ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 13 Σεπτέμβρη 2001
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ
«Αρρυθμίες» στους ναούς του τζόγου

Πτώση 7,74% στη Σοφοκλέους. Σημάδια εξομάλυνσης το βράδυ, χτες, στα χρηματιστήρια

Χαρακτηριστική σκηνή από το χρηματιστήριο της Ιαπωνίας

Associated Press

Χαρακτηριστική σκηνή από το χρηματιστήριο της Ιαπωνίας
Σε κατάσταση πανικού βρέθηκε χτες η Σοφοκλέους, όπου ο γενικός δείκτης έχασε 7,74% και έκλεισε στις 2.358 μονάδες. Αισθητά μεγαλύτερη ήταν η πρώτη κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, η οποία ξεκίνησε στις 12 το μεσημέρι. Αρχική απόφαση των αρμοδίων αρχών ήταν να επιτρέψουν τη διακύμανση των τιμών σε επίπεδα του 6%, λίγο πριν αρχίσει όμως η συνεδρίαση και με το επιχείρημα της εναρμόνισης του ελληνικού με τα ξένα χρηματιστήρια, δεν τέθηκε αυτό το περιοριστικό όριο. Απώλειες πάνω από 10% είχαν οι κλαδικοί δείκτες των εκδόσεων, των επιχειρήσεων πληροφορικής, των κλωστοϋφαντουργιών και του χονδρικού εμπορίου. Σήμερα η συνεδρίαση του ΧΑΑ θα αρχίσει στις 10 το πρωί.

Στον κατήφορο συνέχιζαν το πρωί χτες τα διεθνή χρηματιστήρια ενώ παράλληλα οι λεγόμενες νομισματικές αρχές με συντονισμένες προσπάθειες επιχείρησαν να επιλύσουν τα προβλήματα ρευστότητας των τραπεζών. Η διακοπή του τζόγου στις χρηματαγορές των ΗΠΑ, η αδυναμία πληρωμών και μεταβίβασης κεφαλαίων δημιούργησαν νέες ευκαιρίες κερδοσκοπίας, με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση στα επιτόκια του διατραπεζικού δανεισμού. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα επιτόκια του ευρώ έφτασαν νωρίς χτες στο επίπεδο του 5%. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολουθώντας την αμερικανική κεντρική τράπεζα, διαμήνυσε στους Ευρωπαίους τραπεζίτες την απόφασή της να «εξομαλύνει τις συνθήκες», παρέχοντας όση ρευστότητα χρειάζονται με επιτόκιο 4,25%. Με σχετική παρέμβαση ικανοποίησε όλη τη ζήτηση διαθέτοντας το ποσό των 69,3 δισ. ευρώ (δηλαδή 23,6 τρισ. δρχ.) σε 65 ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων - σύμφωνα με πληροφορίες - και σε κάποιες ελληνικές που εκδήλωσαν σχετικό ενδιαφέρον. Με άλλα λόγια, αποδεικνύεται πως η λεγόμενη «νομισματική σταθερότητα της ΟΝΕ» δεν είναι τόσο στέρεη, όπως προβάλλει η επίσημη προπαγάνδα. Σε κάθε περίπτωση σχετικά ευνοημένα από τα γεγονότα στις ΗΠΑ βγαίνουν τα ισχυρά εθνικά ευρωπαϊκά κεφάλαια, όπως το γερμανικό, που λειτουργούν σε τέτοιες περιπτώσεις σαν καταφύγια κεφαλαίων. Τέτοια «καταφύγια» τις μέρες αυτές είναι τα γερμανικά κρατικά ομόλογα (δηλαδή το κρατικό χρέος της Γερμανίας). Η τάση αυτή δεν ακολουθήθηκε και στις λεγόμενες περιφερειακές χώρες της ΕΕ (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Βέλγιο κ.ά) με αποτέλεσμα την απόκλιση των επιτοκίων δανεισμού ανάμεσα στα κράτη της ΕΕ. Οικονομικοί και τραπεζικοί παράγοντες αδυνατούν να εκτιμήσουν και αποτιμήσουν το προβλήματά τους κάνοντας λόγο για «λογοκρισία στις ΗΠΑ». Ετσι αρκούνται να ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους για το ποιες τράπεζες ήταν εγκατεστημένες στα κτίρια που χτυπήθηκαν. Χαρακτηριστικό πάντως είναι το γεγονός ότι μεγάλη χασούρα σημείωναν χτες οι μετοχές των ασφαλιστικών εταιριών. Σύμφωνα με ορισμένες πρώτες εκτιμήσεις οι υλικές ζημιές φτάνουν σε 15 δισ. δολάρια. Ανεξάρτητα από την ορθότητά τους ή όχι, θεωρείται σίγουρο ότι κάποιες ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρίες έχουν αντασφαλιστικές υποχρεώσεις στις ΗΠΑ. Μεγάλη πτώση έχουν και οι μετοχές όλων των αεροπορικών εταιριών, η οποία εξηγείται από το ενδεχόμενο αύξησης του κόστους και περιορισμών στις πτήσεις. Είναι φανερό ότι το χτύπημα στην καρδιά του ιμπεριαλισμού δημιούργησε ορισμένες «αρρυθμίες» στη λειτουργία του συστήματος. Για παράδειγμα κανείς δε γνωρίζει αν θα γίνει η ετήσια συνάντηση του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας που ήταν προγραμματισμένη για το τέλος Σεπτέμβρη στις ΗΠΑ. Το βράδυ χτες η κατάσταση έδειχνε να «βελτιώνεται» στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, και ταυτόχρονα διαφαινόταν κάποια τάση σταθεροποίησης των νομισμάτων στο επίπεδο των 90,5 σεντς του δολαρίου ανά ευρώ.

