Ολα δείχνουν ότι η συμφωνία κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τους εκπροσώπους των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών για την ολοκλήρωση της πρώτης «αξιολόγησης» του τρίτου μνημονίου «κλείνει» και μια ακόμα άγρια αντιλαϊκή επίθεση ετοιμάζεται.

Μετά το Ασφαλιστικό και το Φορολογικό, έρχεται νέο αντιλαϊκό νομοσχέδιο, που αφορά επιβολή νέων έμμεσων φόρων, το υπερ-ταμείο των ιδιωτικοποιήσεων, την «απελευθέρωση» των «κόκκινων» δανείων, ενώ πολύ μεγάλη κουβέντα - και δικαιολογημένα - γίνεται για τον περιβόητο «αυτόματο κόφτη». Εναν «πρόσθετο έκτακτο μηχανισμό», δηλαδή, μέσω του οποίου θα κόβονται αυτόματα μισθοί και συντάξεις, καθώς και άλλες κρατικές δαπάνες (π.χ. για νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια, Τοπική Διοίκηση), όταν θα διαπιστώνεται πως δεν πιάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι των κρατικών προϋπολογισμών και του μνημονίου.

Κι επειδή, με αφορμή το θέμα αυτό, πολλά έχουν ακουστεί τόσο από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ όσο και από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που συγκυβερνούσαν πριν, έχει μια σημασία να δούμε λίγο πιο αναλυτικά την περίφημη ιστορία αυτού του «αυτόματου κόφτη»...

Τον Ιούνη του 2014, στη Βουλή διεξάγεται συζήτηση με αφορμή το ότι η τότε κυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ φέρνει νομοσχέδιο που προβλέπει τη σύσταση «Δημοσιονομικού Συμβουλίου», που θα ελέγχει τις δαπάνες φορέων του Δημοσίου ώστε να μην υπερβούν τον αρχικό τους προϋπολογισμό, για να πιαστούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Αυτό το νομοσχέδιο ψηφίστηκε (καταψήφισε βέβαια το ΚΚΕ) και έγινε ο υπ' αριθμ. 4270/2014 νόμος του αστικού κράτους. Σε αυτόν λοιπόν το νόμο, στο άρθρο 38, προβλέπεται πως σε περίπτωση που οι δαπάνες φορέων του Δημοσίου υπερβούν τον αρχικό προϋπολογισμό τους, τότε θα ενεργοποιείται ένας μηχανισμός αυτόματης περικοπής. Ενας «αυτόματος κόφτης», δηλαδή, ένας «κόφτης» που από τότε προέβλεπε πως θα κόβονται μισθοί και συντάξεις, πως θα περιορίζονται κρατικές δαπάνες σχετικές με Πρόνοια, Παιδεία κ.λπ.!

Σε εκείνη τη συζήτηση στη Βουλή, μάλιστα, ο σημερινός υπουργός Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτος, σε μια πύρινη παρέμβαση κατήγγειλε πως «δε χρειάζονται άλλοι κανόνες λιτότητας» και πως η απόφαση για τον «αυτόματο κόφτη» και το «Δημοσιονομικό Συμβούλιο» «δίνει προτεραιότητα στο συμβόλαιο με τους πιστωτές και όχι στις ανάγκες των πολιτών»...

Τι ειρωνεία! Δύο χρόνια μετά, σήμερα, Μάη του 2016, είναι εκείνος που συμφώνησε με τα «γεράκια των αγορών» (όπως τους έλεγαν τότε) να υπάρχει «κόφτης» και μάλιστα... «αναβαθμισμένος».

