ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 14 Αυγούστου 2010 - Κυριακή 15 Αυγούστου 2010
Σελ. /28
ΠΑΙΔΕΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Στόχος τα πανεπιστήμια - επιχειρήσεις με φοιτητές - πελάτες

Τα σχέδια που έχει ανακοινώσει το υπουργείο Παιδείας μετατρέπουν τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις και ανοίγουν το δρόμο για την πλήρη εξατομίκευση και υποβάθμιση των πτυχίων

Πανεπιστήμια - επιχειρήσεις με πελάτες τους φοιτητές και τους σπουδαστές, σχεδιάζει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και προωθεί νέες αναδιαρθρώσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Το έδαφος έχει προετοιμαστεί εδώ και χρόνια, με όλες τις παλιότερες αναδιαρθρώσεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Σκοπός των μέτρων που ανακοίνωσε η υπουργός Παιδείας, στις 26 Ιούνη, στη Σύνοδο Πρυτάνεων, είναι να ολοκληρωθεί ένας κύκλος παρεμβάσεων που έχει αποφασίσει το κεφάλαιο και οι πολιτικοί του εκφραστές.

Ο στόχος αυτός βαφτίζεται σύνδεση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με την «κοινωνία και την οικονομία». Πρόκειται για ένα μόνιμο «επιχείρημα», που το έχουμε ακούσει όσες φορές ήθελαν να περάσουν αντιδραστικές αλλαγές που υποβαθμίζουν τη μόρφωση, βάζουν ακόμα μεγαλύτερους ταξικούς φραγμούς και μετατρέπουν την εκπαίδευση σε παραμάγαζο των επιχειρήσεων.

Το «νέο μοντέλο διοίκησης»

Οι βασικές αλλαγές που επιδιώκει να περάσει η κυβέρνηση «μιλούν» μόνες τους. Η υπουργός Παιδείας, όταν έκανε τις ανακοινώσεις, υποστήριξε ότι χρειάζεται άλλο «μοντέλο διοίκησης» των ιδρυμάτων με «απελευθέρωση από τον γραφειοκρατικό, σφιχτό εναγκαλισμό του κράτους». Ποιο είναι αυτό το άλλο «μοντέλο διοίκησης»; Η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, δηλαδή η «πλήρης διαχείριση των οικονομικών τους», «περιλαμβανομένης και της μισθοδοσίας», και η διοίκησή τους από Συμβούλια Διοίκησης, όπου η «αγορά» θα έχει κυρίαρχο ρόλο. Οι ακαδημαϊκές διοικήσεις δε θα χωρούν στο νέο «μοντέλο» (τουλάχιστον όχι από μόνες τους), αφού οι μάνατζερ θα γνωρίζουν καλύτερα την «πιάτσα»...

Με λίγα λόγια, το πανεπιστήμιο θα λειτουργεί σαν επιχείρηση, θα ψάχνει «χορηγούς», οι οποίοι προφανώς δε θα «προσφέρουν» για «την ψυχή της μάνας τους». Θα προχωρήσουν σε απευθείας παρεμβάσεις στα προγράμματα σπουδών. Ηδη τα πανεπιστήμια λειτουργούν ως τόποι επενδύσεων, έχοντας διαμορφώσει το κατάλληλο κλίμα για να έρχονται οι επενδυτές. Με την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια το επιχείρημα θα είναι ένα και μοναδικό: Πρέπει να είμαστε «ανταγωνιστικοί» για να υπάρχουμε. Μέσο «κατοχύρωσης» αυτής της «ανταγωνιστικότητας» θα είναι και οι εσωτερικοί κανονισμοί, που θα «διασφαλίζουν» το «ελκυστικό περιβάλλον» για τις επιχειρήσεις. Αντιρρήσεις, κινητοποιήσεις και διεκδικήσεις δε χωρούν σε ένα πανεπιστήμιο της «αγοράς»! Η «αγορά», άλλωστε, θα είναι και ο κριτής, αυτή θα «αξιολογεί» τα ιδρύματα.

