Διαβάστε στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία»:

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ: Παζάρια και ανταγωνισμοί στο κατώφλι της «επίφοβης» ανάκαμψης

ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ECONOMIST»: «Μία ζώνη, ένας δρόμος», πολλοί ανταγωνιστές...

ΒΡΕΤΑΝΙΑ: Κόντρες στις διαπραγματεύσεις για την έξοδο από την ΕΕ και ...επιδόσεις στη φτώχεια για το λαό

ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Νέα αστική κυβέρνηση με ίδια μέτρα υπέρ του κεφαλαίου και περικοπές για τους εργαζόμενους

Το ζήτημα των «κόκκινων» δανείων λειτουργεί και ως μοχλός για τις αναδιαρθρώσεις και τις μοιρασιές στο τραπεζικό σύστημα

Αυτό επισημαίνεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυτή τη βδομάδα, σχετικά με τις εκκρεμότητες και την ενδοκαπιταλιστική διαπάλη για τη λεγόμενη «τραπεζική ένωση», με αιχμές βέβαια τους τρόπους και τις πηγές διάσωσης των τραπεζικών ομίλων σε περιπτώσεις νέων κλυδωνισμών, τη μοιρασιά στον επόμενο γύρο καπιταλιστικής συσσώρευσης αλλά και το μηχανισμό που εξετάζεται αναφορικά με την «εγγύηση των καταθέσεων» στο πλαίσιο της Ευρωζώνης.

Σε γενικές γραμμές, το νέο σχέδιο που ξεδιπλώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται να περιορίσει τη μοιρασιά τυχόν χασούρας στην Ευρωζώνη, καθώς η πρώτη ευθύνη διάσωσης περνάει στο κάθε κράτος. Επιπλέον, το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων θα ενεργοποιείται στο βαθμό και αφού προηγουμένως τα κρατικά συστήματα ασφάλισης καταθέσεων (μέχρι 100.000 ευρώ) έχουν εξαντλήσει το σύνολο των διαθέσιμων κεφαλαίων τους.

Το ΔΝΤ από την πλευρά του, σε πρόσφατη έκθεση για τη «σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος», που δημοσιοποίησε στο πλαίσιο της ετήσιας Συνόδου του στην Ουάσιγκτον, επισημαίνει: «Περίπου το ένα τρίτο των μεγαλύτερων τραπεζών βάσει παγίων ενδέχεται να δυσκολευτεί να πετύχει βιώσιμη κερδοφορία». Μάλιστα το ΔΝΤ, σε μια κίνηση που χαρακτηρίστηκε «ασυνήθιστη», κατονόμασε 9 μεγάλα τραπεζικά μονοπώλια, που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν «δυσκολίες» με τη μελλοντική κερδοφορία, τη γερμανική «Deutsche Bank», τη γαλλική «Societe Generale», την ιταλική «UniCredit» αλλά και μεγάλους τραπεζικούς ομίλους από τη Βρετανία, την Ιαπωνία κ.ά.

Συμπληρώνοντας το «πάνελ», η πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε κείμενο διαβούλευσης που δημοσιοποίησε την περασμένη βδομάδα, έβαλε στο τραπέζι το «συμπληρωματικό σχέδιο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια» συνολικά στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης, προαναγγέλλοντας νέες παρεμβάσεις, που ήδη αποτελούν νέο πεδίο «τριβών» ανάμεσα σε τμήματα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και κυβερνήσεις της Ευρωζώνης. Σε ό,τι αφορά το υπάρχον «απόθεμα» των «κόκκινων» δανείων, η ΕΚΤ ζητά από τις τράπεζες της Ευρωζώνης να υποβάλουν στο α' εξάμηνο του 2018 συγκεκριμένα πλάνα για την απομείωσή τους, με την επισήμανση ότι «για ορισμένες τράπεζες απαιτούνται ακόμη ορισμένες βελτιώσεις», δείχνοντας βέβαια και προς την κατεύθυνση των ελληνικών τραπεζικών ομίλων. Επιπλέον, αντιθέσεις κυοφορούνται και αναφορικά με το σχέδιο της ΕΚΤ για τα δάνεια που θα χορηγούν οι τράπεζες της Ευρωζώνης από το Γενάρη του 2018, σχετικά «με τις κατευθύνσεις όσον αφορά την προώθηση πρακτικών έγκαιρου σχηματισμού προβλέψεων και διαγραφών», προκειμένου οι τράπεζες να «απορροφούν» έγκαιρα τους κινδύνους από τα μελλοντικά «φέσια».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ιταλός Α. Ταγιάνι, με δημόσια επιστολή προς τον επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, έθεσε υπό αμφισβήτηση τις «κατευθυντήριες γραμμές», ζητώντας να διασφαλιστούν «τα δικαιώματα του Ευρωκοινοβουλίου ως συννομοθέτη». Παρεμβαίνοντας στη «συζήτηση», ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Β. Ντομπρόβσκις απάντησε: «Υπάρχει διαφορά μεταξύ του νομοθέτη και του επόπτη. Η νομοθεσία αφορά όλες τις τράπεζες και έχει να κάνει με τον πρώτο πυλώνα της τραπεζικής ένωσης (...) Πρέπει να υπάρχει διάκριση μεταξύ αυτών των δύο ρόλων».

