Πολυεπίπεδες διεθνείς διεργασίες εντείνονται γύρω από το μέλλον του Αφγανιστάν, με μοχλό και τους όρους που θέτει κάθε εμπλεκόμενη πλευρά για αναγνώριση ή για «επιχειρησιακή συνεργασία» με την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, για την παροχή «ανθρωπιστικής βοήθειας», «αναπτυξιακής στήριξης» κ.ο.κ.

Χτες μέχρι αργά βρισκόταν σε εξέλιξη Σύνοδος με πρωτοβουλία του ΟΗΕ για την «αναπτυξιακή» και «ανθρωπιστική» στήριξη του Αφγανιστάν, με τον γγ του Οργανισμού, Αντ. Γκουτέρες, να σημειώνει, από τα τέλη της περασμένης βδομάδας, ότι «πρέπει να διατηρήσουμε έναν διάλογο με τους Ταλιμπάν, επαναβεβαιώνοντας χωρίς περιστροφές τις αρχές μας». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Υπάρχουν εγγυήσεις; Οχι, η κατάσταση είναι απρόβλεπτη και επειδή είναι απρόβλεπτη, πρέπει να εμπλακούμε (σε διάλογο) με τους Ταλιμπάν». Μίλησε παράλληλα για «δεκτικότητα» που «μέχρι στιγμής υπήρχε στις συνομιλίες που είχαμε». Επανέλαβε δε ότι ο ΟΗΕ θέλει «κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς», που θα εγγυάται «ειρήνη και σταθερότητα», αλλά και ότι «πρέπει να αποφευχθεί η κατάρρευση της οικονομίας που μπορεί να έρθει με φριχτές συνέπειες από ανθρωπιστική σκοπιά».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το Σάββατο έφτασε στην Καμπούλ ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, Μοχάμαντ μπιν Αμπντουλραχμέν Αλ Θάνι, ο πιο υψηλόβαθμος αξιωματούχος ξένης κυβέρνησης που επισκέφτηκε το Αφγανιστάν μετά την ανακατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Μεταξύ άλλων, ο Αλ Θάνι συνάντησε τον νέο «προσωρινό» πρωθυπουργό, μουλά Μ. Χ. Ακχούντ, αλλά και τον πρώην Πρόεδρο της χώρας Χ. Καρζάι, που από την πρώτη στιγμή συμμετέχει σε πολιτικές διεργασίες και επαφές με τους Ταλιμπάν. Στελέχη της σκοταδιστικής οργάνωσης δήλωσαν, σύμφωνα με το αφγανικό «Tolo News», ότι το Κατάρ «θα λειτουργήσει ως γέφυρα στις διεθνείς μας σχέσεις». Η ίδια πηγή μετέδωσε ότι βασικά θέματα στις επαφές του Αλ Θάνι ήταν η εξωτερική πολιτική της νέας κυβέρνησης, η αποτροπή της χρήσης του αφγανικού εδάφους από τρομοκρατικές οργανώσεις αλλά και η συμμετοχή πολιτικών προσωπικοτήτων (εκτός Ταλιμπάν) στη νέα κυβέρνηση (της οποίας μια «μόνιμη μορφή» αναμένεται να ανακοινωθεί μέσα στο φθινόπωρο).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η πακιστανική αεροπορική εταιρεία PIA ανακοίνωσε ότι ξεκινά πάλι εμπορικές πτήσεις μεταξύ Ισλαμαμπάντ και Καμπούλ. Επίσης, την Παρασκευή πραγματοποιήθηκε νέα πτήση από την Καμπούλ με προορισμό το Κατάρ, με 158 επιβάτες, συμπεριλαμβανομένων Αμερικανών, Γερμανών, Καναδών, Γάλλων, Ολλανδών και άλλων υπηκόων.

Την ίδια στιγμή, το Εμπορικό και Επενδυτικό Επιμελητήριο του Αφγανιστάν (ACCI) και το Αφγανικό Επιμελητήριο Ορυχείων και Βιομηχανίας (ACMI) προειδοποίησαν ότι η χώρα θα βυθιστεί σε «οικονομική κρίση αν δεν αποδεσμευτούν τα αποθέματά της» και κάλεσαν «τις ΗΠΑ και τον κόσμο να λύσουν το ζήτημα» (το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων χρυσού και συναλλάγματος της κεντρικής τράπεζας του Αφγανιστάν βρίσκεται στις ΗΠΑ και έχει «παγώσει» από αυτές).

Κι ενώ τα διεθνή παζάρια με τους Ταλιμπάν δυναμώνουν (όπως έδειξαν και τα σχόλια της Ουάσιγκτον, που απέδωσε «ευελιξία» και «επαγγελματισμό στις συνεννοήσεις» μαζί τους μετά την απογείωση της πρώτης επιβατικής πτήσης από την Καμπούλ), πυκνώνουν οι καταγγελίες για ωμότητες από τη μεριά τους.

Η ειδική επιτετραμμένη του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν, Ντέμπορα Λάιονς, δήλωσε ότι «υπάρχουν αξιόπιστες καταγγελίες για δολοφονίες μελών των δυνάμεων ασφαλείας για αντίποινα και φυλάκιση ανθρώπων που είχαν εργαστεί για προηγούμενες κυβερνήσεις». Ισχυρίστηκε ακόμα ότι στο Αφγανιστάν «παραμένουν μέλη της "Αλ Κάιντα"», τα οποία είναι «οφθαλμοφανώς καλοδεχούμενα» και τους «παρέχεται καταφύγιο».

