ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Τελειώνει η «εποχή του πετρελαίου»;

Παπαγεωργίου Βασίλης

Υπάρχει κίνδυνος να στερέψουν οι πετρελαιοπηγές του πλανήτη; Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι με το ρυθμό άντλησης και κατανάλωσης του «μαύρου χρυσού» ο κίνδυνος είναι όχι μόνο υπαρκτός, αλλά και κοντινός. Ηδη, στα επιτελεία των πολυεθνικών και των κυβερνήσεων συζητούνται τα πιθανά σενάρια σχετικά με το πότε θα εμφανιστεί η κρίση, δηλαδή για το πότε η παραγωγή θα αρχίσει να υπολείπεται της ζήτησης.

Το περασμένο Σεπτέμβρη, στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών των ΗΠΑ, παρουσιάστηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη της εταιρίας «PFC Energy», μιας από τις μεγαλύτερες εταιρίες αναλύσεων σχετικά με την παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά.

Η «PFC Energy», με βάση τα πετρελαϊκά κοιτάσματα που έχουν καταγραφεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Ενέργειας, διατυπώνει τρία διαφορετικά σενάρια ανάλογα με το ρυθμό αύξησης της ζήτησης. Αν ο ρυθμός παραμείνει χαμηλός (γύρω στο 1,1% το χρόνο), τότε υπολογίζεται ότι το πρόβλημα θα παρουσιαστεί περί το 2025. Με ένα λίγο ταχύτερο ρυθμό (γύρω στο 1,8%) το πρόβλημα θα εμφανιστεί περί το 2020. Στην περίπτωση υψηλού ρυθμού αύξησης της ζήτησης (γύρω στο 2,4%), το πρόβλημα θα παρουσιαστεί περί το 2014!

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μελέτη για τις δυνατότητες παραγωγής των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, μελών ή μη μελών του ΟΠΕΚ. Η «PFC Energy» χρησιμοποιεί ένα μοντέλο ανάλυσης για να αξιολογήσει τις δυνατότητες της κάθε χώρας. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, η παραγωγή χωρίζεται σε τρία στάδια. Στο πρώτο, η παραγωγή παρουσιάζει συνεχή άνοδο. Στο δεύτερο στάδιο και αφού έχει εξαντληθεί το 42% των συνολικών κοιτασμάτων, η παραγωγή παρουσιάζεται σταθερή με μικρές αυξομειώσεις. Στο τρίτο στάδιο και αφού έχει εξαντληθεί το 67% των κοιτασμάτων η παραγωγή παρουσιάζει καθοδική πορεία.

Με βάση αυτό το μοντέλο, στο πρώτο στάδιο βρίσκονται (απ' τον ΟΠΕΚ) το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και η Λιβύη. Αυτές οι χώρες διαθέτουν ακόμα μεγάλα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα. Στο πρώτο στάδιο συγκαταλέγονται ακόμα και οι χώρες της Κασπίας.

Στο δεύτερο στάδιο έχουν περάσει η Αλγερία, η Νιγηρία, το Ιράν, η Βενεζουέλα και το Κατάρ. Στο τρίτο στάδιο βρίσκεται η Ινδονησία, η οποία από εξαγωγέας πετρελαίου έχει γίνει εισαγωγέας, αφού έχει εξαντλήσει το 73% των κοιτασμάτων της.

Η πιο σημαντική επισήμανση αυτής της έκθεσης είναι ότι η Σαουδική Αραβία, η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του κόσμου, πέρασε στο δεύτερο στάδιο, αφού έχει εξαντλήσει το 43% των κοιτασμάτων της!

Είναι προφανές ότι όσο μειώνονται τα παγκόσμια αποθέματα και τα κοιτάσματα του πετρελαίου, τόσο θα εντείνεται ο ανταγωνισμός για τον έλεγχό τους. Ετσι, η έκθεση της «PFC Energy» λειτουργεί και ως χάρτης για τη στρατηγική των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων ειδικά προς τις περιοχές που έχουν ακόμα μεγάλα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα.

