Η πρώτη συνάντηση των επιτροπών Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν για την οριοθέτηση και την ασφάλεια των μεταξύ τους συνόρων, που προέκυψαν μετά τον τελευταίο πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το 2020, έχει προγραμματιστεί την ερχόμενη βδομάδα (16 - 17 Μάη) στη Μόσχα, καθώς η Ρωσία επιδιώκει να διατηρήσει πρωταγωνιστικό διαμεσολαβητικό ρόλο και ισχυρό πάτημα στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου.

Η συνάντηση αυτή γίνεται με φόντο τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που συνεχίζονται σχεδόν καθημερινά στην Αρμενία με βασικό αίτημα την παραίτηση του πρωθυπουργού, Ν. Πασινιάν, ο οποίος εμφανίστηκε να αποδέχεται τα εδαφικά κέρδη του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Τον περασμένο μήνα ο Πασινιάν είχε δηλώσει ότι τα Ηνωμένα Εθνη αναγνωρίζουν επί του παρόντος «το Καραμπάχ ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν» και ότι «τα δικαιώματα των κατοίκων του Αζερμπαϊτζάν που ζούσαν προηγουμένως εκεί, θα πρέπει να γίνονται σεβαστά».

Η δήλωση έγινε μετά τη συνάντηση που είχε ο Αρμένιος πρωθυπουργός με τον Αζέρο Πρόεδρο, Ιλχάμ Αλίεφ, στις Βρυξέλλες στις αρχές Απρίλη, παρουσία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, με τους δύο ηγέτες να ανακοινώνουν ότι θα επιδιώξουν μια «μελλοντική συνθήκη ειρήνης» σε μια προσπάθεια να επιλυθεί οριστικά το ζήτημα. Η ΕΕ προσφέρθηκε να παίξει μεσολαβητικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις καθώς και να συμβάλει στις επενδύσεις για έργα υποδομής στην Αρμενία και την ευρύτερη περιοχή.

Επίσης, ανακοίνωσαν διμερείς διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των συνόρων τους με τη σύσταση μιας κοινής επιτροπής, καθώς σημειώνονται συχνά ένοπλα επεισόδια στις μεθόριες περιοχές, ορισμένα με νεκρούς και τραυματίες.

Οι αντιπαραθέσεις στον Νότιο Καύκασο επανέρχονται στο προσκήνιο, περιοχή όπου δρουν και συγκρούονται πολλοί «παίκτες».

Η Μόσχα εμφανίστηκε ενοχλημένη και να απορρίπτει απευθείας διαπραγματεύσεις Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, θέλοντας να διατηρήσει αυτή τα «ηνία» της διαμεσολάβησης, καθώς και να προχωρήσει η εφαρμογή της τριμερούς «ειρηνευτικής» συμφωνίας που υπέγραψαν οι ηγέτες της Ρωσίας, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν μετά τη λήξη του πολέμου. Ανάμεσα σε άλλα προβλέπει την επ' αόριστον ανάπτυξη 2.000 Ρώσων στρατιωτών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ως «εγγυητές ασφαλείας».

Σύμφωνα με αζέρικα ΜΜΕ, η Ρωσία βρίσκεται πίσω από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Αρμενία με σκοπό να πιέσει την κυβέρνηση της χώρας να απορρίψει απευθείας διαπραγματεύσεις με το Αζερμπαϊτζάν.

Γι' αυτό το θέμα συναντήθηκαν την Πέμπτη ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, και οι ομόλογοί του από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν στην Ντουσάμπε (πρωτεύουσα του Τατζικιστάν). Οπως υπογράμμισε ο Λαβρόφ, ήταν μια «καλή ευκαιρία» να εξετάσουν πώς έχει προχωρήσει η εφαρμογή της τριμερούς συμφωνίας για την περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Πάντως, αυτή η συμφωνία δεν προβλέπει οριοθέτηση των συνόρων ούτε καθορίζει το καθεστώς του Ναγκόρνο Καραμπάχ, δηλαδή τα πιο δύσκολα ζητήματα.

Στην Ντουσάμπε συναντήθηκαν την Πέμπτη οι ΥΠΕΞ της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών (CIS - που αποτελούν οι Ρωσία, Λευκορωσία, Μολδαβία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν) συζητώντας μεταξύ άλλων και το ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Στον «παγκόσμιο και περιφερειακό αντίκτυπο του παράνομου και απρόκλητου πολέμου της Ρωσίας ενάντια στην Ουκρανία» εστίασε το άτυπο δείπνο που είχε την Τετάρτη ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, με τους ηγέτες των 6 χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (Σερβία, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία).

Η συνάντηση αυτή έγινε σε μια περίοδο που η ΕΕ αλλά και οι ΗΠΑ εντείνουν τις προσπάθειές τους να επιταχύνουν την «ευρωατλαντική πορεία» της περιοχής, ώστε να ανακοπεί η ρωσική διείσδυση, όπως και η κινεζική.

Η επίσημη ανακοίνωση της ΕΕ ανέφερε ότι στο επίκεντρο βρέθηκε και το «πώς η ΕΕ και οι εταίροι της στα Δυτικά Βαλκάνια μπορούν από κοινού να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές συνέπειες αυτού του πολέμου στις τιμές των τροφίμων και της Ενέργειας και στην περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα».

Ο Μπορέλ «καλωσόρισε τη πλήρη στήριξη των εταίρων» από την περιοχή στη ΓΣ του ΟΗΕ (όπου υπερψήφισαν ανακοινώσεις καταδίκης της ρωσικής εισβολής ακόμα και δυνάμεις όπως η Σερβία, που βέβαια δεν έχει υιοθετήσει τις δυτικές κυρώσεις), αλλά και έσπευσε να επαναλάβει «τη σημασία της ευθυγράμμισης της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (σ.σ. των χωρών αυτών με εκείνη της ΕΕ) ως κεντρικό στοιχείο για την ένταξή τους στην Ευρώπη».

Στο μεταξύ, βουλγαρικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι στις πρόσφατες επαφές που είχε η κυβέρνηση Πετκόφ στην Ουάσιγκτον ζήτησε και τη συνδρομή των ΗΠΑ με μαχητικά αεροσκάφη που θα βοηθούν στην επιτήρηση του βουλγαρικού εναέριου χώρου.