«Κίτρινα Αγριολούλουδα», 1981

Ο Γιώργης Βαρλάμος γεννήθηκε το 1922 στην Πάρο. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, με δάσκαλους τους Ο. Αργυρό και Κ. Παρθένη, και χαρακτική (1942 - 1947) με δάσκαλο τον Γιάννη Κεφαλληνό. Συνέχισε, με τη βοήθεια υποτροφίας, τις σπουδές του στο Παρίσι, στην Ecole des Beaux-Arts, ζωγραφική, και στο College Technique Estienne, χαρακτική, όπου και ειδικεύτηκε στην τέχνη του βιβλίου και ιδιαίτερα στη χάραξη γραμματοσήμων.

Τα χρόνια της Κατοχής, ως φοιτητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, οργανώθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση. Εδεσε τη ζωή του με το ΚΚΕ έως το τέλος της ζωής του.

Είχε τη μεγάλη τύχη να είναι ένας από τους εκλεκτότερους μαθητές του χαράκτη Γιάννη Κεφαλληνού. Ο Κεφαλληνός επέλεξε ο ίδιος, ως συνεργάτες, τους «μαθητές» του στο Εργαστήρι Χαρακτικής της Σχολής, Λουίζα Μοντεσάντου, Γιώργη Βαρλάμο και Νίκο Δαμιανάκη, που εργάσθηκαν συλλογικά για τρία χρόνια και δημιούργησαν ένα μοναδικό έργο, μέγιστης εικαστικής αξίας παγκόσμια, πιστή, χαρακτική αποτύπωση δέκα λευκών ληκύθων του 5ου π.Χ. αιώνα, από την Αττική, το λεύκωμα «Δέκα Λευκαί Αττικαί Λήκυθοι».

Ο Γιώργης Βαρλάμος

Διακρίθηκε διεθνώς για την επιμέλεια βιβλίων και λευκωμάτων. Επιμελήθηκε, εικονογράφησε και σχεδίασε πληθώρα εξώφυλλων πολλών βιβλίων, με πολλά ένθετα χαρακτικά του.

Συνεργάσθηκε με πρωτοπόρους καλλιτέχνες και διανοητές. Εικονογράφησε με τη χαρακτική του μεγάλους ποιητές και λογοτέχνες.

Υπηρέτησε με πάθος τη χαρακτική, γιατί τη θεωρούσε «δημοκρατική τέχνη», που με αυτή το έργο τέχνης μπορεί να είναι προσιτό στους εργαζόμενους, να είναι πάντα πρωτότυπο χωρίς να είναι μοναδικό.

Η συνεπής πολιτική θέση και στάση του, του κόστισε την απόρριψη των αιτήσεών του για εκλογή του ως καθηγητή Χαρακτικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, επί τρεις μάλιστα φορές.

Εργάσθηκε για την «έξοδο» της Τέχνης από τα σαλόνια και με την ακούραστη δουλειά του πάλεψε για τη συμπόρευση της Τέχνης με τις ανάγκες, τα δικαιώματα, τους κοινωνικούς και απελευθερωτικούς αγώνες του λαού.

Συμμετείχε με άλλους καλλιτέχνες στους αγώνες για την επαγγελματική κατοχύρωση των καλλιτεχνών, έδωσε συλλογικές μάχες για το δυνάμωμα του μαζικού πολιτιστικού κινήματος, ήταν παρών με το έργο του ως καλλιτέχνης στις μεγάλες στιγμές του εργατικού - λαϊκού κινήματος.

Το 1973, η δικτατορία αποφάσισε να χρηματοδοτήσει με μηνιαίο μισθό 100 καλλιτέχνες για να οικοδομήσει πολιτιστικό προφίλ. Ο Γιώργης Βαρλάμος ήταν ένας από αυτούς που αρνήθηκαν αυτή τη χρηματοδότηση.

Ηταν υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας του ΚΚΕ, σε πολλές εκλογικές μάχες. Οι αφίσες του, όποτε το κίνημα το ζητούσε, αποτελούν σημαντικές παρακαταθήκες, με κορύφωση την αφίσα του ΚΚΕ το 1981, κατά της ένταξης της χώρας μας στην (τότε) ΕΟΚ, αφίσα που αποκάλυπτε, με τον πιο απλό και ευρηματικό τρόπο, το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο».

Για πολλά χρόνια, από το 1991 έως το τέλος της ζωής του, βοήθησε στην καλλιτεχνική επιμέλεια των βιβλίων του εκδοτικού οίκου του ΚΚΕ, της «Σύγχρονης Εποχής».

Λίγο πριν φύγει από τη ζωή, ο Γιώργης Βαρλάμος άφησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα παρακαταθήκη το έργο του και την επιθυμία του να μαθαίνουν οι νέοι καλλιτέχνες από αυτό, γράφοντας με το χέρι του:

«Με τον τρόπο αυτό επιθυμώ να στηρίξω το κόμμα μου, του οποίου είμαι μέλος σχεδόν 70 χρόνια, στο δύσκολο και ηρωικό αγώνα που δίνει για την υπεράσπιση των συμφερόντων του λαού, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Το ΚΚΕ εκπροσωπεί και ενσαρκώνει τη φιλοσοφία και κοσμοθεωρία που και ο ίδιος επέλεξα να στηρίξω και να υπηρετήσω με όλες μου τις δυνάμεις και με τον τρόπο ζωής μου μέσα από τη συλλογική δράση. Ετσι θεωρώ ότι ολοκληρώνω κι εγώ την προσφορά μου στο μεγάλο και δίκαιο αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού από τα δεσμά της ταξικής σκλαβιάς, αγώνα που με διήγειρε και με συνεπήρε από τα νεανικά μου χρόνια και εξακολουθεί να φλογίζει την καρδιά μου μέχρι και σήμερα».

Το καψόνι της ορθοστασίας, σχέδιο του 1950

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν αύριο στις 18.30 και θα είναι παρών και ο ίδιος ο Γιώργος Φαρσακίδης. Στα εγκαίνια ακόμα θα παρευρεθεί και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Η έκθεση θα γίνει παράλληλα και στο πλαίσιο του 43ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», που θα πραγματοποιηθεί 14, 15 και 16 Σεπτέμβρη στο πρώην Στρατόπεδο «Παύλου Μελά».

Ο Γ. Φαρσακίδης γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό. Το 1933 εγκαθίσταται με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη. Η αγάπη του για τη ζωγραφική φανερώνεται από τα παιδικά του κιόλας χρόνια...

Την περίοδο της Κατοχής δουλεύει στο μύλο του «Αλλατίνη», όπου ήταν τα γερμανικά αρτοποιεία. Εκεί αναπτύχθηκαν οι πρώτοι αντιστασιακοί πυρήνες. Οπως λέει ο ίδιος: «Στην Κατοχή θα φιλοτεχνήσω γελοιογραφίες με στόχο τους εισβολείς και τους "Ελληνες" συνεργάτες τους...». Το 1943 γίνεται μέλος του ΚΚΕ και το '44 εντάσσεται στον ΕΛΑΣ Χαλκιδικής, όπου και τραυματίζεται δύο φορές σε μάχη με Γερμανούς και Βούλγαρους, μένοντας ανάπηρος στα δύο του χέρια.

Ακολούθησε ο Αη Στράτης. «Στον Αϊ-Στράτη υπήρχε πολλή αρρώστια μετά τα βασανιστήρια της Μακρονήσου. Ολοι κάναμε φοβερή οικονομία. Στέλνοντας κάρτες δηλώναμε ότι ζούμε, ότι αντιστεκόμαστε. Οι κάρτες θα ήταν μια επαφή, θα είχαμε μια συμπαράσταση από τις οικογένειές μας και τον περίγυρο...».

Με την επιβολή της δικτατορίας ο Φαρσακίδης θα μεταφερθεί στη Γυάρο.

Μετά την πτώση της χούντας, ο Γ. Φαρσακίδης δημοσιεύει εργασίες του σε εφημερίδες, εκθέτει, τυπώνει και κυκλοφορεί τα έργα του. Το 1984, το βιβλίο του «Η Πρώτη Πατρίδα» παίρνει το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Η εικαστική και η λογοτεχνική του δουλειά γίνεται γνωστή στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες. Κριτικά σχόλια και παρουσίαση δημοσιεύονται στην «Πράβντα», στην «Ισβέστια», στη «Σοβιέτσκαγια Κουλτούρα» και άλλα έντυπα. Καλεσμένος από την εφημερίδα «Πράβντα» στο γιορτασμό για τα 30χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης, ο Γ. Φαρσακίδης τιμήθηκε για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα με το Ανώτατο Χρυσό Μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης.

Στα επόμενα χρόνια συνεχίζει τη δραστηριότητά του οργανώνοντας εκθέσεις των εικαστικών του έργων, ταξιδεύοντας και συγγράφοντας μια σειρά βιβλίων, πάνω από 25, που αφορούν τόσο τα προσωπικά του βιώματα, όσο και δοκίμια σε θέματα ιστορικά και φιλοσοφικά.

Αυτόν τον αγωνιστή, αυτόν τον κομμουνιστή δημιουργό τιμά με μια ξεχωριστή έκθεση το ΚΚΕ... Κλείνουμε αυτήν τη μικρή αναδρομή στη ζωή και το έργο του Γ. Φαρσακίδη με τα δικά του λόγια:

«Είναι μια ζωή, την οποία ποτέ δε θα 'θελα ν' αλλάξω. Οπως δεν άλλαξα και την πίστη μου κι ας απομυθοποιήθηκαν κάποια πράγματα. Το ιδανικό παρέμεινε το ίδιο. Ο Λένιν έλεγε ότι κομμουνιστής είναι εκείνος που συμβάλλει, ώστε να προωθήσουμε, έστω κι ένα βηματάκι, προς την επανάσταση. Ούτε μεγάλα λόγια, ούτε εξάρσεις. Απλώς, πρακτικά, να συμβάλεις με ένα μικρό λιθαράκι. Αυτό που μπορεί να προσφέρει ο καθένας. Για μένα οι ιδέες του σοσιαλισμού συνοψίζονται στη φράση "να ανθρωπέψει ο άνθρωπος". Για μένα, θα υπάρχει πάντα η "Ιθάκη" μου, η ιδεολογία μου. Ποτέ δε θα 'θελα να κάνω συμβιβασμό, να κάνω πίσω, να αρνηθώ. Αυτό ποτέ δε θα το κάνω».

Οι ώρες λειτουργίας της έκθεσης είναι από τις 17.00 έως τις 21.00 και η είσοδος θα είναι ελεύθερη και ανοιχτή στο κοινό.