Η κυβέρνηση λέει ότι η ολοκλήρωση -σε πρώτη φάση- των μέτρων για την Υγεία προαπαιτούν την ψήφιση του νομοσχεδίου για το Ασφαλιστικό και την προώθηση της εφαρμογής του νόμου για τον «Καλλικράτη». Είναι γεγονός ότι με αυτά να νομοθετήματα απαλλάσσεται το κράτος και οι εργοδότες από τη χρηματοδότηση της Υγείας, ανοίγεται ο δρόμος για την αυτοτελή λειτουργία των νοσοκομείων ως επιχειρήσεις και ενισχύεται γενικότερα η επιχειρηματική δράση στην Υγεία.

Ουσιαστικά ολοκληρώνεται το «όραμα» που χρόνια προωθούν όλες οι εναλλασσόμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, η ΕΕ προς όφελος του κεφαλαίου. Επιχειρήσεις Υγείας, δημόσιες και ιδιωτικές, ανταγωνιστικές μεταξύ τους, στο πλαίσιο ενιαίων κανόνων που θεσπίζει το επιτελικό κράτος, από τις οποίες οι εργαζόμενοι θα «αγοράζουν» ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα. Αυτά τα μέτρα αποτελούν δομικά υλικά ενός εχθρικού για το λαό κατασκευάσματος, που έχει σοβαρότατες συνέπειες για τη λαϊκή οικογένεια, την ατομική και δημόσια Υγεία.

Η πρόταση για ολοήμερη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων αποτελεί άλλη ονομασία για την επέκταση των σημερινών ιδιωτικών απογευματινών ιατρείων στα δημόσια νοσοκομεία. Με βάση το σχέδιο γενικεύονται και επεκτείνονται στις διαγνωστικές πράξεις (π.χ. αξονικοί τομογράφοι), στα εργαστήρια και στον επεμβατικό τομέα (σ.σ. εγχειρήσεις). Με άλλα λόγια, γίνεται προσπάθεια να αυξηθούν οι μπίζνες των δημόσιων νοσοκομείων, να προσελκυστούν και άλλοι «πελάτες» για να έχει το νοσοκομείο έσοδα. Στο ερώτημα ποιος θα πληρώνει για όλα αυτά; η απάντηση της κυβέρνησης είναι: τα ασφαλιστικά ταμεία, οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες (επαγγελματικά ταμεία κλπ.) που θα μπορούν να συμβάλλονται με τα δημόσια νοσοκομεία, και οι ίδιοι οι ασθενείς.

Πρόκειται για εξαπάτηση των εργαζομένων όταν ισχυρίζονται ότι θα υπάρξει γρηγορότερη εξυπηρέτηση και δε θα επιβαρυνθούν οικονομικά οι εργαζόμενοι αφού πληρώνει το Ταμείο. Η αλήθεια είναι ότι η προωθούμενη επίθεση στην Κοινωνική Ασφάλιση θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη από σήμερα οικονομική επιβάρυνση των εργαζομένων για υπηρεσίες Υγείας και στην καρατόμηση των παροχών τις οποίες θα αποζημιώνει το Ταμείο. Ηδη Ταμεία όπως ο ΟΑΕΕ έχουν περάσει σε περικοπές, έχει απαγορευτεί η συνταγογράφηση 235 φαρμάκων ευρείας κατανάλωσης (παυσίπονα, αντιβηχικά κλπ.) και έπεται συνέχεια...

Το πόσες και ποιες παροχές Υγείας θα καλύπτει το Ταμείο θα εξαρτάται από τις ατομικές εισφορές του εργαζόμενου στη βασική ασφάλιση και στην ανταποδοτική - ιδιωτική. Κάποιες στοιχειώδεις παροχές θα καλύπτονται αντίστοιχα όπως η προνοιακή σύνταξη, για να μην κυκλοφορεί στο δρόμο η ακραία εξαθλίωση. Αλλά θα εξαρτάται σε κάθε περίοδο από τα οικονομικά των Ταμείων, το δημοσιονομικό χρέος, τον αριθμό των ασφαλισμένων κλπ.

