Η διαμάχη μεταξύ (κυρίως) αμερικανικών και κινεζικών μονοπωλίων για την κατασκευή και επέκταση του δικτύου τηλεπικοινωνιών 5ης γενιάς (5G), πέρα από τη σοβαρή οικονομική της διάσταση, είναι ζήτημα στρατηγικής σημασίας στην κούρσα του ανταγωνισμού για τις νέες τεχνολογίες, που παίζει σημαντικό ρόλο στην αναδιάταξη των παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Το «βέτο» που έχουν θέσει βασικά οι ΗΠΑ, απαιτώντας τον αποκλεισμό του κινεζικού κολοσσού τηλεπικοινωνιών «Huawei» από «παραδοσιακούς συμμάχους» με την υποψία πρόσβασης κινεζικών μυστικών υπηρεσιών, είναι ένα ακόμη σημείο τριβής στον ευρωατλαντικό άξονα.

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι δεν σκοπεύει καταρχήν να αποκλείσει την κινεζική «Huawei» από την ανάπτυξη του δικτύου 5G στην Ευρώπη, όμως θα ορίσει «αυστηρούς κανόνες». Η «εργαλειοθήκη» της Κομισιόν θα δίνει τη δυνατότητα σε κάθε χώρα, σε κάθε εταιρεία τηλεπικοινωνιών, να έχει πολλές πηγές προμηθευτών, προκειμένου να «μειωθούν οι κίνδυνοι». Ανταγωνίστριες εταιρείες της «Huawei» στην κατασκευή 5G δικτύων είναι η σουηδική «Ericsson», η φινλανδική «Nokia» και η νοτιοκορεατική «Samsung».

Οι αντιθέσεις αποτυπώνονται και στην Κοινή Δήλωση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον περασμένο Δεκέμβρη στο Λονδίνο, όπου αναγνωρίζεται γενικά η «ανάγκη να βασιστούμε σε ασφαλή και ανθεκτικά συστήματα» δικτύου 5G, χωρίς όμως να υπάρχει δέσμευση των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ ότι θα απορρίψουν τη «Huawei».

Είναι ενδεικτικό ότι δύο από τα ισχυρότερα ευρωπαϊκά κράτη και στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία, δεν έχουν υποκύψει στις πιέσεις της αμερικανικής κυβέρνησης για αποκλεισμό της «Huawei». Στη Βρετανία δόθηκε πριν λίγες μέρες το «πράσινο φως» στην κινεζική εταιρεία, υπό όρους και παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων Συντηρητικών βουλευτών, με τον ΥΠΕΞ, Ντόμινικ Ράαμπ, να διαβεβαιώνει ότι ο ρόλος της «Huawei» θα είναι «περιορισμένος» και παρότι θα αναλάβει το 35% του έργου, θα αποκλειστεί από πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Μέχρι τον Νοέμβρη του 2019 οι χώρες που είχαν αποφασίσει πλήρη αποκλεισμό της «Huawei» - εκτός από τις ΗΠΑ - ήταν η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και το Ισραήλ, ενώ το ζήτημα εξετάζεται από τον Καναδά, τη Δανία κ.ά. Σε αρκετές χώρες εξελίσσεται η συζήτηση σχετικά με την επιβολή ή όχι όρων και προϋποθέσεων και για μερικό αποκλεισμό του κινεζικού ομίλου από «στρατηγικής σημασίας» υποδομές.

Στη Γερμανία το ζήτημα αποκλεισμού ή όχι της «Huawei» έχει προκαλέσει ενδοκυβερνητική κόντρα μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων του μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών/Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU) - Σοσιαλδημοκρατών (SPD), με Σοσιαλδημοκράτες βουλευτές και ορισμένους υπουργούς να επιδιώκουν «φωτογραφικά» κριτήρια ασφαλείας στην ανάπτυξη δικτύου 5G, που στην πράξη αποκλείουν την κινεζική εταιρεία.

Μέχρι πρόσφατα και ορισμένοι Χριστιανοδημοκράτες βουλευτές ασπάζονταν αυτή την πρόταση, όμως τελικά πριν λίγες μέρες η κοινοβουλευτική ομάδα CDU/CSU τοποθετήθηκε ομόφωνα - μετά από πολύμηνη συζήτηση - δηλώνοντας ότι καμία εταιρεία δεν πρέπει να αποκλείεται, αλλά τίθενται αρκετές προϋποθέσεις.

