FRAGKOU STRATOS

Από τις εργασίες κατασκευής του Μνημείου

Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν την Κυριακή 17 Οκτώβρη σε εκδήλωση που οργανώνει η Κομματική Οργάνωση Θεσσαλίας του ΚΚΕ. Θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Δημήτρης Κουτσούμπας, και θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα με την Ρίτα Αντωνοπούλου και τον Μανόλη Ανδρουλιδάκη.

Ο συσχετισμός δυνάμεων στη μεταπολεμική Ελλάδα, παρά τις αρνητικές εξελίξεις από την ήττα του Δεκέμβρη του '44 και τη Συμφωνία της Βάρκιζας, συνέχιζε να γέρνει υπέρ του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Η καταστολή είναι μονόδρομος για την αστική τάξη. Με το Γ' ψήφισμα του 1946 ανοίγει ο δρόμος για να συρθούν σε δίκη, να φυλακιστούν, να εκτελεστούν χιλιάδες κομμουνιστές και ΕΑΜίτες αγωνιστές.

Συγκροτούνται έκτακτα στρατοδικεία που αρχίζουν να δικάζουν αμέσως, με τη δική τους πρακτική: Ενοχος κρίνεται κάθε κατηγορούμενος. Ηδη από τον Σεπτέμβρη του 1946 αρχίζει να δικάζει το Στρατοδικείο Λάρισας και να εκτελεί επιτόπου, στον λόφο του Μεζούρλου. Μέχρι το 1949 τα εκτελεστικά αποσπάσματα πηγαίνουν στο Μεζούρλο σαν σε καθημερινές ασκήσεις, τουφεκίζουν όμως «στόχους» αληθινούς, ζωντανούς, τους μαχητές του ΔΣΕ.

Γενική άποψη του Μνημείου

Αυτήν τη σύγκρουση των δύο κόσμων την αντιλαμβάνεται ο καθένας ακόμα καλύτερα μέσα από τις ιστορίες επώνυμων και ανώνυμων αγωνιστών που εκτελέστηκαν στον τόπο αυτό και τους οποίους θα τιμήσει το ΚΚΕ στην εκδήλωση της Κυριακής.

Οπως του Τάκη Γαργαλιάνου, προέδρου του Εργατικού Κέντρου Λάρισας, που αφού πρώτα τον έφεραν από την Ικαρία, όπου ήταν εξόριστος, στο Εκτακτο Στρατοδικείο Λάρισας και τον περάσαν από εικονική δίκη, τον Απρίλη του 1949 αντιμετώπισε όρθιος και περήφανος το εκτελεστικό απόσπασμα στα 37 του χρόνια. Η όπως του Γιώργου Παπαδημητρίου - «Βύρωνα», 27 ετών, Διοικητή Τάγματος του Δημοκρατικού Στρατού, από τη Ρέτσανη, ο οποίος καταδικάστηκε 31 φορές σε θάνατο τον Σεπτέμβρη του '49.

Στην ίδια δίκη μαζί με τον «Βύρωνα» κατηγορούμενος ήταν και ο Νίκος Μπάλαλας - «Μπαντέκος», 33 ετών, από την Τσαριτσάνη. Ο «Μπαντέκος» συμμετείχε ενεργά στην ΕΑΜική Αντίσταση και αργότερα στον ΔΣΕ, φτάνοντας να γίνει Συνταγματάρχης, Διοικητής της 192 Ταξιαρχίας που ανήκε στην 1η Μεραρχία του ΔΣΕ. Τις πρώτες μέρες του Αυγούστου 1949, κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης, αιχμαλωτίστηκε μαζί με τη γυναίκα του και άλλους μαχητές. Οταν διαπιστώθηκε ποιος ήταν, τους κατέβασαν με ισχυρή συνοδεία στην Καστοριά. Δεδομένης της φήμης που είχε για τις ικανότητές του και για να μην υπάρξει πιθανότητα να τους ξεφύγει, τον μετέφεραν μαζί με την Ευτυχία και άλλους με αεροπλάνο στη Λάρισα. Σε λίγες μέρες έγινε η δίκη τους στο Στρατοδικείο της Λάρισας. Εκεί ο Νίκος Μπαλάλας υπερασπίστηκε τον αγώνα του ΕΛΑΣ, του ΔΣΕ, συνολικά το ΚΚΕ. Λίγο πριν απαγγελθούν οι ποινές και ενώ είχε απαγορευτεί στους συγγενείς των κατηγορουμένων να τους πλησιάσουν και να τους μιλήσουν ίσως για τελευταία φορά, ο πρόεδρος του Στρατοδικείου πρότεινε στην Ευτυχία να αποκηρύξει τον άνδρα της ώστε να «γλιτώσει», δεδομένου ότι ήταν έγκυος τριών μηνών. Η Ευτυχία αρνήθηκε.