Τέλος, να καταγραφεί η δήλωση του Γάλλου ΥΠΕΞ, Ζαν Υβ Λε Ντριάν, ο οποίος - σε αντίθεση με τα πρόσφατα εύσημα από τις ΗΠΑ - αναφερόμενος στην εκπλήρωση ή μη των «όρων» που έχει θέσει η Δύση, σημείωσε ότι οι Ταλιμπάν «είπαν επανειλημμένως πως θα επιτρέψουν σε κάποιους ξένους και Αφγανούς να εγκαταλείψουν τη χώρα χωρίς προβλήματα και μίλησαν για μια κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς (...) Μολαταύτα ψεύδονται. Δεν υπάρχει αποτέλεσμα...». Ο ίδιος πάντως πρόσθεσε ότι για οποιεσδήποτε σχέσεις, «περιμένουμε τις ενέργειές τους».

Την ίδια ώρα, η Ρωσία έστειλε στο Τατζικιστάν (που συνορεύει με το Αφγανιστάν) τεθωρακισμένα οχήματα και στρατιωτικό εξοπλισμό, όπως ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, καθώς η Μόσχα επιχειρεί να θωρακίσει χώρες - «συμμάχους» της στην περιοχή. Η μεταφορά του αμυντικού εξοπλισμού θα εκσυγχρονίσει και θα ενισχύσει σημαντικά τις στρατιωτικές ικανότητες του Τατζικιστάν, επισήμανε το ρωσικό υπουργείο.

Τον τελευταίο ενάμιση μήνα οι στρατιωτικές ασκήσεις της Ρωσίας με χώρες της Κεντρικής Ασίας είναι συνεχόμενες σε Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν κ.α., ενώ έχει ενισχύσει τον εξοπλισμό της στρατιωτικής της βάσης στο Τατζικιστάν, της μεγαλύτερης που διατηρεί σε ξένη χώρα.

Η Ρωσία εκφράζει ανησυχίες για το ενδεχόμενο να υπάρξουν επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή και να παρεισφρήσουν ένοπλοι ισλαμιστές και άλλοι «τρομοκράτες» στην Κεντρική Ασία, στο πλαίσιο του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλους «παίκτες».

Στο μεταξύ, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, στο περιθώριο των τελετών για την 20ή επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτέμβρη 2001, υπερασπίστηκε ξανά την απόφαση της κυβέρνησής του (και προηγουμένως της κυβέρνησης Τραμπ) για αποχώρηση των στρατευμάτων των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, στο πλαίσιο της αναδιάταξης και συγκέντρωσης δυνάμεων σε άλλα μέτωπα των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Απαντώντας σε ερώτηση αν θα μπορούσε να επανακάμψει η «Αλ Κάιντα» στο Αφγανιστάν ανέφερε: «Ναι, όμως θα σας πω ότι έχουν ήδη επιστρέψει σε άλλες περιοχές (...) Ποια είναι η στρατηγική; Πρέπει να εισβάλουμε σε όλα τα μέρη όπου βρίσκεται η "Αλ Κάιντα" και να αφήσουμε στρατιώτες; Ας είμαστε σοβαροί».

Στην πραγματικότητα, βέβαια, με αναφορές όπως η παραπάνω, για «επιστροφή της "Αλ Κάιντα"» και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων σε «πολλές περιοχές», διατηρείται στο προσκήνιο το πρόσχημα των ΗΠΑ για επεμβάσεις σε όλο τον κόσμο, στο όνομα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας», με τον Μπάιντεν να το επιβεβαιώνει επανειλημμένα, με τη διευκρίνιση ότι οι επεμβάσεις αυτές δεν απαιτούν πάντα «να αφήνουμε στρατιώτες», να γίνεται δηλαδή και στρατιωτική εισβολή στο έδαφος.

Κατά τ' άλλα, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του για την 20ή επέτειο απηύθυνε μήνυμα «εθνικής ενότητας» στον αμερικανικό λαό, λέγοντας ότι αυτό είναι «το βασικό δίδαγμα της 11ης Σεπτέμβρη».

Σε ένα τέτοιο φόντο, δημοσιοποιήθηκε το Σάββατο ένα - ακόμα εν μέρει λογοκριμένο - 16σέλιδο έγγραφο από το FBI που καταγράφει επαφές μεταξύ των αεροπειρατών και Σαουδαράβων συνεργατών, δίχως όμως να τεκμηριώνει τη συνέργεια του κράτους της Σαουδικής Αραβίας στις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη.

Τουρκία, Αζερμπαϊτζάν και Πακιστάν ξεκίνησαν για πρώτη φορά κοινά στρατιωτικά γυμνάσια, τα οποία θα διαρκέσουν έως τις 20 Σεπτέμβρη, με τον κωδικό «Τρία Αδέλφια - 2021».

Ο διοικητής των αζέρικων Ειδικών Δυνάμεων Χ. Μιρζαγέβ δήλωσε πως η αλληλεγγύη που ενώνει τις τρεις χώρες αναδείχτηκε «από την 1η μέρα των περσινών 44ήμερων αμυντικών επιχειρήσεων του Αζερμπαϊτζάν ενάντια στις αρμένικες Ενοπλες Δυνάμεις», αναφερόμενος στη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Εκανε λόγο για συνέχιση της συνεργασίας «σε όλους τους τομείς στο ανώτατο επίπεδο» και για «σημαντικά μέτρα για την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεών μας ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια της περιοχής».

Οι δε επικεφαλής των αντιπροσωπειών Τουρκίας και Πακιστάν, Κ. Κονούκ και Α. Σαχζάντ, σημείωσαν με κοινή δήλωση ότι «τα τρία αδέλφια θα δυναμώσουν ως αξιόπιστοι εταίροι και συνεργάτες στην περιφέρεια παρά τις διεθνείς πολιτικές αλλαγές», σχολιάζοντας ότι οι κοινές ασκήσεις παρέχουν επίσης ευκαιρία για να ανακαλυφθούν «νέοι τρόποι για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας».