MotionTeam

Στην αρχή της ακαδημαϊκής χρονιάς φάνηκαν τα πραγματικά προβλήματα λειτουργίας των Ιδρυμάτων σε όλη τους την έκταση. Οι τεράστιες περικοπές (έως και 60%) των κονδυλίων το προηγούμενο διάστημα, το κούρεμα των αποθεματικών των ΑΕΙ ήταν «βούτυρο στο ψωμί» της πολιτικής προσαρμογής της Ανώτατης Εκπαίδευσης στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Το ξεπούλημα των εστιών, των φοιτητικών λεσχών, η κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, που ήταν προγραμματισμένα ακόμα από την εποχή της Μπολόνια και δεν τα προχωρούσαν αποφασιστικά - φοβούμενοι και τις αντιδράσεις - τώρα στο έδαφος της βαθιάς οικονομικής κρίσης υλοποιούνται με ταχύτατους ρυθμούς. Η υποχρηματοδότηση της φοιτητικής μέριμνας γίνεται το βολικό πρόσχημα της εμπορευματοποίησης. Εστίες και λέσχες, αφού τις πέρασαν μετά τη συγχώνευση του ΕΙΝ (Εθνικό Ιδρυμα Νεότητας) στα Ιδρύματα, κλείνουν σήμερα, με τη σύμφωνη γνώμη των διοικητικών οργάνων, για να δοθούν έναντι πινακίου φακής σε εργολάβους ιδιώτες. Οι «Εταιρίες Διαχείρισης της Περιουσίας» των Ιδρυμάτων αναλαμβάνουν πιο ουσιαστικό ρόλο στο ξεπούλημα υποδομών, γίνονται εργολάβοι στη θέση των εργολάβων που, επιπλέον, «παραδίδουν μαθήματα» συμβασιουχοποίησης εργαζομένων, εφαρμογής κατάπτυστων συμβάσεων εργασίας στους υπαλλήλους των ΑΕΙ. Πιο ξεδιάντροπα μπαίνουν στο παιχνίδι και τα γνωστά «Γραφεία Διασύνδεσης», ως δομή μιας πρώτης διαλογής για τους αποφοίτους που θα πάνε στα δουλεμπορικά γραφεία και αυτούς που θα πάνε στις διευθύνσεις των επιχειρήσεων.

Με ταχύτατους ρυθμούς, παράλληλα, προχωρά η κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, που φέτος θα είναι πραγματικότητα. Στη θέση του δωρεάν συγγράμματος θα οργιάζουν τα αποκαλούμενα e-books, δηλαδή ηλεκτρονικά βιβλία που, εκτός του ότι απευθύνονται σε όσους έχουν πρόσβαση στα κατάλληλα τεχνικά μέσα, θα προσφέρουν τεράστια κέρδη στους εκδοτικούς οίκους οι οποίοι το προηγούμενο διάστημα εμπορεύονταν τα πανεπιστημιακά βιβλία και σήμερα επιδίδονται σε νέες πιο κερδοφόρες επενδύσεις, με τις επιδοτήσεις μάλιστα του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση». Σαθρό, λοιπόν, έως και φαιδρό το επιχείρημα ότι θα μειωθούν τα έξοδα των ΑΕΙ προς τους εκδοτικούς οίκους που κερδοσκοπούσαν...!