Την ίδια ώρα, το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Ιβ Μερς, μιλώντας σε συνέδριο στο Μιλάνο, διαβεβαίωσε ότι οι προτεινόμενοι κανόνες της ΕΚΤ δεν στοχεύουν σε μία συγκεκριμένη χώρα, ενώ παραδέχτηκε ότι το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων είναι εντονότερο σε κάποια κράτη - μέλη, δείχνοντας βέβαια και προς την κατεύθυνση των ιταλικών και ελληνικών τραπεζικών ομίλων.

Εξάλλου, ψηλά στην αντιλαϊκή ατζέντα ανεβαίνει και το ζήτημα των διαγνωστικών ελέγχων σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια των εγχώριων τραπεζικών ομίλων, γύρω από το οποίο διαφαίνεται η επίτευξη ενός πρόσκαιρου συμβιβασμού της ΕΚΤ με την πλευρά του ΔΝΤ.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, Π. Τόμσεν, σε πρόσφατες δηλώσεις τόνισε ότι «το ζήτημα είναι πως πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει μια στρατηγική για την αντιμετώπιση του εξαιρετικά υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων της Ελλάδας μεσοπρόθεσμα», δηλαδή σε κάθε περίπτωση και για την περίοδο μετά το 2018. Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα των ελέγχων, από την πλευρά του ο Π. Τόμσεν έδειξε να συμφωνεί με την πρόταση της ΕΚΤ για την επίσπευσή του στις αρχές του 2018, λέγοντας ότι αυτό «θα μας επιτρέψει να συγκεντρώσουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για να αξιολογήσουμε κατά πόσον η σημερινή στρατηγική για την εξασφάλιση της χρηστής λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος είναι επαρκής».

Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα, ορθάνοιχτο παραμένει το ενδεχόμενο και για νέο κύκλο ανακεφαλαιοποίησης τραπεζικών ομίλων, σε συνδυασμό βέβαια με την αποτελεσματική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, την έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, τις νέες παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά την όποια παρεχόμενη νομική προστασία στην πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας κ.ά.

Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ θα «κουρέψει» το ύψος των υποθηκών που εμφανίζουν οι εγχώριες τράπεζες για τα στεγαστικά δάνεια που έχουν χορηγήσει στην πελατεία τους, σε μια εξέλιξη που ανεβάζει και το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών.

Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 2012 - 2015 πραγματοποιήθηκαν 3 ανακεφαλαιοποιήσεις - η τελευταία με τη «βούλα» της σημερινής κυβέρνησης - συνολικού ύψους 51,7 δισ. ευρώ. Τα 32 δισ. ευρώ (περίπου 62%) καλύφθηκαν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μέσω των δανείων που χορηγήθηκαν προς το ελληνικό κράτος από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Τα υπόλοιπα ποσά των ανακεφαλαιοποιήσεων, 19,7 δισ. ευρώ, προήλθαν από ιδιώτες επενδυτές.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση από την Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ), η απομείωση των προβληματικών δανείων «θα συμβάλει στη συνολική αναδιάρθρωση της οικονομίας υπέρ των κλάδων παραγωγής εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την άνοδο της συνολικής παραγωγικότητας», αποτελεί δηλαδή αναπόσπαστο μέρος του σχεδίου για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας, όπως και «μοχλό» για την αναδιανομή της «πίτας» ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου.

Βέβαια, η πορεία αυτή δεν είναι ανέφελη, καθώς δεν μπορούν να αποκλειστούν και νέοι κλυδωνισμοί. Οπως επισημαίνεται στην έκθεση της ΤτΕ, «δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού. Το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα παραμένει ευάλωτο σε μακροοικονομικές και χρηματοπιστωτικές διαταραχές». Επιπρόσθετα, γίνεται λόγος για το διεθνές εποπτικό και θεσμικό περιβάλλον των τραπεζών, που γίνεται αυστηρότερο, καθώς «οι αρχές και οι κυβερνήσεις δεν θέλουν να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος», όπως υποστηρίζει η ΤτΕ, «δείχνοντας» προς τις προαναφερόμενες αλλαγές που δρομολογούνται σε επίπεδο ΕΕ σε σχέση με το πλαίσιο για την «τραπεζική ένωση».