Πλούσια και πολύμορφη δράση σε όλα τα μέτωπα, για κάθε ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων και οι οικογένειές τους αναπτύσσουν οι σύλλογοι και οι ομάδες της ΟΓΕ. Συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις, συμβάλλουν με τις πρωτοβουλίες τους στην ανάπτυξη αγώνων, συσπειρώνουν στις γραμμές τους εργαζόμενες, άνεργες, νέες γυναίκες, παίζουν ρόλο στη συγκρότηση και τη δράση των Λαϊκών Επιτροπών. Σε όλη αυτήν τη δραστηριότητα, πρέπει να προστεθούν οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες των συλλόγων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πρωτοβουλίες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες εκδηλώσεις, αλλά έχουν πιο μόνιμα χαρακτηριστικά και φτάνουν μέχρι και στη συγκρότηση πολιτιστικών ομάδων με σταθερή λειτουργία. Για παράδειγμα, θεατρικές ομάδες λειτουργούν σε μια σειρά συλλόγους, μεταξύ των οποίων και οι σύλλογοι της Καλαμαριάς, της Τούμπας και του Πειραιά.

«Χωρίς Αυλαία» έχει ονομάσει τη θεατρική του ομάδα ο Σύλλογος Γυναικών Καλαμαριάς. Μπορεί η ομάδα να είναι αρκετά παλιά, αφού λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια, δεν είναι όμως η μόνη στη Θεσσαλονίκη, καθώς θεατρική ομάδα υπάρχει και στο Σύλλογο της Τούμπας. Τρεις ομάδες με πολιτιστικό περιεχόμενο λειτουργούν στο πλαίσιο του Συλλόγου του Πειραιά: ομάδα ζωγραφικής, ομάδα χορού και θεατρική ομάδα. Η τελευταία είναι η πιο πρόσφατη και μετρά λίγο περισσότερο από ένα χρόνο ζωής. Οι θεατρικές ομάδες των τριών αυτών Συλλόγων αριθμούν δεκάδες μέλη, κυρίως γυναίκες αλλά και μερικούς άνδρες. Συναντιούνται τακτικά στα γραφεία των Συλλόγων, συζητούν και επιλέγουν τα έργα που θα ανεβάσουν, κάνουν πρόβες και προετοιμάζονται για τις παραστάσεις.

Στον Πειραιά, η θεατρική ομάδα συναντιέται για πρόβα κάθε Κυριακή, σχεδιάζει όμως να επιταχύνει τους ρυθμούς, καθώς ο στόχος που έχουν θέσει είναι φιλόδοξος: Η ομάδα προετοιμάζεται ώστε να παρουσιάσει το έργο «Το μεγάλο μας τσίρκο», του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Το κείμενο πάνω στο οποίο βασίζονται είναι το πρώτο κείμενο της παράστασης, το οποίο δεν έχει ξαναπαιχτεί αυτούσιο μετά από την παράσταση που ανέβηκε στη διάρκεια της δικτατορίας. Το έργο είναι γνωστό κυρίως από τα τραγούδια και τη μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου, ενώ το ίδιο το κείμενο δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στο ευρύ κοινό. Το έργο ήταν πρόταση του Πέτρου, ενός από τους τρεις άντρες που συμμετέχουν στη θεατρική ομάδα. Ο ίδιος έχει αναλάβει, ανάμεσα σε άλλα, και την ευθύνη της σκηνοθεσίας. Η πρότασή του έγινε δεκτή από την ομάδα με ενθουσιασμό, αφού το έργο «έδεσε» με τις εξελίξεις, με την πραγματικότητα που ζει και την επίθεση που δέχεται σήμερα ο λαός. Αρκετές από τις γυναίκες σημειώνουν πόσες γνώσεις απέκτησαν μέσα από το διάβασμα του συγκεκριμένου έργου, πόσες πλευρές της ιστορίας και των αγώνων του λαού έμαθαν μέσα από αυτήν την προσπάθεια.

Παρόμοια είναι η πείρα από το Σύλλογο της Τούμπας. Η θεατρική ομάδα πρόσφατα παρουσίασε το έργο «Το φως που καίει», του Κώστα Βάρναλη, στο πολιτιστικό διήμερο που διοργάνωσε το ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών. Η προετοιμασία του έργου και η παρουσίασή του έδωσαν δύναμη και αισιοδοξία τόσο στα μέλη της ομάδας, όσο και σε όσους παρακολούθησαν την παράσταση. Η ομάδα μεγάλωσε, διευρύνθηκε με νέα μέλη που την προσέγγισαν και τώρα σχεδιάζει τα επόμενα βήματά της.