Οι παραπάνω εξελίξεις είναι δρομολογημένες χρόνια τώρα. Σήμερα όμως περνούν σαρωτικά, αξιοποιώντας το έδαφος της οικονομικής κρίσης, που ωθεί σε τραγικές περικοπές κονδυλίων, σε γενίκευση διδάκτρων στο μεταπτυχιακό, αλλά και στο προπτυχιακό επίπεδο, σε παγίωση των ελαστικών σχέσεων εργασίας σε διδάσκοντες χαμηλών βαθμίδων και εργαζόμενους. Η επίκληση της αστικής τάξης και των εκπροσώπων της μέσω των φυλλάδων τους για την ανάγκη αναμόρφωσης των Πανεπιστημίων, ώστε να εξυπηρετούν ένα «νέο παραγωγικό μοντέλο», δεν πρέπει να υποτιμάται. Πόσο μάλλον που με τα ίδια λόγια εκφράζουν τους ίδιους πόθους αστοί και οπορτουνιστές, αφού η ουσιαστικότερη συμβολή των Πανεπιστημίων στο δρόμο καπιταλιστικής εξόδου από την κρίση είναι διακηρυγμένος στόχος και των δύο. Γι' αυτό κόπτονται να πλειοδοτήσουν σε προτάσεις για τη νέα χωροταξική αναδιάρθρωση Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, το περίφημο πρόγραμμα «Αθηνά» (βλ. άρθρο Λ. Λαμπριανίδη στην «Αυγή», 30/09/2012). Πίσω από την αναζήτηση των δήθεν «ακαδημαϊκών κριτηρίων» κρύβεται η αγωνία της σημερινής συγκυβέρνησης και των λοιπών δυνάμεων της διαχείρισης (ΣΥΡΙΖΑ) να δοκιμάσουν και να καταλήξουν στον κατάλληλο τύπο Πανεπιστημίου. Αυτού που θα «αυτοδιοικείται» με τα δικά του Συμβούλια επιχειρηματιών, θα δουλεύει σαν καλοστημένη επιχείρηση, θα έχει έσοδα από τα ερευνητικά του προγράμματα και τα μαγαζιά των ερευνητικών προϊόντων του, θα είναι ανταγωνιστικό στη διεθνή αγορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών, και, κυρίως, θα συμβάλλει στις στρατηγικές στοχεύσεις του κεφαλαίου. Αυτό το τελευταίο άλλωστε υπηρετούν τα Προγράμματα Διά Βίου Μάθησης που γενικεύονται σε όλα τα Ιδρύματα (με κάποια όπως του Αιγαίου ή το ΑΠΘ να πρωτοστατούν) για να καταρτίσουν γρήγορα και με ίδιο κόστος το δυναμικό που χρειάζονται οι μεγάλες επιχειρήσεις για τα νέα πεδία κερδοφορίας τους. Η θεματολογία τους, άλλωστε, είναι ενδεικτική: Αειφόρος πράσινη ανάπτυξη, νέες τεχνολογίες, μέχρι και ηλεκτρονική ...Σχολή γονέων για να «σπουδάσει» εξ αποστάσεως ο άνεργος πατέρας και μητέρα πώς θα διαχειριστούν τα παιδιά τους στις «νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες» (βλ. κρίση), όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο φυλλάδιο. Είναι απαίτηση, λοιπόν, των καιρών σήμερα: Οσο πιο βαθιά σαπίζει αυτό το σύστημα και παίρνει μαζί του τα ιδεολογικά και δομικά του στηρίγματα, όπως είναι τα Πανεπιστήμια, τόσο πιο πολύ οι κομματικές δυνάμεις δεν πρέπει να αφήνουμε να «πέσει» τίποτα κάτω, χωρίς αγώνα, χωρίς σύγκρουση με τη συγκεκριμένη έκφραση της σαθρότητας και τη ρίζα που τη γεννάει.

Μοχλός όλων των παραπάνω εξελίξεων είναι οι αξιολογήσεις, κυρίως οι εξωτερικές, που πραγματοποιούνται από μέλη ειδικού μητρώου πανεπιστημιακών και εκπροσώπων των επαγγελματικών ενώσεων. Κατ' αρχήν είναι ενδεικτικό ότι, αν και το προηγούμενο διάστημα τα ιδρύματα αντιμετώπιζαν δυσκολίες και καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών αξιολόγησης, πλέον με την υπόδειξη των ευρωενωσιακών ιμπεριαλιστικών επιτελείων (εκθέσεις ΟΟΣΑ), προχώρησαν σε 448/520 εσωτερικές και σε 167/520 εξωτερικές αξιολογήσεις, δίνοντας προτεραιότητα στα μεγάλα και «κρίσιμα» Ιδρύματα (Πολυτεχνεία, Πανεπιστήμια Αθήνας, Θεσσαλονίκης). Τα γενικά συμπεράσματα από τις εξωτερικές αξιολογήσεις του 2012 συνοψίζονται στην ανάγκη προσαρμογής των Προγραμμάτων Σπουδών στις «απαιτήσεις της κοινωνίας και της αγοράς» (δηλαδή της καπιταλιστικής ανάπτυξης), στην πιο προσοδοφόρα αξιοποίηση των ερευνητικών προγραμμάτων με όρους ανταγωνιστικότητας, στο κυνήγι των δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά που αυξάνει τη φέρουσα ικανότητα των Τμημάτων να προσελκύουν επενδύσεις, στην αντιμετώπιση του «προβλήματος των αιώνιων φοιτητών». Είναι φανερό ότι η αξιολόγηση δεν είναι καθόλου μια εθιμοτυπική διαδικασία, ούτε μπορούν να τεθούν προϋποθέσεις για να διασφαλιστεί ο δήθεν ακαδημαϊκός χαρακτήρας της, όπως παραπλανητικά ζητούν οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ στα ΑΕΙ. Η αξιολόγηση είναι η μελετημένη και συστηματική εκτίμηση των ειδικών της άρχουσας τάξης για τις αστοχίες/αδυναμίες του σύγχρονου Πανεπιστημίου στην προσαρμογή του στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Δεν αλλάζει όρους, δε γίνεται πιο ακαδημαϊκή ή πιο φιλοεκπαιδευτική, γιατί δεν μπορεί να αλλάξει χαρακτήρα, χωρίς να απαντηθεί πρώτα το ζήτημα: Πανεπιστήμια προς όφελος των μονοπωλίων ή των λαϊκών αναγκών.

Κρίκος της ίδιας αλυσίδας είναι και η εξαγγελία εκλογών που θα πραγματοποιηθούν σε όλα τα Ιδρύματα μέσα στον Οκτώβρη για τα νέα Συμβούλια Ιδρύματος. Οι δυνάμεις της ΔΗΠΑΚ, του ΜΑΣ, οι Επιτροπές Αγώνα του ΠΑΜΕ στους εργαζόμενους, οι κομμουνιστές στα ΑΕΙ δεν είχαμε ποτέ αυταπάτες ότι δε θα βρισκόταν ο τρόπος (επιστολική ψήφος) για να προχωρήσουν οι εκλογές. Ακριβώς επειδή παλεύουμε να μην εφαρμοστεί καμιά πτυχή του νόμου-πλαισίου, παλεύουμε και για να μη γίνουν οι εκλογές σε διδάσκοντες, εργαζόμενους και φοιτητές, γιατί για μας το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι κρίκος οργάνωσης της πάλης σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, της σύγκρουσης με το «Πανεπιστήμιο-επιχείρηση». Η μάχη αυτή είναι μέρος του κρίσιμου αγώνα που δίνουμε για ζωντανούς και αγωνιστικούς Συλλόγους, για συντονισμό των δυνάμεων μέσα από μαχητικές συνδικαλιστικές διαδικασίες, με διάρκεια και αντοχή στον αγώνα. Παλεύουμε επίσης να κατανοηθεί από ευρύτερες μάζες σπουδάζουσας νεολαίας ότι τα Συμβούλια Ιδρύματος δεν είναι απλά και μόνο δείγματα ισχύος και αυταρχισμού του κράτους, όπως σκόπιμα το περιορίζουν οι οπορτουνιστικές δυνάμεις. Είναι η συγκροτημένη προσπάθεια της άρχουσας τάξης να ξεφύγει από την κρίση της και να περάσει στη φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, έχοντας εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα την αναπαραγωγή της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης του εργατικού και του επιστημονικού δυναμικού. Είναι η προσπάθεια που κάνει να ξεμπερδεύει με το οργανωμένο πολιτικοποιημένο κίνημα μέσα σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, να συγκροτήσει μάλιστα μέσα από τους φοιτητές μια δύναμη συναίνεσης, ακόμα και κρούσης και υπεράσπισης της αντιλαϊκής επίθεσης.

Το επόμενο διάστημα προχωράμε αποφασιστικά, μπροστά οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, ο κόσμος που συσπειρώνεται γύρω μας, στα αμφιθέατρα για να οργανώσουμε την πάλη της νεολαίας, να ζωντανέψουμε τους Συλλόγους, να πάρουμε αποφάσεις παρεμπόδισης του νόμου-πλαισίου. Εχουμε υπόψη μας ότι θα μεγαλώσει η στοχοποίηση του Κόμματος, της ΚΝΕ, η πλαγιοκόπηση των δυνάμεών μας για να μπούμε σε λογικές διαχείρισης, αλλά και η ευθεία βρώμικη επίθεση από αντικομμουνιστικές δυνάμεις όπως η «Χρυσή Αυγή». Να είμαστε έτοιμοι, εξοπλισμένοι, με επιχειρήματα, ευθύνη και αντοχή, γιατί οι αγώνες έχουν την ομορφιά τους, θέλουν όμως και γερό στομάχι κι αυτό είναι ένα μάθημα που δε διδάσκεται στα αμφιθέατρα του αστικού πανεπιστημίου...