Εν μέσω της αβεβαιότητας σχετικά με την επίτευξη «διατηρήσιμων» ρυθμών καπιταλιστικής ανάκαμψης εξελίσσονται τα παζάρια της κυβέρνησης με το κουαρτέτο, τόσο για την ολοκλήρωση της πρώτης «αξιολόγησης», όσο και για την προετοιμασία των δεκάδων αντιλαϊκών παρεμβάσεων του επόμενου κύκλου κλιμάκωσης.

«Η κρίση δεν έχει τελειώσει. Κανείς δεν μπορεί να πει κάτι τέτοιο», είναι το μήνυμα που αποστέλλουν πηγές της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), στο πλαίσιο της χτεσινής συνάντησης του επικεφαλής της, Γ. Στουρνάρα, με τα κλιμάκια της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ. Σύμφωνα με την ΤτΕ, η διέξοδος από την κρίση προϋποθέτει την κλιμάκωση των ιδιωτικοποιήσεων, των μεταρρυθμίσεων, αλλά και την προσέλκυση ικανής μάζας επενδύσεων, όπως δηλαδή υποδεικνύουν ο ΣΕΒ και άλλα τμήματα του εγχώριου κεφαλαίου. Ως «κομβικό ζήτημα» για την προσέλκυση επενδύσεων αναφέρονται οι «χρήσεις γης», θέμα για το οποίο σχεδιάζονται παρεμβάσεις από την κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τα σενάρια και τις εκτιμήσεις της ΤτΕ που συζητήθηκαν με τους «εταίρους», η κατρακύλα του παραγόμενου ΑΕΠ θα συνεχιστεί και στο φετινό 12μηνο με ρυθμό 0,3%, ενώ το «πρωτογενές πλεόνασμα» του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται στο 0,8%, δηλαδή πάνω και από το μνημονιακό στόχο (0,5%), εξαιτίας, βέβαια, της εφαρμοζόμενης αντιλαϊκής πολιτικής. Κάτω από συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις (ολοκλήρωση «αξιολογήσεων κ.ά.) η ΤτΕ, «βλέπει» ρυθμό ανάκαμψης 2,5% για το 2017, έναντι ρυθμού συρρίκνωσης πάνω από 26% από το 2008 μέχρι σήμερα.

«Για το 2017 αναμένουμε ανάκαμψη κυρίως από ξένες επενδύσεις, με την προϋπόθεση ότι οι ιδιωτικοποιήσεις θα προχωρήσουν όπως έχει προγραμματιστεί», επισημαίνεται από την ΤτΕ.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η ΤτΕ επανέλαβε στους «θεσμούς» τη θέση της για χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, πρόταση η οποία φέρεται να βρίσκει «μεγάλη αποδοχή» στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε κάθε περίπτωση, η όποια «αλλαγή» των στόχων για τα πλεονάσματα προϋποθέτει την ολόπλευρη εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων, ενώ η μείωσή τους συνδέεται με μέτρα τόνωσης του εγχώριου κεφαλαίου (φοροελαφρύνσεις, απαλλαγές κ.ά.).

Σύμφωνα με πληροφορίες, αντικείμενο της συνάντησης του Γ. Στουρνάρα με τα κλιμάκια των «θεσμών» ήταν τα «κόκκινα» δάνεια, καθώς και η πορεία της οικονομίας και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Παράλληλα, τα κλιμάκια του κουαρτέτου συναντήθηκαν χτες με τον πρόεδρο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), Γ. Μιχελή.

Σε έξι ανέρχονται τα διεθνή funds, που έως τώρα έχουν υποβάλει αίτηση στην ΤτΕ, προκειμένου να αδειοδοτηθούν για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων στη χώρα, σύμφωνα με τραπεζικό στέλεχος, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς. Ως καθοριστικής σημασίας ζήτημα κρίνεται η διαμόρφωση νομοθεσίας για την αποβολή από τις επιχειρήσεις των «μη συνεργαζόμενων μετόχων». Αυτό με τη σειρά του ανοίγει ζήτημα ανακατατάξεων και αλλαγής μετοχικών συνθέσεων, ακόμη και στο εσωτερικό επιχειρηματικών ομίλων με προβληματικά δάνεια.

Επιπλέον, στη νομοθετική ρύθμιση για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, στην οποία αναμένεται να προχωρήσει η κυβέρνηση, θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τη νομική προστασία των τραπεζικών στελεχών, για ενέργειές τους που σχετίζονται με τις επιχειρηματικές αναδιαρθρώσεις (π.χ. «κουρέματα» δανείων κ.ά.).

Στο πλαίσιο της χτεσινής συνάντησης των υπουργών Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτου, Οικονομίας, Γ. Σταθάκη, και του αναπληρωτή υπουργού, Γ. Χουλιαράκη, με τα κλιμάκια του κουαρτέτου, μεταξύ άλλων, συζητήθηκαν:

-- Τα προς εφαρμογή προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της πρώτης «αξιολόγησης».

-- Η δεύτερη «αξιολόγηση» (προπαρασκευαστικά ζητήματα).