Επιπλέον, στο πλαίσιο και της νέας διοικητικής δομής της χώρας, προωθείται χωροταξική αναδιάρθρωση στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Μετά από συγχωνεύσεις, τα ιδρύματα θα «μεγαλώσουν» και θα είναι πιο εύκολη και βολική η παρέμβαση του κεφαλαίου.

Εξατομικευμένα και υποβαθμισμένα πτυχία

Στις νέες αναδιαρθρώσεις προτεραιότητα είναι ν' ανοίξει ο δρόμος για εξατομικευμένα πτυχία, πτυχία που θα «διαμορφώνει» ο φοιτητής και άρα θα έχει την ευθύνη για τα αποτελέσματά τους στην «αγορά»! Εως τώρα η βασική ακαδημαϊκή μονάδα ήταν τα τμήματα που είχαν συγκροτημένα προγράμματα σπουδών. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις αυτό καταργείται, αφού βασική μονάδα θα είναι η Σχολή και τα τμήματα θα είναι διοικητικές μονάδες επιστημονικών πεδίων. Οι φοιτητές θα εισάγονται σε Σχολές και μετά το πρώτο έτος θα μπαίνουν σε πρόγραμμα σπουδών, «χωρίς να αποκλείεται και η αλλαγή προγράμματος τα επόμενα έτη». Συνεπώς, οι σπουδές των φοιτητών δε θα καταλήγουν σε ένα ολοκληρωμένο πτυχίο, αλλά σε ένα σύνολο μαθημάτων που μπορεί και να μην έχουν συνάφεια μεταξύ τους.

Επίσης, η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων θα έχει αντίκτυπο και στην καθημερινή ζωή των φοιτητών και των σπουδαστών, αφού «οι παροχές προς τους φοιτητές (σίτιση, στέγαση κλπ.) θα γίνονται αποκλειστικά από τα ίδια τα πανεπιστήμια». Η φοιτητική μέριμνα θα γίνει - και επίσημα - εμπόρευμα. Θα δοθεί στους εργολάβους, που, ήδη, αλωνίζουν στα πανεπιστήμια (καθαριότητα, σίτιση κ.ά). Πρόσφατα, άλλωστε, το Εθνικό Ιδρυμα Νεότητας ψήφισε επιχειρησιακό σχέδιο στο οποίο γίνεται λόγος για «αποδέσμευση από την κρατική αιγίδα», «αυτονόμηση» και τη μετατροπή του σε «ανεξάρτητο φορέα που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια». Το θέμα, μάλιστα, αποκαλύφθηκε από το Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών, που αντέδρασε άμεσα με κινητοποίηση στα γραφεία του ΕΙΝ, δίνοντας μια πρώτη απάντηση.

Επίσης, το υπουργείο, προωθώντας την αντίληψη πανεπιστήμιο - επιχείρηση, μιλάει για «διεθνοποίηση», η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από δημιουργία συνθηκών για ξένες επενδύσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Χαρακτηριστικό είναι ότι θα μπορούν να ιδρύονται ακαδημαϊκές έδρες ΔΕΠ με χορηγία! Αυτό, προφανώς, θα έχει άμεσο αντίκτυπο και στο περιεχόμενο της διδασκαλίας και της έρευνας των καθηγητών, αφού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ...απόψεις των χορηγών τους.

Πτυχία και «βεβαιώσεις» στο ίδιο τσουβάλι

Πρόσφατα το υπουργείο Παιδείας «μοίρασε» άδειες στα κολέγια και, με τη «βοήθεια» της οδηγίας 36/05 που ενσωμάτωσε στο ελληνικό δίκαιο, τους χάρισε ουσιαστικά την ταμπέλα των «ιδιωτικών πανεπιστημίων». Πλέον, τα δημόσια πανεπιστήμια θα ...αναγκαστούν να τα «ανταγωνιστούν», κάτι που θα φέρει ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση στο περιεχόμενο σπουδών, που θα συνδεθεί, περισσότερο με την «αγορά». Ο,τι έχει απομείνει από τη δημόσια εκπαίδευση θα πρέπει να αλλάξει, αφού δε θα «ταιριάζει» στο «νέο» πανεπιστήμιο.