Διάφορα άλλα μέτρα όπως ο διαχωρισμός του κλάδου Υγείας - Πρόνοιας από τον κλάδο Σύνταξης, η κάρτα υγείας του ασφαλισμένου, τα θεραπευτικά πρωτοκόλλα, η κωδικοποίηση και ανακοστολόγηση των ιατρικών πράξεων και των νοσημάτων, αποτελούν εργαλεία σε αυτή ακριβώς την κατεύθυνση.

Αρα η πληρωμή στα ολοήμερα ιατρεία - χειρουργεία - εργαστήρια θα επιβαρύνει στο μεγαλύτερο μέρος τον ασθενή, ακόμη περισσότερο από ό,τι σήμερα. Τα Ταμεία γενικότερα θα καλύπτουν πολύ λιγότερα σε όποια υπηρεσία Υγείας και να απευθυνθεί ο ασφαλισμένος (ιδιωτικό, δημόσιο, δημοτικό τομέα). Σε ό,τι αφορά τους ανασφάλιστους, (μετανάστες, νέοι, γυναίκες κλπ.), η ολοήμερη λειτουργία θα επιδεινώσει την κατάστασή τους, αφού δε θα μπορούν να... αγοράσουν το παραγόμενο εμπόρευμα.

Από τα έσοδα της ολοήμερης λειτουργίας των νοσοκομείων θα χρηματοδοτούνται τα λειτουργικά έξοδα του νοσοκομείου, η αγορά νέου εξοπλισμού, η πληρωμή μέρους των εφημεριών, οι αμοιβές των επικουρικών ιατρών, οι υπερωρίες κ.ά. Δηλαδή αφού το καπιταλιστικό κράτος «αποτινάζει» από πάνω του την υποχρέωση και ευθύνη που έχει για τη λειτουργία και την ανάπτυξη των νοσοκομείων, αυτά μπαίνουν στην αγορά για εύρεση «πελατών» για να επιβιώσουν. Οποια νοσοκομεία δεν φέρνουν αρκετά έσοδα απλά δεν θα πληρώνονται οι εργαζόμενοί του, θα κλείνουν ή θα συγχωνεύονται τμήματα ή και ολόκληρες νοσοκομειακές μονάδες. Ετσι άλλωστε λειτουργούν όλες οι επιχειρήσεις στον καπιταλισμό. Παραδείγματα τέτοιων αρνητικών εξελίξεων, με νοσοκομεία που λειτουργούν με όρους αποδοτικότητας, ως αυτόνομες οικονομικές μονάδες στις περιφέρειες ή τους δήμους, έχουμε από άλλες χώρες της ΕΕ όπου οι αντίστοιχες αναδιαρθρώσεις έχουν ήδη εφαρμοστεί. Το υπουργείο Υγείας της Γαλλίας κλείνει τις μαιευτικές κλινικές των δημόσιων νοσοκομείων που πραγματοποιούν λιγότερο από 300 τοκετούς ετησίως, θεωρώντας ότι κοστίζουν υπερβολικά ακριβά. Το ίδιο ισχύει και για τις χειρουργικές κλινικές, οι οποίες πλέον οφείλουν να πραγματοποιούν περισσότερες από 1.500 πράξεις ετησίως (ρύθμιση Σαρκοζί 2007 για τη Γενική Μεταρρύθμιση των Δημόσιων Πολιτικών - RGPP).

Η ολοήμερη λειτουργία στην ουσία είναι βασικός μοχλός λειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων ως επιχειρήσεις. Οπως κάθε επιχείρηση, για να είναι κερδοφόρα, φροντίζει να είναι φτηνό και ευέλικτο το εργατικό δυναμικό της, έτσι και με την ολοήμερη λειτουργία προβλέπεται να εφαρμοστεί η υπερωριακή απασχόληση του υπάρχοντος προσωπικού και οι προσλήψεις επικουρικού (ιατρικού και λοιπού) προσωπικού.