-- Το νομοσχέδιο για τη λεγόμενη «εθελούσια αποκάλυψη εισοδημάτων», με το οποίο εκχωρούνται προκλητικές ρυθμίσεις για αδήλωτα εισοδήματα του κεφαλαίου, καθώς και το νομοσχέδιο για τις «ηλεκτρονικές συναλλαγές», τα οποία πρόκειται σύντομα να κατατεθούν στη Βουλή, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών.

Η σημερινή ατζέντα περιλαμβάνει τα Εργασιακά, το ζήτημα των κρατικών «δαπανών» για την κοινωνική προστασία, την «αναπτυξιακή στρατηγική», τη «μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης», τη λειτουργία της «ανεξάρτητης» αρχής δημοσίων εσόδων και άλλα φορολογικά ζητήματα κ.ά.

Την ίδια ώρα, τα διαχειριστικά ζόρια και οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί γίνονται ακόμα πιο εμφανή στο εσωτερικό της ΕΕ.

Σε αυτό το φόντο, ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζ. Κ. Γιούνκερ, στη σημερινή ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο, αναμένεται να ανακοινώσει την πρόθεση της Επιτροπής να εισηγηθεί παράταση της λειτουργίας του επενδυτικού πακέτου μέχρι το 2020, καθώς και το διπλασιασμό των πόρων του.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η δεύτερη πρωτοβουλία του Ζ. Κ. Γιούνκερ αφορά εισήγηση για τη μερική τροποποίηση του λεγόμενου Συμφώνου Σταθερότητας, με εισήγηση να μην υπολογίζονται στο έλλειμμα των κρατικών προϋπολογισμών ορισμένες δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις και την Παιδεία, έτσι ώστε να απελευθερωθούν επιπλέον κρατικοί πόροι που θα τονώσουν την καπιταλιστική ανάπτυξη.

Αντίθετος στις παραπάνω θέσεις εμφανίζεται ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι οι δαπάνες για την Παιδεία ή άλλες επενδύσεις «δεν πρέπει να τεθούν εκτός των κανόνων».

Ερωτηθείς, εξάλλου, για το τι θα συμβεί εάν καμία χώρα δεν θελήσει να πληρώσει επιπλέον, προκειμένου να καλυφθεί το κενό που θα αφήσει στον ευρωενωσιακό προϋπολογισμό η αποχώρηση της Βρετανίας, ανέφερε ότι «σε μια τέτοια περίπτωση, η Ευρώπη πρέπει να κάνει περικοπές». Θεωρεί, μάλιστα, ότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο, το Brexit θα μπορούσε να αποδειχτεί μια ιδανική ευκαιρία για να μειωθούν οι αγροτικές επιδοτήσεις, προς όφελος της καινοτομίας και της ενίσχυσης των υποδομών.

Σε ένα τέτοιο φόντο, αύριο συναντώνται στο Παρίσι ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρ. Ολάντ, και η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, μία μέρα πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Παρασκευή στην Μπρατισλάβα.

Στην επιδίωξη της κυβέρνησης να πετύχει μια «διευθέτηση» του κρατικού χρέους προκειμένου να εξασφαλίσει μεγαλύτερα περιθώρια στήριξης των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων, αλλά και στην προσπάθεια να στρατευτούν οι εργαζόμενοι πίσω από αυτόν τον στόχο του κεφαλαίου, που θα συνοδευτεί από νέα αντιλαϊκά μέτρα, έρχεται να συμβάλει η συγκρότηση και λειτουργία της υποεπιτροπής «Το χρέος και η απομείωσή του» της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.

Το στίγμα έδωσε, χτες, μιλώντας στην Υποεπιτροπή, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκης, ενώ τη συναίνεσή τους στην προσπάθεια της κυβέρνησης, την οποία χαρακτήρισαν «εθνική προσπάθεια», δήλωσαν, ανεξάρτητα από επιμέρους διαφορές, όλα τα αστικά κόμματα, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τις δικές τους αντιλαϊκές προτάσεις διαχείρισης.

Ο Γ. Δραγασάκης, αφού απέκρυψε ότι το χρέος είναι σύμφυτο με το καπιταλιστικό σύστημα και έχει τη σφραγίδα της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων, επιδόθηκε σε πλήθος διαχειριστικών προτάσεων, που βέβαια, ταυτόχρονα με τα παζάρια και τα κομπρεμί με τους «εταίρους», προδιαγράφουν ότι σε κάθε περίπτωση θα συνεχίζουν να «πληρώνουν» η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.

Παραδεχόμενος τις δυσκολίες που έχει για το κεφάλαιο η «διευθέτηση» του κρατικού χρέους, υπενθύμισε ότι με βάση τις αποφάσεις του Γιούρογκρουπ «τα μέτρα που θα ληφθούν για την απομείωση του ελληνικού χρέους θα αφορούν στη βραχυπρόθεσμη, στη μεσοπρόθεσμη και στη μακροπρόθεσμη διάσταση του χρέους», και συμπλήρωσε ότι, «επομένως, ακόμα και να έρθουν πολύ ευνοϊκά τα πράγματα, μιλάμε για μια διαδικασία που εξ ορισμού πάει και πέρα από το 2018».