Ο «Μπαντέκος» καταδικάστηκε 17 φορές σε θάνατο και εκτελέστηκε μαζί με τους συντρόφους του λίγες μέρες μετά τη σύλληψη και καταδίκη τους, στις 12 Αυγούστου 1949. Με τη θαρραλέα στάση τους, ακόμα και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, έδειξαν την υπεροχή, το μεγαλείο του αγώνα για τα ανώτερα ιδανικά.

Ο «Μπαντέκος» βρήκε το θάρρος μέχρι και να κάνει χιούμορ με τους συναγωνιστές του. Απευθυνόμενος στον μελλοθάνατο Γιώργο Παπαδημητρίου - «Βύρωνα», είπε: «Ε ρε Βύρων, μ' έφαγες. Ταγματάρχης εσύ, καταδικάστηκες 31 φορές σε θάνατο. Ταξίαρχος εγώ, μόνο 17 φορές». Η παροιμιώδης ψυχραιμία του δεν τον εγκατέλειψε ούτε την τελευταία στιγμή: Οταν δόθηκε το παράγγελμα «πυρ» στο εκτελεστικό απόσπασμα, υπήρξαν κάποια δευτερόλεπτα δισταγμού από την πλευρά των στρατιωτών. Ο «Μπαντέκος» τούς «παρότρυνε»: «Βαράτε βρε, μη φοβάστε». Η Ευτυχία και ο Νίκος έπεσαν κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου, ζητωκραυγάζοντας μαζί με τους υπόλοιπους 15 συντρόφους τους για το Κόμμα, τον ΔΣΕ και τον ελληνικό λαό...

Εβδομήντα εφτά χρόνια συμπληρώθηκαν χτες από τη Μάχη της Ηλεκτρικής, τον Οκτώβρη του 1944, οπότε ο οπλισμένος λαός του Κερατσινίου, με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές, τον ΕΛΑΣ της περιοχής, τη φρουρά του εργοστασίου, απέτρεψε τα σχέδια των ναζί για την καταστροφή της που θα βύθιζε στο σκοτάδι τον λαό της Αττικής.

Με αφορμή την επέτειο αυτή οι Κομματικές Οργανώσεις Κερατσινίου - Δραπετσώνας του ΚΚΕ οργανώνουν εκδήλωση την Κυριακή 17/10, στις 11 π.μ., στο Μνημείο Πεσόντων της Μάχης, όπου θα μιλήσει ο Μανώλης Ραπανάκης, μέλος της ΚΕ και Γραμματέας της ΤΕ Πειραιά του ΚΚΕ.

Στη σχετική ανακοίνωση - κάλεσμά τους οι Οργανώσεις του Κόμματος αναφέρονται στα γεγονότα σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Η επαγρύπνηση των μαχητών του ΕΛΑΣ, ώστε σε κάθε περίπτωση να μη χτυπηθεί η ανάγκη του λαού για ρεύμα, ήταν αυτή που έσωσε τελικά το εργοστάσιο, με την ηρωική μάχη που δόθηκε εκεί». Τονίζουν πως «σήμερα, 77 χρόνια μετά, αυτή η εποποιία μένει ζωντανή για να διδάσκει ιδιαίτερα τη νέα γενιά. Η επίθεση στα δικαιώματά μας, στη ζωή μας πρέπει να βρει απάντηση στην οργάνωση της πάλης για την ικανοποίηση των αναγκών μας».

Στο πλαίσιο αυτό αναφέρονται στις εξελίξεις στη ΔΕΗ κι επισημαίνουν πως η στρατηγική σύμπλευση ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και ΜέΡΑ25 στην πολιτική «απελευθέρωσης» της Ενέργειας και η αντιμετώπισή της ως εμπορεύματος είναι ο άξονας πίσω από τις διαδοχικές αντιδραστικές αλλαγές.