Οπως εξηγεί η Ελένη που συμμετέχει στη θεατρική ομάδα του Πειραιά, αλλά και σε αυτήν του ΠΑΜΕ, το θέατρο δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρείται «πολυτέλεια» για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες. Αντίθετα, το θέατρο έχει γεννηθεί από τους εργάτες και είναι για τους εργάτες και τις οικογένειές τους. Το ίδιο υπογραμμίζει και η Μαργαρίτα, πως το θέατρο, και γενικά η τέχνη και ο πολιτισμός πρέπει να λειτουργούν στην υπηρεσία των εργαζομένων, του λαού. Παράλληλα, τονίζει πως οι εργαζόμενες γυναίκες έχουν μεγάλη ανάγκη να συμμετέχουν σε κάτι δημιουργικό και επίκαιρο μαζί, σε κάτι που θα βγαίνει από εργαζόμενες και εργαζόμενους και θα απευθύνεται σε αυτούς, όπως η προσπάθεια που κάνει ο Σύλλογος της ΟΓΕ στον Πειραιά και η θεατρική του ομάδα. Αξίζει να αναφερθεί η συμβολή της θεατρικής ομάδας του Συλλόγου του Πειραιά στους αγώνες στην περιοχή του. Για παράδειγμα, η ομάδα έχει παρουσιάσει σύντομο θεατρικό δρώμενο σε απεργία των ναυτεργατών στο λιμάνι. Οπως λέει η Ελλη, είναι και αυτός ένας τρόπος να ανεβαίνει η αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους, μια μορφή υποστήριξης και ενίσχυσης των αγώνων που αναπτύσσονται. Η Ελλη υπογραμμίζει ακόμα πόσο ωφελούνται οι ίδιες οι γυναίκες μέσα από τη συμμετοχή τους στην ομάδα: Οπως αναφέρει, το θέατρο βοηθά να αποκτούν αυτοπεποίθηση, να κοινωνικοποιούνται, να αναπτύσσουν τον τρόπο σκέψης τους, να μαθαίνουν να λειτουργούν συλλογικά μέσα στην ομάδα.

Η προσπάθεια που κάνουν οι ομάδες έχει σίγουρα και τις δυσκολίες της που δεν είναι καθόλου αμελητέες. Σε όλους τους συλλόγους τα μέλη των θεατρικών ομάδων είναι εργαζόμενες και εργαζόμενοι, τις περισσότερες φορές με διαφορετικά ωράρια. Οι γυναίκες των Συλλόγων έχουν, όπως όλες οι γυναίκες της λαϊκής οικογένειας, περιορισμένο ελεύθερο χρόνο, αφού τις βαραίνουν μια σειρά υποχρεώσεις στο νοικοκυριό και την οικογένεια. Και, βέβαια, τα μέλη των ομάδων είναι άνθρωποι που έχουν δράση στο κίνημα, που παίρνουν μέρος στους αγώνες και τις κινητοποιήσεις. Παρά τις δύσκολες συνθήκες και τον περιορισμένο χρόνο τους, τα μέλη των ομάδων έχουν τη διάθεση και το μεράκι που χρειάζεται για να καταφέρνουν να συνδυάζουν τις καθημερινές τους υποχρεώσεις, την αγωνιστική δράση και την πολιτιστική πρωτοβουλία.

Η πείρα και των τριών συλλόγων δείχνει πως στην πράξη η πολιτιστική πρωτοβουλία είναι ένας ακόμα δρόμος για την ένταξη των γυναικών των λαϊκών στρωμάτων στο κίνημα. Αποδεικνύει πως η πολύμορφη δράση που αναπτύσσουν ανοίγει δίαυλο επικοινωνίας με περισσότερες γυναίκες, πως οι δεσμοί που δημιουργούν γίνονται πιο πλούσιοι, πιο γεροί. Μέσα από τη συμμετοχή στις θεατρικές ομάδες, οι γυναίκες αντλούν δύναμη για να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες που καθημερινά συναντούν, αποφασιστικότητα για τις μάχες που καλούνται να δώσουν, αισιοδοξία για το δίκιο του λαού και τη δυνατότητά του να το επιβάλει. Οπως λέει χαρακτηριστικά η Βαρβάρα, η συμμετοχή στη θεατρική ομάδα του συλλόγου του Πειραιά και το ίδιο το έργο που ετοιμάζουν τη βοήθησαν να γίνει πιο ενεργό μέλος στο σύλλογο, του οποίου ήταν ήδη μέλος για ένα χρόνο. Η ίδια τονίζει πόσο επίκαιρο θεωρεί το έργο για όλα όσα συμβαίνουν σήμερα και πόσο βοηθά ως πηγή θάρρους και αισιοδοξίας, ως μήνυμα ότι ο λαός μπορεί να βρει τη δύναμη, να παλέψει ενάντια σε αυτούς που τον εκμεταλλεύονται και τον καταπιέζουν και στη μάχη αυτή να βγει νικητής.