Παράλληλα, με το νομοσχέδιο για τη Διά Βίου Μάθηση που βρίσκεται στη Βουλή, νομιμοποιούνται όλα τα ιδιωτικά μαγαζιά εκπαίδευσης και διαμορφώνεται μια ενιαία εκπαιδευτική αγορά. Με τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων τα πτυχία των δημοσίων ιδρυμάτων και οι βεβαιώσεις και τα πιστοποιητικά θα αποτελούν ένα σύνολο, απ' το οποίο θα κρίνεται ο αυριανός εργαζόμενος. Σε παρουσίαση του νομοσχεδίου τονίζεται ότι θα συνδεθεί η τυπική, μη τυπική και άτυπη εκπαίδευση και η «σούμα» θα κρίνεται και θα αξιολογείται. Τυπική εκπαίδευση είναι η Ανώτατη Εκπαίδευση, μη τυπική είναι όλα τα ιδιωτικά μαγαζιά που πουλάνε βεβαιώσεις, πιστοποιητικά κ.ά., ενώ άτυπη είναι η εργασιακή εμπειρία, αλλά και όποια δραστηριότητα έχει ο σπουδαστής ή ο εργαζόμενος.

Με τις παραπάνω αλλαγές τα πτυχία των δημοσίων ιδρυμάτων θα είναι ένα μέρος των προσόντων που θα απαιτείται να έχει ο εργαζόμενος. Θα υποβαθμιστούν περισσότερο από ποτέ, αφού ο φοιτητής και ο σπουδαστής θα τρέχει, παράλληλα, σε ιδιωτικές δομές, σεμινάρια, για να γεμίσει το «βιογραφικό» του. Μέχρι τώρα αυτό γινόταν σε ένα βαθμό, αλλά από εδώ και πέρα θα γίνει κανόνας.

Προωθώντας τις νέες αναδιαρθρώσεις, προσπαθούν να μας πείσουν ότι δε γίνεται διαφορετικά, ότι ακολουθούνται οι εξελίξεις της εποχής κι άλλα τέτοια. Θέλουν να πιστέψουμε ότι πρόκειται για ένα μονόδρομο που δεν μπορεί να αλλάξει. Θέλουν αντί για μόρφωση να υπάρχει ένα διαρκές εμπόριο ελπίδων, ένα εμπόριο ελπίδων που κερδίζουν οι επιχειρηματίες της «εκπαίδευσης» και οι επιχειρήσεις που θα έχουν στη διάθεσή τους ένα φθηνό ευέλικτο εργατικό δυναμικό.

Οι φοιτητές και οι σπουδαστές, όμως, είναι αυτοί που στερούνται τη γνώση και γίνονται «κυνηγοί» πιστωτικών μονάδων μέσα κι έξω από το πανεπιστήμιο. Οι πανεπιστημιακοί αντίστοιχα θα αναγκαστούν να αναπτύξουν το δικό τους κυνήγι για χρηματοδοτήσεις και πρόχειρες δημοσιεύσεις που θα έχουν «καινοτόμο» - δηλαδή άμεσα εμπορεύσιμο - χαρακτήρα που επιθυμούν οι επιχειρήσεις. Ολοι αυτοί έχουν συμφέρον να αντιπαλέψουν το νέο κύμα αναδιαρθρώσεων στην ανώτατη εκπαίδευση, μαζί βέβαια με το λαό που έχει κάθε συμφέρον να εμποδίσει την παραπέρα υποβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης, έχει κάθε συμφέρον να διεκδικήσει η επιστήμη και η ανάπτυξή της να υπηρετεί τις δικές του ανάγκες.


Γεράσιμος ΧΟΛΕΒΑΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