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

«Επιβράδυνση» στον ... κατήφορο

Δυσοίωνα είναι τα μηνύματα για την οικονομία της «Ευρωζώνης». Οικονομικοί αναλυτές, τράπεζες και διεθνείς οργανισμοί εκτιμούν ότι η ανάπτυξη της «Ευρωζώνης» θα επιβραδυνθεί, ακολουθώντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Κύριος λόγος γι' αυτή την εξέλιξη θεωρείται η μείωση των ευρωπαϊκών εξαγωγών.

Οπως είναι φυσικό, τον τόνο στις οικονομικές εξελίξεις στην «Ευρωζώνη» δίνει η γερμανική οικονομία, η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Την περασμένη Πέμπτη, η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι η γερμανική οικονομία αναπτύχθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2004 μόλις κατά 0,1%.

Η άνοδος του ευρώ έναντι του δολαρίου στα υψηλότερα επίπεδα καθιστά τα γερμανικά προϊόντα ακριβότερα στο εξωτερικό. Το εμπορικό πλεόνασμα (εξαγωγές μείον εισαγωγές) περιορίστηκε τον Οκτώβρη στα 12 δισ. ευρώ, έναντι 14,4 δισ. ευρώ το Σεπτέμβρη. Απ' την άλλη, η εγχώρια ζήτηση, εξαιτίας του υψηλού ποσοστού ανεργίας, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.

Ομως, προβλήματα επιβράδυνσης παρουσιάζουν και άλλες δύο μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, η βρετανική και η ισπανική. Η Τράπεζα της Αγγλίας υποβάθμισε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της βρετανικής οικονομίας το 2005 στο 2,5%.

Παράλληλα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υποβάθμισε την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη της ισπανικής οικονομίας για την επόμενη χρονιά.

Τα μονοπώλια, αντιμετωπίζοντας αυτή την εξέλιξη, εντείνουν την επιθετική τους πολιτική και μαζί μ' αυτά και οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ως μέρος αυτής της πολιτικής πρέπει να ερμηνευτούν οι πρόσφατες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών (4 και 5 Νοέμβρη) για την επιτάχυνση στην εφαρμογή της «στρατηγικής της Λισαβόνας», της πολυμέτωπης επίθεσης κατά των εργαζομένων υπό τη σημαία της «ανταγωνιστικότητας».

ΗΠΑ - ΕΠΙΤΟΚΙΑ Την περασμένη Τετάρτη, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, η Federal Reserve, ανακοίνωσε νέα αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25%. Με τη νέα αύξηση, την τέταρτη μέσα σε πέντε μήνες, το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 2%. Η πολιτική αυξήσεων του επιτοκίου θεωρείται αποτέλεσμα της ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας, έστω και αν ορισμένοι παράγοντες, όπως ο χαμηλός ρυθμός αύξησης της απασχόλησης, δε συνηγορούν υπέρ της αισιοδοξίας των τραπεζιτών.

ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Μετά τη BP και τη «Shell», άλλη μια μεγάλη πετρελαϊκή εταιρία, η γαλλική «Total», ανακοίνωσε μεγάλη αύξηση των κερδών της κατά το τρίτο τρίμηνο του 2004. Συγκεκριμένα, η «Total» είδε τα κέρδη της να εκτινάσσονται στα ύψη με αύξηση 39%. Φυσικά, η αύξηση αυτή οφείλεται στην άνοδο των τιμών του πετρελαίου. H «Total» είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρία του κόσμου. Μεγάλη αύξηση κερδών, κατά 57%, ανακοίνωσε και η ιταλική πετρελαϊκή εταιρία ΕΝΙ.

«ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ» ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ Η μεγάλη αμερικανική αεροπορική εταιρία «Delta Airlines» ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη σχέδιο για την απόλυση 6.900 εργαζομένων τους 18 προσεχείς μήνες. Παράλληλα ανακοινώθηκε η μείωση κατά 10% των αποδοχών των εργαζομένων της εταιρίας και ο περιορισμός των επιδομάτων.

ΚΕΡΔΗ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ Η βρετανική επιχείρηση τηλεπικοινωνιών, η «Cable & Wireless», παρουσίασε καθαρά κέρδη για πρώτη φορά τα τελευταία τρία χρόνια. Ωστόσο, η κερδοφορία δεν την εμπόδισε να ανακοινώσει και 600 απολύσεις, για να μειώσει (όπως λέει) τις δαπάνες της.