Διαβάζουμε στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου που είχαν φέρει τότε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ως συγκυβέρνηση: «Ο διορθωτικός μηχανισμός ενεργοποιείται όταν παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις από το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο ή από την πορεία προσαρμογής προς αυτόν με βάση τα κριτήρια που προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΚ) 1466/97 (σ.σ. αφορά την εποπτεία και το συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών - μελών της ΕΕ). (...) Ο διορθωτικός μηχανισμός ενεργοποιείται αυτομάτως σε περίπτωση που υπάρχει σχετική σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΚ) 1466/97. (...) Το σχέδιο διορθωτικών ενεργειών που υποβάλλεται στη Βουλή (...) περιλαμβάνει και την επικαιροποίηση του Μεσοπρόθεσμου καθώς και συμπληρωματικό κρατικό προϋπολογισμό».

Οι μήνες πέρασαν, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση και τον Ιούνη του 2015, ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, στο πλαίσιο της παρουσίασης των προτάσεων της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σε συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, ανακοινώνει τη λειτουργία του «Δημοσιονομικού Συμβουλίου» και τους «αυτόματους μηχανισμούς διόρθωσης».

Σε εκείνη την παρουσίαση ο Γ. Βαρουφάκης αναφέρει σχετικά: «Θα υπάρχει αυτόματο φρενάρισμα του ελλείμματος που να είναι θεσμοθετημένο και να εποπτεύεται από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, πάνω στο οποίο οι θεσμοί και εμείς (η συγκυβέρνηση) έχουμε συμφωνήσει». Το νέο κρατικό όργανο θα «εποπτεύει την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού σε εβδομαδιαία βάση». Ετσι, οι όποιες αποκλίσεις σε σχέση με τους αντιλαϊκούς δημοσιονομικούς στόχους θα «διορθώνονται» άμεσα. «Θα προειδοποιεί αν ένας επιμέρους στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα πάει να καταπατηθεί και αν χρειαστεί θα εφαρμόζονται αυτόματες οριζόντιες μειώσεις σε όλες τις δαπάνες».

Λίγο αργότερα, ο Γ. Βαρουφάκης έφυγε... αλλά ο «κόφτης» μένει. Ετσι, τον Οκτώβρη του 2015, σε πολυνομοσχέδιο που καταθέτει στη Βουλή η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και περιλαμβάνει αντιλαϊκά προαπαιτούμενα που πρέπει να ψηφιστούν για να δώσουν οι πιστωτές μία δόση, περιλαμβανόταν το «Δημοσιονομικό Συμβούλιο» και η ενεργοποίηση του «αυτόματου κόφτη» δημοσίων δαπανών! Ο «Ριζοσπάστης» φέρνει τότε στη δημοσιότητα όλες τις πτυχές του «αυτόματου κόφτη» και θυμίζει με ρεπορτάζ ότι θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 2014 από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.

Ο,τι ακριβώς ζούμε και τώρα, το έχουμε ξαναζήσει ξανά στο παρελθόν δύο φορές και με διαφορετικούς κυβερνητικούς πρωταγωνιστές. Ο «αυτόματος κόφτης», ή καλύτερα το αυτόματο σφαγείο για τις λαϊκές ανάγκες, υπάρχει από το 2014. Τώρα, δυο χρόνια μετά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ πάει παραπέρα και τον ενεργοποιεί. Ο «κόφτης» αναμένεται να φέρει: Αυτόματες μειώσεις σε μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα, στις επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία και μάλιστα με «οριζόντιο χαρακτήρα». Αυτόματες περικοπές σε κονδύλια προς τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τους δήμους και άλλους φορείς της Τοπικής Διοίκησης.