Το έγγραφο στο οποίο κατέληξαν οι βουλευτές της CDU/CSU ορίζει υψηλά πρότυπα ασφαλείας για όλους τους παρόχους υπηρεσιών, τα οποία θα πρέπει να οριστούν σε κατάλογο, να εφαρμόζονται και να ελέγχονται από τις αρμόδιες ομοσπονδιακές αρχές. Ετσι - σημειώνεται - εξασφαλίζεται ότι θα αποκλείεται η επιρροή από ξένες κυβερνήσεις ως προς το δίκτυο 5G.

Το έγγραφο επίσης διαφοροποιεί τμήματα του δικτύου - πρόσβαση, μεταφορά και το ιδιαίτερα «ευαίσθητο» κεντρικό δίκτυο - δίνοντας τη δυνατότητα τα εξαρτήματα της «Huawei» να αντιμετωπιστούν διαφορετικά σε ορισμένα τμήματα του δικτύου. Αν διαπιστωθεί ότι τμήματα ενός προμηθευτή εξοπλισμού έρχονται σε σύγκρουση με το «υπέρτερο δημόσιο συμφέρον» και την «πολιτική ασφαλείας» της χώρας, η εγκατάσταση αυτών των εξαρτημάτων θα μπορούσε να απαγορευτεί. Επιπλέον, η CDU υποστηρίζει τη χρήση προϊόντων από διάφορους προμηθευτές και «αξιόπιστοι» θα θεωρούνται μόνο οι προμηθευτές που «επαληθεύσιμα» πληρούν τα σαφώς καθορισμένα κριτήρια.

Η Γερμανία δέχεται πιέσεις τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Κίνα, ενώ γερμανικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών έχουν προειδοποιήσει πως ενδεχόμενος αποκλεισμός της «Huawei» θα επιβραδύνει δραματικά τη δημιουργία του δικτύου 5G και θα την κάνει πιο ακριβή. Η γερμανική κυβέρνηση επιδιώκει μια πιο «μαλακή» προσέγγιση απέναντι στη «Huawei», φοβούμενη αντίποινα που θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις γερμανικές επιχειρήσεις για τις οποίες η Κίνα είναι σημαντική αγορά.

Παράλληλα, γερμανικές «δεξαμενές σκέψεις» σημειώνουν πως «για την Ευρώπη, η συζήτηση για το 5G αναδεικνύει τις πιθανές επιπτώσεις ενός διπολικού κόσμου δυο υπερδυνάμεων (G2), όπου η Ευρώπη θα είναι απλώς πεδίο της αμερικανικοκινεζικής αντιπαλότητας». Το δίκτυο 5G δεν είναι ένα τεχνικό ζήτημα, «έχει αποδειχθεί θέμα μεγάλης στρατηγικής σημασίας» και η Ευρώπη «ίσως αναγκαστεί να κάνει μια επιλογή, καθώς δεν θα είναι πλέον δυνατόν να είναι πλήρης σύμμαχος των ΗΠΑ, ενώ θα συμμετάσχει σε μια εκτεταμένη οικονομική συνεργασία με την Κίνα».

Θυμίζουμε ότι ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Βερολίνο, Ρίτσαρντ Γκρένελ, έχει απειλήσει ακόμη και με διακοπή της συνεργασίας των μυστικών υπηρεσιών ΗΠΑ - Γερμανίας, σε περίπτωση που η «Huawei» αναμειχθεί στην κατασκευή του δικτύου. Διεθνή ΜΜΕ έχουν αναφέρει πως ο πρεσβευτής της Κίνας στη Γερμανία, Κεν Γου, απείλησε ότι η Κίνα θα μπορούσε να αντιδράσει εάν η «Huawei» αποκλειστεί από τη Γερμανία, «δείχνοντας» προς τα εκατομμύρια γερμανικά αυτοκίνητα που πωλούνται και κατασκευάζονται στην Κίνα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, έχει εκφράσει την αντίθεσή της «με τον αποκλεισμό μιας εταιρείας, αλλά είμαι υπέρ της λήψης μέτρων ασφαλείας και αυτό, για παράδειγμα, σημαίνει και διαφοροποίηση των προσφορών», είπε. Στην προκειμένη, συνέχισε, «αντίθετα με άλλες περιπτώσεις όπου είμαστε πολύ πιο εξαρτημένοι (σ.σ. τεχνολογίες των ΗΠΑ και της Κίνας), έχουμε δύο ευρωπαϊκές εταιρείες, την "Ericsson" και τη "Nokia", που επίσης προσφέρουν πολύ υψηλής ποιότητας προϊόντα».

