ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 14 Μάη 2017
Σελ. /32
Εκδήλωση των Οργανώσεων της ΚΝΕ αφιερωμένη στον Μιχαήλ Μποτβίνικ

Στιγμιότυπο από την επίδειξη σιμουλτανέ
Στιγμιότυπο από την επίδειξη σιμουλτανέ
«Γιατί η ΕΣΣΔ έκανε το σκάκι εθνικό της άθλημα; Τι είναι η Σοβιετική Σχολή Σκακιού; Ποιος ήταν ο Μποτβίνικ, τι ρόλο έπαιξε στη Σοβιετική Σχολή και ποια ήταν η δημιουργική του συνεισφορά στο παγκόσμιο σκάκι;». Στα ερωτήματα αυτά απάντησε η εκδήλωση που πραγματοποίησαν οι Οργανώσεις της ΚΝΕ στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ και ήταν αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του Μιχαήλ Μποτβίνικ.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Γιάννης Γραμματικάκης, εκ μέρους της ΟΒ ΗΜΜΥ, μιλώντας για την παιδική ηλικία του Μποτβίνικ, την πρώτη του επαφή με το σκάκι και τις σπουδές του στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πολυτεχνείου του Λένινγκραντ. Γεννημένος στις 17 Αυγούστου του 1911 στην Αγία Πετρούπολη, από μικρή ηλικία είδε πάνω του τα σημάδια της μεγάλης Οχτωβριανής Επανάστασης. Σε μια χώρα που πριν την Επανάσταση του 1917 το ποσοστό αναλφαβητισμού άγγιζε το 90%, στήθηκαν σχολεία σε κάθε πόλη και χωριό ακόμη και για ενήλικες, καταλήγοντας μέσα σε μια 15ετία μετά την Επανάσταση στην ολική εξάλειψή του. Η εργατική τάξη απέκτησε για πρώτη φορά πρόσβαση στα μπαλέτα, στα θέατρα, την κλασική μουσική, που μέχρι τότε αποτελούσαν γι' αυτήν άπιαστο όνειρο. Το ίδιο συνέβη και με το σκάκι. Διαδόθηκε πολύ πλατιά, βασιζόμενο στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τους χώρους δουλειάς. Στις αρχές της δεκαετίας του '30 δεν υπήρχε εκπαιδευτικό ίδρυμα ή τόπος δουλειάς χωρίς το δικό του σκακιστικό σωματείο. Το υπουργείο Αθλητισμού και Πολιτισμού και τα σωματεία παρείχαν όλους τους απαραίτητους πόρους για την ανάπτυξη του αθλήματος. Σε αυτές τις συνθήκες, στην ομάδα του σχολείου του, έκανε ο Μποτβίνικ τα πρώτα του βήματα.

Ο Μ. Μποτβίνικ υπήρξε ο ιδρυτής της Σοβιετικής Σκακιστικής Σχολής
Ο Μ. Μποτβίνικ υπήρξε ο ιδρυτής της Σοβιετικής Σκακιστικής Σχολής
Το 1926 γίνεται μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας και στη συνέχεια του ΚΚΣΕ. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ τον βρήκε στο απόγειο της πορείας του, διεκδικητή του τίτλου του Παγκόσμιου Πρωταθλητή απέναντι στον Αλεξάντερ Αλιέχιν. Παρ' όλα αυτά, δεν δίστασε να αδιαφορήσει για τις εύκολες λύσεις και να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία της πατρίδας του. Μεταφέρθηκε σαν μηχανικός στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής των Ουραλίων, που, λόγω της θέσης τους μακριά από το μέτωπο, σήκωσαν το κύριο βάρος της παραγωγής Ενέργειας στη διάρκεια του πολέμου.

Αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου και μετά το θάνατο του Αλεξάντερ Αλιέχιν, μέσα από ένα τουρνουά διεκδικητών, ο Μποτβίνικ ανακηρύσσεται Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις κατακτήσεις του τίτλου και μια λαμπρή πορεία ως προπονητής των επόμενων πρωταθλητών της ΕΣΣΔ. Ως μηχανικός έστρωσε με τις εργασίες του το έδαφος για την επίλυση σκακιστικών προβλημάτων από υπολογιστές.

Ο Γ. Γραμματικάκης έκλεισε την ομιλία του λέγοντας ότι «η συνεισφορά του Μποτβίνικ στη σκακιστική και επιστημονική κοινότητα είναι αδιαμφισβήτητη. Στο πρόσωπό του βλέπουμε και εμείς, όπως και ο ίδιος, τις ανεξάντλητες δυνάμεις που κατάφερε να απελευθερώσει η σοβιετική κοινωνία για λογαριασμό της ανθρωπότητας. Η πορεία του ήταν ταυτισμένη με την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής σοβιετικής κοινωνίας. Η ιστορία του γεμίζει με δυνάμεις και αισιοδοξία όλους εμάς τους νέους, που παλεύουμε για την έξοδο από τη σημερινή δύσκολη συγκυρία».