Σε κατάσταση πανικού βρέθηκε και η Σοφοκλέους, όπου ο γενικός δείκτης έχασε 7,74% και έκλεισε στις 2.358 μονάδες. Πτώση 10,3% είχε η μετοχή της Εμπορικής Τράπεζας, 7,9% της Εθνικής, 6,9% του ΟΤΕ ενώ ο τζόγος έφτασε σε 87,9 δισ. δρχ.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Αντιφατικές εκτιμήσεις και προβληματισμός

Αντιφατικές είναι οι εκτιμήσεις οικονομικών παραγόντων για τις επιπτώσεις που είναι δυνατό να υπάρξουν στην ελληνική και διεθνή οικονομία, από τα δραματικά γεγονότα της προηγούμενης Τρίτης. Σε δηλώσεις του από την Αλεξανδρούπολη ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου κράτησε επαμφοτερίζουσα στάση για το τι μπορεί να σημαίνουν τα συγκεκριμένα γεγονότα για την οικονομία. Δήλωσε συγκεκριμένα: «προς το παρόν δε δικαιολογείται ιδιαίτερη ανησυχία, γιατί δεν έχουν αλλάξει τα δεδομένα, ούτε της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά ούτε και κατά μείζονα λόγο της ελληνικής».

Για το ίδιο θέμα οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν ότι αυτά καθ' εαυτά τα γεγονότα της προηγούμενης Τρίτης, παρά το εντυπωσιακό και απρόβλεπτο στοιχείο που περιέχουν, δεν αναμένεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία. Σύμφωνα με τις απόψεις τους, οι πιο άμεσες, αρνητικές επιπτώσεις περιορίζονται στις τράπεζες που είχαν την έδρα τους στις πληγείσες περιοχές και σε ασφαλιστικές εταιρίες, οι οποίες θα κληθούν να πληρώσουν μεγάλα ποσά για ασφάλιστρα ζωής, κτιρίων κλπ. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που φοβούνται ότι μια μεγαλύτερη σκλήρυνση της πολιτικής των ΗΠΑ κατά αραβικών κρατών, στις οποίες, κατά τη συνήθη τους πρακτική μπορεί να φορτώσουν τις ευθύνες για τα γεγονότα, είναι δυνατό να εκτινάξει ανοδικά τις τιμές του πετρελαίου, κάτι που η εξαρτημένη από το «μαύρο χρυσό» ευρωπαϊκή οικονομία απεύχεται.

