...και το ιδεολόγημα της «συμμετοχικής δημοκρατίας»
Παπαγεωργίου Βασίλης
Το θέμα έχει αρκετές πλευρές και, μάλιστα, εξίσου σοβαρές. Για το νέο «φρούτο» μιλάμε, τους «εθελοντές αστυνόμους», ή, αλλιώς, τους «εθελοντές πολίτες», που θα αναλάβουν το καθήκον των περιπολιών τις βραδινές ώρες σε δήμους και συνοικίες και θα λειτουργούν βοηθητικά στην ΕΛ. ΑΣ. Κι όλ' αυτά, με πρόσχημα την αντιμετώπιση της όποιας εγκληματικότητας και την ενίσχυση του αισθήματος της ασφάλειας των πολιτών.
Ας ξεκαθαρίσουμε, όμως, καταρχήν το τελευταίο ζήτημα. Η αύξηση της εγκληματικότητας δεν αντιμετωπίζεται ουσιαστικά με την ενίσχυση των κατασταλτικών μηχανισμών. Εάν αυτό συνέβαινε, τότε στις ΗΠΑ, την πλέον αστυνομοκρατούμενη και εξοπλισμένη με κάθε λογής κατασταλτικούς μηχανισμούς χώρα του πλανήτη, θα είχε εξαφανιστεί η εγκληματικότητα και, μάλιστα, εδώ και πολλά χρόνια. Συμβαίνει, όμως, το ακριβώς αντίθετο. Η ζωή και η πραγματικότητα δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία. Η εγκληματικότητα έχει κοινωνικές αιτίες και ρίζες και όσο αυτές δεν αντιμετωπίζονται και δεν ξεριζώνονται, όσο αυτές υπάρχουν και, ακόμη περισσότερο, πολλαπλασιάζονται, τόσο θα αυξάνονται και τα φαινόμενα εγκληματικότητας. Αντίστοιχα, θα μεγαλώνει συνεχώς και το υπαρκτό, πράγματι, αίσθημα ανασφάλειας των λαϊκών στρωμάτων. Ενα αίσθημα, που δεν οφείλεται μόνο στην εγκληματικότητα, αλλά και - ίσως, πολύ περισσότερο - στην αυξανόμενη συνεχώς ανεργία, τις εντεινόμενες συνεχώς οικονομικές δυσκολίες, την πολύμορφη κοινωνική κρίση και τις κάθε λογής αβεβαιότητες και ανασφάλειες για το σήμερα και το αύριο. Προβλήματα, τα οποία έχουν ουσιαστικά τις ίδιες κοινωνικές αιτίες και ρίζες με αυτές της εγκληματικότητας. Σε τελευταία ανάλυση, όλα τα προβλήματα αυτά αναπτύσσονται και θεριεύουν μέσα στο θερμοκήπιο που δημιουργεί το εκμεταλλευτικό κοινωνικό σύστημα. Ενισχύονται πολύμορφα από τις «γαλαζοπράσινες» αντιλαϊκές πολιτικές, τις εντεινόμενες συνεχώς κοινωνικές αδικίες και ανισότητες και τη μετατροπή της κοινωνίας σε ζούγκλα της «ελεύθερης αγοράς» και της ανταγωνιστικότητας.
Ας έρθουμε, όμως και σε ορισμένες άλλες πλευρές του ζητήματος «εθελοντές πολίτες - αστυνόμοι». Ακόμη κι αν αφήσουμε κατά μέρος εύλογα ερωτήματα, σχετικά με την πρακτική δραστηριότητα των «εθελοντών» αυτών και τους κινδύνους διαφόρων «παρενεργειών», το ενδεχόμενο (ποιας;) εκπαίδευσής τους, κλπ., κλπ., υπάρχει το κρίσιμο, γενικότερο ζήτημα. Η αστυνομία και οι κάθε λογής κρατικοί κατασταλτικοί μηχανισμοί δεν αντιμετωπίζουν - όσο το κάνουν... - μόνον ή κυρίως την όποια εγκληματικότητα. Ο κατ' εξοχήν ρόλος και βασικός προσανατολισμός τους βρίσκεται στην υπεράσπιση της εξουσίας του κατεστημένου, του κράτους των καπιταλιστών και των νόμων τους, της πολιτικής εξουσίας των εκπροσώπων τους και, βέβαια, στην αντιμετώπιση όλων όσοι αμφισβητούν τα προαναφερόμενα. Ο ρόλος αυτός «σφραγίζει» τη λειτουργία και τη δράση των κατασταλτικών μηχανισμών, ανεξάρτητα από το πόσο αυτό αποκαλύπτεται και γίνεται δημόσια φανερό σε κάθε χρονική περίοδο. Ο ίδιος ρόλος «διαποτίζει», στον έναν ή άλλο βαθμό, τους όποιους και συνεχώς αυξανόμενους «βοηθητικούς» ή «παράλληλους» μηχανισμούς (δημοτικές αστυνομίες, σύγχρονες «αγροφυλακές», ιδιωτικές «σεκιούριτι» κλπ.). Το ίδιο θα επιχειρηθεί και με το νέο μέτρο των «εθελοντών αστυνομικών».
Πέρα από τα παραπάνω, όμως, αξίζει να σημειώσουμε και μια ακόμη πλευρά, αφού τόσο το συγκεκριμένο μέτρο, όσο και διάφορα άλλα ανάλογα αποτελούν στοιχεία μιας γενικότερης λογικής και πολιτικής των κυρίαρχων δυνάμεων.
Τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τις λογικές του «κοινωνικού διαλόγου, εταιρισμού και συναίνεσης», καλλιεργείται και αναπτύσσεται η λογική της «συμμετοχικής δημοκρατίας». Προκάλυμμά της έχει την υπαρκτή και αντικειμενική ανάγκη της συμμετοχής του λαού στα κοινά, την καταπολέμηση της απάθειας και της αποχής. Στην πραγματικότητα, όμως, επιχειρεί και θέλει να αναπαλαιώσει τις κάθε λογής συμμετοχικές και κοινοβουλευτικές αυταπάτες των λαϊκών στρωμάτων, να αποκρύψει τις βαθύτερες αιτίες και ρίζες των εντεινόμενων συνεχώς κοινωνικών προβλημάτων, να περιθωριοποιήσει και να εκμηδενίσει τις αναπόφευκτες τάσεις ριζοσπαστικοποίησης και χειραφέτησης των εργαζομένων και, ακόμη περισσότερο, να ενσωματώσει και να «τραβήξει» την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα γενικότερα στη διαχείριση της κρίσης του συστήματος, πάντα, βέβαια, υπό την υψηλή εποπτεία και προς όφελος της πλουτοκρατίας και των πολιτικών της εκπροσώπων. Και μπορεί η «συμμετοχική δημοκρατία» να αποτελεί ένα σύνθημα της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, αλλά στην ίδια κατεύθυνση κινούνται η ΝΔ και ο ΣΥΝ, παρά τις όποιες άλλες διαφορές τους. Στο πλαίσιο της λογικής αυτής, για παράδειγμα, βρίσκεται η εντεινόμενη τα τελευταία χρόνια καλλιέργεια του εθελοντισμού, η «κοινωνική οικονομία», η ίδρυση, λειτουργία και δράση πάμπολλων και πολύμορφα ενισχυομένων από το κράτος και την ΕΕ «μη κυβερνητικών οργανώσεων», η εξελισσόμενη συζήτηση για το «νέο ρόλο και τη νέα δομή» του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, σχετικές απόψεις για «νέες μορφές» οργάνωσης των κομμάτων και, βέβαια, η συστηματική και έντονη ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση σε οτιδήποτε θυμίζει την ταξική διάρθρωση της κοινωνίας και την ανειρήνευτη πάλη των τάξεων ως μοχλού της κοινωνικής εξέλιξης.
Στην ίδια λογική, επίσης, στηρίζεται το επιχείρημα της συνεχώς επεκτεινόμενης οικονομικής πολιτικής των κρατούντων, περί «ανταποδοτικής βάσης». Οι εργαζόμενοι μετονομάζονται σε «χρήστες - πελάτες» και καλούνται να σηκώσουν όλο και περισσότερο τα βάρη μιας σειράς υπηρεσιών (Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, Αθλητισμός, Πολιτισμός, έργα υποδομής, κλπ.), το κόστος των οποίων κάλυπτε παλιότερα το κράτος. Το τελευταίο υποτίθεται πως περιορίζεται σ' ένα ρόλο «στρατηγείου» και «γενικού επόπτη» της λειτουργίας των κάθε λογής «απελευθερωμένων αγορών». Το όλο γεγονός αποτελεί μια ακόμη έκφραση της «συμμετοχικής δημοκρατίας». Την ίδια στιγμή, βέβαια, τα φορολογικά βάρη των λαϊκών στρωμάτων αυξάνονται, χρόνο με το χρόνο, όπως και οι κάθε λογής κρατικές παροχές, κίνητρα, φορο-διευκολύνσεις κλπ., κλπ., προς την πλουτοκρατία. Επίσης, μεγαλώνει κάθε χρόνο και, μάλιστα, με αξιοσημείωτους ρυθμούς ο παραγόμενος από τους εργαζόμενους συνολικός κοινωνικός πλούτος, αλλά και πάλι μόνον η ελάχιστη μειοψηφία των κεφαλαιοκρατών αυξάνει προκλητικά τα τεράστια ήδη πλούτη της. Οι πολλοί, οι εργάτες και οι υπάλληλοι, τα μικρομεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού, η νεολαία κλπ. πορεύονται έχοντας συντροφιά το «κάθε φέτος και χειρότερα», την ανεργία, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα.
Ουσιαστικά, η προβαλλόμενη και καλλιεργούμενη από τις κυρίαρχες δυνάμεις λογική της «συμμετοχικής δημοκρατίας», είτε με την «ακραία» μορφή της δημιουργίας μηχανισμού συνεργατών της ασφάλειας, είτε με άλλες, περισσότερο... εκλεπτυσμένες, στοχεύει στην αλλοτρίωση και την υποταγή της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Η πράγματι υπάρχουσα σήμερα επιτακτική ανάγκη της καταπολέμησης της μοιρολατρίας και της παθητικότητας σε μεγάλη μερίδα των εργαζομένων, η επιτακτική ανάγκη πολύ μεγαλύτερης και ενεργητικότερης συμμετοχής τους στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων, πρώτα και κύρια, μέσα από τα εργατικά σωματεία και συνδικάτα, θα είναι πραγματικά ωφέλιμη και αποτελεσματική, όταν συνδυάζεται με την ανάδειξη του ταξικού χαρακτήρα των προβλημάτων, με τον απεγκλωβισμό των λαϊκών στρωμάτων από κάθε λογής αυταπάτες και τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης.
Κυρίως φύλλο
Feeds