Τον Δεκέμβρη η «Telefonica Deutschland» - η οποία εκμεταλλεύεται το δεύτερο μεγαλύτερο ασύρματο δίκτυο της χώρας - επέλεξε την «Huawei» και τη φινλανδική «Nokia» για να αναλάβουν ισότιμο ρόλο στην αναβάθμιση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G). Η «Telefοnica» έγινε ο πρώτος φορέας εκμετάλλευσης δικτύου στη Γερμανία που επιλέγει τον «αμφιλεγόμενο» κινεζικό κολοσσό «Huawei» για τα δίκτυα 5G, επισημαίνοντας ότι «θα συνεχίσει τη στρατηγική της να συνεργάζεται με αρκετούς κατασκευαστές».

Ο φορέας εκμετάλλευσης του δικτύου «Telefοnica» ξεκινάει την επέκταση του 5G το πρώτο τρίμηνο του 2020. Αρχικά θα επικεντρωθεί σε μεγάλες γερμανικές πόλεις - Βερολίνο, Αμβούργο, Μόναχο, Κολωνία και Φρανκφούρτη - και σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό μέχρι τα τέλη του 2021. Μέχρι τα τέλη του 2022 σχεδιάζει να προμηθεύει με το δίκτυο 5G 30 πόλεις με 16 εκατ. κατοίκους.

Από την πλευρά της, η «Deutsche Telekom» ανακοίνωσε στα τέλη του 2019 ότι σταματάει τις παραγγελίες νέου εξοπλισμού 5G από τη «Huawei», λόγω πολιτικής αβεβαιότητας έναντι των Κινέζων προμηθευτών και μέχρι να καταρτιστεί ο κατάλογος με τα κριτήρια ασφαλείας.

Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της «Huawei», Λιανγκ Χουά, δήλωσε σε διεθνή ΜΜΕ πως σχεδιάζει να ανοίξει στην Ευρώπη εργοστάσιο παραγωγής εξαρτημάτων για τα δίκτυα 5G, το πρώτο αυτού του είδους εκτός Κίνας: «Στο πλαίσιο των τεχνολογιών 5G (...), σχεδιάζουμε σήμερα να παράγουμε προϊόντα και εξαρτήματα στην Ευρώπη (...) είμαστε στη διαδικασία εκπόνησης μιας μελέτης βιωσιμότητας για να ανοίξουμε ένα εργοστάσιο στην Ευρώπη».

«Η βασική μας αρχή είναι να συμμορφωνόμαστε αυστηρά με τη νομοθεσία κάθε χώρας στην οποία εργαζόμαστε», πρόσθεσε ο Λιανγκ.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει κατηγορήσει το κινεζικό τεχνολογικό μονοπώλιο «Huawei» - που από τον περασμένο Μάη μπήκε στη «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ - πως ενθαρρύνει τους προμηθευτές του να παραβιάσουν την αμερικανική νομοθεσία και να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό, ώστε να αποφύγουν τις αμερικανικές κυρώσεις. Την αμερικανική πλευρά απασχολεί το γεγονός ότι πολλές αμερικανικές εταιρείες είναι στους προμηθευτές ανταλλακτικών που χρησιμοποιεί η κινεζική εταιρεία.

Το ρωσικό δίκτυο RT αναφέρει πως οι αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες χάνουν από τη μεταφορά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της «Huawei» στην Ευρώπη περίπου 40 δισ. δολάρια. Επιπλέον, η «Huawei» έχει σταματήσει από την περασμένη άνοιξη να βασίζεται σε προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, π.χ. για την κατασκευή των κινητών τηλεφώνων «Y9 Prime» και «Mate», καθώς προμηθεύεται τα απαραίτητα εξαρτήματα από ολλανδική εταιρεία.