Σε αυτό το πλαίσιο δρομολογούνται αλλαγές και στο σύστημα εφημεριών των γιατρών με τη θέσπιση μηνιαίας αμοιβής για κάθε γιατρό, για ένα σταθερά προβλεπόμενο αριθμό εφημεριών ανά μήνα (ποσό που αντιστοιχεί σε 7 εφημερίες το μήνα) και όχι η πληρωμή της εφημερίας ως υπερωρίας. Προβλέπεται η δυνατότητα πραγματοποίησης επιπλέον εφημεριών, η αμοιβή των οποίων θα καλύπτεται από τα έσοδα της ολοήμερης λειτουργίας των νοσοκομείων. Αυτό το νέο σύστημα εφημεριών - και αμοιβών - ανοίγει το δρόμο ή για την απλήρωτη εργασία των γιατρών, σε περίπτωση που το νοσοκομείο τους δεν έχει έσοδα, ή για την αναζήτηση «πελατείας» για αύξηση των εσόδων του νοσοκομείου, δηλαδή άγρια χαράτσια στους ασθενείς. Με άλλα λόγια το εισόδημα μεγάλου μέρους των γιατρών θα εξαρτάται ακόμη περισσότερο από την αποδοτικότητα και την επιχειρηματική δράση των νοσοκομείων και τις όλο και περισσότερες ώρες εργασίας.

Η πολιτική αυτή της παραπέρα εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών Υγείας ενισχύει την εντατικοποίηση της εργασίας, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και του ωραρίου εργασίας με όποιες συνέπειες έχει αυτό για την ασφάλεια των ασθενών και για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Δημιουργείται η ιδέα ότι υπάρχουν ασθενείς συμφέροντες από οικονομική άποψη και ασθενείς μη συμφέροντες. Ο,τι είναι απλό, εύκολα διαγνώσιμο και αυθημερόν αντιμετωπίσιμο (μικρά χειρουργεία που δεν χρειάζονται νοσηλεία), είναι συμφέρον οικονομικά άρα και προσοδοφόρο. Από την άλλη, οι χρόνιες παθήσεις, οι ηλικιωμένοι, οι ψυχικά και κοινωνικά πάσχοντες είναι ασύμφοροι οικονομικά. Γι' αυτό και κεντρικός στόχος της ολοήμερης λειτουργίας είναι η επέκταση των απογευματινών ιατρείων για τις παραπάνω περιπτώσεις από τις οποίες ευελπιστεί η κυβέρνηση να φέρουν έσοδα στο «νοσοκομείο - επιχείρηση».

Επιπλέον μία σειρά τεχνοκρατικών και άλλων μέτρων, όπως το νέο σύστημα διαχείρισης - αποθήκευσης και διακίνησης υλικών, οι δήθεν αυστηρότεροι όροι στις προμήθειες, η ολοκλήρωση της μηχανοργάνωσης, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το ενιαίο σύστημα αρχών και κριτηρίων ποιότητας, η πιστοποίηση των νοσοκομείων κ.ά., παρουσιάζονται ότι συμβάλλουν στην πάταξη της διαφθοράς και τη μείωση της σπατάλης στα νοσοκομεία.

Ομως τα μέτρα αυτά δεν αγγίζουν καθόλου την εξάρτηση των νοσοκομείων από τις πολυεθνικές φαρμάκου και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Αντίθετα διευκολύνουν τη συγκέντρωση των προμηθειών σε λιγότερους ομίλους που η ύπαρξή τους και ο ανταγωνισμός τους δημιουργεί τα φαινόμενα των εκβιασμών, της μίζας, της διαφθοράς κλπ.