Με αφορμή το γεγονός ότι πλήγηκε η Ν. Υόρκη, η καρδιά του χρηματοπιστωτικού συστήματος των ΗΠΑ, αλλά και του κόσμου ολόκληρου, οι οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν ότι οι Αμερικανοί σε καμιά περίπτωση δεν είναι διατεθειμένοι να χάσουν την πρωτοκαθεδρία στον τομέα αυτό. Στην πόλη της Ν. Υόρκης, το πλέγμα Χρηματιστήριο, «επενδυτικές» κερδοσκοπικές τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, καθορίζουν ουσιαστικά τις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές ροές, και, μέσω της ανεξέλεγκτης κίνησης των βραχυπρόθεσμων κεφαλαίων, οργανώνουν τις άγριες κερδοσκοπικές επιθέσεις σε ξένα περιφερειακά χρηματιστήρια, νομίσματα, ομολογίες κλπ. Πρόκειται για «παιγνίδι» λεηλασίας όλων των λαών του πλανήτη, που τους προσφέρει στο τραπεζικό - χρηματιστηριακό κεφαλαίο, αμύθητα ποσά.

Οσο για τις καταστροφές των γραφείων της «επενδυτικής» Morgan Stanley, στο World Trade Center, θεωρούν, αν και δεν είναι ακόμα γνωστό το μέγεθος των ζημιών, ότι ο «διεθνής αυτός παίκτης» θα στηριχτεί από την αμερικανική κυβέρνηση να ορθοποδήσει, ακριβώς λόγω του σημαντικού του ρόλου και μεγέθους στα κερδοσκοπικά παίγνια...

Συμπεράσματα... παράπλευρα

Συμπεράσματα για το ποιοι και γιατί «χτύπησαν», προχτές, τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον δεν μπορούν, ακόμα, να βγουν και όλα όσα λέγονται - και από ειδικούς - δεν αποτελούν παρά εκτιμήσεις ή απλώς εικασίες. Μπορούν, όμως, να βγουν μερικά... παράπλευρα συμπεράσματα - ουδεμία σχέση με τις «παράπλευρες απώλειες», όπως αποκαλούσαν οι Αμερικανοί τις ανθρώπινες απώλειες από τους βομβαρδισμούς στο Ιράκ και στη Γιουγκοσλαβία - που σχετίζονται με το πριν και το τώρα και αφορούν, περισσότερο, το «από δω και πέρα».

Συμπέρασμα 1ο: Ο κόσμος μας δεν έγινε πιο ασφαλής με την ανατροπή του σοσιαλισμού και την επικράτηση της «νέας τάξης» του ιμπεριαλισμού. Αντιθέτως η ανασφάλεια - για τους απλούς ανθρώπους κι όχι για τους ηγέτες των ιμπεριαλιστικών κρατών - μεγάλωσε κι όλοι οι κίνδυνοι για την ανθρωπότητα αυξήθηκαν. Ούτε η περιβόητη «παγκοσμιοποίηση» στάθηκε ικανή ν' αντιμετωπίσει τους «κοινωνικούς» κινδύνους, όπως η φτώχεια, η πείνα, η δίψα, οι αρρώστιες, η αγραμματοσύνη. Αντιθέτως, οξύνει αυτά τα προβλήματα.

Συμπέρασμα 2ο: Η, διά πολέμων και εκβιασμών, εμπέδωση της «νέας τάξης», που καταργεί δικαιώματα λαών και εθνών, προκαλεί ισχυρά αντανακλαστικά. Οι λαϊκές αντιδράσεις που εκδηλώνονται κατά του ιμπεριαλισμού είναι καθ' όλα νόμιμες, δικαιολογημένες και δίκαιες. Μέσα στο κλίμα όξυνσης των αντιδράσεων βρίσκουν «έδαφος» και εκδηλώνονται αντιδράσεις «ακραίες», που θα μπορούσαν, κατά μία έννοια, να χαρακτηριστούν τρομοκρατικές, καθώς, επίσης, αντιδράσεις «ύποπτες», που είτε σχετίζονται με μυστικές υπηρεσίες των ιμπεριαλιστικών κρατών ή είναι έργο προβοκατόρων, οι οποίοι εκπαιδεύονται από τις ΗΠΑ κυρίως, και δρουν για να «εισπράξουν» διάφορα ανταλλάγματα.

