια παραμένει στο επίκεντρο σφοδρών ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών σε μια σειρά περιοχές του πλανήτη, που τη συγκεκριμένη περίοδο μάλιστα μοιάζουν να κλιμακώνονται (π.χ. Συρία, Ουκρανία, Ασία - Ειρηνικός).

Την ίδια στιγμή, αναδείχθηκαν και ευρύτερες ανησυχίες των μονοπωλιακών και ιμπεριαλιστικών κέντρων για τη λεγόμενη «Ενεργειακή Μετάβαση». Ανησυχίες ουσιαστικά, για τις αλλαγές στη διαδικασία εξόρυξης και παραγωγής, αξιοποίησης και διανομής ενεργειακών πόρων και τις επιπτώσεις που αυτές θα έχουν στις επιχειρήσεις και στον παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης.

Από την έναρξη του συνεδρίου, όπου έγινε δεκτός ως αρχηγός κράτους και ο ηγέτης των Κατεχόμενων στην Κύπρο (στη φωτογραφία δεξιά)

Τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια που λιμνάζουν και αναζητούν διέξοδο, η ραγδαία ανάπτυξη των μέσων παραγωγής σε τομείς όπως οι ΑΠΕ, η «στροφή» σε νέους φυσικούς πόρους και βέβαια οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί για τον έλεγχο αγορών και πρώτων υλών είναι παράγοντες που θα επιδράσουν καθοριστικά στις εξελίξεις στην Ενέργεια διεθνώς.

Σε Δήλωση («Statement») που το Συμβούλιο μοίρασε στο συνέδριο, καταγράφονται πλευρές που τα αστικά και ιμπεριαλιστικά επιτελεία ξεχωρίζουν, αναδεικνύοντας πεδία, στα οποία οι «κόντρες» θα δυναμώσουν το επόμενο διάστημα. Μεταξύ άλλων:

• Διατυπώνεται η άποψη ότι «η κατά κεφαλή ζήτηση για Ενέργεια θα φτάσει στο ανώτατο όριο πριν το 2030», αλλά και εκφράζονται προβληματισμοί για τις συνέπειες που θα έχει η στροφή πολλών στις ΑΠΕ. Εκτιμάται ότι η αύξηση της ζήτησης για Ενέργεια θα υπολείπεται σημαντικά των ρυθμών βελτίωσης της απόδοσης «εναλλακτικών» φυσικών πόρων.

Βεβαίως, η ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν θα είναι μια ευθύγραμμη διαδικασία, για παράδειγμα υπάρχουν εκτιμήσεις για μεγάλη μείωση των σχετικών επενδύσεων τα τελευταία χρόνια (που φυσικά αφορά και τη στασιμότητα, τις προσδοκίες για αναιμική ανάπτυξη). Από την άλλη μεριά, δεν πρέπει να προσπερνάμε και την αύξηση του ανταγωνισμού ανάμεσα στα μονοπώλια που έχουν στραφεί στις ΑΠΕ και στα μονοπώλια που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται σε πιο «συμβατικές» μορφές Ενέργειας.

Πάντως, ως γενική εικόνα, εκτιμάται ότι το πετρέλαιο θα συνεχίσει να «τροφοδοτεί» βασικά τις Μεταφορές (καλύπτοντας το 60% των σχετικών ενεργειακών αναγκών) και ότι θα συνεχιστεί «η χρυσή εποχή» για το φυσικό αέριο, του οποίου η παραγωγή μέχρι το 2060 αναμένεται να αυξηθεί 25% - 70%.

• Μεγάλη συζήτηση ανοίγει για την «τεχνολογική επανάσταση στον ενεργειακό τομέα», την «περαιτέρω αύξηση της συνθετότητας των ενεργειακών αγορών», την «ψηφιοποίηση» του κλάδου. Οι νέες τεχνολογίες και οι καινοτόμες πρακτικές ενδιαφέρουν τους καπιταλιστές και από την πλευρά τού πόσο ταχύτερα μπορούν να διεισδύσουν σε νέες αγορές, π.χ. σε περιοχές της Αφρικής και της Ασίας που οι επενδύσεις σε διάφορους τομείς της βιομηχανικής παραγωγής αυξάνει απευθείας τις ενεργειακές ανάγκες. Η εφαρμογή νέων πρακτικών και η ευρεία χρήση νέων τεχνολογιών μπορεί να διασφαλίσούν επενδύσεις με μεγάλα περιθώρια κέρδους, δεδομένου του ότι αυξάνεται η παραγωγικότητα, άρα και ο βαθμός εκμετάλλευσης του εργατικού δυναμικού.
• Σημαντικό βάρος για τις εξελίξεις αποκτούν οι επιλογές ανερχόμενων δυνάμεων, αφού «το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί εκτός χωρών ΟΟΣΑ: Κίνα, Ινδία και Αφρική καθορίζουν την ατζέντα του μέλλοντος για την Ενέργεια και πρέπει να αναλάβουν τη θέση τους στην παγκόσμια ενεργειακή διακυβέρνηση», σημειώνεται. Δηλαδή, προμηνύεται όξυνση του ανταγωνισμού, αφού αυξάνεται η δύναμη μονοπωλίων που εδρεύουν σε χώρες ανερχόμενες στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.

Στο περιθώριο του συνεδρίου, επιβεβαιώθηκαν και ευρύτερες διεργασίες για θέματα Ενέργειας. Ετσι, σε συνέχεια της πρόσφατης συνάντησης των χωρών του ΟΠΕΚ στο Αλγέρι, Ρωσία και Σαουδική Αραβία εμφανίστηκαν έτοιμες να συναινέσουν σε μια συμφωνία για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου, με την προσδοκία ότι έτσι θα ανακοπεί η κατρακύλα της διεθνούς τιμής του.