Οι εργαζόμενοι έχουν ήδη αρκετή εμπειρία από τη λειτουργία με κριτήριο την «αγοραπωλησία» των ιατρικών υπηρεσιών των απογευματινών ιατρείων. Τα «πρωινά» τακτικά εξωτερικά ιατρεία που λειτουργούν με μεγάλο χρόνο αναμονής, εξαναγκάζουν τους ασθενείς να πηγαίνουν στα ιδιωτικά απογευματινά. Η κυβέρνηση αναφέρεται σε οικονομικά κίνητρα, 10% αύξηση στο μισθό, για να προσελκύσει υγειονομικό προσωπικό στην επαρχία, την ίδια στιγμή που πετσοκόβει σε πολλαπλάσιο βαθμό μισθούς και επιδόματα, στο όνομα της κρίσης.

Η ανισόμετρη ανάπτυξη κέντρου - περιφέρειας και η αναρχία της ανάπτυξης του συστήματος Υγείας είναι αντικειμενικό φαινόμενο στον καπιταλισμό, αφού δεν μπορεί να σχεδιάσει κεντρικά την κατανομή του προσωπικού και των υπηρεσιών με βάση τις ιδιαίτερες λαϊκές ανάγκες κάθε περιοχής. Με μέτρα όπως αυτά συνδυασμένα με τις αλλαγές από το νόμο «Καλλικράτη» θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο η ανισομετρία.

Τέλος, η απαράδεκτη κατάσταση της πελατειακής σχέσης γιατρών - ασθενών όχι μόνο συντηρείται αλλά επεκτείνεται. Στην ουσία ως τώρα, γιατροί που συμμετέχουν στα απογευματινά ιατρεία μετατρέπουν τους «πρωινούς» ασθενείς σε απογευματινούς «πελάτες». Η αμοιβή των απογευματινών ιατρείων αποτελεί «νόμιμο φακελάκι», αφού στην ουσία κάνει το γιατρό συνένοχο στην περαιτέρω αφαίμαξη του ασθενή για υπηρεσίες Υγείας. Η συνενοχή και η συνέργια στην επιχειρηματική δράση των νοσοκομείων εκβιάζεται και μέσα από τη συνεχόμενη μείωση του εισοδήματος των γιατρών από την αντιλαϊκή πολιτική.

«Η ενδυνάμωση του εθελοντισμού στην Υγεία και Πρόνοια» αποτελεί στόχο του σχεδίου. Οι υπηρεσίες που θα προσφέρουν οι εθελοντές θα «μπαλώνουν» ανέξοδα τις ελλείψεις, βοηθώντας το κράτος να απαλλαγεί και από αυτή τη δαπάνη. Από την άλλη αυτοί οι απλήρωτοι εργαζόμενοι, χωρίς ειδίκευση, καλούνται να διαχειρίζονται προβλήματα υγείας που συνδέονται με την ακραία φτώχεια στην οποία οδηγεί το βάθεμα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και τα αντιλαϊκά μέτρα διαχείρισής της. Στην ίδια λογική θα χρησιμοποιηθούν και οι ενώσεις των ασθενών.

Η ΝΔ ως αντιπολίτευση σήμερα και ως κυβέρνηση χτες συμφωνεί και στηρίζει στρατηγικά τις παραπάνω αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται στην Υγεία - Πρόνοια, στο Ασφαλιστικό και στις Εργασιακές σχέσεις, όπως και με την ουσία και το περιεχόμενο του νόμου «Καλλικράτη». Η όποια διαφοροποίησή της παρουσιάζεται ως προς το οργανωτικό σχήμα που θα γίνουν κάποια από αυτά και όχι στο περιεχόμενο.