«Ο νέος γύρος ιδιωτικοποίησής της δεν είναι "κεραυνός εν αιθρία" ή μια αυθαίρετη επιλογή μιας νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης αλλά ένας ακόμα κρίκος στην πολιτική της ΕΕ και του κεφαλαίου για την "απελευθέρωση" της Ενέργειας, την "πράσινη μετάβαση", στρατηγικός πυλώνας της οποίας είναι η ταχεία απολιγνιτοποίηση και η βαθύτερη διείσδυση των λεγόμενων ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύτηκε ως κυβέρνηση, η ΝΔ σήμερα υλοποιεί», σημειώνουν χαρακτηριστικά και τονίζουν:

«Μόνο ο λαός μπορεί να αντιπαλέψει αυτήν την πολιτική. Ο νέος γύρος ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, η πώληση του πρόσθετου 17% των μετοχών της, θα φέρει τελικά νέες αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος, νέα επιδείνωση των εργασιακών συνθηκών για τους εργαζόμενους του κλάδου.

Καλούμε όλο τον λαό σε συστράτευση ενάντια στον νέο γύρο ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ. Καλούμε σωματεία και φορείς σε κάθε εργασιακό χώρο, σε κάθε γειτονιά, να πάρουν πρωτοβουλίες και να οργανώσουν τον αγώνα για να ακυρωθούν οι νέες αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος, για να μη μείνει κανένα λαϊκό σπίτι χωρίς ρεύμα, για να έχουν τα λαϊκά νοικοκυριά πρόσβαση σε φτηνό ρεύμα.

Σήμερα υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορέσει ο λαός μας να ζήσει καλύτερες μέρες, με έναν ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, που θα ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες, τον σοσιαλισμό. Σε αυτόν τον δρόμο, με παρακαταθήκη την Ιστορία μας, θα δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό».

Πλούσια δραστηριότητα πραγματοποιεί τις μέρες αυτές η ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, με αφορμή τα 80χρονα του ΕΑΜ και τα 75χρονα του ΔΣΕ:

-- Το Σάββατο 16 Οκτώβρη διοργανώνει ιστορικό περίπατο στο κέντρο της Αθήνας, με εκκίνηση στις 11 π.μ. από τον πεζόδρομο της οδού Τοσίτσα. Η ξενάγηση θα γίνει από τον Χάρη Ραζάκο, υποψήφιο διδάκτορα Ιστορίας και μέλος του ΔΣ της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ.

-- Εκθεση με κείμενα και φωτογραφίες, υλικό μέσα από το οποίο αναδεικνύονται η Ιστορία του ΕΑΜ, η ταξική αναμέτρηση του Δεκέμβρη του 1944 και η κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στη χώρα μας, το έπος του ΔΣΕ. Η έκθεση θα λειτουργήσει στο Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης στην Καισαριανή, εντός του Σκοπευτηρίου (Πάρκο Ελευθερίας), από 18 Οκτώβρη έως 30 Οκτώβρη, σε δύο βάρδιες από 9 π.μ. έως 1 μ.μ. και από 5 μ.μ. έως 8 μ.μ. Στον χώρο θα λειτουργήσει βιβλιοπωλείο με εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής». Αρχές Νοέμβρη η έκθεση θα «ταξιδέψει» στη Νίκαια, στον Πολυχώρο «Μάνος Λοΐζος».

Τηλέφωνο επικοινωνίας για τις οργανωμένες επισκέψεις στην έκθεση, με ξενάγηση από ομάδα ιστορικών της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, στα κεντρικά γραφεία της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ: 210-8222952 (από 9 π.μ. έως 2 μ.μ.).

-- Στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 77 χρόνια από τη Μάχη της Ηλεκτρικής (13/10/1944), το Παράρτημα Κερατσινίου - Δραπετσώνας της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ διοργανώνει έκθεση φωτογραφίας, βιβλίου και αρχειακού υλικού στο Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου Κερατσινίου - Δραπετσώνας «Μελίνα Μερκούρη» (Εμμανουήλ Μπενάκη 70, Αμφιάλη).

Η έκθεση θα παραταθεί έως τις 27 Οκτώβρη 2021. Θα λειτουργεί τις καθημερινές 6 μ.μ. - 8 μ.μ., ενώ κατά τις πρωινές ώρες θα υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης σχολείων κατόπιν συνεννόησης.