Επίσης, ενδιαφέρον έχουν και οι συμφωνίες συνεργασίας που υπέγραψε η κυβέρνηση της Βενεζουέλας με τη ρωσική «Rosneft» και την ισπανική «Repsol».

Στο συνέδριο συμμετείχαν εκατοντάδες εκπρόσωποι κυβερνήσεων και επιχειρήσεων, ενώ ίσως δεν ήταν τυχαίο ότι σε επίπεδο αρχηγού κράτους εκπροσωπήθηκαν οι Ρωσία, Βενεζουέλα, Αζερμπαϊτζάν.

Οι επισημάνσεις περί της σημασίας όλοι να έχουν πρόσβαση στην Ενέργεια μαζί με αυτές για την ανάγκη μέτρων για την «ενεργειακή ασφάλεια» ήταν άφθονες. Μεταξύ άλλων, ξεχώρισε η παρέμβαση του Τούρκου Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν, που επέλεξε να τραβήξει την προσοχή στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή, δεδομένης και της «ετοιμότητας» της τουρκικής πλουτοκρατίας να αναλάβει δράση σε όλα τα επίπεδα, αναζητώντας έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και κύρια να μην υποστεί μεγάλες απώλειες σε ένα πλαίσιο μεγάλων ανακατατάξεων που κυοφορούνται.

«Η ασφάλεια της ενεργειακής προμήθειας του κόσμου εξαρτάται από την εκκαθάριση της Μέσης Ανατολής από τους τρομοκράτες», προσπαθώντας να δικαιολογήσει και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της χώρας του σε Συρία και Ιράκ («παλεύουμε για τη δική μας ασφάλεια, για την ενεργειακή ασφάλεια του κόσμου, επίσης»). Πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, ότι η χώρα του προχώρησε σημαντικά σε διάφορα ενεργειακά έργα, ενισχύοντας το δίκτυο μεταφοράς Ενέργειας που έχει, και υποστήριξε ότι «μπορούμε να χτίσουμε τον τέταρτο ενεργειακό διάδρομο της Ευρώπης», επιμένοντας ότι «η Τουρκία έχει ένα όραμα, να εγγυηθεί την ενεργειακή ασφάλεια».

Στο συνέδριο συμμετείχε και ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας, Γιουβάλ Στίνιτζ, ο οποίος ήταν μάλιστα ομιλητής σε ειδική συζήτηση που συνδιοργάνωσαν το Παγκόσμιο Ενεργειακό Συμβούλιο και η αμερικανική «δεξαμενή σκέψης» «Ατλαντικό Συμβούλιο» με θέμα: «Ενα νέο τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο». Στους στόχους της συζήτησης ήταν, σύμφωνα με τους διοργανωτές, να εξεταστούν νέες παράμετροι που πιθανώς θα αλλάξουν τα δεδομένα και τις προοπτικές στην περιοχή, όπως το Κυπριακό, «του οποίου η επίλυση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια θεμελιώδη ανακατάταξη του πολιτικού, οικονομικού, ενεργειακού πεδίου στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και του πεδίου που αφορά την Ασφάλεια, και να ανοίξει νέους δρόμους για την ανάπτυξη και την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη λεκάνη».

Ενδεικτικές άλλωστε των πιθανών «ανακατατάξεων» είναι και διάφορες πλευρές, όπως:

• Στο περιθώριο του συνεδρίου, ο Στίνιτζ συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ (στην πρώτη τουρκο-ισραηλινή συνάντηση σε επίπεδο υπουργών μετά την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων) και ανακοίνωσαν ότι θα διενεργηθεί μελέτη «βιωσιμότητας» για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου που θα συνδέει τις δύο χώρες. Η ιδέα δεν είναι καινούρια, αλλά είχε «παγώσει» μετά την κρίση με το «Μαβί Μαρμαρά» και την ψύχρανση των σχέσεων των δύο χωρών.
• Ο ηγέτης του ψευδοκράτους, που η Αγκυρα αναγνωρίζει ως «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος έγινε δεκτός ως αρχηγός κράτους στο συνέδριο, υποστήριξε ότι σχετικά με την ενεργειακή σύνδεση Μέσης Ανατολής - Ευρώπης μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, αυτό «αντί να τοποθετηθεί μεταξύ Ισραήλ - Νοτίου Κύπρου - Κρήτης και Ελλάδας, όπως σχεδιάζεται, αν γίνει μεταξύ Ισραήλ - Κύπρου - Τουρκίας τότε θα είναι πιο γρήγορο, πιο φτηνό και η απόσταση (θα είναι) μικρότερη».

Τα παραπάνω δείχνουν πόσο ρευστά είναι τα πράγματα στις «κολιγιές» για τις οποίες περηφανεύεται και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, προσπαθώντας να πείσει το λαό μας ότι συνεργασίες με δυνάμεις όπως το κράτος - δολοφόνος Ισραήλ θα τον ωφελήσουν.

Με δεδομένη και την όξυνση της τουρκικής προκλητικότητας (βλ. Αιγαίο, Κυπριακό, Ιράκ, Συρία) μπορεί να γίνει ακόμα πιο κατανοητό ότι τα επιτελεία των μονοπωλίων εξετάζουν κάθε ενδεχόμενο για την υπεράσπιση των στρατηγικών τους συμφερόντων, χωρίς βέβαια να σταματούν το ατέρμονο παζάρεμα στα τραπέζια όπου καθορίζονται οι νέες προτεραιότητες των μεγαλοεπιχειρηματιών και οι τρόποι υπεράσπισης της συνολικής θέσης τους.