Ταυτίζονται στην κατεύθυνση της λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας ως αυτόνομες οικονομικά και διοικητικά μονάδες - επιχειρήσεις που θα είναι ανταγωνιστικές προς τον ιδιωτικό τομέα, με τη συγχώνευση νοσοκομείων και ιδρυμάτων, με τον εθελοντισμό κ.ά. Δεν είναι τυχαίο ότι βουλευτές και στελέχη της ΝΔ «μαλώνουν» το υπουργείο Υγείας και την κυβέρνηση ότι καθυστερούν τις αναδιαρθρώσεις στην Υγεία, ή ότι καταπατούν τις υποσχέσεις τους σχετικά με τη διαβούλευση των μέτρων. Η κριτική τους άλλωστε για το νέο σχέδιο νόμου είναι ότι τα μέτρα αποτελούν «αόριστες υποσχέσεις» και ότι πρέπει να γίνει μελέτη σχετικά με το αν θα είναι ακριβότερες ή φθηνότερες οι υπηρεσίες των δημόσιων νοσοκομείων από τον ιδιωτικό τομέα.

Για λόγους τακτικής και αποπροσανατολισμού ανεβάζουν τους τόνους σε σχέση με το ύψος των χρεών των νοσοκομείων, τη διαφθορά, τη σπατάλη κλπ και τσακώνονται ποια κυβέρνηση κατάφερε να τα αυξήσει περισσότερο, αφήνοντας φυσικά στο απυρόβλητο την πολιτική στήριξης της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων και μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης που ακολούθησαν και οι δύο.

Στην ίδια κατεύθυνση βασικό στήριγμα της κυβερνητικής πολιτικής είναι και ο ΛΑ.Ο.Σ. Επιπλέον, για τα χρέη και τα οικονομικά των νοσοκομείων στοχοποιεί τους μετανάστες αναδεικνύοντας έτσι το ρατσιστικό και εθνικιστικό του χαρακτήρα.

Τέλος το ΣΥΝ/ ΣΥΡΙΖΑ, με την πολυγλωσσία και την κατάσταση Βαβέλ που επικρατεί στο χώρο αυτό, δεν τον εμποδίζει σταθερά να επικαλείται το νεοφιλελευθερισμό για την κακοδαιμονία στην Υγεία, δηλαδή τον τρόπο διαχείρισης που ακολουθεί το κράτος των μονοπωλίων και όχι τα ίδια τα μονοπώλια και τους υπηρέτες τους. Σε αυτή την κατεύθυνση δεν είναι τυχαίο ότι δεν ζητάνε την κατάργηση της επιχειρηματικής δράσης στην Υγεία - Πρόνοια, αλλά προβάλλουν (όπως και η κυβέρνηση), την ανάγκη για ρύθμιση με κανόνες και έλεγχο της δράσης των μονοπωλίων στο χώρο, όπως επίσης προτάσεις διαχείρισης περί αναβάθμισης του ΕΟΦ, δημιουργίας εθνικής φαρμακαποθήκης και φαρμακοβιομηχανίας κ.ά.

Η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, οι υγειονομικοί δεν πρέπει να συμβιβαστούν με τη σημερινή κατάσταση και να δεχτούν αυτά τα μέτρα και αυτή την πολιτική στο σύνολό της. Λύση υπάρχει, δυνατότητα υπάρχει για την πλήρη και δωρεάν κάλυψη των αναγκών Υγείας - Πρόνοιας όλων, χωρίς προϋποθέσεις και εξαιρέσεις. Απόφαση χρειάζεται και εμπιστοσύνη στη λαϊκή δύναμη. Στη συμμαχία των εργατοϋπαλλήλων, των αυτοαπασχολούμενων, των φτωχών αγροτών, της νεολαίας και των γυναικών των λαϊκών στρωμάτων, των επιστημόνων που θέτουν τη γνώση και τη δουλειά τους στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών.

Συμμαχία και μέτωπο για την ανατροπή της σημερινής πολιτικής, αλλαγή του συσχετισμού δύναμης και στο επίπεδο της εξουσίας, που θα ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη που θα ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες. Με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, με κεντρικό σχεδιασμό, εργατικό έλεγχο και λαϊκή συμμετοχή. Μόνο σε αυτές τις συνθήκες η Υγεία μπορεί να είναι κατοχυρωμένο λαϊκό και δωρεάν δικαίωμα, όπως και όλες οι άλλες κοινωνικές ανάγκες.