Οπως σημείωσε, η Υποεπιτροπή μπορεί να συμβάλει στην τεκμηρίωση των ελληνικών θέσεων αλλά και «στην ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης της χώρας».

Δηλώνοντας ανοιχτά ότι η υπόθεση της διαχείρισης των μεγάλων κρατικών χρεών αφορά συνολικότερα τις εντεινόμενες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις εντός και εκτός ΕΕ, υποστήριξε χαρακτηριστικά: «Είμαστε στην αιχμή, ως χώρα, δηλαδή, η ρύθμιση του ελληνικού χρέους θα είναι πρόκριμα για τη ρύθμιση του χρέους και άλλων χωρών. Γι' αυτό και βλέπουμε ζωηρό ενδιαφέρον και από χώρες πέραν της Ευρώπης. Δεν είναι κρυφό ότι και οι ΗΠΑ δείχνουν ενδιαφέρον για το τι θα γίνει με το ελληνικό χρέος και το ΔΝΤ (...) Η αντιμετώπιση του ελληνικού δημοσίου χρέους θα αποτελέσει πρόκριμα για τον τρόπο αντιμετώπισης και άλλων υπερχρεωμένων χωρών».

Στο ίδιο πλαίσιο, ανέφερε ότι «μετά το PSI το ελληνικό χρέος διακρατείται κυρίως από ευρωπαϊκά κράτη, μερικά εκ των οποίων έχουν ήδη υψηλό δημόσιο χρέος, ή από ευρωπαϊκούς θεσμούς που στηρίζονται χρηματοδοτικά από κράτη - μέλη», και πρόσθεσε: «Αυτό σημαίνει πως πέρα από τη λύση που μπορούμε και πρέπει να επιδιώξουμε σε διμερές επίπεδο, είναι απαραίτητη η ρύθμιση του ζητήματος του χρέους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στη βάση της αμοιβαιοποίησης, ούτως ώστε η λύση να είναι ριζική και μόνιμου χαρακτήρα».

Εμφανίζοντας ως ...φυσικό φαινόμενο την καπιταλιστική κρίση και το χρέος, πρότεινε «τρία σημεία», που κατά τον ίδιο θα είναι «καταλυτικά για την υπέρβαση του παραπάνω ιστορικού μοτίβου». Οσον αφορά το πρώτο, αναμάσησε τα κυβερνητικά «τρικ» περί μετάβασης σε ένα «παραγωγικό σύστημα βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης με ισχυρά χαρακτηριστικά αναδιανομής». Δεύτερον - κατά τα πρότυπα χωρών όπως οι ΗΠΑ - πρότεινε να συμπεριληφθεί στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση η «θέσπιση ενός ανώτατου ορίου στην εξέλιξη του δημοσίου χρέους, που θα εγκρίνεται από τη Βουλή με ενισχυμένη πλειοψηφία». Το τρίτο σημείο είναι, κατά τον Γ. Δραγασάκη, «η αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων», πάντα βέβαια στο πλαίσιο αυτού του σάπιου συστήματος.

Σιγουριά και... αισιοδοξία εκφράζει η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για σύντομη ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με το κουαρτέτο γύρω από τα θέματα της Ενέργειας.

Οι συζητήσεις περιλαμβάνουν την πορεία ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ, τις δημοπρασίες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής Ενέργειας τύπου «ΝΟΜΕ» (αναμένεται να ξεκινήσουν τον Οκτώβρη), το νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρισμού, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, το νέο καθεστώς λειτουργίας των ΑΠΕ κ.ά.

Στα αντιλαϊκά παζάρια περιλαμβάνονται και οι ιδιωτικοποιήσεις των πρώην ΔΕΚΟ που βρίσκονται ακόμη είτε υπό τον άμεσο έλεγχο του Δημοσίου, όπως η ΔΕΗ, είτε το Δημόσιο διατηρεί κάποιο ποσοστό συμμετοχής, όπως τα ΕΛΠΕ. Το σίγουρο είναι ότι επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΑΘ κ.ά. συμπεριλαμβάνονται στη «δεύτερη παρτίδα» που εντάσσεται στο νέο «υπερ-ταμείο» ιδιωτικοποιήσεων.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται και η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, η οποία τελευταία βρίσκεται υπό αίρεση, καθώς η αζέρικη «Socar» ζητά επαναδιαπραγμάτευση των όρων και του τιμήματος. Οι Αζέροι έχουν εκφράσει τη διαφωνία τους σχετικά με την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση που περιορίζει τα τέλη χρήσης δικτύου κι αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και αποχώρησης από τη συμφωνία εξαγοράς της επιχείρησης. Στο σχετικό παζάρι, βέβαια, η κυβέρνηση έχει πάρει ήδη τα συγχαρητήρια του ΣΕΒ - τα τέλη χρήσης του δικτύου φυσικού αερίου αφορούν άμεσα την εγχώρια βιομηχανία - ενώ η εξέλιξη της εν λόγω ιδιωτικοποίησης σχετίζεται και με τους συνολικότερους ενεργειακούς ανταγωνισμούς στην ΕΕ.