Στη συνέχεια, πήρε το λόγο ο Βασίλης Ανδρώνης, ΕΔΙΠ ΕΜΠ, πρόεδρος του ΣΑΣ Κορωπίου και Υποψήφιος Μαιτρ. Ο κ. Ανδρώνης στάθηκε στους λόγους που οδήγησαν στη ραγδαία ανάπτυξη του σκακιού στην ΕΣΣΔ, στα χαρακτηριστικά εκείνα που αποκτά κάποιος μέσα από την ενασχόλησή του με το άθλημα, απαραίτητα για τους οικοδόμους της νέας εργατικής εξουσίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1923 οι σκακιστές που ήταν εγγεγραμμένοι σε συλλόγους ήταν περίπου 1.000. Στα τέλη της δεκαετίας του '30 ξεπερνούσαν τα 5.000.000!

«Βρισκόμαστε το 1922, πέντε χρόνια μετά τη Ρωσική Επανάσταση στο μεγαλύτερο σε έκταση κράτος στον κόσμο, την ΕΣΣΔ, το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος στην παγκόσμια ιστορία, όπου μπήκαν οι βάσεις για ένα από τα σημαντικότερα αθλητικά φαινόμενα του 20ού αιώνα, την απόλυτη κυριαρχία της Σοβιετικής Ενωσης στο σκάκι για περίπου 70 χρόνια. Κάτι που αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία του αθλητισμού, ενώ φαντάζει απίθανο να επαναληφθεί ποτέ σε οποιοδήποτε άθλημα. Οι επιπτώσεις αυτού του επιτεύγματος επηρεάζουν ακόμη το παγκόσμιο σκάκι, 26 χρόνια μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ, αφού σήμερα οι 5 από τους 10 κορυφαίους σε διεθνή αξιολόγηση σκακιστές ανήκουν στη δύναμη της (πρώην) ΕΣΣΔ.

Το σκάκι αναδείχθηκε εθνικό άθλημα της Σοβιετικής Ενωσης, με σκοπό να συνεισφέρει στην καλλιέργεια ενός επαναστατικού χαρακτήρα. Με κρατική μέριμνα και συνεχή υποστήριξη δημιουργήθηκε η λεγόμενη Σοβιετική Σχολή Σκακιού, η οποία βασιζόταν στην προπόνηση και τον απλό τρόπο σκέψης παρά στο στυλ παιχνιδιού. Η τόλμη, η εφευρετικότητα, η φαντασία, η ανάγκη για στρατηγική αντίληψη και σχεδιασμό, καθώς και για τακτική ετοιμότητα, η χαλιναγώγηση των συναισθημάτων από τη λογική σκέψη, η αυτοκριτική αντιμετώπιση που απαγορεύει την επανάπαυση σε παλαιότερες επιτυχίες, η μαχητικότητα κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις κ.λπ., είναι χαρακτηριστικά τόσο του ισχυρού σκακιστή όσο και του απλού εργάτη».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες μεγάλωσε και «ανδρώθηκε» σκακιστικά ο Μ. Μποτβίνικ. Κατέκτησε 6 φορές το Πρωτάθλημα Ρωσίας, περισσότερες από κάθε άλλο σκακιστή. Κατέκτησε τον τίτλο του Παγκόσμιου Πρωταθλητή το 1948 στη Χάγη και τον διατήρησε για 15 χρόνια με «μικρά ενδιάμεσα διαλείμματα». Εχει αναγνωριστεί ως ο πιο ικανός παίκτης στην ιστορία του σκακιού στον τομέα της ατομικής προετοιμασίας. Ηταν αυστηρός υπέρμαχος της δημοσίευσης αναλυμένων παρτίδων από τους σκακιστές σε περιοδικά, ώστε οι αναγνώστες να στέλνουν χρήσιμα σχόλια.

Εγκατέλειψε το επαγγελματικό σκάκι το 1970 για να αφοσιωθεί στην προπονητική και στους σκακιστικούς Η/Υ. Η Σχολή Μποτβίνικ δεχόταν τα κορυφαία ταλέντα της νεολαίας απ' όλη τη χώρα και κατόρθωσε να δημιουργήσει εξαιρετικές γενιές κορυφαίων πρωταθλητών.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με επίδειξη σιμουλτανέ, στην οποία ο Κώστας Κοκόλιας από τον ΣΟ Παγκρατίου (elo fide 2200) αντιμετώπισε ταυτόχρονα 15 αντιπάλους.


ΠΑΡΤΙΔΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αλ. Ντοντσένκο - Αν. Χίρι

Ο νεαρός Ολλανδός Ανις Χίρι περιλαμβάνεται στους 10 καλύτερους σκακιστές στον κόσμο (Νο 9 το Μάη στη σχετική λίστα), αλλά έχει κατηγορηθεί συχνά για «άχρωμο» και επιφυλακτικό παιχνίδι, που πολλές φορές καταλήγει σε ισοπαλία. Παρ' όλα αυτά, στο πολύ ισχυρό ανοικτό τουρνουά στο Ρέικιαβικ πήρε την πρώτη θέση με 7 νίκες και 3 ισοπαλίες και ιδιαίτερα επιθετικό παιχνίδι. Στην επόμενη παρτίδα επιτρέπει στο λευκό να κερδίσει δύο πιόνια στην πτέρυγα της Βασίλισσας και στη συνέχεια τον «τιμωρεί» για το χρόνο που έχασε. 1.Ιζ3 δ5 2.δ4 ε6 3.γ4 γ6 4.Βγ2 Ιζ6 5.Ιβδ2 Ιβδ7 6.η3 Αε7 7.Αη2 0-0 8.0-0 β6 9.ε4 Αβ7 10.ε5 Ιε8 11.γxδ5 γxδ5 12.Πε1 Πγ8 13.Βα4 Ιγ7 14.Αζ1 [Το 14.Βxα7? δεν παίζεται ακόμα λόγω του 14...Αα6 που παγιδεύει τη λευκή Βασίλισσα] 14...Βε8 καινοτομία που απειλεί Ιxε5 15.Ρη2 Ιβ8!? αυτό όμως προκαλεί τα λευκά να κερδίσουν και τα δύο πιόνια στην πτέρυγα της Βασίλισσας 16.Βxα7 Αα8 17.Βxβ6 Ιγ6 18.Ββ3 Η θέση του Λευκού μπορεί να μην είναι κακή, αλλά θέλει ιδιαίτερη ακρίβεια γιατί έχει μείνει αρκετά πίσω σε ανάπτυξη. Ο Μαύρος με συνεχείς απειλές δεν του δίνει χρόνο να αναπτύξει τα κομμάτια του στην πτέρυγα της Βασίλισσας. 18...ζ6 19.Βε3 Βζ7 20.εxζ6 Αxζ6 21.Ρη1 Πγε8 22.Βζ4? (βλ. διάγραμμα) Ηταν απαραίτητο να αρχίσει να αναπτύσσει τα κομμάτια του με Αη2 ή Ιβ3.

22...η5! 23.Ιxη5 Βη7 24.Ιθ3?! Τώρα τα μαύρα αποκτούν πλήρη έλεγχο του κέντρου και η θέση του λευκού γίνεται πολύ δύσκολη. Η τελευταία ελπίδα ήταν μάλλον να προσπαθήσει να περιπλέξει το παιχνίδι με [24.Ιδζ3 π.χ. 24...θ6 25.Ιθ3 Αxδ4 26.Βθ4 Πxζ3 27.Αxθ6 Βη6 28.Αε2] 24...Ιxδ4 Από 'δω και πέρα ο τρόπος εκμετάλλευσης του πλεονεκτήματος από τον Χίρι είναι υποδειγματικός 25.Αδ3 ε5 26.Βε3 ε4 27.Αβ1 Ιγε6 28.Ρθ1 Ρθ8 29.α4 Βη4 30.Ιζ4 Ιxζ4 31.Βxζ4 Βη7 32.Βε3 Αη5 33.ζ4 Αζ6 34.Πα3 Ιζ5 35.Ββ6 Αδ4 36.Ββ5 Αζ2 37.Πζ1 Αα7 38.Αα2 δ4 39.Αδ5 Πβ8 40.Βγ4 Πζγ8 41.Βα2 Ιε3 42.Πxε3 δxε3 43.Ιxε4 Ο Μαύρος κερδίζει πλέον με αρκετούς τρόπους, αλλά επιλέγει τον πλέον θεαματικό και γρήγορο: 43...Βζ7! 0-1


Η ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Το προωθημένο μαύρο πιόνι στο ε3 δεσμεύει τα κομμάτια του Λευκού. Η προφανής κίνηση Πε6 σταματάει το πιόνι, αλλά χάνει το θ3. Μήπως υπάρχει κάτι καλύτερο;

ΛΥΣΗ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

1.Πη8+ Ρθ6 2.Ιη4+ Ρθ5 3.Πθ8+ Ιθ7 4.Ιζ6+ Ρη5 5.Ιε4+ Ρζ4 6.Ιxγ3 1-0



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