Αναφέραμε παραπάνω έναν κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 1997, βάσει του οποίου θεσπίζεται ο «κόφτης». Ας δούμε τι λέει το συγκεκριμένο άρθρο του Κανονισμού: «Στο πλαίσιο πολυμερούς εποπτείας, το Συμβούλιο παρακολουθεί την εφαρμογή των προγραμμάτων σταθερότητας με βάση τα στοιχεία που γνωστοποιούν τα συμμετέχοντα κράτη - μέλη και τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, προκειμένου ιδίως να εντοπίσει τις πραγματικές ή αναμενόμενες σημαντικές αποκλίσεις της δημοσιονομικής κατάστασης από το μεσοπρόθεσμο στόχο ή από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξή του, όπως καθορίζονται στο πρόγραμμα σταθερότητας σχετικά με το δημόσιο πλεόνασμα/έλλειμμα. 2. Εάν το Συμβούλιο διαπιστώσει σημαντική απόκλιση της δημοσιονομικής κατάστασης από το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο ή από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξή του, τότε, για να προειδοποιήσει εγκαίρως προκειμένου να προληφθεί η εμφάνιση υπερβολικού ελλείμματος, απευθύνει σύσταση, σύμφωνα με το άρθρο 103 παράγραφος 4, στο ενδιαφερόμενο κράτος - μέλος, ώστε να λάβει τα αναγκαία μέτρα προσαρμογής. 3. Εάν το Συμβούλιο κατά την παρακολούθηση της κατάστασης κρίνει ότι η απόκλιση της δημοσιονομικής κατάστασης από το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο ή από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξή του συνεχίζεται ή επιδεινώνεται, τότε, σύμφωνα με το άρθρο 103 παράγραφος 4, απευθύνει σύσταση στο ενδιαφερόμενο κράτος - μέλος να λάβει άμεσα διορθωτικά μέτρα και μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο αυτό, να ανακοινώσει δημοσία τη σύστασή του».

Ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, πριν μερικές μέρες, στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ούτε λίγο - ούτε πολύ ομολογεί ότι ο «κόφτης» υπήρχε. Σωστό είναι αυτό. Μόνο που η κυβέρνησή του αξιοποιεί όλο το αντιδραστικό, αντεργατικό οπλοστάσιο της ΕΕ, που εξυπηρετεί τη στρατηγική του κεφαλαίου, για να ενεργοποιήσει ακριβώς αυτό που προϋπήρχε. Και το κάνει για να τσακίσει ακόμα περισσότερο το λαό και να ενισχύσει το μεγάλο κεφάλαιο.

Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που τώρα εμφανίζονται να καταγγέλλουν τον «κόφτη» (ακόμα - ακόμα και να ζητούν την κατάργησή του), είναι οι πρώτοι διδάξαντες, οι πρώτοι που θέσπισαν αυτό το μέτρο που προβλέπεται σε Κανονισμούς και αποφάσεις της ΕΕ. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ τούς ξεπέρασαν κατά πολύ, αφού οι πρώτοι το θέσπισαν, οι σημερινοί τον θέτουν σε εφαρμογή. Ομως, το μέγεθος της υποκρισίας είναι τέτοιο που, με αφορμή τον «κόφτη», κάποιοι ενισχύουν ξανά το ψευτοδίλημμα μνημόνιο - αντιμνημόνιο, όταν τα διαρκή μνημόνια για τους λαούς είναι δεδομένα και είναι αποτέλεσμα της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Τέτοια «Δημοσιονομικά Συμβούλια», τέτοιοι «κόφτες» υπάρχουν και λειτουργούν εδώ και χρόνια και σε άλλες χώρες της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Και η ενίσχυση του ρόλου αυτών των «Δημοσιονομικών Συμβουλίων», που συνοδεύονται από τους «κόφτες», αποτελεί μέρος του σχεδίου για την παραπέρα εμβάθυνση της ΟΝΕ και της ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας για όλα τα κράτη - μέλη και μάλιστα με ειδικές ρήτρες γι' αυτά που βρίσκονται σε λεγόμενα «προγράμματα διάσωσης»... Είναι μέρος της στρατηγικής του κεφαλαίου, που εξειδικεύεται από την ΕΕ και τις αστικές κυβερνήσεις, για να υλοποιήσουν συγκεκριμένη αντιλαϊκή πολιτική. Πρόκειται για κατευθύνσεις και μέτρα στρατηγικής σημασίας για τη διαχείριση της κρίσης και την ανάκαμψη της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου...

Και από αυτή την άποψη, η σημερινή αλλά και οι προηγούμενες αστικές κυβερνήσεις παίζουν ακριβώς αυτό το ρόλο.