Συμπέρασμα 3ο: Οι «ειρηνικές λύσεις» σε χρόνια διεθνή προβλήματα, που δίνονται, την τελευταία δεκαετία, υπό την «επιδιαιτησία» των ΗΠΑ και με τον παραμερισμό του ΟΗΕ - «Παλαιστινιακό» με τη συμφωνία του Οσλο, «Γιουγκοσλαβικό» με τις συμφωνίες του Ντέιτον και του Ραμπουιγιέ, «Ιρλανδικό» με τη συμφωνία της «Μεγάλης Παρασκευής», «Κουρδικό» με τη συμφωνία παράδοσης του Οτσαλάν, «Κυπριακό» με την προετοιμαζόμενη συμφωνία διχοτόμησης της νήσου κ.ά. - αποβαίνουν εις βάρος των αδυνάτων χωρών και αδικούν τους λαούς τους, με αποτέλεσμα, αντί να ηρεμούν, να οξύνουν τις καταστάσεις και να πυροδοτούν τοπικές και διεθνείς εντάσεις.

Συμπέρασμα 4ο: Αν δεχτεί κάποιος ότι η επίθεση δεν είναι έργο πρακτόρων και προβοκατόρων, τότε ο μύθος περί «άτρωτης Αμερικής» κατέρρευσε. Μαζί του καταρρέει και ο «εθνικιστικός εγωισμός» μιας ιμπεριαλιστικής δύναμης, η οποία δεν παραδειγματίστηκε από την ήττα της στο Βιετνάμ και «πήραν τα μυαλά της αέρα», από την απρόσμενη και, εν πολλοίς, ακοπίαστη «νίκη» της κατά της ΕΣΣΔ.

Συμπέρασμα 5ο: Η καταστροφή, αντί να συνετίσει την ηγεσία των ΗΠΑ, φαίνεται να της δίνει την ευκαιρία να εκδηλώσει, για μια ακόμα φορά, τα βάρβαρα ιμπεριαλιστικά ένστικτά της. Με πρόσχημα την «εκδίκηση» κατά των τρομοκρατών, απειλεί με μαζικούς βομβαρδισμούς κυβερνήσεις, χώρες και λαούς, αν και ουδεμία απόδειξη - ούτε καν σοβαρή ένδειξη - υπάρχει για οποιαδήποτε συμμετοχή τους στην προχτεσινή επίθεση.

Συμπέρασμα 6ο: Αλλος μύθος που κατέρρευσε είναι αυτός περί «καλά οργανωμένου και κοινωνικά ευαίσθητου» αμερικανικού κράτους. Η πρώτη μέριμνα του κρατικού μηχανισμού - αμέσως μετά την επίθεση κι ενώ χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονταν κάτω από τα ερείπια κι ο φόβος είχε απλωθεί πάνω από την Αμερική κι όλη τη Γη - ήταν πώς θα προφυλαχτεί ο Πρόεδρος Μπους και μέλη του Κογκρέσου και πώς θα «τιθασευτούν» τα ΜΜΕ, για να μη δείχνουν εικόνες από την καταστροφή στο Πεντάγωνο, αλλά μόνο από την πρόσκρουση των αεροσκαφών - καμικάζι στους πύργους του Μανχάταν. Διότι άλλα συναισθήματα προκαλεί στη Διεθνή Κοινή Γνώμη η εικόνα του «τρομοκρατικού πλήγματος» σ' ένα κτίριο, όπου υπάρχουν χιλιάδες αθώοι πολίτες κι άλλα η εικόνα του Πενταγώνου να φλέγεται.

Συμπέρασμα 7ο: Επιβεβαιώνεται η διαχρονική ισχύ της λαϊκής ρήσης «όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος». Μέχρι προχτές πάρα πολλοί - οι πάντες σχεδόν, εκτός από κάποιους που μελετούν σωστά την ιστορία και «πάσχουν» από «αθεράπευτη αισιοδοξία» για την πορεία της ανθρωπότητας - ήταν σίγουροι ότι τίποτα και κανείς δε θα μπορούσε να διαταράξει τη νικηφόρα πορεία του καπιταλισμού, την επέλαση της «βασιλεύουσας» του ιμπεριαλισμού για την ολοκληρωτική και οριστική κατάκτηση του πλανήτη. Τώρα, όμως, πολλοί αλλάζουν γνώμη, μερικοί ανησυχούν κι όλοι καταλαβαίνουν πως το, προ χιλιάδων ετών, λεχθέν από το Σόλωνα «μηδένα προ του τέλους μακάριζε» ισχύει εσαεί...


Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